шпор

"Пробиркадан алынған"? алғашқы бала,Луиза Браунның туған жылы:	1978
...- бұл омыртқалылардың кез келген ядролық клеткасында продуцирлене алатын, күшті индуцибельді ақуыздар	Интерферондар
«Клеткалардың бір біріне жабыса алатын қабілеттерінің өзгерістері арасындағы және клетка әрекетінің корреляция құбылысы менмен олардың әрекеттерінің өзгерістері» -деген зерттеудің авторы кім?	Тринкаус, 1963
1-3% бактериялық клетканың геномының мөлшері сәйкес келетін, вектор ретінде жиі қолданылатын ДНҚ сақиналы молекулалары:	Плазмидалар
1953 жылы бұл ғалым алғаш рет бос суспензияланған күйде сұйық ортада көбеюге қабілетті клеткаларды көрсетті	Оуенс
1973 ж. рестриктазалар номенклатурасын кім ұсынды?	Смит пен Натанс
1975 ж антиденелерді алудың жаңа әдісін(гибридомды технология) ұсынған ғалымдар?	Д. Келлер мен Ц. Мильштейн
1975 ж. бастап жынысы бойынша эмбрион стадияларына бөлінетін бұзаулар туылып келетін мемлекет	Канада
199 ортасы қай жылы шығарылды?	1950
5-10 пассажға дейін субкультурадан және қалыпты ұлпадан алынған біріншілік культурада болады:	Хромосомалардың диплоидты жиынтығы
70-ші ж соңында тышқандарға тәжірибе жасауды кім бастады?	МакКиннелла
70-ші ж. соңында тышқандарға тәжірибелер жасауды кім бастады?	МакКиннелла
90%-ға дейін метан жұтатын газтәріздес субстратта өсіруде азықтық ақуыз көзі ретінде Қандай бактериялар қолданады?	Methylophillus
in vitro-да қажетті жағдайларды жасағанда жануар клеткасын культивирлеудің шексіздігін дәлелдеген кім?	А. Каррель
in vitro-да қажетті жағдайларды жасағанда(фетальды сарысуды қосу) жануар клеткасын культивирлеудің шексіздігін дәлелдеген кім?	А. Каррель
pBR322 векторы клеткада әдетте қандай мөлшерде сақталады?	25-50 копия
Sds агарлы гельге қандай заряд береді?	теріс
Tad-полимеразаның қандай ерекшелігі бар?	Жоғары температура әсерлеріне тұрақты
Агарлы гельді жасау үшін буферде қандай микроэлемент болады:	магний
Ағзаға бөгдетекті заттар (антигендер) түскенде қорғаныш реакциясы ретінде синтезделетін қан сарысуынаң ақуыздары :	Антиденелер
Ағзадағы ұлпалар қандай клеткалар негізінде жаңарып отырады?	Бағаналы клеталар
Ағзадан тыс тіршілік етуге бейімделген,бірінші егуден соң біріншілік культурадан алынатын спонтанды немесе жасанды жолмен пайда болатын клетка культурасы:	Клеткалық линия
Адамзаттың микроәлеммен танысуы, микроорганизмдердің бисфера механизмдерін өздігінен реттелуінде маңызды рөл атқаратыны мына ғалымның ашылулардың арқасында болды :	Пастер
Адамның дәнекер ұлпасының элементтері:	фибробластар
Азықтық ашытқыларды алуда қандай субстрат қолданылады?	Целлюлозалық және ағаш өңдеуші өндірістің қалдықтары,ауыл шаруашылық өсімдіктерінің қалдықтары,кондитерлік және сүт өндірісінің қалдықтары, мұнай қойыртпағы,көмірсутектер.
Азықтық ашытқыны алу кезіндегі өсімдік қалдықтары гидролизаттарының ферментациясы нәтижесінде түзілетін жанама өнім:	Этил спирті
Аксонема - бұл	Спермийдің кірпікшесінің басты қозғалғыш құрылымы
Ақуызды жасушалық өнімдерді хромотографиялық тазалау әдістері	Адсорбциялық, ионалмасушы, аффиндік, гель-фильтрация.
Алғашқы ұрықтандыруды неш сағатта жасайды	8-12 сағат
Алыс клеткалық миграциялар немен шартталған?	Барлық жауап дұрыс
Антибиотиктер эрасы уақыты	1941-1960 жж.
Антигенпрезентациялаушы клеткаларға жатпайды:	Т-лимфоциттер
Антиденелер ақуыздың барлық молекулалары немесе түгелдей бактерия клеткасына қарсы емес,тек қана олардың бетіндегі аз ғана бөліктеріне қарсы түзіледі.Ол бөліктер қалай аталады?	Шарнирный участок
Антиденелердің белгілі бір түрін синтездейтін гибридомаларды келесі селективті орталарда іріктейді	ГАТ (гуанин, аминоптерин, тимидин)ортасы.
