I асноўны дадатковы V

Віды бібліяграфічнага запісу ў залежнасці

ад паўнаты набору элементаў

IV

поўны

Пашыраны

Кароткі

Раздзел 4

ПРЫВАТНАЯ МЕТОДЫКА СКЛАДАННЯ

БІБЛІЯГРАФІЧНАГА ЗАПІСУ

4.1. Складанне аднаўзроўневага бібліяграфічнага апісання

4.1.1. Бібліяграфічны запіс пад загалоўкам, які ўключае імя асобы

Пад загалоўкам, які ўключае імя асобы, складаюцца запісы на:

– аўтарскія выданні (мастацкія, публіцыстычныя, навуковыя і навукова-папулярныя, у тым ліку артыкулы, даклады, надрукаваныя аўтарэфераты дысертацый і інш.);

– выданні, якія маюць аўтарскае афармленне незалежна ад віду.

Пад аўтарскім падразумеваецца такое афармленне, калі на прадпісанай крыніцы інфармацыі прыведзены прозвішчы аднаго, двух або трох аўтараў без слоў, якія ўдакладняюць іх ролю ў выданні. Напрыклад, складальнік.

У залежнасці ад колькасці аўтараў аб’екта апісання асноўны запіс можа пачынацца або з загалоўка, або з назвы.

Калі аб’ект апісання мае не болей трох аўтараў, то бібліяграфічны запіс складаецца пад загалоўкам.

Загаловак бібліяграфічнага запісу аднаўзроўневага біблія­графічнага апісання для традыцыйных каталогаў пішацца на першым радку ад першай вертыкальнай лініі. Усе астатнія звесткі, пачынаючы з назвы аб’екта апісання, размяшчаюцца на другім радку ад другой вертыкальнай лініі. Аднаўзроўневае бібліяграфічнае апісанне складаецца з абавязковых і факультатыўных элементаў, якія прыводзяцца ў прадпісанай паслядоўнасці і з прадпісанай пунктуацыяй.

Схема бібліяграфічнага запісу пад загалоўкам

1

Загаловак.

Асноўная назва [Агульнае абазначэнне матэрыялу]

= Паралельная назва: звесткі, якія адносяцца да назвы /

першыя звесткі аб адказнасці; наступныя звесткі аб

адказнасці. – Звесткі аб выданні = Паралельныя звесткі

аб выданні / першыя звесткі аб адказнасці, якія адно-

сяцца да выдання; наступныя звесткі аб адказнасці;

дадатковыя звесткі аб выданні / першыя звесткі аб

адказнасці, якія адносяцца да дадатковых звестак аб

выданні; наступныя звесткі. – Першае месца выдання;

гл. наступ. карт.

2

наступнае месца выдання: Імя выдаўца, распаўсюдж-

вальніка [звесткі аб функцыі выдаўца, распаўсюдж-

вальніка], дата выдання (Месца падрыхтоўкі: Імя

вытворцы, дата падрыхтоўкі). – Спецыфічнае абазна-

чэнне матэрыялу і аб’ём: іншыя звесткі аб фізічнай

характарыстыцы; размеры + звесткі аб суправаджаль-

ным матэрыяле. – (Асноўная назва серыі або падсерыі

= Паралельная назва серыі або падсерыі: звесткі, якія

адносяцца да назвы серыі або падсерыі / першыя

звесткі аб адказнасці, якія адносяцца да серыі або

падсерыі; наступныя звесткі, міжнародны стандартны

гл. наступ. карт.

3

нумар серыяльнага выдання (ISSN), які прысвоены

серыі або падсерыі; нумар выпуску серыі або падсерыі).

Заўвагі.

Стандартны нумар (або яго альтэрнатыва)

= Ключавая назва: умовы даступнасці і (або) цана

(Дадатковыя звесткі да элементаў вобласці).

Адпаведна схеме прозвішча аўтара прыводзіцца ў пачатку загалоўка і, як правіла, аддзяляецца ад імені, імені і імені па бацьку, ініцыялаў коскай (,). Напрыклад: Дубоўка, У.М.

