- •Сын есімнің шырайлары
- •Сын есімнің сөйлемдегі қызметі
- •Сөздің тура және ауыспалы мағыналары, мақал-мәтел
- •Көп мағыналы сөздер
- •Антоним
- •Диалект және кәсіби сөздер
- •Көнерген сөздер
- •Басқа тілден енген сөздер. Терминдер
- •Еркін тіркес
- •Тұрақты сөз тіркесі, оның еркін сөз тіркесінен айырмашылығы
- •Сөздердің байланысу түрлері.
- •Есімді және етістікті сөз тіркестері
- •Күрделі сөздер
- •Сөз тіркесінің лексика-грамматикалық мағынасы
- •Қос сөз, түрі, емлесі
- •Біріккен сөз емлесі
- •Сөйлемнің айқындауыш мүшелері.
- •Сөйлемнің бірыңғай мүшелері
- •Жалпылауыш мүше
- •Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі
- •Салалас құрмалас сөйлем
- •Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. Толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш.
- •Аралас құрмалас сөйлем, құрмаластың тыныс белгісі
- •Сабақтас құрмалас сөйлем
- •Көп бағыныңқылы және көп басыңқылы сабақтас
- •Жақты, жақсыз сөйлем
- •Толымды, толымсыз және атаулы сөйлем
- •Подтема: 01- Жалаң және жайылма сөйлем
- •Үтір, нүктелі үтір
- •Көңіл – күй одағайлары
- •Жекіру одағайлары
- •Шақыру одағайлары
- •Одағайлардың жазылу емлесі және тыныс белгісі
- •Қаратпа сөз және оның тыныс белгісі, оқшау сөз
- •Қыстырма сөз, топтау тыныс белгісі
- •Төл сөздің тыныс белгісі
- •Көп құрамды төл сөз
- •Төл сөз, автор сөзі, төлеу сөз
- •Дыбыс, әріп, алфавит
- •Дауысты дыбыстардың жасалу ерекшклігі, түрлері
- •Жуан және жіңішке дауыстылар (Тіл алды және тіл арты дауыстылары)
- •Ашық және қысаң дауыстылар
- •Еріндік және езулік дауыстылар
- •Қосарлы дауыстылар. Дауысты дыбыстардың жазылу емлесі
- •Дауыссыз дыбыстардың жасалу ерекшеліктері, түрлер
- •Үнді дауыссыз дыбыстар
- •Қатаң дауыссыз дыбыстар
- •Ұяң дауыссыз дыбыстар
- •Ауыссыз дыбыстардың емлесі
- •Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар
- •Біріккен сөз ішіндегі үндестік заңына бағынбайтын
- •Ілгерінді ықпал
- •Қабаттаса келген тыныс белгілері
- •Сызықша
- •Сөздің соңғы буынында жазылмайтын дауыстылар, орфография.
- •Қазақ тіліне орыс тілінен енген сөздерге қосымша жалғанғанда байқалатын құбылыстар.
- •Дыбыстық еліктеуіштер
- •Бейнелеуіш сөздер.
- •Еліктеу сөздердің сөйлемдегі қызметі.
Дыбыс, әріп, алфавит
1. Айтылуы мен жазылуында айырмашылық бар сөзді белгілеңіз.
А) Рас.
2. Айтылуы мен жазылуында айырмашылық бар сөзді белгілеңіз.
Д) Лайық.
3. Дыбыс пен әріп санында айырмашылық бар сөзді көрсетіңіз.
Е) Қоян.
4. Дыбыс пен әріп санында айырмашылық бар сөзді көрсетіңіз.
Д) Аю.
5. Алфавит тәртібімен жазылған қатарды белгілеңіз.
В) Алып, зор, инелік.
6. Алфавиттегі 8-әріпті белгілеңіз.
А) Е.
7. Алфавит тәртібімен жазылған қатарды белгілеңіз.
А) Айдын, көл, теңіз.
8. Қазақ тіліндегі әріп санын анықтаңыз.
А) 42.
9. Үндестік заңын зертейтін ғылымды белгілеңіз.
А) Фонетика.
10. Дауыссыз дыбыстар қалай жасалатынын белгілеңіз.
С) Үннен.
11. Жіңішке, ашық, езулік дыбысты белгілңіз.
Д) Ә.
12. Дыбыстардың жақтық қатысына қарай бөлінуін белгілеңіз.
С) Ашық қысаң.
