Органическая химия / 2. ОРГАНИЧЕСКАЯ_ХИМИЯ_В_СХЕМАХ_И_РИСУНКАХ
.pdfВажнейшие химические свойства пиридина
Пиридин относится к -дефицитным гетероароматическим соединениям.* Вступает в реакции а)электрофильного присоединения по гетероатому, б) по ароматическому кольцу, причѐм по кольцу протекают как реакции электрофильного замещения, характерные для всех ароматических соединений, так и реакции нуклеофильного замещения, что является особенностью -дефицитных соединений. Возможны и окислительно-восстановительные реакции.
Реакции по гетероатому
SO3
пиридинсульфотриоксид
N.
SO3
|
|
|
|
HOH |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
OH- |
гидроксид пиридиния |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
AdE |
|
HCl |
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
Cl |
|
|
|
|
|
хлорид пиридиния |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
.N. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
пиридин |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
C2H5Br |
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
Br |
|
|
|
|
бромид N-этилпиридиния |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C2H5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
CH |
|
|
C |
O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
3 |
Cl |
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
Cl |
|
|
|
хлорид N-ацетилпиридиния |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O |
|
|
C |
|
|
CH3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
Окислительно - восстановительные реакции |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
а) гидрирование |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ 3 H2 |
|
|
|
кат. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
пиперидин |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
||||
б) окисление |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
KMnO4 |
|
|
|
|
Реакция не идет |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H2O2 |
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- H2O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N-окись пиридина |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
* Строение пиридина и понятие о -дефицитности см. стр. 25
91
Гомологи пиридина окисляются до соответсвующих карбоновых кислот:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH3 |
3 |
|
[O] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
COOH |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ H2O |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
-пиколин или 3-метилпиридин |
-пиридинкарбоновая кислота |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
или никотиновая кислота |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Реакции электрофильного замещения |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(протекают по -положению) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Br , 3000 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Br |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-бромпиридин |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- HBr |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
SO3H |
|||||
5 |
|
|
|
|
|
3 SE |
|
|
|
H2SO4, SO3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[соль] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
6 |
|
|
|
N |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
- H2O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-сульфопиридин |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HNO3 / H2SO4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NO |
2 |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[соль] - H O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-нитропиридин |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Реакции нуклеофильного замещения |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(протекают по положениям - и ) |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 NaNH2, t 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
NH2 |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-2 NaH |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
NH2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-аминопиридин |
|
|
аминопиридин |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Реакция аминирования гетероциклов амидом |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
натрия называется реакцией Чичибабина |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
OH |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 KOH |
, t0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
сух. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-2 KH |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
OH |
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
-гидроксипиридин |
|
|
гидроксипиридин |
||||||||||||||||||||||||||
NB! Для гидроксипроизводных пиридина возможна лактим - лактамная таутомерия: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
.. |
|
O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
O |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
акцептор |
|
|
|
|
|
донор |
|
|
донор |
|
|
H |
|
|
акцептор |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
протонов |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
протонов |
|
|
|
|
|
|
протонов |
|
протонов |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лактимная форма |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лактамная форма (преобладает) |
92
Важнейшие химические свойства хинолина
Хинолин относится к конденсированным гетероароматическим соединениям. В химическом отношении похож на пиридин. Вступает в реакции а) электрофильного присоединения по гетероатому (основные и нуклеофильные свойства); б) электрофильного замещения (преимущественно по положениям 5 и 8); в) нуклеофильного замещения ( по положениям 2 и 4). Возможны окислительно-восстановительные реакции.
