28.Адам биопсихоәлеуметтік тіршілік иесі

29. Маркаколь қорығы Шығыс Қазақстан облысында, Оңтүстік Алтайдың шығысында Марқакөл қазаншұңқырында орналасқан. 1976ж

30. Аксу-Джабағлы қорығы 1926 жылы ұйымдастырылды. Бұл - Қазақстандағы ертеден келе жатқан қорық. Қорық Оңтүстік Қазақстан облысының Талас Алатауы мен Өгем жотасында 131,9 мың гектар жерді алып жатыр.

31.Биосфералық қорықтар дүние жүзіндегі кейбір ауқымды аймақтардың табиғатын қорғау және оның байлықтарын сақтап қалу мақсатында табиғат қорғау шараларын жүзеге асырудың халықаралық деңгейдегі бағдарламасы. Ақсу жабағалы, Наурызым, Үстірт, Қорғалжын

32. Қышқыл жаңбыр РН атмосфералық жауын-шашын түрлері (оған қар да жатады). Жаңбыр құрамында қышқылдың (pH<5,6) болатындығы ауа құрамында өндіріс қалдықтары (мыс., SO2, NO2, HCl, т.б.) мөлшерінің көптігіне байланысты.

33.Популяцияға тән қасиеттер жалпы есебі тығыздық өсімталдық өлім-жітім популяция өсімі өсу қарқыны жыныстық құрам жас құрамы

34.Озон қабатының орналасуы стратосфера

35. Озон қабатынфың қалындығы 2-4мм

36. Озон тесетін заттар ғарыш кемелері, 12-16км биіктікте ұшатын ұшақтар, атмосфераға фреондардың тасталуы

37.Ауа құрамы Азот 78,15, оттегі 20,78, көміртегі оксиді 0,03, инертті газдар 1- ге жуық

38.Қазақстаның қорықтары Ақсу-Жабағалы 1927, Наурызым 1934, Алматы 1961, Барсакелмес 1976, Қорғалжың 1958, Марқакөл 1976, Үстірт 1984, Батыс Алтай 1992, Алакөл 1998, Қаратау 2002

39.Балхаш көлінің экологиялық жағдайы еліміздің оңтүстік-шығысында орналасқан ең терең жері – 26м. Екігі бөлінеді: Батыс ж/е шығыс. Шығыс тұзды, батыс – тұщы

40.Антропогендік ластану адамның шаруашылық іс-әрекеті салдарынан болатын ластану

41.Ластанудың түрлері 4 түрі бар: Био-лық, Хим-лық, Физ-лық, этникалық

42.Химиялық ластану қоршаған ортаның табиғи химиялық қасиеттерінің қарастырылып отырған уақыт кезеңі үшін қайсыбір заттектердің көпжылдық орташа ауытқуларынан асып түсетіндей болып өзгеруі немесе қоршаған ортаға әдетте онда болмайтын заттектердің түсуі немесе нормадан артық шамада түсуі. (көміртегі өнімдері, күкірт, көмірсулар, пестицидтер мен гербицидтер, шайынды сулар, фторлы қосылыстар, ауыр металдар, аэрозолдар)

43.Биологиялық ластану жұқпалы және паразиттік ауруларды туғызатын қоздырғыш бактериялар, вирустар,микроорганизмдер мен құрттар, қарапайымдылар мен шектен тыс көбейіп кеткен зиян келтіретін жәндіктер.

44.Трофикалық тізбектегі энергия қуаты

45.Мезосфера (гр. mesos — ортаңғы және sphaіra — шар) — атмосфераның 50 — 80 километр биіктіктегі ортаңғы қабаты. Атмосфераның суық қабаты – 90˚

46.Экологиялық мониторинг(экология және мониторинг) – қоршаған ортаның жағдайын бақылау және тексеру жүйелері. Ол үш сатыдан тұрады:жағдайды бақылау;бағалау;болатын өзгерістерді болжау.

47.Балхаш көлін ластайтын өнеркәсіптер СЭС

48.Табиғи ластау көздері табиғи апаттар, жер сілкіну, өрт т.б.