13. Бірыңғай еріндік дыбыс қатысқан сөзді табыңыз.
В) Бұлбұл.
14. Қазақ әліпбиіндегі әріптердің санын анықтаңыз.
С) 42.
15. «У» дыбысы дауысты болып тұрған сөзді көрсетіңіз.
В) Ақтау.
16. Қазақ халқының жазу-сызуына негіз болған алғашқы әліпби қай елдікі, белгілеңіз.
Д) Араб.
17. Латын әліпбиіне көшу кезеңін белгілеңіз.
В) 1929 ж.
18. Орыс әліпбиіне көшкен мезгіліміз, белгілеңіз.
А) 1940 ж.
19. Әрі жуан, әрі жіңішке дауысты борлып келетін дыбысты табыңыз.
Д) У.
20. Керек әріптерді қойыңыз.
.....л....пби.
Е) ә, і.
21. Дыбыс саны мен әріп санында айырмашылығы бар сөзді белгілеңіз.
А) Съезд.
22. Қазақ әліпбиіндегі орыс тілі мен қазақ тіліне ортақ әріптер, дұрысын белгілеңіз.
В) 33.
23. Көп нүктенің орнына тиісті дыбысты белгілеңіз.
Бүлд... рген.
С) і
25. Фонетика нені зертейтінін табыңыз.
Д) Тіл дыбыстарының жүйесін.
26. Әріптің анықтамасын белгілеңіз.
В) Дыбысты жазудағы таңба.
27. Алфавиттің анықтамасын табыңыз.
А) Дыбыстардың белгілі бір тәртіпке салынған жинағы.
28. «У» әрпі қай сөзге дауысты дыбыс орына қолданылып тұрғанын көрсетіңіз.
В) Сусыз.
29. Керек әріпті қойыңыз.
....л...пби.
Д) ә, і
30. Буын талғайтын әріптерді табыңыз.
Е) ұ, ү, о.
31. Буын талғайтын әріппен келген сөзді табыңыз.
Е) Сән.
32. Қате жазылған сөзді көрсетіңіз.
Е) Жәй.
33. Буын талғайтын әріпті табыңыз.
А) о.
34. Буын талғайтын әріпті табыңыз.
Д) ү.
35. Жуу сөзіндегі жұрнақты анықтаңыз.
С) Тұйық етістік жұрнағы.
36. Дұрыс жазылған сөзді табыңыз.
С) Жуу.
37. Орыс тілінен енген сөздерде ғана жазылатын әріпті табыңыыз.
А) в.
38. Тек орыс тілінен енген сөздерге қолданылатын белгілерді табыңыз.
С) ъ, ь.
39. Дауысты дыбыстар санын табыңыз.
Д) 12.
40. Дауысты дыбыстардың тілдің қатысына қарай бөлінуін көрсетіңіз.
Е) Жуан, жіңішке.
41. Тіл дыбысы жайындағы ғылымды көрсетіңіз.
В) Фонетика.
42. Буын таңдайтын әріпті белгілеңіз.
Е) о, ә.
43. Дыбыс емес, тек әріп,
Жіңішкертер көршісін.
Бұл қай әріп?
А) Ь.
Дауысты дыбыстардың жасалу ерекшклігі, түрлері
1. Дауысты дыбысты көрсетіңіз.
А) Ы, ұ, о.
2. Дауыстылардың тілдің қатысына қарай бөлінуін белгілеңіз.
А) Жуан, жіңішке.
3. Дауыстылардың жақтың қатысына қарай бөлінуін белгілеңіз.
В) Ашық, қысаң.
4. Дауыстылардың еріннің қатысына қарай бөлінуін белгілеңіз.
Д) Еріндік, езулік.
5. «Суландыру» сөзіндегі дауысты дыбыс санын анықтаңыз.
Д) 4.
6. «Әуендері» сөзіндегі дауысты дыбыс санын анықтаңыз.
А) 4.
7. «Аумағы» сөзіндегі дауысты дыыбыстар санын белгілеңіз.
Е) 3.
8. Дауыстылардың тілдің қатысына қарай бөлінуін табыңыз.
В) Жуан, жіңішке.
9. «І» дыбысы үш рет жазылатын сөзді белгілеңіз.
А) К_с_л_к.
10. «И» дыбысы жазылатын сөзді белгілеңіз.
В) Х_кая.
11. Қосымша дұрыс жалғанған сөзді белгілеңіз.