Аспаргин, серин, глютамин, цистеин, треонин, терозин аминқышқылдардың қай тобына жатады?	Гидрофобты зарядталмаған бүйір радикалы бар аминқышқылдары
Ауыл шаруашылығы қалдықтарының қанша пайызы мал мен құстарға жем өндіру саласына тиесілі ?	80%
Ауыл шаруашылығына, сонымен қатар, медицина саласы үшін биологиялық агенттерді: микроорганизмдер, вирустар, жануар мен өсімдік клеткаларын және клетка компонентінің клеткадан тыс қосылыстарын қолдана отырып, пайдалы, мақсатты өнімді алу,бұл:	Биотехнология
Ауыстырмалы клетка культуралары	Біртекті және белсенді пролиферацияланады
Әр ересек организм дифференцияланбаған күйден дамиды деген тұжырымдама қандай гипотезада айтылады?	эпигенез
Әр спермийдің құрамында бар:	Гаплоидты ядро, ядроның қозғалуын қамтамасыз ететін қозғалғыш жүйе, ядроның жұмыртқаға енуіне қажет ферменттермен т олтырылған қапшық
Әр түрлердің бластомерлерін қосу арқылы алынған жануарлар	Химералық жануарлар
Әр түрлі егіздердің туылуын жоғарылататын хирургиялық емес жолы	Жатыр мүйізінің екеуіне 2 эмбрионды бір бірлеп тасымалдау
Бағаналы клеткалардың түрлері:	Эмбрионалды, фетальді, кіндік қаны, қан перифериясы
Бактериялық клетканың геномының қанша пайызына плазмида тиесілі?	1-3%
Бактерияның өз ДНҚ-сы мен енгізілетін бөтен ДНҚ-дан қандай айырмашылығы бар?	Өз ДНК құрамында метильденген негіздер бар, бөтенде- жоқ
Белоктар денатурацияға ұшырамайды:	Оттегіде
Берілген анықтама клондаудың қай түріне сәйкес келеді:“Бағаналы полипотентті эмбрионалды клетка культурасын алу мақсатында соматикалық клетка ядроларын энуклеирленген жұмыртқа жасушасына енгізу”	Терапевтикалық клондау
Берілген геннің транскрипция жылдамдығы мен орнын бақылау жолымен гендер экспрессиясының реттелуі қай деңгейде өтеді?	Транскрипция деңгейінде
Биогазды өндіру үшін реактордың негізігі компоненттері	Қоректік ортаны дайындау жүйесі, биореактор, газ беру жүйесі, мақсатты өнімді фракциялау жүйесі
Биологиялық белсенділігі инактивтелген, бірақ ауру тудыру қабілеті әлсізденген вакцина қалай аталады?	Тірі аттениурленген вакцина
Биологиялық және инженерлік әдістерге негізделген мультипәндік ғылыми –практикалық бағыт:	Биотехнология
Биореакторлардағы микротасымалдаушыларда өсірілетін клеткалар культурасы	Диплоидты клеткалар
Биотехнология даму тарихы қанша кезеңге бөлінеді?	бес
Биотехнология үшін қандай плазмидалар аса үлкен қызығушылық тудырады?	Көп копиялы
Биотехнологиялық жүйенің басты құрамдас бөлігі:	Биологиялық агент
Биотехнологияның қазіргі анықтамасы:	Өндірістік мақсатта биохимия, микробиология және химиялық технология ғылымдарының практикалық қолданысы, жаңа өнімді өндіру және қоршаған ортаны қорғау
Биотехнологтардың Европалық ассоциациясының үшінші съезінде (Мюнхен, 1984 жыл) голландтық ғалым Е.Хауыинк биотехнология даму тарихын қанша кезеңге немесе эраға бөліп қарастырды?	5
Бокста жұмыс жасамас бұрын:	Жуады және кварцтайды
Бөлшектенудің қай сатысында агрегация жүреді?	Кез келген
Буфердегі бояғыш не үшін қажет?	лункада немесе гелде үлгі анық байқалуы үшін ғана қажет.
буфердің ашуы?	Тек рН төмен болған жағдайда фенолмен экстракциялау ДНҚны су фазасынан бөледі. Біз AcNa GTB буферінің құрамына неге кірмейтінін білеміз, сол себепті, GTB буферін дайындаған кезде қолданар алдында AcNa қосамыз.
Бұл кезде ядро затында микроскоппен көруге болатын хромосомалар түзіледі	Митоз
Бір жұмыртқажасуша қанша спермийді ұрықтандырады?	бір
Бір жылдамдықта араластырып тұратын құрал :	шейкер
Бір немесе одан да көп антиген типтері бар вакциналар қалай аталады?	Поливалентті
Бірнеше рет көшірілетін және белгілі бір шектелмеген уақытта тез пролиферациялайтын in vitro жағдайына бейімделген клетка:	Ауыстырмалы клетка культуралары
Біріншілік иммунизация қалай аталады?	прайминг
Біріншілік иммунизация қалай аталады?	прайминг
Біріншілік клетка культурасы:	Гетерогенді
Біріншілік культура алғанда үгітілген ұлпа бөлшектері қандай көлемде болуы керек?	1-3 мм
Біріншілік культуралар немен сипатталады?	Гетерогенді төмен пролиферациямен
Вакциналардың қандай түрлері бірдей антигендерден тұрады (анатоксиндерден немесе бактериялық корпускулярлық антигендерден).	Суббірліктік вакциналар
Ветеринарлық биотехнология дамуында қанша негізгі бағыттар бар?	3
Вирустардан тазалау әдістері	Түссіздендіру,концентрлеу, тазалау.