49.Ең төмен тіршілік шегі

50.Топырақ түзуші факторлар ауа райы; тау жынысы; жоғарғы және төменгі сатыдағы өсімдік пен жануарлар дүниесі; жер бедері;аймақтық геологиялық жасы; қоғамының өндіргіш күші.

51.Аксу –Жабаглы корығы 1926ж

52.Биогеоценоз(био..., гео... және гр. koіnos — жалпы) — тіршілік ету жағдайлары ұқсас, белгілі аумақта өсетін өзара байланысты түрлердің (популяциялардың) тыныс-тіршілік ортасы. 1940 ж. В.Н. Сукачев ұсынған

53. Қалпына келетін байлықтар

54.Тропосфера (грек. τροπόσ – бұрылыс, өзгеріс және σφαιρα – шар) – атмосфераның жер бетімен тығыз әрекетте болатын ең төменгі қабаты.

55.Мониторинг деңгейлері жүйесі үш деңгейге бөлінеді. Олар: санитарлық-улылық, экологиялық және биосфералық мониторинг.

56.Озон қалындығы 2-4мм

57.Биосфера ілімінің авторы вернадский

58.Қоршаған ортадағы объектілерінің деңгейі

59.Семей ядролық полигон КСРО заманында Қазақстан аумағында атом бомбалары сынақтан өтті. Ол үшін арнайы 18 млн га жер бөлініп, Семей ядролық полигоны ашылды. Бастапқысынды адамдарға, жануарлар мен табиғатқа тікелей зардабын тигізген ашық сынақтар жасалды. Сосын оларды жер астына жасай бастады. Атом бомбаларының жарылыстары сұмдық ауыр болды. Семей маңындағы радиациялық әсер аймағында тұратын 500 мыңдай адам осы сынақтан азап шекті.

60.Ауа құрамы смотри на 37

61.Тұрақты даму қоғамның үздіксіз ұзақ бір қалыпты дамуы

62.Либихтың минмум заңы

63.Қышқыл жаңбыр сморти на 32

64.Қышқыл жаңбырға себеп болатын газдар көмір мазут

65. Каспий экологиялық зонасы экологиялық апатты аймаққа жататындықтан, негізгі әрекет етуші Капустин Яр, Азғыр полигонының ұзақ уақыт бойы жұмыс істеуіне байланысты тұрғын халықтардың денсаулығының құрт нашарлауы;мұнай мен газдың өндірілуіне байланысты тіршілік дүниесінің өзгеруі, балықтардың (бекіре) қырылуы, уылдырық шашатын көксерке балықтарының кеміп кетуі;осы теңізге ғана тән (эндемикалық) итбалықтың мезгіл-мезгіл қырылуы;аңызақ жерлердің шаруашылыққа тигізетін кері әсері (жел эрозиясы).

66.Редуценттер (лат. reducentіs — қалпына келтіруші), ыдыратушылар — өлі органикалық заттарды

67.Продуценттер өз ағзаларын өздері қалыптастыратын организмдер

68. Консументтер (лат. consumo – тұтынамын), тұтынушылар – қоректік тізбекте фотосинтез немесе хемосинтез жүргізетін өндіргіштер (продуценттер) түзетін дайын органикалық заттарды пайдаланатын организмдер.

69.Гетеротрофтар (грек, heteros — басқа, trophe — қорек, қоректену, тамақтану) — қоректенуге дайын органикалық заттарды (протеиндерді, майларды, көмірсуларды) пайдаланатын организмдер (гетеротрофты организмдер).

70.Автотрофтар (гр. autos — өзім, өздігінен; trophe — қорек, қоректену, тамақтану) — бейорганикалық заттардан (көмірқышқыл газынан, судан, азоттың бейорганикалық қосылыстарынан) фотосинтез немесе хемосинтез арқылы органикалық дүниенің тіршілігі үшін тым қажет күрделі органикалық заттарды (акуыздарды, майларды, көмірсуларды) түзетін организмдер.

71.Тірі зат бүкіл тірі ағзалар жиынтығы

72.Косный зат өлі зат мысалы: тас құм

73.Биогендік зат тіршіліктің әрекетінен жасалынған зат