OpenOffice
.pdf13. На втором листе рабочей книги самостоятельно постройте еще 2 гра-
фика: y = |x2+5x–10|, [–10;5], шаг 0,5
и
ln | x | +5, x ≤ −1 |
|
y = 5, x (−1;1) |
, [–3;3], шаг 0,5. |
|
|
ln(x) +5, x ≥1 |
|
31
Индивидуальные задания
Постройте графики функций.
|
|
|
x −2 |
|
, x ≤ −2 |
|||||
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2 , x (− 2;2) |
||||||||
y = x5+x2–10, [–10;10], y = x |
||||||||||
|
|
− |
|
x − 2 |
|
, x ≥ 2 |
||||
|
|
|
||||||||
|
4 |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos(x), x ≤ −π |
2 |
y = |tg(x)| x, [–1;1], |
y = |
16 − x2 , x (−π; π) |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
sin(x), x ≥ π |
.
± .
|
|
|
|
|
|
|
|
ln | x |, x ≤ −1 |
|||||||
3 |
y = cos(x+x5)–2, [–2;2], |
y = |
|
|
|||||||||||
1− x2 , x (−1;1) . |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ln(x), x ≥1 |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
, x ≤ 0 |
|
|||||
4 |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|||||||
y = |x3+x –10|, [–2;2], y = 0, x (0;2π) . |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin(x), x ≥ 2π |
|
||||||||
|
|
ln | x |, x ≤ −1 |
|
||||||||||||
5 |
y = ex–3, [–1;1], |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y = 1−| x |, x (−1;1) . |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln(x), x ≥1 |
|
||||||||||||
|
|
|
x |
+ 1 + x2 , x < 0 |
|
||||||||||
6 |
y = ex·|x|, [–1;1], |
y = |
|
|
|
|
|
ex , x [0;1]. |
|
||||||
sin(x) |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
(x), x >1 |
|
||||||
|
|
|
2cos |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln | x |, x ≤ −1 |
|
||||||||
7 |
y = cos(x3)–5, [–2;2], |
|
|
|
|
− x2 , x (−1;1) . |
|||||||||
y = 1 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln(x), x ≥1 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
−2 |
|
|
|
, x ≤ −2 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
8 |
y = x4–x2–х, [–5;5], y = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
x2 , x (− 2;2) . |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
+ 2 |
|
|
, x ≥ 2 |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
cos(x), x ≤ −5 |
|
|||||||||||
9 |
y = |x|, [–10;10], |
y = |
16 − x2 , x (−5;5) |
. |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin(x), x ≥ 5 |
|
32
9, x ≤ −3
10 y = |x|+5, [–10;10], y = x2 , x (−3;3) .
9, x ≥ 3
ln | x |, x ≤ −1
11 y = tg(x), [–1;1], y = x2 −1, x (−1;1) .
ln(x), x ≥1
|
|
|
|
1− |
|
x + 4 |
|
|
, x ≤ −2 |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12 |
|
|
|
|
− |
|
x |
|
, x (−2;2) . |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
y = x3–2x2+5, [–10;10], y = 1 |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
− |
|
x −4 |
|
|
, x ≥ 2 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−ln | x |, x ≤ −1 |
|||||||||
13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(−1;1) . |
|
y = 3cos(x)·sin(2x+3), [–10;0], y = x2 −1, x |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−ln(x), x ≥1 |
|||||||
|
|
|
|
sin(x), x ≤ −π |
|
||||||||||||||||
14 |
y = |x2+2x-5|, [–3;3], |
|
x |
(−π; π) . |
|
||||||||||||||||
y = 0, |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin(x), x ≥ π |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
cos(3x), x ≤ −2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
15 |
y = ex |
2 |
-10, [–2;2], y = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| cos(x) |, x (−2;2) . |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos(3x), x ≥ 2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
4 − |
|
x + 2 |
|
|
, x ≤ −2 |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
16 |
y = x3–5x–15, [–2;2], |
2 , x (−2;2) . |
|
||||||||||||||||||
y = x |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
− |
|
x −2 |
|
|
, x ≥ 2 |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
4 |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4, x ≤ −2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
17 |
|
|
|
|
|
(−2;2) . |
|
||||||||||||||
y = |tg(x)|, [–1;1], y = x2 , x |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4, x ≥ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2, x ≤ −2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y = x3+5 |х|, [–5;5], y = x2 − x +5, x (−2;0) . |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
≥ 0 |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
− x, x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
−64, x ≤ −4 |
|
|||||||||||||
19 |
|
|
|
|
|
|
|
(−4;4) . |
|||||||||||||
y = |3tg(x) cos(x)|, [–1;1], y = x3 , x |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
≥ 4 |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
64, x |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
ln | x | +5, x ≤ −1 |
|
||||||||||||||||
20 |
y = |x2+5x-10|, [–10;5], y = 5, x (−1;1) |
. |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln(x) +5, x ≥1 |
|
33
Лабораторная работа № 9 Решение систем линейных уравнений в табличном процессоре
OpenOffice.org Calc
Решение систем линейных уравнений методом Крамера
Пусть задана система линейных уравнений
a |
x |
+ a |
x |
2 |
+... + a |
|
x |
n |
= b , |
|||
|
11 |
1 |
|
12 |
|
1n |
|
1 |
||||
a21 x1 |
+ a22 x2 |
+... + a2n xn |
= b2 , |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
... |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
n1 |
x |
+ a |
n2 |
x |
2 |
+... + a |
nn |
x |
n |
= b . |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
n |
Неизвестные x1, x2, … , xn вычисляются по формулам:
xi = i , i =1,..., n ,
–определитель матрицы А,
i– определитель матрицы, полученный из матрицы А путем замены i-го столбца вектором b.