Гамма – интерферон ненің өнімі болып табылады:	Т-лимфоциттер
Гель-электрофорез кезінде заттардың бөлінуін неде жүргізеді?	Полиакриламидте
Гель-электрофорез кезінде қандай молекулалар тезірек тоқтайды?	Ірі
Гель-электрофорез кезінде молекулалар қозғалу жылдамдығы мынаған байланысты ?	Молекуланың молекулярлық массасына
Гендік инженерияның негізгі мақсаты:	Клеткаға немесе микроорганизмге адамға пайдалы қасиеттерді тудыруға мүмкіндік бере алатын рекомбинантты ДНК құрастыру
Гендік инженерияның пайда болған жылы	1972 жыл
Геометриялық сипаттамасы,яғни беттің ауданы көлемге қатынасы қолайсыз болып келетін жағдайларда өсе алатын клеткалар. Демек,бұл клеткалар сфералық клондарды түзе отырып суспензиялық орталарда өсе алады. Бұл қандай клеткалар?	Түрлендірілген клеткалар
Гибридті клеткаларды алу үшін қолданылатын Х-63 миеломды клеткалар линиялары қай фактор бойынша дефектті?	Нуклеин қышқылдары биосинтезінің қорлық жолы
Гибридті клеткаларды бір-бір клеткадан культуральды сұйықтыққа орналастырады, онда олар көбейеді және көптеген туыстас клеткаларды(клон) түзеді. Ол клеткалар(клон) қандай заттарды синтездейді?	Поликлоналды сарысулар
Говард Хольцер (1968 ж) жақын орналасқан ұлпалық әсерлесудің екі негізгі типін бөлген. Бірінші типке рұқсат етілетін әсерлесулер жатады. Екінші типке қандай жатады?	Инструктивті әсерлесулер
Говард Хольцер, 1968 жылы, жақын орналасқан ұлпалардың әрекеттесуінің екі негізгі типін анықтаған. Бірінші типті көрсетіңіз.	Орын ауыстыратын әрекеттесулер
Дернәсілдік саты қандай қызмет атқарады?	Өсу және орналастыру
Детерминацияны жүзеге асырудың қанша жолы бар?	Екі
Детерминацияны жүзеге асырудың неше түрі белгілі?	Екі
Дифференциацияланған реттеліп орналасуға алып келетін эмбриональды клеткалардың функционалдық активтілігінің нәтижесі не	Кеңістіктік ұйымдасудың қалыптасуы
ДНК фрагменттерін кесетін фермент:	Рестриктаза
ДНК фрагменттерін тігетін фермент:	Лигаза
ДНК-ның доғал ұштарын тігу қалай аталады?	Коннекторлық әдіс
ДНҚ клонында трансляцияланып жатқан ақуыз молекуласы реттілігінің бар болатынын тексеру үшін қолданатын әдіс:	Электрофорез
ДНҚ фрагменті тіркелген плазмидасы бар жеке бактериялар шоғыры?	Вектор
Донорлар мен реципиенттер арасында жыныс күйігінің пайда болуының оптимальды айырмашылығы	12 сағат
Егер қояндарда гонада болмаса, онда даму қандай жолмен жүреді?	аналық
Егер сүтқоректілерде бір тұқымда бес Х хромосома және бір У хромосома болса ,онда ол болады:	аталық
Егер танитын сайт ұзындығы 4 жұп нуклеотидтерден тұрса, орта есеппен алғанда бұл сайт қайталанады	256 жұп нуклеотидтен соң
Екі тізбекті ДНҚ-ның ұйымдасу формалары ?	В-форма,А-форма,С-форма и Z-форма
Ересек ағзаның бағаналы жасушалары жарақатталған, шығындалған клеткалар мен мүшелерді қалпына келтіре алмайды.Себебі?	Бағаналы жасушалардың дифференциалдану факторларының жоқтығы
Ересек жануарлардың бүйрек, өкпе мен тері клеткаларын in vitro (организмнен тыс қоректік ортада) кім культивирледі?	Ласки
Жануар клеткаларын культивирлеуде қоректік ортадағы ауа:	5 немесе 10% CO2 бар
Жануар организмінен тыс жағдайда біржұмыртқалы егіздерді алу неге негізделген?	Ерте даму кезеңінде эмбрионның екі немесе одан да көп бөлікке бөлінуі
Жануар ұлпаларын біршама уақыт in vitro физиологиялық ерітіндісінде культивирлеудің мүмкіндігін көрсететін алғашқы эксперименттерді жүргізген ғалым?	М. Келлер
Жануарлар биотехнологиясында қолданылатын әдістер	Каллустық ұлпалар культурасы, клональды көбейту, оқшауланған клеткалар мен ұлпалар культурасы, селекциядағы оқшауланған клеткалар мен ұлпалар,генетикалық инженерия.
Жануарлар биотехнологиясының дамуы нені қарастырады?	Диагностикум,жоғарғы өнімділікті жануар тұқымдары,мал шаруашылығы қалдықтарының экологиясын,вакциналар жасау
Жануарлар биотхнологиясындағы гендік инженерия принциптері:	Барлық аталған жауаптар
Жануарлар клеткаларын культивирлеу параметрлері диапазоны (рН)	рН 7,2-7,4
Жаңа бөлініп алынған культуралар осылай аталады:	Біріншілік культуралар
Жаңа қоректік орта тұрақты түрде құйылып, сонымен қатар сол көлемде клеткалары бар пайдаланылған қоректік орта құйылып алынып тұратын әдіс келесі культураға тән?	Ағынды
Жасыл желектің өнімділігіне әсер ететін, азотфиксация процесін күшейтетін ҚР БжҒМ ҰБО қандай препарат шығарды?	Нитрагин
Жатып калуға және үгітілігетұрақты ҚР БжҒМ ҰБО бидайдың қандай сортын шығарды?	Мирас
Жатыр мойны арқылы жатыр мүйізіне эмбрионды енгізуге негізделген эмбрион тасымалдаудың хирургиялық емес әдіс	цервикальді
Жеке организмнің дамуы неше процестен тұрады	екі
Жоғары өнімділікке ие си ырлардан тұқым шығаруды тез жоғарылататын өндіру реттелуінің биотехнологиялық әдісі:	Барлык жауап дурыс
Жуылатын ортаны енгізу үшін 50-60 см^3 сыйымдылығы бар не қолданады. ?	шприц
Жұмыртқажасушадан күннен кейін қалыптасқан сары денешіктің пайда болуы гормоналдық өңдеуге бастау болады.	8-14
Зарядталған бөлшектедің қозғалысына негізделген ақуыз бен нуклеин қышқылдарын бөлу үшін қолданылатын молекулярлық биология мен биохимия әдісі	Электрофорез
Иммунизация кезінде және гибридомдарды алуда көбінесе қандай жануарларды қолданады?	Тышқандар мен егеуқұйрықтар
Иммунологиялық қасиеттеріне байланысты тазартылатын және адсорбирленген тасымалдаушы затты бөлуге тән:	Аффинді хроматография
Имплантация алды даму сатысында болған ерте эмбриондармен манипуляциялар жасауға болатын уақыт аралығы	1-5 сағат
Инактивацияланған вакциналар ненің көмегімен организмде иммунитет тудырады?	Липопротеидті комплекстің
Ионалмасушы хромотография келесі хромотографияның ерекше бір түрі болып табылады:	Бағандық(колоночный)
Какой принцип соблюдается в молекулярной биологии?	Один ген-один белок
Капацитация деген не?	Спермий активациялану процесі
Келесі анықтама биотехнология дамуының қай кезеңіне сәйкес келеді: “Микробтық мутанттар көмегімен аминқышқылдар өндіру,таза ферменттер алу, иммобилизацияланған ферменттер мен клеткалардың өндірістік қолданысы,құбыр суларын анаэробты тазарту және биогаз өндіру,бактериялді полисахаридтер өндірісі”	Басқарылатын биосинтез эрасы (1961-1975 жылдар)
Келесі сипаттама вакцинаның қай түріне сәйкес келеді:“Тұқым қуалап өзгерген жұқпалы аурулардың қоздырғышынан тұратын иммунопрофилактикалық препараттар”	Жеуге жарамды вакциналар
Кері транскриптазада қанша суббірлік бар?	2
Классификациялық код 4 сипаттама	Морула - 33-64 бластомералардан тұратын клеткалық масса, перивителлинді кеңістіктің 60-70% алып жатады, бластомералар жинақы масса түзеді. Перивителлинді кеңістік анық байқалған. Мөлшері - 0,14-0,17 мм.
