Örnekler

İstedim istedik yaptım yaptık

İstedin istediniz yaptın yaptınız

İstedi istediler yaptı yaptılar

Cumartesi günü master diplomasını aldım. — В субботу я получил диплом мастера. Dün iki kilo et aldın. — Вчера ты купила 2 килограмма мяса. O dün çok para getirdi. — Он вчера принес много денег. Dün sinemaya gittik. — Мы вчера ходили в кино. Dün pastamı yediniz. — Вчера вы съели мой торт. (Onlar) dün kitap okudular. — Они вчера читали книгу.

Olumsuz отрицание

основа глагола + аффикс отрицания на глаголах -ma + личный аффикс прошедшего времени. Ударение в данном случае падает на последний слог основы глагола.

Örnek

Bunu istemedim. — Я этого не хотел. istemedik

İstemedin istemediniz

İstemedi istemediler

ВОПРОС

основа глагола + личный аффикс прошедшего времени + частица mI о частице mI). Ударение в данном случае падает на личный аффикс прошедшего времени.

Örnek

Bunu yaptın mı? — Ты это сделал? Yaptık mı?

Yaptın mı? Yaptınız mı?

Yaptı mı? Yaptılar mı?

Glossary

Erken	рано	ерте	early
yıkamak	мыть	жуу	wash
kahvaltı	завтрак	Таңертеңгі жеңіл тамақ	breakfast
Rafadan yumurta	яйца всмятку		soft-boiled eggs
ısmarlamak	порядок		order
hazırlamak	готовить	дайындау	prepare

СРС: Geçen bir günümüzü yazalım.

СРСП:Dili Geçmiş zaman -olumlu .-olumsuz-olumlu ve olumsuz sorusunu iyice ezberlerin,ve yüklemleri ekleyin. Okumak,çalışmak, ezberlemek,hatırlamak.

Литература.

1.Mehmet Hengirmen. ”Türkçe öğrenelim” Ahmet Yesevi Üniversitesi.”dumat ofset maatbacılık” basım evi Haziran 2007

2.Дудина Л.Н.”Турецкий язык” Москва 1999

3-Türkiye Türkçesı

Казахско - Американский университет

HAND-OUTS

Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень)

2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год

Практическое занятие №:19- Казак Фатма

Тема занятия: Bir Günüm Мой День Ассистент профессора

Лексика тема:

Грамматика тема: Словообразовательные суффиксы / Sözcüklerin ekleri Meslekler-cı-çı-man

Metin. Bir Günüm

Merhaba! Benim adım Ahmet. Ben bir talebeyim (öğrenciyim). Her sabah saat 7:00’rde kalkıyorum.Önce elimi ve yüzümü yıkıyorum.Sonra kahvaltımı yapıyorum. Saat 7:30’da üniversiteye gidiyorum.Ben öğle yemeğini üniversitede yiyorum. Öğle teneffüsünde çay içiyorum ve dinleniyorum. Çünkü öğleden sonra yine dersim var. Ben saat 15:00 ’te eve geliyorum. Evde bir saat uyuyorum.Sonra derslerimi tekrarlıyorum ve dışarı çıkıyorum.Dışarıda arkadaşlarımla futbol oynuyorum. Ben cumartesi ve pazar günleri üniversiteye gitmiyorum. Evde kitap okuyorum,ders çalışıyorum ve televizyon seyrediyorum.

Metine göre aşağıdakı sorulara cevap verin.

1.Ahmet sabah saat kaçta kalkıyor?

2.Üniversiteye gitmeden önce ne yapıyor?

3. Öğle yemeğini nerede yiyor?

4. Ahmet öğleden sonra niye evine gitmiyor?

5.Pazar günleri Ahmet ne yapıyor?

