- •Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «алматы энергетика және байланыс университеті» аэроғарыштық және ақпараттық технологиялар факультеті
- •2) Атмосферадағы максималды қоспа концентрациясын және заттардың суммация эффектісімен анықтау
- •6) «Роза желдері» және санитарлы-қорғаныс зонасын тұрғызу керек.
- •Әдебиеттер тізімі
2) Атмосферадағы максималды қоспа концентрациясын және заттардың суммация эффектісімен анықтау
Орындалу реті:
Зиянды заттардың жердегі концентрациясының максималды мәнін анықтау керек.
Атмосферада қоспалардың сейілу процесі көптеген факторларға тәуелді, оларға: атмосфераның жағдайы, шаңның көздері, шығарылған заттардың массасы, аймақтық рельф және т.б. әсер етеді.
Зиянды заттардың жердегі концентрациясының максималды мәні мына формуламен анықталады:
(1.1)
мұнда - стратификациялық температураның коэффиценті, Қазақстан үшін A=200;
M - уақыт бірлігінде шығарылытын зиянды заттардың массасы, г/с;
F – заттарға сіңудің жылдамдығын анықтайтын коэффицент;
F=1 газ тәріздес заттарға тазартылған шығарылымдардың орташа эксплутациялық коэффиценті 90% - болғанда 2, ал 75-90% - 2.5, 75% және
тазарту болмағанда 3 – ке тең.
- аймақтық рельф коэффиценті, =1 жазықтық үшін;
- көздің биіктігі, м;
m және n коэффиценттерінің мәндері f, Vm, V’m және fe параметрлеріне тәуелді анықталады.
= гв – ос, = 175-23=152°С
f=1000=1000=1,272 (1.2)
Қыздырылған көздерге арналған газды ауа қоспасының жылдамдығы:
V₁==`
Vm =0.65=0.65(1.3)
V’m =1.31.3(1.4)
fe=800(V ’m)³ =800(1.34)³ =1924,8 (1.5)
m-коэффициенті f тәуелділік формуласымен анықталады.(m-трубадан шыққан газды ауа қоспасының ескерту коэфициенті)
m ===1.9 (1.6)
Максималды концентрацияның таралу аралығын анықтау
Көздерден шығарылған заттардың аралығы Xm (м) жердегі концентрациясы С(мг/м³) жағымсыз жағдай кезеңінде метрологиялық шарттағы мәні См,мына формуламен анықталады:
(1.11)
Мұнда өлшемсіз коэфициент d, егер f<100 және болғанда, келесі формула анықталады:
(1.13)
Зиянды заттардың жердегі концентрациясының максималды мәнін анықтаймыз:
SO2 үшін:
яғни ШРКх=0,5 мг/м3
Күл үшін:
=
яғни ШРКх=0,5 мг/м3
NOₓ үшін:
яғни ШРКNO2 =0,085 мг/м3
Газ үшін
,
мұндағы М= МSO2+ ∙МNox=2500 + 5,88∙110= 3138г/с,
мг/м3.
f >100 немесе болғанда өлшеуші коэффицентd,мына формула арқылы анықталады.
d = 11.4 V’m 0.5< V’m2 кезінде,
d = 11.4 1,34= 15,27
Әр түрлі аралықтағы жердік концентрацияны анықтап және L0-ді табу керек.
Флюгер деңгейінде қауіпті жылдамдықтың мәні Um (м/с) (жер деңгейінен 10 м биіктікте) болғанда См зиянды заттардың жердегі концентрациясына жеткенде және f<100 болса олар келесі формулалар арқылы анықталады:
Um= Vm (1+0.12) Vm >2 кезінде. (1.20)
Um=5,7(1+0.12) = 6,4 м/с
Желдің қауіпті жылдамдығында Um зиянды қоспаларының жердегі концентрациясы C(мг/м³), атмосферада факел осі бойынша шығарылым көздерінен әр түрлі аралықтағы қоспасы мына формулалар арқылы анықтайды:
(1.21)
Мұндағы Si-өлшемсіз коэфициент. Ол Х/Xм қатынасы және F коэфициенті бойынша анықталады:
s1=3*(x/xm)4 -8*(x/xm)3 +6*(x/xm)2 x/xm£1
, 1< Х/Хм £8 болғанда;
Газдар үшін:
(SO2)
(NOx)
(Күл)
Кәсіпорындағы санитарлы қорғаныс зона (СҚЗ) шекарасын мына формуламен анықталады:
Мұндағы L(м) – СҚЗ есептік өлшемі.
L0(м) – белгілі жердегі жергілікті аймақты есептейтін өлшем, мұнда заттардың концентрациясы (басқа көздердің фонды концентрациясының есептегенде) ШРК-дан асады.
P(%) - бұл қарастырылған румбтағы орташа жылдағы жел бағытының қайталануы;
P0(%) – Роза желдерінің шеңберіндегі бір румбтағы жел бағытының қайталануы, яғни
P0=100/8=12,5%.
С=0,5 мг/м3
L0=Xм=1680м
Станцияның санитарлы қорғаныс зонасын анықтау.
Газдар үшін:
(м);
(м);
(м);
(м);
(м);
(м);
(м);
(м).