Классификациялық код 5 сипаттама?	Ерте бластоциста - 65-130 бластомерлерден тұратын клеткалық масса, перивителлинді кеңістіктің 70-80% алып жатады, бластомерлердің жинақы массасында сұйықтыққа толы аса үлкен емес ассиметриялық қуыс пайда болады (бластоцель). Эмбриобласт пен трофобласт визуальді нашар айырмаланады. Перивителлинді кеңістік анық байқалады. Мөлшері -0,14-0,17 мм.
Классификациялық код 7 сипаттама?	Кеңейтілген бластоциста - 131-200 клеткадан тұрады, сыртқы диаметрі 1,2-1,5 есе үлкейеді. Перивителлинді кеңістік түгелімен жойылған. Мөлдір қабықша созылған және бастапқы мөлшердің 1/3 дейін жұқаланған. Трофобласт жуандаған моншақ тәрізді мөлдір қабықшаның астында орналасқан. Эмбриобласт – клеткалардың жинақы жиналуымен сипатталады. Мөлшері -0,18-0,22 мм.
Классификациялық код 1 сипаттама	Ұрықтандырылмаған жұмыртқажасуша немесе ооцит сфера пішінді, мөлдір қабықшамен қапталған, диаметрі 140-170 мкм. Мөлдір қабықшаның және цитоплазмалық мембрананың арасында сұйықтыққа толтырылған перивителлинді кеңістік бар.
Классификациялық код 2 сипаттама.	2-12-клеткалық стадия - сфера тәрізді, 2ден 12ге дейін клеткалары бар (бластомерлер). Ұрық борпылдақ болып келеді, бластомералар арасында берік байланыс жоқ.
Классификациялық код 3 сипаттама	Ерте морула - 32 бластомералары бар клеткалық масса, перивителлинді кеңістіктің көп бөлігін алып жатады, бөлек клеткалар жақсы айырмаланады. Перивителлинді кеңістік анық байқалады –мөлшері -0,14-0,17 мм.
Клетка бөлінуіне тікелей және арнайы жағдай жасайтын қан сарысуының ақуыздары:	Өсу факторлары
Клетка деңгейінде жүретін морфогенез қай процесс нәтижесінде жүреді?	Барлық жауап дұрыс
Клетка культурасында алынатын кең тізбегі бар препараттар мен вакциналардың қанша атауы бар?	50 атау
Клетка өсуі кезінде құрылыс кірпіштеріне қанша аминқышқылдар жатады?	20
Клетка ядросына жақын орналасқан және қалыңдатылған,мембранамен шектелген цистерналар,түтікшелер мен көпіршіктер жүйесінен құралған клетка органоиды қалай аталады?	Гольджи аппараты
Клеткадан бөлінетін реттегіш заттар көмегімен бір бастаманың екіншісіне әсер етуі	Эмбриональдық индукция
Клеткаларды криоконсервациялағанда оларды мұздату режимі	0–20^0 0,5^0 жылдамдықпен 1 минутта, -20–40^0 4^0 жылдамдықпен 1 минутта -40–80^0 10^0 жылдамдықпен 1 минутта тасымалдау - 196^0
Клеткаларды субстраттан алу үшін не қолданылады?	Версен ерітіндісі
Клеткалық инженерияның әдістерін көп қолданатын ғылыми бағыттың бірі	Трансплантация
Клеткалық өнімдерді тазалаудың бұл түрінде келесі металлдар мен тұздардың тотықтары қолданады-гель түріндегі кальций фосфаты,гель түріндегі кремнийдің қостотығы,алюминидің қостотығы,титанның қос тотығы мен алюминийсиликат.	Адсорбенттердің көмегімен культуралды сұйықтықтағы ақуыздардың экстракциясы мен концентрленуі
Клетканың миеломды линияларымен бірге антиденелерді өндіретін гибридом алу үшін қолданады:	Белсендірілген В-лимфоцит
Концентрация градиенті бойынша және ерітіндідегі қандай да бір химиялық фактор бағытымен клеткалардың жылжуы	Хемотаксис
Көбейтуге немесе ДНҚ бөлшектерін таза түрде алуға арналған бактерия вирусы немесе плазмидасы қалай аталады?	Вектор
Көптеген спермийлердің енуі бұл -	Полиспермия
Культивирленіп жатқан клетка үшін протеин көзі ретінде қолданылады:	Плазма қоюы, фетальды сарысу, амниотикалық сұйықтық, ұлпа экстрактілері
Культура белігілі бір пассаж мөлшерінде ғана субкультивирлене алатын культура:	Тіршілік етуі шектелген культура
Культурада дайындалған алғашқы вакцина мына ауруға қарсы болды:	Солк полиомиелиті
Культуральды сұйықтықты қайта өңдеудің варианттары ?	Леофилизация
Күшті индуцибельді, омыртқалылардың кез келген ядролық клеткасында продуцирлене алатын,ағзаның спецификалық емес резистенттілігінің әмбебап факторына жататын , гомеостазды реттейтін ақуыз:	интерферондар
Қазіргі биотехнологиялық процесстерде қандай ағзалар қолданылады?	Табиғи объектілер,микроорганизмдер, ферменттер немесе қажет ферменттік жүйесі бар сүтқоректі клеткалары