У бібліяграфічным запісе на дакумент, які напісаны адным, двума або трыма аўтарамі, у загалоўку будзе ўказвацца прозвішча толькі аднаго, як правіла, першага, без дабаўлення слоў і інш. Прозвішчы ўсіх трох аўтараў павінны ўказвацца ў звестках аб адказнасці. Прытым яны прыводзяцца ў тым выглядзе, у якім указаны ў дакуменце. Напрыклад, на кнізе ўказана Вячаслаў Адамчык, у загалоўку пішам Адамчык, В.У., а ў звестках аб адказнасці прыводзіцца імя і прозвішча так, як указана на тытульным лісце.

Адамчык, В.У.

Развітальная аповесць [Тэкст]: аповесць, апавя­данне, дзённікі / Вячаслаў Адамчык. – Мн.: Маст. літ., 1999. – 445 с.

1500 экз.

ISBN 985 - 02 -0231- 9 (у пер.).

Паўтарэнне нават аднаго аўтара ў звестках аб адказнасці абавязкова, таму што загаловак – факультатыўны элемент, а першыя звесткі аб адказнасці – абавязковы элемент.

Мальдзіс, А.В.

Як жылі нашы продкі ў XVIII стагоддзі [Тэкст]: тв. мемуар. літ. / Адам Мальдзіс; [навук. рэд. А.М.Адамовіч]. – Мн.: Лімарыус, 2001. – 383 с.

Бібліягр. спасылкі ў падрадк. заўв. – 2000 экз.

ISBN 985-6300-11-8.

У загалоўку, які ўключае імя асобы, могуць быць указаны некалькі ідэнтыфікаваных прымет, сярод якіх сапраўднае прозвішча, тытул, сан і інш.

Филарет (Вахромеев К.В.; Митр. Мин. и Слуц.;

1935 – ).

Богословие добрососедства [Текст] / предисл. Митрополита Киевского и всея Украины Владимира. – Киев.: Дух. и Літера, 2002. – 216 с.

ISBN 966-7888-32-0.

У бібліятэках рэлігійных канфесій пры складанні бібліягра-фічнага запісу ў загалоўку ідэнтыфікаваныя прыметы прыво-дзяцца ў поўнай форме, у тым ліку і тэрмін знаходжання ў сане.

Филарет (Вахромеев К.В.(1935– ); Митр.

Мин. и Слуц., Патриарший Экзарх всея

Беларуси (1978– ).

Богословие добрососедства [Текст] / предисл. Митрополита Киевского и всея Украины Владимира. – Киев.: Дух. и Літера, 2002. – 216 с.

ISBN 966-7888-32-0.

Розныя меркаванні адносна двух і трох аўтараў наконт таго, што яны страчаны для пошуку, не зусім адпавядаюць рэальнасці, таму што як у традыцыйным каталогу, так і электронным, другі і трэці аўтар займаюць адпаведнае месца. У традыцыйным каталогу гэта вырашаецца з дапамогай дадатковых запісаў, а ў ЭК іх імёны змяшчаем у асобным полі, у якім яны прыводзяцца ва уніфікаванай форме.

Малажай, Г.М.

Алімпіяды па беларускай мове [Тэкст]: дапам. для навучэнцаў агульнаадукац. шк., гімназій, ліцэяў / Г.М.Малажай, В.П.Красней. – 2-е выд., дапрац. – Мн.: Аверсэв, 2001. – 236 с. – (Школьнікам, абітурыентам, навучэнцам).

Бібліягр.: с. 235 – 237.

ISBN 985-6389-70-4.

I. Сааўт.

Мяшэчка, Я.М.

Геаграфія Беларусі [Тэкст]: вучэб.дапам. для 9 кл. агульнаадукац. шк. з паглыб. вывучэннем геаграфіі з бел. і рус. мовамі навучання / Я.М.Мяшэчка, М.У.Амельнячук, А.М.Краўчук. – 2-е выд., перапрац. і дап. – Мн.: Нар. асвета, 2001. – 382 с.: іл., карты.

ISBN 985-12-0442-0 (у пер.).

I. Сааўт. II. Сааўт.

Правілы і прыклады афармлення дадатковых запісаў падрабязна разглядаюцца ў падраздзеле 4.1.4. “Дадатковыя бібліягра­фічныя запісы”.

Адлюстраванне толькі аднаго аўтара ў загалоўку адпавядае міжнароднай практыцы каталагізацыі, аблягчае імпарт сусветнай інфармацыі і экспарт айчынных запісаў без дадатковай апрацоўкі.