С) Артельде.
12. Ашық, жіңішке, әрі езулік дауыстылардан болған сөзді белгілеңіз.
С) Бәйшешек.
13. Езулік дауыстылар қалай жасалатынын белгілеңіз.
А) Еріннің қатысына қарай.
14. Дауысты дыбыстар қатарын көрсетіңіз.
А) А, И, Ұ.
15. Қазақ әліпбиіндегі қазақ тіліне тән қанша әріп барын анықытаңыз.
Д) 9.
16. Қазақ тілінде неше дауысты дыбыс бар?
В) 12.
17. Қай дауысты дыбыс әрі жуан, әрі ашық, әрі еріндік болатынын белгілеңіз.
Д) О.
18. Дауысты дыбысты табыңыз.
Е) и.
19. Көп нүктенің орнына қай дауыстыны қойғанда мағыналы сөз шығатынын белгілеңіз.
С) е.
20. Көп нүктенің орнына қай дауысты дыбысты қойғанда бір буынды сан шығатынын белгілеңіз. Б...р
С) і.
21. «О» дыбысы қандай дыбыс екенін белгілеңіз.
В) Дауысты.
22. «Мейірімді» сөзіндегі дауысты дыбыстар санын анықтаңыз.
В) 4.
23. «Қауын» сөзіндегі дауысты дыбыстар санын анықтаңыз.
Е) 2.
24. «Қазақстан» сөзіндегі дауысты дыбыстар санын табыңыз.
А) 3.
25. Дауысты дыбыстардың жіктелу түрін анықтаңыз.
А) 6
26. Жақтың ашылуына қарй дауысты дыбыстардың түрін белгілеңіз.
Е) Қысаң дауыстылар.
27. Тілдің қатысына қарай бөлінген жіңішке дауыстылардың түрін белгілеңіз.
В) ү, ә, и
28. Жақтың қатысына қарай дауысты дыбыстардың бөлінуін көрсетіңіз.
В) Ашық дауысты.
29. Жуан дауысты дыбыс қалай жасалады, табыңыз.
Е) Тілдің қатысына қарай.
30. Ашық дауысты дыбыстардың жасалу жолын көрсетіңіз.
В) Жақтың қатысына қарай.
31. Қай дауысты дыбыс жіңішке, ашық, езулікке жатады, табыңыз.
В) Ә.
32. «Ө» дыбысы қай сөзге қойылады, белгілеңіз.
Д) К...нетоз.
33. «Ұ» дыбысы жазылатын сөзді көрсетіңіз.
А) Нақ...рыс.
34. «Ұ» дыбысы қай сөзге жазылады, белгілеңіз.
Е) Т...нық.
35. «У» дыбысы қай сөзде жазылатынын анықтаңыз.
Д) -----------
36. «І» дыбысы қай сөзге жазылады табыңыз.
В) Үңг...р.
37. «И» дыбысы қай сөзге жазылады табыңыз.
Д) Қ...сын.
38. «Ұ» әрпі қай сөзге жазылады, табыңыз.
Е) Қ...лдырау.
39. «Ү» әрпін қай сөзге жазуға болатынын анықтаңыз.
Е) ------ ?
40. «І» дыбысы қай сөздерге қойылады, белгілеңіз.
В) ...лесе, ...ргелес.
41. «Ұ» дыбысы қай сөзге жазылады.
А) ...стаған.
42. Қай сөзде «Ы» әрпі жазылады, табыңыз.
А) ...рыс.
43. «Ы» әрпі жазылмайтын орынды көрсетіңіз.
А) Рақ...мет.
44. «Ә» қандай дыбыс, табыңыз.
Е) Жіңішке, ашық.
45. «О» дыбысының қандай дыбыс екеін табыңыз.
В) Ашық дауысты дыбыс.
46. «И» дыбысы – қандай дыбыс, табыңыз.
С) Езулік дауысты дыбыс.
47. «Э» дыбысы қандай дыбыс екенін анықтаңыз.
Д) -------------?
48. Жақтың ашылуына қарай бөлінетін дауысты дыбыстарыдң түрін белгілеңіз.
Е) Қысыаң дауыстылар.
49. Қатесі бар сөз.
50. Қатесі бар сөзді көрсетіңіз.
В) Тайақ.
51. Дауысты дыбысқа тән қасиетті анықтаңыз.
В) Өлең айтуға болады.