Қазіргі өндірістік биотехнологияның негізі қашан қаланды?	6-8 мың жыл бұрын
Қазіргі таңда кең таралған азықтық қоспа бере алатын, синтетикалық өнімдерден өзінің табиғилығымен ерекшеленетін микроорганизмдер, өсімдіктер культурасын өндіру биотехнологияның қай саласына бағытталған ?	Тамақ
Қазіргі таңда өндірістік биотехнологияның негізгі объектілері болып табылады:	Микроорганизмдер
Қай ғалым 1986 жылы қой эмбриондарында 16-клеткалық даму стадиясында ядролар тотипотенттілігін сақтайды деп көрсетті?	Уиладсин
Қай жылы Гарвард университетінде Гилберт пен Максам, сонымен қатар,Сэнгер ДНК-ның химиялық талдауының жылдам әдісін шығарды?	1976
Қай жылы Долли қойлары алынды?	1997
Қай жылы ҚР-да Үкімет қалауымен ҚР-ның Ұлттық Биотехнология Орталығы ұйымдастырылды?	1996
Қай жылы неміс цитологі Оскаром Гертвиг жұмыртқажасушаны ашты ?	1883
Қай жылы шошқа бүйрегінің клеткалық линиялары алынды?	1959
Қай сайт рестрикцияға да модификацияға да ұшырамайды?	Түгелімен метилирленген
Қай эраға этанол, бутанол, ацетон, глицерол, органикалық қышқылдар және вакциналардың өндірісін жатқызады? Лас суларды аэробты тазалау. Азықтық ашытқыларды көмірсулардан өндіру.	Пастерден кейінгі
Қайда және қашан биотехнология тарихын бес даму кезеңдеріне бөлген Биотехнологтардың Европалық ассоциациясының үшінші съезді болып өтті?	Мюнхен 1984 жыл
Қалыпты жағдайда бір бірімен байланыса алмайтын, бірақ екі бірдей аумаққа жататын ұлпалардың контактке келуі	Дупликация
Қандай аинқышқылдар биологиялық белсенді және адам мен жануарға қореқ ретінде жарамды?	L – формалы
Қандай параметрлер бойынша эмбрион сапасын бағалайды?	Морфологиялық белгілері мен даму сатылары,эмбрионның өнімділік қасиеттері,даму сатысының интенсивтілігі .
Қандай уақытқа дейін ұрықтарды биологиялық қасеттерді жоғалтпай in vitro культивирлеуге болады?	110 сағат
Қандай фермент көмегімен ДНҚ-ның жабысқақ ұштарын ферментативтік жолмен ДНҚ-ның доғал ұштарына қосуға болады?	Ұштық трансфераза
Қандай ферменттер қос тізбекті ДНҚ-ны нақты анықталған мөлшердегі фрагменттерге ажырата отырып 4-8 нуклеотидтен тұратын ерекше реттілікпен кеседі?	Рестриктаза
Қасиетіне байланысты клетка культуралары келесі топтарға бөлінеді:	Гибридті және соматикалық клеткалар
Қате тұжырымдаманы көрсетіңіз:	А ұлпасы болғанда, Б ұлпасы тіршілік ете алмайды
Қоректік заттардың тұрақты мөлшерін қамтамасыз ететін,өсу,көбею, мақсатты өнімнің биосинтезін толықтыратын микроорганизмдерді үздіксіз культивирлеу:	Ферментация
Қоректік орталарды зертханалық құрал жабдықтарды стерильдейтин аппарат?	автоклаф
Қоректік ортаны дайындау үшін реактордың негізгі элементі?	Сепаратор
Қоршаған кумулюсті клеткалардан арылтылған ооциттер әр тамшыға 5 клеткадан келетіндей етіп Тироид ортасының микротамшысына салады. Тамшыға сперматозоидтар суспензиясын 5мкл-дан 1 млн клетка концентрациясына дейін қосады.Бөлшектенуден кейін 44-48 сағат өткен соң эмбрионды эпителиальді клеткалардың моноқабатына ауыстырады және 5 күн бойы инкубациялайды.	in vitro-да ооциттерді ұрықтандыру
Қос спиральді ДНҚ моделін құрастырған кім?	Дж. Уотсон мен Ф. Крик
Лимфоциттер мен қан жасаушы клеткаларын культивирлеуге арналған орта	Исков ортасы
МакГрат пен Солтер тәжірибелер жүргізіп, ..... ядроларын донор ретінде қолданып тірі тышқандарды көптеп алды деп хабарландырылды.	Зигота
Метаболизм-	Клеткадағы барлық анаболитикалық,катаболитикалық реакциялар жиынтығы
Микробтық метаболиттерді алу процестерінің бірі	Ферментттік катализ
Микробтық метаболиттерді алу процесінің қанша түрі бар?	2
Микроорганизмдерді өлтіретін шам?	кварц
Митотикалық бөлінудің нәтижесінде пайда болған екі туынды клеткалар қалың матрикске жинақталған полюсті микротүтікшелердің фрагменттерінен тұратын құрылым негізінде байланысып тұрады.Ол қандай құрылым?	Қалдық денешік
Митохондрия қандай құрылымнан (компартмент) тұрады?	Матрикс, ішкі мембрана, мембранааралық кеңістік, сыртқы мембрана, криста.