a |
a |
... |
a |
|
|
b |
|
x |
|
|
a |
|
a |
... |
a |
|
|
|||||||||
|
11 |
|
12 |
|
|
1n |
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
11 |
|
12 |
|
1n |
|
|||||
А = a21 |
a22 ... |
a2n , |
B = b2 |
|
, X = x2 |
, |
= |
a21 |
a22 |
... |
a2n |
, |
||||||||||||||
|
|
a |
|
... |
a |
|
|
|
... |
|
... |
|
|
a |
|
a |
|
... |
a |
|
|
|||||
a |
n1 |
n2 |
... |
nn |
|
|
b |
|
x |
|
|
|
n1 |
n2 |
... |
nn |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
a11 |
a12 ... |
|
b1 ... |
a1n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
a21 |
a22 ... |
|
b2 ... |
a2n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
... |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
a |
i1 |
a |
i2 |
... |
|
b ... |
a |
in |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
... |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
an1 |
an2 ... |
|
bn ... |
ann |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 1. Решить систему линейных уравнений методом Крамера.
−5x1 + 2x2 +3x3 =1,x1 + 2x2 − x3 = −1,−2x1 +3x2 + x3 =1.
Запишем в табличном процессоре OpenOffice.org Calc матрицы, которые понадобятся нам при вычислениях:
34
Рис. 11. Исходные данные
Найдем определители , 1, 2, и 3, используя математическую функцию
MDETERM.
Рис. 12. Вычисление определителей
Корни уравнения найдем по формулам: xi =
В результате всех вычислений должны получиться следующие данные:
35
Рис. 13. Вычисление корней системы уравнений
Решение систем линейных уравнений матричным методом
Пусть дана система линейных уравнений
a |
x |
+ a |
x |
2 |
+... + a |
|
x |
n |
= b , |
|||
|
11 |
1 |
|
12 |
|
1n |
|
1 |
||||
a21 x1 |
+ a22 x2 |
+... + a2n xn |
= b2 , |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
... |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
n1 |
x |
+ a |
n2 |
x |
2 |
+... + a |
nn |
x |
n |
= b . |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
n |
Эту систему можно представить в матричном виде: А·Х=В, где
a |
a |
... |
a |
|
|
b |
|
x |
|
|||
|
11 |
|
12 |
|
1n |
|
1 |
|
|
1 |
|
|
А = a21 |
a22 |
... |
a2n |
, |
B = b2 |
, |
X = x2 |
. |
||||
|
|
a |
|
... |
a |
|
|
... |
|
... |
|
|
a |
n1 |
n2 |
... |
nn |
|
b |
|
x |
n |
|
||
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
Умножим систему линейных алгебраических уравнений А·Х=В слева на матрицу, обратную к А. Тогда система уравнений примет вид:
А-1·А·Х=А-1·В.
Так как А-1·А=Е (единичная матрица), то получим Е·Х=А-1·В.
Таким образом, вектор неизвестных вычисляется по формуле: Х=А-1·В.
36
Пример 2. Решить систему линейных уравнений матричным методом.
−5x1 + 2x2 +3x3 =1,x1 + 2x2 − x3 = −1,−2x1 +3x2 + x3 =1.