Лексика тема:

Профессии

     - cı⁴      (-cı, -ci, -cu, -cü)

      -çı⁴      (-çı, -çi, -çu, -çü)

pastacı (кондитер), bekçi (смотритель, сторож) Tamirci, boyacı, postacı, dişçi, kapıcı, gazeteci, öğrenci, futbolcu emlakçı Bakıcı eczacı

     - man²      (-man, -men)

eğitman (инструктор), öğretmen (учитель) okutman danışman yönetmen eleman satış danışmanı

MESLEKLER-

Doktor avukat Mühendis Mimar Hemşire Dadı Öğretmen müdür.yazar şoför

Türkçe	Rusça	İnglizce
^ögrenci-talebe
kalkmak
El-yüz
kahvaltı
Tekrar etmek
uyumak
gitmek

СРС: Öğrencilik gününüz hakkında kompozisyon yazmak.

СРСП: Şimdiki zamanı iyice ezberlemek Alıştırmalar yapmak

Edebiyatlar.

1. M.Hengirmen «Türkçe öğrenelim 1,2».Dumat Ofset Matbaacılık. Haziran 2007

2. Н.П.Сидорова «Турецкий без репетитора» Москва ООО «Издательство Толмач» 2009 г.

3. Ali Çiçek,Ayşegül Aslan,Dr.Erol Barın«HİTİT Yabancılar için Türkçе sayfa-21-22-23-24

4. Türkiye Türkçesi- Ahmet Yesevi Üniversitesi Yardım Vakfı Yayını Sayfa-112.113.114.115.116.117.118.

Казахско - Американский университет

HAND-OUTS

Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень)

2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год

Практическое занятие №:20- Казак Фатма

Тема занятия: YÜN VE PAMUK- İNEK VE TAVUK Ассистент профессора

Лексика тема:

Грамматика тема: Локативные прилагательные (ударный аффикс -ki)

1-YÜN VE PAMUK

Bu hayvan nеdir?

Bu koyundur.

Koyunun üzerini kapatan beyaz şey nedir?

Onun adı yündür.

Biz bundan ne yapıyoruz?

Biz bundan yünlü kumaş yapıyoruz.

Bu kumaştan ne yaparız?

Bu kumaştan kış için elbise dikeriz.

Bunlar kışlık elbiselerdir.

Ya yazın ne giyeriz?

Yazın pamuklu elbiseler giyeriz.

Pamuk hangi hayvandan alınır?

Pamuğu biz hayvandan almayız.

Pamuğu kozasından toplarız.

2-İNEK VE TAVUK

Bu hayvan nedir?

Bu hayvan bir inektir.

Biz inekten ne elde ederiz?

Biz ondan çok şey elde ederiz:

еt, süt, deri...

Etten ne yaparız?

Biz eti yeriz.

Sütten ne yaparız?

Biz sütünü içeriz.

Sütten herhangi bir şey hazırlarmıyız?

Evet. Biz sütten peynir ve yağ elde ederiz.

Ya derisinden ne yaparız ineğin?

Biz ondan deri ürünleri elde ederiz.

Çanta, ayakkabı, elbise gibi mi?

Evet.

Sorular

S-1 Hangi hayvanlardan hangi ürünler elde ederiz?

S-2 Hangi hayvanları seviyorsunuz?

S-3 Hangi hayvanlardan nasıl yararlanırız? Mesela etinden sütünden veya taşıma aracı gıbı Anlatınız

ГрамматикаЛокативные прилагательные (ударный аффикс -ki)

Локативные прилагательные обозначают местонахождение предмета, образуются от существительных по схеме: имя (существительное, служебное, личное местоимение) + аффикс местного падежа + одновариантный ударный аффикс -ki.

Локативные прилагательные со значением "находящийся в..." переводятся на русский язык причастиями глаголов: находиться, располагаться, стоять, лежать, висеть и т.д.

Örnekler

sokaktaki arabalar — машины, находящиеся на улице (уличные) masadaki defter — тетрадь, лежащая на столе

Аффикс также служит для образования прилагательных с временнЫм значением (в этом случае имеет место огубление гласной аффикса: -kü)

Örnekler

dün (вчера) — dünkü (вчерашний) sabah (утро) — sabahki (утренний) once (до, раньше) — onceki (прежний, предыдущий)

örnek cümleler

Dünkü film çok güzeldi. Bu günkü ders kolaydı. Resimdeki kız güzel.

Önceki otobüse bindim. Akşamki yemek bayattı. Sokaktaki araba benimki.