Митохондрияльді матрикс құрамына кіретін сутегі иондары АТФ-синтетазада көп энергия түзеді, себебі:	Митохондрия матрицасында H+(сутегі иондары)цитозольге қарағанда жоғарғы концентрацияда
Молекулалармен адгезивті байланысты түзетін және бұзатын кез келген клетка, концентрациясы төмен аймақтан концентрациясы жоғары аймаққа ауысады. Бұл құбылыс .... аталады.	Гаптотаксис
Молекулярлы генетикалық жүйелер – рекомбинантты ДНК in vitro жағдайда тірі организмге енгізумен бітетін мақсатты құрастыру:	Гендік инженерия
Монозиготалы егіздерді алу қандай процесске негізделген?	Эмбрионды әр түрлі дәрежелік дамуда екі тең бөлікке бөлу,пеллюцид аймағын кесе отырып .
Моноқабат түзілуінен кейін қалыпты клеткалардың бөлінуінің тоқтауы немен түсіндіріледі?	Өсу факторлары мен қоректік орта үшін бәсекелестік
Морфогенез клетка деңгейінде жүретін процестер жиынтығы әсерінен болады деп санау қабылданған. Осы процестердің санын көрсетіңіз.	5
Морфологиялық салыстыру нәтижесінде қалыпты дамыған және неше сағатқа не одан да көп уақыт дамудан артта қалған ұрықтарды анықтайды	24
Мұздату кезінде клеткада мұз кристалдары пайда болуы мен клетканың зақымдануын болдырмайтын заттар?	Криопротектор
Мына процестер: 1)клеткалық бөлінулердің бағыты мен саны; 2)клетка пішінінің өзгеруі; 3) клетка миграциясы; 4) клеткалардың өсуі мен қырылуы; 5) клетка беткейінің мембранасының өзгеруі, мына стадияда жүреді:	Морфогенез
Нитрагин .... процесін күшейтетін препарат	Азотфиксация
Нуклеотидтердің химиялық құрамы	Азотты негіздер (пуриндік и перемединдік) + рибоза немесе дезоксирибоза + фосфор қышқылының қалдығы
Омыртқалылардың эмбриондарын клондау мүмкіндігі алғаш рет 50-ші жылдары мыналарда тәжірибе жүргізу арқылы жүзеге асты:	Амфибияларда
Органдар,ұлпалар мен жеке клеткаларды морфологиялық, функционалдық қасиеттерін сақтай отырып сұйық азот температурасында сақтау әдісі:	Криоконсервация
Организм клеткаларының морфогенетикалық активтілігін бақылайтыносы заттың молекулалары. Осы затты атаңыз.	Гормондар
Өлі немесе дегенерацияланған.	Клетка массасының қатты бұзылуы, бластомералар арасындағы байланыс бұзылған, түрлі пішіндес бластомералар, хронологиялық жасқа сәйкес келмейтіндігі, вакуольдердің және гранулалардың шектен тыс көптігі мен пеллюцид аймағының бұзылуы.
Өсіп келе жатқан жүйке талшықтары электрикалық күштік тізбектер жанында орналасқанын кім анықтады?	Игвар, 1920
Өте жақсы немесе жақсы сипаттама:	Ұрық сфера тәрізді, симметриялы, бластомералармен бір пішіндес, түстес, тығыздығы да бірдей. Ұрықтың даму сатысы жасына сәйкес келеді. Ұрықта шамалы бластомерлер сияқты жалпы массадан перивителлинді кеңістікке бөлінген шұрықтар бар, клеткалық масса бұрыс пішінді, бірнеше вакуоль бар. Клетка материалының 85 % зақымданбаған Zona pellucida аймағы тегіс болуы керек және ішке қарай қайырылған ешқандай беткейлері болмауы қажет.
Пассаждау қандай мүмкіндіктер береді ?	Барлық аталғандар
Пептидтік топтар бұл-нәтижесі.	Аминтоп пен карбоксильді топтың әсерлесуі және судың жоғалуы
перивителлинді кеңістік	Мөлдір қабықшаның және цитоплазмалық мембрананың арасында сұйықтыққа толтырылған
Пролиферациясы мен көбеюі үшін субстратты қажет ететін культуралар:	Моноқабатты культуралар
Репликация және репарация кезінде ДНҚ синтезіне жауапты фермент	ДНК – полимераза.
Репликацияға қатысатын,Y структурасы бар ДНҚ бөлігі қалай аталады ?	Реликативная (репликационная) вилка ДНК
Рестриктаза ферментін қай жылы бөліп алды?	1970
Рестрикция сайты немесе олардың комбинациясын көрсететін химиялық синтезделген олигонуклеотидтер қалай аталады?	Линкерлер
Реципиенттерді іріктеудегі негізгі көрсеткіш:	Гинекологиялық ауытқушылықтардың болмауы
рН тұрақты ұстап тұру үшін орталарда пайдаланады	Бикарбонаттты буфер
Сәйкес қоздырғыштық рибосомадан тұратын препаратты атаңыз.	Рибосомалық
Сидеминтация коэффициенті бойынша заттардың ажырауы келесіге тән:	Ультрацентрифугалауға
Синтезделетін молекула үшін ақпараты жоқ аймақтар:	Интрондар
сиыр донорды қайда тұрғызады	Станокқа бекітіледі
Сиырда суперовуляция өткізу үшін қажет?	Гонадоторпин, фоликулостимулирующий гормон, бие сарысуы
Сиырларда суперовуляция жүргізудің негізгі схемасы	ФГС, 1 күн - 6 мг, 2 күн – 4 мг, 3 и 4 күн - 2 мг; ПГФ, 3 күн – 10 мг, 4 күн – 12 мг.
Сиырларды реципиент ретінде қандай талапқа сай келуі керек?	бұзаулағаннан кейін 50-60 күн өткен соң, 7 жастан үлкен емес, клиникалық сау, жыныс циклінің қалыпты жағдайымен қолданады. Қашарлар шағылыстырғыш жаста, 22 айдан көп емес, орташа денелі, тірі массамен, тұқымына сәйкес келетін, бұрында ұрықтандырылмаған болуы керек. Реципиенттерді іріктеген кезде дамымаған жыныс мүшелері бар немесе патологиялары бар тұқымдарды алып тастау мақсатында ректогенитальды тексеріс жүргізеді.
