Қазақстандағы ұйымдастырылған саяхаттар

Бастапқы ұйымшылдық туризм Қазақстанда алғаш рет ХІХ ғ, аяғында Верный қаласында дамыды. Верный қаласында орыс таулы қоғам бөлімшесі құрылады. Осы қоғам 1927 жылы дейін жұмысын атқарды

1929 жылы энтуазиялық таулы туризм Г.И. Белоглазов, Ф.Л. Савин, В. М. Зимин Алатау тауына жорық ұйымдастырылды. Осы жылдың жаз айларында бірінші Ыстық көлге туристтік жорық өткізді. Осы жорықта 17 мұғалім қатысты.

1930 жылы Ф.Л. Савинаның басқаруы бойынша Алматының қалалық пошта және телеграф жұмыскерлері құрамында 16 адам: Алматы – Медео –Көкжайлау Алматының көліне саяхат жасады.

1931 жылы қаңтар айында В.М.Зимин алғаш рет қысқы шаңғы жорықты өткізді. Маршруты Алматы – Ұзынағаш.

1930 жылы Қазақстанда белсенді туризм түрлері дамыған.

1936 жылы Алматы Горельник 50 орынға арналған туристтік база ұйымдастырылды.

1938 жылы бірінші массалық туристтік салтанатты жиын өткізілді.

Ол Көк жайлауда өткізілді, 200адам қатысқан.

ҰОС басталған кезде Қазақстандық Совет ОПТЭ өзінің қазметін тоқтатты. Оның жұмыскерлері мен актив майданға кетті. Ал Горельник туристік базасын |1943 жылдың басында советтік армияға әскерлер мектебіне ауыстырылды. |екі жыл ішінде осы мектептен |1500 инструкторлар және екі мыңдай атқыштар шығарылды. ҰОС кейін осы базада спорттық альпенисттерде және таулы шаңғышыларды дайындады. 1953ж туризм базасы қайтадан өзінің жұмысын атқарды, яғни келген туристтерді қарсы алған.

1945ж күзде Алматыда қазақ дене шынықтыру институты ашылды. 1955ж жаңа Ыстық деп аталатын турбаза салынды.

1969ж бастап Қазақстанда туризмнің көптеген түрлері пайда бола бастады. Олар Баянауыл, Қарқаралы, Алтай тауы, Орал, Алтын бор т.б.

Қазақстан территориясында І туристік объектілері түркі тайпасының қоныс аударуы мен байланысы болды. Қазақстанда ең І қажылық туризмді ұйымдастырушы – Тимур болды. Атымен байланысты ескерткіш орындарының әр жылдарда туризмнің әр түрлі әлеуметтік түрлерін іске асыруға көмектесті. Сонымен қатар оның ішінде 1399 Тимур бұйрығымен Ахмет Яссауи кесенесінің ескерткіші болды. Бірақ та Қазақстанғы туризмнің тарихы көптеген нақты жетістіктері жаңа заманда тіркелді, бірте-бірте туристік индустриясы қалыптасып сонымен бірге оның туристік өлкетануыда қалыптасты.

Өлкетанудың зерттеу мен бірге экспедициялар ұйымдастырылды Олар 1886 жылы Семиречьеде, Красновада 1891-1892ж.болды, қазақ ауылдарында сол кезде Потанин және Рыбаков жұмыс атқарған болатын. Сонымен бірге зерттеушілік жұмысын Оренбургтағы Батыс Сібір РТҰ бөлімдері жұмыс істеді. Олар қазақтардың этнографиялық еңбектерін баспаға шығарды және жергілікті өлкетанушылармен байланысты ұстанушылық жүргізген қазақ мәдениеті мен тарихы бойынша 1904 ж. «Ш.Уәлихановтың РТҰ-ң жазбасы» деген томның бөлігі маңызды болды. ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басында әлеуметтік және ауыстырылатын ұйымдардың әкспедиция жұмыскерлері құнды өлкетану материалдардың зерттеуінде Торғай, Ақмола және Семей болды. Ол мәдениетке арналған және қазақтардың халқын мәдениетін, тұрмысын, дәстүрлерін зерттеген болатын. Ұлы Отан соғысынан кейінгі туристік қызмет.Ұлы Отан соғысы бастауымен Қазақ советі қызметін тоқтатты. Өйткені оның жұмыскерлері соғысқа кетеді, содан кейін «Горельник» атты туристік базада 1943ж. Кеңес Одағы мектебі ашылған болатын. Соғыстан кейін Қазақстанға арналған спорттық альпинистерді және шаңғы тебушілерді дайындалған. Ол 1953ж. бастап база тағы да туристерді қабылдай бастады. 1955 ж. «Ыстық» деген турбаза ашылды, ол бір атымен аталған көлінің жағалауында орналасқан. 1952ж.Қазақстанда ВҚСПС «туристік экскурсиялық басқармасы» ашылды.Ал 1958ж. оны «орта Азиялық туристік экскурсиялық басқармасы» деп аталған. 1960ж. «Республикалық туристік басқармасы» деп аталған. 1962ж. туризмге және экскурсияға арналған арқылы ұйымдастырылған және 5 облыстың ақылдары: Алматы,Шығыс Қазақстан, Қарағанды, Қарағанды және Шымкент. Осы жерлерде экскурсиялық бюросы ашылды. 1969 жылы бастап Қазақстанда көптеген жаңа облыстарының ақылдары туризмге және экскурсияға арналған саяхат және экскурсия бюросы ашылды. Тағы бір Қазақстанда туристік базалар, қонақ үйлер, мейрамханалар, кинотеатрлар және басқа қызметтері ашылған болатын.Жаңа турбазалар көбінесе Ресейдің бейнелеу жерлерінде құрылған. Мысалы, Павлодар – Баянауыл, Қарағанды облысы – Қарқаралы,Орал облысы–Орал. 1959ж. «Алматы» деген турбаза ашылды. 1968ж. Алматы облысының «Алатау» деген турбаза ашылып, «Медео» мұз айдыны құрылуымен, «Медео» және «Алатау» деген туристік қонақ үйлер ашылды.

Әдістемелік нұсқаулар:

Дәрісті меңгеру үшін Қазақстанда ең І қажылық туризмді ұйымдастырушы–Тимур туралы мәліметтер жинастыруға болды. Қазақстандағы балалар туризмнің дамуы мен белсенді туризмнің ұйымдастырылған түрлерінің кең дамуына әкелді. Қазақстанның өлкетану зерттеуінің қызықты және ұзақ тарихы бар.Тау туризмінің көшбасшылары Г.И.Белоглазов, Ф.Л.Савин, В.М. Зимин. Жұмыс барысында негізгі ұғымдарға көп көңіл бөліп, оларды терең түсінуге ерекше көңіл бөліңіз.

Бақылау сұрақтар:

1. Қазақстанда ең І қажылық туризмді ұйымдастырушыкім

2. В.М.Зимин алғаш рет қысқы шаңғы жорығының маршрутын атаңыз

.