Сочетаясь с родительным падежом (притяжательными аффиксами), аффикс -ki имеет значение субстантивированного (т.е. употребляющегося самостоятельно, в синтаксически независимой позиции) притяжательного прилагательного или местоимения, позволяющего избежать повторного употребления определяемого

Örnekler

Benim çantam pahalı, ya seninki pahalı mı? — Моя сумка дорогая, а твоя (сумка) дорогая? (Ср. в английском: "My bag is expensive, and yours?") Ayşenin şapkası güzel, seninki de güzel, anneninki de. — У Айше красивая шляпка, твоя тоже красивая и твоей мамы тоже. NB: При присоединении аффикса падежа между аффиксом -ki и падежом возникает "буферная" n: Ben kendi çantamı taşıdım, bu kadınınkini de. — Я нес сумку свою и этой женщины тоже.

Glossary

Bu hayvan nеdir	Что это за животное
Koyunun üzerini kapatan beyaz şey nedir	Что это белое, покрывающее сверху барана (kapatmak – закрывать)?
Yün ve pamuk	ШЕРСТЬ И ХЛОПОК
Biz bundan yünlü kumaş yapıyoruz	Из этого мы делаем шерстяную ткань
dikmek	шьёт
Yazın pamuklu elbiseler giyeriz	Летом мы одеваем одежду из хлопка
Pamuk hangi hayvandan alınır?	От какого животного мы берем хлопок?
Pamuğu biz hayvandan almayız	Хлопок мы берем не от животного
Pamuğu kozasından toplarız	Хлопок мы собираем с куста.
Biz inekten ne elde ederiz Biz ondan çok şey elde ederiz Biz ondan deri ürünleri elde ederiz	Что мы получаем от коровы (el – рука; elde etmek – получать)? Мы от неё получаем много вещей Из этого мы изготавливаем кожаную продукцию.

СРС: yeni kelimeleri iyice ezberleyin. (Запоминайте новые слова.)

СРСП: Составьте предложения c ГрамматикаЛокативные прилагательные (ударный аффикс -ki)

Литература

1.Н.П.Сидорина. ”Türkçe ” Турецкий без репетитора ООО Москва «ИЗДАТЕЛЬСТВО Толмач» 2009 г

2.Дудина Л.Н.”Турецкий язык” Москва 1999

3.Hitit -1 kitabı.sayfa:

Казахско - Американский университет

HAND-OUTS

Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень)

2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год

Практическое занятие №:21- Казак Фатма

Тема занятия: Ассистент профессора

Лексика тема:

Грамматика тема: Mişli Geçmiş Zaman Прошедшее время-Положительная отрицательная ф.

Ahnet ve Marya Girne lokantasına gidiyorlar.Orada çok güzel balık yemekleri var.Ahmet pencereye yakın bir masa buluyor.Oturuyorlar ve garson çağırıyor.

Garson-Girne lokantasına hoş geldiniz.Ne arzu edersiniz?Taze uskumrumuz var çok lezzetlidir.Bundan başka balık çeşitlerimiz hamsi mercan kalkan balığı da vardır.

Marya-Kalkan balığı hiç hoşuma gitmiyor.

Sorular

1-Ahmet ve Marya nereye gidiyorlar?

2-Ahmet ve Marya yiyecek ve içecek olarak ne sipariş veriyorlar?

3-Ne tür balıklar vardır?Sizler de balık sever misisniz?

Dilbilgisi. Önceki derste biz geçmiş zaman olumlu ve olumsuz çekimini geçmiştik. Bügün ise geçmiş zaman sorulu çekimini geçeceğiz.

Geçmiş zaman olumlu çekimi-dı,-di,-du,-dü

-tı,-ti,-tu,-tü

Ben geldim Biz geldik Ben yaptım Biz yaptık

Sen geldin Siz geldiniz Sen yaptın Siz yaptınız

O geldi Onlar geldiler O yaptı Onlar yaptılar

Geçmiş zaman olumsuz çekimi- ma,-me

Ben gelmedim Biz gelmedik Ben yapmadım Biz yapmadık

Sen gelmedin Siz gelmediniz Sen yapmadın Siz yapmadınız

O gelmedi Onlar gelmediler. O yapmadı Onlar yapmadılar

Geçmiş zaman olumlu soru çekimi- mı,-mi,-mu,-mü.