Сиырлардың гормоналдық өңдеуін суперовуляция реакциясын индуцирлеу мақсатымен бұзаулағаннан кейін неше күннен соң жасайды.	50-60
Смит пен Натанс 1973 жылы шығарған рестриктазалар номенклатурасы қанша пунк қосады?	4
Сперманы қайда енгізеді	мүйізге
Сплайсингті бақылау немесе біріншілік РНК транскриптінің өзге процессинг жолымен гендер экспрессиясын реттеу қай деңгейде жүреді?	РНК процессинг деңгейінде
Стационарлы фазаның шұрықтарына ене алу қабілеттілігі мөлшері жағынан қосылыстардың молекулалары бөлінетін хроматография түрі	Гель-фильтрация
Стерилизация деп атайды:	Патогенді емес формаларды жою
Стерильді культура:	Кез келген бөтен микроорганизмдерден таза
Субклеткалы (рибосомалық) вакциналар?	Клетка органеллаларынан алынған вакциналар
Суперовуляциялық сиыр донорларданұрықтандырылған жұмыртқасушаларды шығарып алу әдістерінің саны:	3
Сұйықтық пен биомассаны ажырату кезінде биомасса дақылдық сұйықтықтың бетіне шығады.Бұл ажырату әдісінің қай түрі?	Фильтрация
Сүтқоректілер клеткалары өсірілетін негізгі орталар	Орта 199, Игла, Дульбекко, Искова, МакКоя, RPMI.
Сүтқоректілерде бөлшектену қанша сағат жүреді?	12-24 сағат
Сүтқоректілерде бөліну процесі қанша уақытқа созылады ?	12 - 24 сағат
Сызықтық молекулаларды бөлу ушин нестеу керек.	Агароза концентрациясы әр түрлі гельдер үшін сызықтық dsDNA молекулаларын бөлудің диапозоны: % агароза
Тасымалдаушыдағы тазартылып және адсорбцияланып жатқан заттың иммунологиялық туыстығына сәйкес ажырауы тән:	Аффинді хроматография
Тәжірибелік ветеринария Бүкілкеңестік институтында қай жылы және кім бұзаудың клетка линиясы алынды?	1971 жыл, А.А.Поздняков
Термодинамика принциптері негізінде клеткалық сұрыптау бағытын түсіндіретін модель	Стейнберг, 1964
Трансгенді жануарларда бөгдетекті ақуыздарды өндіру орны ретінде сүт бездерін қолдану неге негізделген?	Клетканың генетикалық өзгеріске ұшырауының жоғарылығы
Трансилюменатор толқын ұзындығы бойынша нешеге бөлінді ?	үш
Трансконтинентальдық қой ұрықтарын тасымалдауды кімнің жұмыртқажолында жүзеге асыруға болады	қояндардың
Трансплантацияға ыңғайлы эмбрионның даму сатысы	бластоциста
Трансплантациядан неше күн өткен соң реципиент жануарларды буаздыққа тексереді	60-90
Трансплантациялау үшін не колданады	Сиыр,кашар
Трипсинде өңдеп болған соң тағы да неше стерильді ортада жуады.	5
Тұқым қуалайтын ақпаратты тасымалдайтын ДНҚ екенін көрсеткен:	Эйвери, Мак Леод пен Мак Карти
Тұқым қуалаудың хромосомалық теориясын Морган қай жылы тұжырымдады?	1926
Түрлі клеткалардың фрагменттерін, әр түрлі топтарға жататын бүтін клеткаларды қосып, клеткаларды түрлі модификацияларға ұшыратып, шаруашылыққа пайдалы қасиеттерге ие клеткаларды құрастыру	Клеткалық инженерия
Уотсон-Криктің ДНҚ моделінің структурасы	ДНК комплементарлы ұзын полимерлі екі тізбектен құралған,тізбек-дұрыс бағытта бұралған қос спираль. Бұл спиральдің диаметрі 20А,орам арақашықтығы-34А,әрбір спираль орамы 10 нуклеотидтік жұптан тұрады,азотты негіздердің арақашықтығы 3,4А тең.
Ұлпа дезагрегациясы үшін нені пайдаланады?	Коллагеназаны
Ұлпа дезагрегациясынан кейін бірден алынатын және өмір сүруі шектелген клетка культуралары:	Біріншілік клетка культурасы
Ұлпада және организмде клеткалардың кеңістікте ұйымдастырылуы	Морфогенез
Ұлпаның дезагрегациясы кезінде ұлпаны культивирлеудің қандай параметрлері қолданылады?	37^0С, 20 минут бойы
Ұрық ішіндегі беткейлік қабаттан клеткалардың бөлек миграциялануы	Ингрессия
Ұрықтандыру қанша түрлі қызмет атқарады?	Екі
Ұрықтандырудын неше тәсілі бар	2
Ұрықтандырудың тиімді әдісі	моноцервикальді
Ұрықтарды алу мен тасымалдаудың ең тиімді уақыты?	донорды ұрықтандырғаннан кейін 7-8 тәулік, сол уақытта алынған көптеген ұрықтар морула немесе бластоциста сатысында болады.
Ұрықтарды культурада толық агрегацияға дейін қанша сағат бойына ұстайды?	24-48 сағат
ұрықтарды мұздату үшін криоқорғаныш орталардағы негізгі компонент қандай.	Трансгенді клеткалар
Ұрықтарды шығарып алу үшін қандай құрал саймандар керек	Барлық жауап дұрыс
ұрықтарды іздеудің бірінші әдісі	Жуылатын сұйықтықты 30 минуттан кем емес бөлме температурасында ұрықтар ыдыстың түбіне жетуі үшін қояды. Сұйықтықтың жоғарғы қабаттарын сифонның көмегімен сорып алады, 60-100 см сұйықтық қалдырып, араластырып, 2-3 Петри табақшаларына құяды. Петри табақшасын стереомикроскоптың зат үстеліне қояды. Ұрықтарды іздеу жұмысы түбінде сызықтары бар Петри табақшаларын қолданғанда жеңілдетіледі.