Запишем в табличном процессоре OpenOffice.org Calc матрицу А и столбец свободных членов В:
Рис. 14. Исходные данные
Нам необходимо найти обратную матрицу А-1, для этого:
1.Выделите диапазон ячеек В8:D10.
2.Вставка ► Функция ► категория Массив ► MINVERSE.
3.В появившемся диалоговом окне заполните поле ввода Матрица. Это поле должно содержать диапазон ячеек, в котором хранится исходная матрица, то есть В2:D4, нажмите кнопку ОК.
После всех преобразований получим следующие данные.
Рис. 15. Обратная матрица
Осталось найти вектор неизвестных по формуле Х=А-1·В, для этого:
37
1.Выделите диапазон ячеек G8:G10.
2.Выполните последовательность действий Вставка ► Функция ► категория Массив ► MMULT.
3.В поле для первой матрицы укажите диапазон В8:D10.
4.В поле для второй матрицы укажите диапазон G2:G4.
5.Нажмите кнопку ОК.
Врезультате должны получиться следующие значения:
Рис. 16. Вычисление корней системы уравнений
Самостоятельно сделайте проверку: для этого умножьте матрицу А на Х. В результате должен получиться столбец В.
38
1
2
3
4
5
6
7
8
Индивидуальные задания
Решите систему линейных уравнений: а) методом Крамера; б) с помощью обратной матрицы. Сделайте проверку.
2x1 + x2 +3x3 = 7,2x1 +3x2 + x3 =1,3x1 + 2x2 −5x3 = −9.
3x1 − x2 + x3 = 2,x1 +2x2 +4x3 = 6,5x1 + x2 +2x3 =12.
− x1 +2x2 + x3 = 5,2x1 −3x2 +3x3 =1,2x2 −5x3 = −9.
4x1 + x2 −3x3 = 2,x1 + x2 − x3 = −2,8x1 +3x2 −6x3 =12.
4x1 +7x2 −3x3 = −10,2x1 +9x2 − x3 = 8,− x1 +6x2 −3x3 = 3.
−3x1 + x2 +3x3 =10,2x2 − x3 = −4,
2x1 − x2 +3x3 = 3.
−2x2 −3x3 = −8,3x1 −4x2 +3x3 = −1,− x1 + x2 − x3 = 0.
3x1 + 2x2 + x3 = 3,5x1 −2x2 −2x3 = 3,x1 + x2 − x3 = −2.
|
x |
+ 4x |
2 |
− x |
3 |
= 6, |
|
1 |
|
|
|
||
9 |
5x2 −4x3 = −20, |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3x1 −2x2 +5x3 = −22. |
3x1 +5x2 − x3 =10, 10 3x1 + x2 + x3 =15,
x1 + x2 − x3 = 4.
|
2x |
−3x |
2 |
+ x |
3 |
|
= −7, |
||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
11 |
x1 |
+ 4x2 + 2x3 = −1, |
|||||||||||||
|
x |
−4x |
2 |
= −5. |
|
|
|||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
4x + x |
2 |
−3x |
3 |
=10, |
||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
12 |
x1 |
+ x2 − x3 = −2, |
|||||||||||||
|
|
|
+3x2 −6x3 =12. |
||||||||||||
|
8x1 |
||||||||||||||
|
2x +3x |
2 |
+ 4x |
3 |
= 3, |
||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
13 |
7x1 −5x2 = 24, |
|
|||||||||||||
|
4x |
+ x |
3 |
= 39. |
|
|
|||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x |
− x |
2 |
+ x |
3 |
|
= 0, |
||||||||
14 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
2x1 + x2 − x3 =1, |
|||||||||||||||
|
x |
− x |
2 |
|
+ x |
3 |
= |
3. |
|
||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x1 − x2 −6x3 = −15, 15 3x1 − x2 + x3 = −2,
− x1 +3x3 = 7.
|
2x −7x + x = −4, |
|||
|
|
1 |
2 |
3 |
16 |
3x1 + x2 − x3 |
=17, |
||
|
x |
− x |
+3x |
= 3. |
|
1 |
2 |
3 |
|
39
−2x −5x = −12,
17−2x1 − x2 +3x3 = 7,− x1 + x2 + x3 = 4.
x1 +7x2 −2x3 = 3,
183x1 +5x2 + x3 = 5,−2x1 +5x2 −5x3 = −4.2 3
2x + x − x = 3,
193x1 − x2 + x3 = 6,− x1 − x2 + x3 = 3.
x1 +3x2 −2x3 = 6,
20x1 −2x2 + x3 = −3,2x1 − x2 + x3 = 3.1 2 3
40