Ben geldim mi? Biz geldik mi? Ben buldum mu? Biz bulduk mu?

Sen geldin mi ? Siz geldiniz mi? Sen buldun mu? Siz buldunuz mu?

O geldi mi? Onlar geldiler mi? O buldu mu? Onlar buldular mu?

2- Mişli geçmiş Zaman- Belirsiz G.Z.Duyulan G.Z.

Örnekler

okumamışım okumamışız yapmış ım yap mış ız

okumamışsın okumamışsınız yap mış sın yap mış sınız

okumamış okumamışlar yap mış yap mış lar

Cumartesi günü master diplomasını almışım. — В субботу я получил диплом мастера. Dün iki kilo et almışım. — Вчера ты купила 2 килограмма мяса.(говорять) O dün çok para getirmiş. — Он вчера принес много денег. Dün sinemaya gitmişiz. — Мы вчера ходили в кино. Dün pastamı yemişsiniz. — Вчера вы съели мой торт. (Onlar) dün kitap okumuşlar. — Они вчера читали книгу.

Olumsuz ОТРИЦАНИЕ

основа глагола + аффикс отрицания на глаголах -ma + личный аффикс прошедшего времени. Ударение в данном случае падает на последний слог основы глагола.

Örnek

Bunu istememişim. — Я этого не хотел. istemişiz

İstememişsin istememişsiniz

İstememiş istememişler

ВОПРОС

основа глагола + личный аффикс прошедшего времени + частица mı о частице mı). Ударение в данном случае падает на личный аффикс прошедшего времени.

Bunu yapmış mı sın ? — Ты это сделал? Yap mış mı y ız?

Yapmış mı sın? Yap mış mı sınız?

Yap mış mı? Yaptmış lar mı?

Glossary

Balık çeşitleri	Виды рыб	Балық түрлері	Types of Fish
Lokanta-garson	ресторан-официант		restaurant-waiter
Hamsi-uskumru	макрель, анчоусы-		mackerel, anchovy-
çorba	суп	сорпа	soup
Beyaz peynir	белый сыр		white cheese
Ne arzu edersiniz?	Что вы желаете?		What do you desire?

СРС: Siz hangi lokantaya gidiyorsunuz bir diyalog yazalım.

СРСП: Mişli geçmiş zamanla ile ilgili fiil çekimleyiniz ve cümle çalışması yazınız.

Литература.

1.Mehmet Hengirmen. ”Türkçe öğrenelim” Ahmet Yesevi Üni.”dumat ofset maatbacılık” basım evi

2.Дудина Л.Н.”Турецкий язык” Москва 1999

3-Türkiye Türkçesı

Казахско - Американский университет

HAND-OUTS

Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень)

2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год

Практическое занятие №:22- Казак Фатма

Тема занятия:Günleriniz nasıl geçiyor как проходить день Ассистент профессора

Лексика тема:

Грамматика тема: Словообразовательные суффиксы / Sözcüklerin ekleri

Ayşe Hanım bir okulda tarih öğretmenidir.Onun günleri çok yogun geçiyor. O sabah yediden kalkıyor. Kahvaltısını yapıyor ve zaman kaybetmeden evden çıkıyor.Yedi buçukta okulda oluyor. Sabah sekizden derslere giriyor. Öğleden sonra ikiye kadar derslere giriyor. Dersten çıkınca ev için alış-verişini yapıyor. Eve gerekli ihtiyaçlarını alıyor. Eve Dönüyor. Biraz dinleniyor.Akşama doğru ev yemeği hazırlıyor..Ayşe Hanım Pazartesi ve Salı günleri çok yorgun oluyor.Çünkü programına göre ders saatinin çok oldugu gündür.Diğer günlerde ders programı o kadar yogun değildir.Genelllikle Çarşamba günlerinde öğrencilerini müzelere götürüyor.

Cumartesi ve Pazar günleri işe gitmiyor.Çünkü okul kapalıdır. Bu günlerde evde oluyor. Sabahları ev işleri ile meşgul oluyor.Öğleden sonra da ailesiyle birlikte gezmeye gidiyorlar.Akşamları televizyon seyrediyor. Pazartesi için derslerine hazırlanıyor.Ayşe Hanım bazen oğlu Ahmete ve kızı Neşeye yardım ediyor.