Ұрықтардың орташа сапасы бойынша	Клетка массасының қатты бұзылуы, бластомералар арасындағы байланыс бұзылған, түрлі пішіндес бластомералар, хронологиялық жасқа сәйкес келмейтіндігі, вакуольдердің және гранулалардың шектен тыс көптігі мен пеллюцид аймағының бұзылуы
Ұрықтардың сапасы бойынша классификациясы неше топқа бөлінеді	4
Ұрықтардың сапасы бойынша нашар?	Жалпы массадан шыққан бластомералар, клеткааралық байланыстың бұзылуы, дегенерацияланған клеткалар, түрлі пішінді клеткалар, ірі вакуольдер мен гранулалардың болуы. Клетка массасының 25 % зақымдалмаған болуы керек.
Ұрықтармен жұмыс жасағанда не пайдаланады	Дюльбекко фосфатты тұзды буфері
Ұрықтың морфологиялық бағалауын 60-80 есе үлкейтіп көрсететін стереомикроскоптың астында жүргізеді.	10-20
Ферментация өнімдерінің арасында өндіріс көлемі бойынша кең қолданысқа ие	Екіншілік метаболиттер
Фетальды сарысудың құндылығы:	Құрамында көп мөлшерде биологиялық активті молекулалардың болуы
Физикалық және химиялық факторлар көмегімен микроорганизмдерді инактивациялау жолымен дайындалатын вакциналар қалай аталады?	Корпускулярлы
Флоуроценттик сипаттаманы қайда жүргізеді?	трансилюминатор
Форездік камералар неше типті болады?	2
Форездік камералардың екі осал тұсы бар соларды ата?	* жуу кезінде платиналық электродты алып тастау қаупі барсравнительно; * шаю немесе бір жерден екінші жерге ауыстырған кезде бір жақ шетінен ұстаса, сол шетінде жарық пайда болуы мүмкін. тағы бір әдіс - RNAны формамидте еріту (ерігіштігі >4mg/ml). Формамидтің артықшылықтары: онда RNase жұмыс жасамайды ( деградация жоқ, 30' дан NT в 50 µg/ml RNaseA); электрофорезге үлгінің көп мөлшерін жағуға болады; RNAны -20^oСта сақтауға болады
Фотосинтез кезінде жинақталатын энергияны үнемді пайдаланумен байланыстыбиотехнология бағыттарының бірі	Технологиялықбиоэнергетика
Хлорлы цезий келесі процессте қолданылады:	Тығыздық градиенті бойынша бөлу
Хлорлы цезий қолданылады:	Тығыздық градиентінде бөліну үшін
Хоппе мен Илменси 1977 жылы қандай тышқандарды алды?	Бесеуінде аналық геном, екеуінде аталық геном
Хроматографияның негізін қалаушы?	Цвет
Хромосомасында тұрақты өзгерістер бар және клондалған ДНҚ-ның интеграциясы нәтижесінде пайда болған жануарлар:	Трансгенді
Центрден тепкіш күш принцпі бойынша жұмыс істейтін аппарат	центрифуга
Шексіз мөлшерде көбейе алу қабілеті:	субкультивирлеу
Шығарып алынған эмбриондардың морфологиялық бағасын жақсартатын әдіс	Бояу
Шыны ыдыстарды бөлшектеп стерилдеу әдісі	140-180^оС құрғатқыш шкафта үш мәрте өңдеу
Ірі қара малдың ұрықтарын витрификациялау үшін неше ерітінді дайындайды:	екі
Ішіне λ фагының геномының бөлігі енгізілген, сол ДНҚ молекуласының фаг бөлігіне кіруіне мүмкіндік беретін плазмидалық векторлар қалай аталады ?	Космидалар
Электрофорез теориясын кім тұжырымдады?	Тизелиус
Электрофорез теориясын қашан тұжырымдады	1938
Электрофорезде пцр қай бағытта жүреді	Терістен оңға
Эмбрион сапасын бағалағанда қолданылатын шкаладағы балл мөлшері	5
Эмбриондарды in vivo жағдайында культивирлеудің негізгі принципі	Сүтқоректілердің басқа түрі ұрғашыларының жұмыртқа жолына енгізу арқылы
Эмбриондарды жинау және рецепиенттерге трансплантациялаудың жаңа әдістері	Хирургиялық (жатыр қуысын ашу)
Эмбриондарды тасымалдағанда шаю ерітіндісі ретінде қолданылатын қосылыс:	ПБС
Эмбриондарды шығарып алудың ең қарапайым және ыңғайлы әдісі:	Сиыр донорды сойып болған соң шығарып алу
Эмбрионды клондауға әсер ететін факторлар	Эмбрион дамуының белсенділігі
Эмбрионды мұздату мен ерітудің негізгі принциптері	Баяу мұздату мен баяу еріту
Эмбрионды трансплантациялау сатылары?	Суперовуляция, жасанды ұрықтандыру, эмбрионды бөліп алу, эмбрионды трипсинмен өңдеу,олардың қасиетін бағалау,қысқамерзімдік сақтау, қайта отырғызу.
Эмбрионның дамуының қай сатысында организмнің келесі қалыпты дамуы басталады?	2 клеткалы эмбрион
Эукариотты клеткаларда G1 бөліну циклінің соңғы фаза моменті қалай аталады:	Рестрикция нүктесі
Ядро лизисін алу ушин	Толық лизисті алу үшін, ядро суспензиясын II ерітіндімен жақсылап араластыру қажет. Алайда интенсивті араластыру ДНК геномының бөлшектенуіне әкеліп соғады.
Ядроларды тасымалдау жолымен жануар эмбриондарын клондау кезеңдері	Эмбрион-донордың интактілік ядросын бөліп алу, ядроны энуклеирленген жұмыртқажасушасына көшіру