4.3 Сурет. Екінші орамның қысқыштары

Электр тізбектерінде екі орамасы бар екі трансформатордың орнына үш орамасы бар бір трансформаторды пайдаланылады.

Радио және электр құрылғыланырда бірнеше екі орамалары бар трансформаторлар пайдаланылады және бірінші оралымға 127 В, 220В кернеулерін қосу мүмкіндіктерін қарастырады.

Автотрансформаторлар. 4.4, а – суретте кернеу төмендеткіш, ал 4.4, б – сурете кернеу көбейткіш автотрансформаторлардың негізгі электр сұлбалары көрсетілген. Бұл сұлбалардан автотрансформаторларда бірінші орамының бір бөлігі екінші орамының қызметін, не екінші орамының бір бөлігі бірінші орамының қызметін атқаратындығын байқаймыз.

4.4 Сурет Көп орамды трансформатордың қосылуы

Автотрансформаторды кернеулердің шамаларын азғана аралықта өзгерту үшін пайдаланылады(жоғары кернеклер үшін к=1.5/2 аралығында жатады, ал төменгі кернеулер үшін к=3 болады). Автотрансформаторларды жоғары кернеу тізбектерінде пайдалану жолында қиындықтар кездеседі. Мысалы, оларды жоғары кернеулердің электр тізбегінде пайдалану үшін 6000В кернеуге арналған оқшаулағыштарды (изоляторды – өзіндік құнын аса көбейтетін) пайдалану керек болады.

Металдарды электр доғасы арқылы пісіруге қолданылатын трансформаторлар.

Электр тізбегіндегі 220В не 380В кернеулерімен коректенетін, темірді электр доғасымен пісіуге пайдаланылытын трансформатордың бос жүріс күйінде екінші орамасындағы кернеуі 60-70 В аралығында жатады. Бұл кернеу электр доғасының пайда болуын қамтамасыз етеді(). Темірді электр доғасын пайдаланып пісіруге арналған трансформаторлың шығысының сипаттамасын өте жылдам кемитіндігі нәтижесінде жүктеме қысқп тұйықталу күйіне сәйкесті шамасынан қалыпты жұмыс күйіне сәйкесті шамасына дейін өзгергенде тоқтын шамасы аз ғана өзгереді. Пісіру тоғын өтетін тізбектің индуктив кедергісі үлкен болады (cos φ=0.4/0.5)

а) б)

4.5 Сурет Пісіру трансформаторының сыртқы сипаттамасы

Пісіруге арналған трансформатордың аталған қасиеттері электр доғасының үздіксіз жануын, қысқа тұйықталу тоғының шамасын екі еселеген қалыпты тоқтан артпауын қамтамасыз етеді.

Трансформатордың тндуктивтігін арттыру үшін оның магнит өрісінің шашырауын артырады, не трансформатордың екінші орамасына тізбектей реактив орама (ИО) жалғайды. Индуктивтікті өзгерту үшін магнит өткізгіштігі ауа қабатының үлесін көбейтеді.

Өлшеу үшін пайдаланылатын трансформаторлар. Жоғары кернеу құрылғысында тоқты, кернеуді өлшеу үшін трансформаторлар қолданылады

Транссформаторларды ток пен кернеуді пайдаланғанда екі мәселені бірдей шешеді:

• Өлшеуіш құралдарын жоғары кернеу тізбегінен бөліп қауіпсіздікті қамтамасыз етеді

• Өлшеуіш құралдарының өлшейтін физикалақ шамалардың өлшенетін мәндердің аралығын кеңейтеді.

Кернеу өлшейтін трансформаторлардың бірінші орамасы жоғары кернеу электр тізбегіне параллель қосылады. Сонда бірінші орамасында қалыпты жоғары кернеу болғанда екінші орамасындағы кернеу 100В шамасында болады. Трансформатордың екінші орамасында вольтметр, ватметрдің кернеу оралымы т.с.с өлшеуіш құралдар қосылады [4].