Ayşe Hanımın günleri genellikle böyle geçip gidiyor.

Sorular

1-Ayşe hanımın mesleği nedir?

2-Ayşe hanımın günleri nasıl geçiyor?

3-Sizin günleriniz genellikle nasıl geçiyor?

Словообразовательные суффиксы / Sözcüklerin ekleri

Эти суффиксы служат для образования однокоренных слов и пишутся слитно со словом. На самом деле их довольно много, но здесь приведены самые распространённые: 1- Названия языков

     - ca²      (-ca, -ce)

      -ça²      (-ça, -çe)

Turkçe (турецкий язык), Latince (латынь), Çekçe (чешский язык), Rusça (русский язык), Italyanca (итальянский язык) Kazakça-rusça- almanca-.ingilizce-fransızca.yunanca –İtalyanca.-Özbekçe- kırgızca-ispanyolca-.portekizce.türkçe-farsça-azerice-

Ben kazakça konusuyorum. .

2- Прилагательные

     - lı⁴      (-lı, -li, -lu, -lü)

tuzlu – солёный,

biberli-şekerli.acılı tatlı ekşili lezzetli babalı analı çocuklu

3. Уменьшительно-ласкательные прилагательные

     - cık⁴      (-cık, -cik, -cuk, -cük)

      -çık⁴      (-çık, -çik, -çuk, -çük)

ufacık (крошечный), minicik(малютка)

küçücük minnacık

Glossary

Yoğun	Интенсивный		Intense
kaybetmek	терять	жоғалту	lose
Alış-veriş	Покупка товаров	Алым-берім	Shopping
ihtiyaç	необходимость	қажетті	need
yorgun	уставший		tired
genellikle	обычно	жалпы	usually

СРС: Sizin günleriniz nasıl geçiyor anlatıp yazalım.

СРСП: Sözcüklerin ekleri ile ilgili cümle çalışması yazınız.

Литература.

1.Mehmet Hengirmen. ”Türkçe öğrenelim” Ahmet Yesevi Üniversitesi.”dumat ofset maatbacılık” basım evi Haziran 2007

2.Дудина Л.Н.”Турецкий язык” Москва 1999

3-Türkiye Türkçesı

Казахско - Американский университет

HAND-OUTS

Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень)

2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год

Практическое занятие №:23- Казак Фатма

Тема занятия: Ayşe Hamın doktorda Ассистент профессора

Лексика тема:

Грамматика тема:Mişli Geçmiş Zaman Прошедшей времени.

AYŞE HANIM DOKTORDA

Ayşe Hanım hastaymış. Başı boğazı ve midesi ağrıyormuş. Üstelik de ateşi varmış ve öksürüyormuş.Böylece doktorun sekreterine telefon edip randevu almış.Randevusu saat dörtteymiş. Saat dörde çeyrek kala doktorun bekleme odasında olması gerekmiş. Ayşe Hanım vaktinde gitmiş.

Ayşe Hanım-İyi günler.

Doktorun sekreteri- İyi günler Hanımefendi

Ayşe Hanım Ayşe Hanım -Saat dörtte randevum var.

Doktorun sekreteri-Adınız lutfen

Ayşe Hanım-Ayşe Öztürk.Dün telefon etmiştim.

Doktorun sekreteri-Evet.bayan Öztürk.Biraz bekler misiniz lütfen. Doktor biraz meşgul. Yanında ağır hastalanmış biri var.

Az sonra doktorun yanındaki hasta çıkmış.Ayşe Hanım içeri girmiş.

Doktor-Buyurun Hanımefendi. Geçmiş olsun. Şikayetiniz nedir?

Ayşe Hanım-İyi günler doktor Bey iki gündür başım boğazım ağrıyor.

Doktor-Ateşiniz var mı?

Ayşe Hanım Dün yoktu fakat bugün birden bire yükseldi.