Реакции по гетероатому
|
|
|
HBr |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
Br |
бромид хинолиния |
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
5 |
4 |
|
|
|
|
|
|
6 |
|
3 Ad |
CH3Cl |
|
|
|
|
|
|
|
E |
|
+ |
Cl |
хлорид N-метил- |
7 |
|
|
|
|
|||
N |
2 |
|
|
N |
|
хинолиния |
|
|
|
|
|
||||
8 |
.. |
|
|
CH3 |
|
||
|
1 |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
O |
|
|
хлорид N-ацетил- |
|
|
|
CH3 |
C |
|
|
|
|
|
|
|
|
хинолиния |
||
|
|
|
|
Cl |
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
Cl |
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
O C |
CH3 |
|
Окислительно-восстановительные реакции
а) гидрирование
|
LiAlH4 |
H2 /Pt |
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
N |
N |
H |
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
H |
|
1,2-дигидрохинолин |
тетрагидрохинолин |
|||
б) окисление |
|
|
|
|
|
|
9 [O] |
COOH |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ 2 CO |
2 |
+ H O |
|
|
|
|
2 |
|
N |
N |
COOH |
|
|
|
2,3-пиридиндикарбоновая кислота
93
Реакции электрофильного замещения
|
|
|
SO3H |
к. H SO , t0 |
|
|
|
2 |
4 |
|
+ |
|
|
|
|
- H2O |
N |
N |
|
|
|
SO3H 5-сульфохинолин 8-сульфохинолин (преимущественно) NO2
|
к. HNO3 / к. H2SO4 |
|
+ |
||
N |
- H2O |
N |
N |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NO2 |
|
5-нитрохинолин |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8-нитрохинолин (преимущественно) |
||
|
|
|
|
|
Br |
|
Br2 / H2SO4 |
|
+ |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
- HBr |
N |
N |
|
|
|
|
Br |
|
5 бромхинолин |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8-бромхинолин |
||
|
|
|
(выходы продуктов до 50%) |
||
|
Реакции нуклеофильного замещения |
||||
|
|
|
|
|
NH2 |
|
NaNH2 |
+ |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
- NaH |
N |
NH2 |
N |
|
|
|
|
|||
|
SN |
|
2-аминохинолин |
4-аминохинолин |
|
N |
|
|
|
|
OH |
|
|
|
|
|
|
|
КОН |
сух. |
, t0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- KH |
|
+ |
|
|
|
|
OH |
N |
||
|
|
|
N |
||
|
|
|
2-гидроксихинолин |
4-гидроксихинолин |
|
|
|
|
(выходы продуктов до 80%) |
NB! Для гидроксипроизводных возможна лактим - лактамная таутомерия (сравните с гидроксипиридином)
N |
O |
N |
O |
.. |
H |
хинолон-2 H |
|
|
|
||
лактимная форма |
лактамная форма (преимущественно) |
94
Пиррол
N
H
Химические свойства пиррола и фурана.
и фуран |
относятся к -избыточным гетероароматическим |
|
O |
соединениям *. Для них характерны реакции с участием гетероатома и реакции электрофильного замещения как для ароматических соединений.
Реакции с участием гетероатома
а) ацидофобность (разрушение под действием сильных кислот)
|
H |
+ |
H |
H |
.. |
+ |
|
||
|
+ |
H |
||
|
|
|
|
|
X |
|
X |
X H |
+ |
|
|
|
|
X |
|
|
H |
|
|
X=O (фуран) NH (пиррол)
NB! При проведении реакций следует избегать сильнокислой среды.
б) NH-кислотные свойства пиррола
K / NH3 |
|
|
пиррол-калий |
|
|
|
|||
- H2 |
|
|
||
N |
||||
|
||||
|
|
|
||
|
K |
|
NaNH2 |
|
N |
- NH3 |
пиррол-натрий |
N |
||
H |
|
Na |
|
RMgHal |
пиррол-магний галогенид |
|
|
|
|
- RH |
N |
|
|
|
|
|
MgHal |
NB! Названия реактивов: NaNH2-амид натрия
RMgHal - реактив Гриньяра (см. стр. 63)
*-строение и обоснование реакционной способности см. стр.27
95
Реакции электрофильного замещения.
(замещение идѐт по -положению)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH3-COONO2 |
|
|
|
|
|
|
|
NO2 |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- CH COOH |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N.SO3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
SO3H |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
_ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O.Br2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
X |
|
O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Br |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
_ O |
|
|
|
|
|
|
O ; - HBr |
|
X |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[CH3-C=O]ClO4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C |
|
|
CH3 |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- HClO4 |
|
|
|
|
X |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
NB! 1) Названия реагентов: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
CH3-COONO2 |
ацетилнитрат |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
N.SO3 |
пиридин сульфотриоксид |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
O.Br2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
O |
|
|
|
|
|
|
|
диоксандибромид |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
[CH3-C=O]ClO4 |
перхлорат ацилия |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2) прямое ацилирование по Фриделю-Крафтсу провести не удаѐтся, наблюдается разложение. C-Алкилпроизводные пиррола можно получить, используя N-алкилпроизводные:
|
Alk-Hal |
|
|
t |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
- NaHal |
|
|
|
Alk |
N |
N |
|
|
N |
|
|
|
|
|||
Na |
|
Alk |
|
|
H |
|
|
Реакции гидрирования. |
|||
|
кат. |
|
|
|
X=O тетрагидрофуран |
X |
+ H2 |
|
X |
|
NH пирролидин |
|
|
|
|
96
Способы получения
1)реакция Юрьева (катализатор - оксид алюминия; превращение идет в газовой фазе; выходы небольшие)
|
NH3 |
|
O |
H2O |
N |
H2S |
|
H |
|
NH3 |
|
H2O |
|
H2S |
|
S |
|
2) получение пиррола:
|
|
|
O |
|
|
O |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
t0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H2C |
|
C |
NH2 |
|
N |
|
H |
t0 |
|
N |
|
H |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||
|
- NH3 |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
- H O |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
NH2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
H2C |
|
C |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
амид янтарной |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
кислоты |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3) получение фурана (из продуктов окисления гексоз)
HO |
|
|
CH |
|
|
CH |
|
OH |
t0 |
|
|
|
|
|
t0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
H |
|
|
|
|
|
H |
- 3 H2O |
|
|
|
|
COOH |
- CO2 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
C |
|
C |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
COOH |
|
O |
|
O |
|||||||||
HOOC |
|
OH OH |
|
|
- CO2 |
пирослизевая |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
слизевая кислота |
кислота |
|
4) получение фурфурола из пентоз (промышленный способ)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HO CH |
|
CH |
|
OH |
t0, H |
|
|
|
|
|
O |
||||
H |
|
|
|
|
H |
|
|
|
|
|
C |
||||
C |
|
C |
COH - 3 H2O |
|
|
|
|
|
|||||||
H |
|
|
O |
H |
|||||||||||
|
OH OH |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
фурфурол |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
97
Химические свойства индола
Индол (бензпиррол) является конденсированной гетероароматической системой, состоящей из ядер пиррола и бензола. Химические свойства аналогичны свойствам пиррола. Реакции электрофильного замещения идут по положению 3, а если оно занято, то по положению 5 (чаще всего).
