- •Предисловие
- •Общие рекомендации студенту заочнику
- •Работа с учебником
- •Решение типовых задач
- •Ответы на тестовые задания
- •Установочные лекции и практические занятия
- •Контрольные вопросы
- •Зачеты и экзамены
- •Требования к выполнению контрольных работ
- •1. Неопределенный интеграл
- •1.1. Основные понятия и свойства
- •1.2. Способы нахождения интегралов
- •1.2.1. Табличное интегрирование
- •1.2.2. Линейное преобразование выражения под знаком дифференциала
- •1.2.3. Подведение (внесение) под знак дифференциала
- •1.2.4. Замена переменной в неопределенном интеграле
- •1.2.5. Интегрирование по частям
- •1.3. Интегрирование рациональных выражений
- •1.4. Интегрирование иррациональных выражений
- •1.5. Интегрирование тригонометрических выражений
- •2. Определенный интеграл
- •2.1. Основные свойства и определения
- •2.2. Замена переменной в определенном интеграле
- •2.3. интегрирование по частям в определенном интеграле
- •2.4. Несобственные Интегралы
- •2.4.1. Несобственные интегралы с бесконечными пределами (I рода)
- •2.4.2. Несобственный интегралы от неограниченных функций (II рода)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = tgt; |
dx = |
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos2 t |
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
ln(1+ x) |
|
|
|
t = arctgx; |
|
dt = |
|
|
4 |
ln(1+ tgt)sec |
2 t |
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
∫ |
dx |
= |
|
|
1 |
+ x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
1+ x |
2 |
|
x1 = 0 |
t1 = |
0 |
|
|
= ∫ |
|
sec |
2 |
t |
|
|
|
dt = ∫ln(1+ tgt)tdt |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 = 1 |
t2 = |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
2 sin t |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Преобразуем сумму: 1+ tgt |
= tg |
+ tgt = |
|
|
|
|
|
|
. Отсюда следует: |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
4 |
|
|
cost |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
π |
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
4 |
1 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
π |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
ln2 |
|
π |
|
4 |
|
|
|
|
π |
|
|
4 |
|
π |
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
∫ |
|
ln 2dt |
+ ∫ln sin t |
+ |
|
dt − ∫ln costdt = |
|
t |
|
04 |
+ ∫ln sin t |
+ |
|
dt − ∫ln costdt = |
|
ln 2 + I1 − I2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
4 |
2 |
4 |
8 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|||||||||
Где: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I |
= |
∫ |
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
ln sin t + π dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t = |
π |
− z; |
|
dt = −dz |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
ln cos π |
|
|
dz = |
|
ln sin |
|
− π − z |
dz = |
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
I |
2 |
= |
∫ |
ln costdt = |
t |
= 0 |
|
z |
= |
|
|
|
|
|
|
= − |
∫ |
− z |
∫ |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
= π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t2 |
|
z2 |
= 0 |
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
π |
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
= ∫ln sin |
4 |
+ z dz = I1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Т.е. мы получим, что интегралы I1 = I2 , а исходный интеграл, поэтому равен: I = |
8 |
ln 2 . |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
||
Этот пример, как и предыдущий, интересен тем, что неопределенный интеграл ∫ |
ln(1+ x) |
dx |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1+ x2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
не выражается в элементарных функциях. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
Ответ: I = |
8 |
ln 2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.3. интегрирование по частям в определенном интеграле
Оно мало чем отличается от соответствующего интегрирования неопределенных интегралов. Если U и V - функции от x , обладающие непрерывными производными, то интегрирование по частям в определенном интеграле проводится по формуле:
b |
|
b |
|
|
|
∫U (x) V '(x)dx = U (x) V (x) |
|
ba − ∫V (x) U '(x)dx или в более краткой записи: |
|
||
|
|
||||
|
|
||||
a |
|
a |
|
|
|
|
|
b |
|
b |
|
|
|
∫udv = u v |
|
ba − ∫vdu |
(2.3.1) |
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
a |
|
a |
|
41
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 59. Вычислить интеграл ∫ xarctgxdx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
u = arctgx; |
du = |
|
|
dx |
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
x2 dx |
|
1 arctg1− |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
1+ x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
∫ x arctgxdx = |
|
|
|
|
|
|
|
= |
arctg x |
|
10 − |
∫ |
= |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
dv |
= xdx; |
v = |
x |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
0 |
1+ x |
|
2 |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
1 |
1 x2 + 1−1 |
1 |
π |
1 |
1 |
|
|
1 |
1 |
|
dx |
π |
|
1 1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
||||||||||||
− |
|
∫0 |
|
|
dx = |
|
4 − |
|
∫0 dx + |
|
∫0 |
|
|
= |
|
− |
|
+ 2 arctgx |
|
0 = |
|
|
||||||||||||
2 |
|
1+ x2 |
2 |
2 |
2 |
1+ x2 |
8 |
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
= |
π |
− |
1 + |
1 arctg1− |
1 arctg0 = π |
|
− |
1 |
+ |
π − 0 |
= |
π |
− |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
8 |
|
|
2 |
2 |
|
|
|
2 |
|
8 |
|
|
2 |
|
8 |
|
|
|
4 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: π4 − 12 .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 60. Вычислить интеграл |
∫sin |
xdx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
π 2 |
|
|
|
|
x = t; |
x = t 2 |
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
dx = 2tdt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u = t; du = dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
||||||||||||||||
∫sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 2∫t sin tdt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
xdx = x1 = 0 |
|
|
|
t1 = 0 |
|
= |
dv = sin tdt; |
v = − cost |
|
= 2 − t cost |
|
02 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
= π |
2 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
t2 = |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
= |
|
π |
cos |
π |
|
+ sint |
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
2 − |
2 |
2 |
|
|
02 |
= 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Ответ: 2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 61. Вычислить интеграл ∫(x + 2) ln xdx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
u = ln x; |
du = |
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e |
|
|
|
x2 |
+ 2x |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
e |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
e |
2 |
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
(x + |
2) ln xdx = |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ln x |
|
+ 2x |
|
|
− |
|
|
|
dx = |
|
|
|||||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
dv = (x + 2)dx; v = |
|
|
|
+ 2x |
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
. |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
e |
|
2 |
|
|
2 |
+ 19 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
= 1 e2 + |
2e − |
|
|
+ 2x |
|
= e |
+ |
9 = e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
4 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ответ: |
e2 + 9 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
2 |
|
= |
|
||
+ ∫costdt |
||
0 |
|
|
|
|
|
42