Doktor-Lütfen şuraya oturunuz. Sizi muayene edeceğim.Biraz sırtınızı gögsünüzü dinleyeceğim.Evet şimdi nefes alınız.bırakınız alınız bırakınız.Şimdi ağzınız açınız dilinizi çıkarınız..Tamam oldu.

Ayşe Hanım-Neyim var doktor Bey? Ciddi bir şey mi?

Doktor- Merak etmeyin.Önemli bir şey değil. Çok üşütmüşsünüz. Dikkatli değilmişsiniz.Size şu ilaçları vereceğim.Bir hafta içinde iyileşeceksiniz.

Doktor-Gribiniz var.grip bulaşıcı üç gün evde olmalınız gerekiyor.Evden çıkmamanız lazım...

Ayşe Hanım-Çok teşekkür ederim doktor Bey bundan sonra çok dikkatli olacağım.

Sorular

1-Ayşe Hanım nereden randevu almış?

2-Doktor Ayşe Hanımı nasıl muayene etmiş?

3-Doktor bey Ayşe Hanıma ne demiş?

Duyulan geçmiş zaman:Geçmişte yapılan bir hareketi, başkasından duyarak,bir başkasına anlatmak için kullanılanfiilin zamanıdır. Anlatan hariketi şüpheli bir şekilde anlatır. Zaman ekleri, mış-miş-muş-müş

Olumlu Çekim Olumsuz Çekim

Fiil+Duyulan Geç.Zaman+Kişi Eki Fiil+Olumsuzluk Eki+Duyulan Geçmiş Zaman+Kişi Eki

Fiil+mış-miş-muş-müş+Kişi Eki Fiil+(ma-me)+mış-miş-muş-müş+Kişi Eki

ŞAHIS FİİL KÖKÜ ZAMAN EKİ ŞAHİS EKİ OLUMLU Ç. OLUMSUZ Ç.

1-Ben Gel miş im Ge-lmiş-im Gel-me-miş-im

2-Sen Gel miş sin Gel-miş-sin Gel-me-miş-sin

3-O Gel miş -- Gel-miş- Gel-me-miş--

1-Biz Gel miş iz Gel-miş-iz Gel-me-miş-iz

2-Siz Gel miş siniz Gel-miş-siniz Gel-me-miş-siniz

3-Onlar Gel miş ler Gel-miş-ler Gel-me-miş-ler

örnekler:

yaz-mış-ım, dinlen-miş-im oku-muş-um,, dolaş-mış-ım, git-miş-im, koş-muş-um, düş-müş-üm

yaz-mış-sın dinlen-miş-sin oku-muş-sun dolaş-mış-sın git-miş-sin koş-muş-sun düş-müş-sün

yaz-mış-- dinlen-miş-- oku-muş--- dolaş-mış- git-miş-- koş-muş-- düş-müş--

yaz-mış-ız dinlen-miş-iz oku-muş-uz dolaş-mış-ız git-miş-iz koş-muş-uz düş-müş-üz

yaz-mış-sınız dinlen-miş-siniz oku-muş-sunuz dolaş-mış-sınız git-miş-siniz koş-muş-sunuz düş-müş-sünüz

yaz-mış-lar dinlen-miş-ler oku-muş-lar dolaş-mış-lar git-miş-ler koş-muş-lar düş-müş-ler

örnek cümleler:

Bebek annesinin kucağında uyumuş,. (uyumamış)

Bahçedeki bütün çiçekleri koparmışlar. ( koparmamışlar)

Babasi ona çok kızmış ve bir tokat atmış . ( atmamış)

Çiçekleri sulamayı unutmuş; bütün çiçekler solmuş, kurumuş, mahvolmuş,( unutmamış, solmamış,kurumamış)

Çeşmeyi kapatmayı unutmuş ve herşey ıslanmış,. (unutmamış ıslanmamış,)

Annem dün misafirlere kek ve pasta yapmış . ( yapmamış)

Evden okula yürümüş ve çok yorulmuş,. (yürümemiş yorulmamış)

Arkadaşım dün dolaşmış, (dolaşmamış.)

O günboyu dinlenmiş, (dinlenmemiş.)