|
4 |
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
3 |
6 |
|
|
N |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
1 |
|
|
||
|
7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
N H
индолин
Реакции электрофильного замещения
|
C5H5N .SO3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
SO3H |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
- C5H5N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C O |
|
|
|
|
|
H |
|
||||||||||||||
|
CH |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
3 |
|
|
O |
|
NO2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NO2 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
- CH3COOH |
|
|
|
|
|
N |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O |
|
|
|
|
O Br2 |
|
|
|
|
|
H |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Br |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
_ O |
|
|
|
O ; - HBr |
|
|
|
|
|
N |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|||||||||
|
|
|
|
SO2Cl2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cl |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
- SO2, - HCl |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
N |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
реакции алкилирования и ацилирования с |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
образованием только 3-замещѐнных не |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
описаны |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
Прочие реакции |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
H+ |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
H2 / Pt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3Н-индолий - катион |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(наиболее устойчивый) |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
4 H / Pd, 800 |
5 |
|
|
3 |
NaNH2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
N |
|
6 |
|
N |
2 |
- NH3 |
N |
H |
|
|
|
1 |
|
Na |
|
|
|
7 |
H |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
индол-натрий |
|
октагидроиндол |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH2-CH3 |
2 H2 / Ni |
|
|
|
|
AlkMgHal |
|
NH2 |
|
|
|
|
|
- AlkH |
N |
|
|
|
|
|
|
MgHal |
|
1-амино-2-этилбензол |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
98
Получение
1) циклизация 2-этиланилина
CH -CH |
t0, Ni |
|
|
|
|
|
||
2 |
3 |
|
|
|
|
|
|
+ 2 H2 |
NH2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
H
2) взаимодействие анилина с ацетиленом
|
CH |
t0 |
|
|
+ |
|
|
NH |
CH |
- H2 |
N |
2 |
|
|
H
Биологически активные вещества - производные индола и их превращения в организме
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ферм. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
[O] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH |
|
CH2 |
NH2 |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
CH2 |
CH COOH |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- NH |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- CO2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
NH2 |
|
|
|
N |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
триптамин |
|
|
|
|||||||||||||||||
триптофан или -амино- |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
-(3-индолил)-пропионовая |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
кислота |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH |
|
COOH |
ферм. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH3 |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
- CO2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
гетероауксин или -индолил- |
|
|
|
|
|
скатол или 3-метилиндол |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
уксусная кислота, гормон роста |
|
|
(в виде этого вещества про- |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дукты разложения выводятся |
из организма)
99
Диазолы
Это пятичленные гетероциклические соединения с двумя гетероатомами, из которых хотя бы один - азот*. Реакционноспособны. Наиболее характерны реакции с участием а) гетероатомов, б) ароматической системы.
Реакции по гетероатомам
I - основные и нуклеофильные свойства с участием гетероатома пиридинового типа.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
HCl |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cl |
|
имидазолий |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
хлорид |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
4 |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
N. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
5 |
.. |
2 |
|
CH I |
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
CH3 |
|
I |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N-метилоксазолий |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
X |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
йодид |
|
||||||||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
X = NH имидазол |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
O оксазол |
|
|
|
|
O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
S тиазол |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
CH3 C |
Cl |
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
N |
|
|
C |
|
|
|
CH3 |
|
|
|
|
N-ацетилтиазолий |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cl |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
хлорид |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
II- NH-кислотные свойства с участием атома азота пиррольного типа (для пиразола
иимидазола)
|
NaNH2 |
|
|
- NH3 |
N |
|
|
N |
|
|
Na |
N |
|
|
N |
|
|
H |
CH3MgBr |
N |
|
|
|
пиразол |
- CH4 |
N |
|
|
MgBr |
* Строение и обоснование реакционной способности см. стр. 28
100