Geçen yaz Marmariste onbeş gün lüks bir otelde kalmış, Ne kahvaltı hazırlamış ne de yemek pişirmiş. Bol bol yüzmüş güneşlenmiş iyice dinlenmiş, Gazeteler. Dergiler kitaplar okumuş, Yeni yeni insanlarla tanışmış. Onlarla konuşmuş kaynaşmış ,Onlara adreslerini vermiş, ve evine davet etmiş. Oradayken birkaç arkadaşına kart yazmış. Onlara buraya gelmekle ne kadar iyi yaptığını söylemiş. Günün serin saatlerinde çarşıyı, pazarı gezmiş…..Bol bol alış veriş yapmış…..Sörf öğrenmiş…..

Orada birisiyle tanışmış……..ve onunla evlenmiş…… Şimdi çok mutluymuş.

Glossary

Baş-boğaz	Голова и горло		Head and throat
mide	желудок		stomach
öksürük	кашель	жөтел	cough
randevu	назначение		appointment
Ağır Hasta	Тяжелобольные		Seriously ill
muayene	экспертиза		examination

СРС:Siz hiç ağır hastalandınız mı anlatıpyazalım.

СРСП: Mişli zaman i ile ilgili fiil çekimi ve cümle çalışması yazınız.

Литература.

1.Mehmet Hengirmen. ”Türkçe öğrenelim” Ahmet Yesevi Üniversitesi.”dumat ofset maatbacılık” basım evi Haziran 2007

2.Дудина Л.Н.”Турецкий язык” Москва 1999

3-Türkiye Türkçesı

Казахско - Американский университет

HAND-OUTS

Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень)

2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год

Практическое занятие №:24- Казак Фатма

Тема занятия: Mevsimler Времена года Ассистент профессора

Лексика тема:

Грамматика тема: Словообразовательные суффиксы / Sözcüklerin ekleri

Mevsimler

Bir yılda dört mevsim var. İlkbahar, yaz, sonbahar, kış. İlkbahar ayları Mart, Nisan, Mayıs .Yaz ayları ;Haziran, Temmuz, Ağustos . Sonbahar ayları; Eylül, Ekim, Kasım/.Kış ayları; Aralık, Ocak, Şubat. Ben en çok ilkbahar mevsimini seviyorum.

İlkbahar: İlkbahar, bence yılın en güzel mevsimi. İlkbaharda yerdeki buzlar eriyor, tabiat canlanıyor.Ağaçlar çiçek açıyor, kuşlar her tarafta ötüşüyor.Ayrıca göçmen kuşlar geliyor.Biz ilkbaharda arkadaşlarımızla pikniğe gidiyoruz. Nevruz bayramı da ilkbaharda.Bu mevsimde kışlık giysilerimizi çıkarıyoruz. Daha ince giysiler giyiyoruz.

Yaz: Yaz mevsimi çok sıcak. Köylerde insanlar bu mevsimde çalışıyorlar. Bahçelerde sebzeler, meyveler yetişiyor.Tarlalarda ekinler biçiliyor.Devlet dairesinde çalışanlar bu mevsimde izin alıp, dinleniyorlar.Öğrenciler tatile çıkıyorlar. İnsanlar sıcaktan korunmak için denize gidiyorlar.Yaz mevsiminde sebze ve meyveler çok oluyor.

Sonbahar: (Güz) Sonbaharda hava biraz serin oluyor. Tabiattaki yeşillikler yavaş yavaş sararıyor. Ağaçların yaprakları dökülüyor.Göçmen kuşlar daha sıcak ülkelere gidiyorlar. İnsanlar kışlık yiyeceklerini hazırlıyorlar.Okullar sonbaharda açılıyor.

Kış: Kış mevsimi yılın en soğuk mevsimi. Kışın kar yağıyor. Çocuklar kar topu oynuyorlar.Kardan adam yapıyorlar.Buzda kayıyorlar.Bu mevsimde insanlar çok hasta oluyorlar.Hastalanmamak için çok dikkatli olmamız gerekiyor.

Sorular

1-Bir yilda kaç mevsim vardır?

2-Siz hangi mevsimi çok seviyorsunuz?

3-Hangi mevsimde neler olur Tabiat olaylarını anlatınız.

Словообразовательные суффиксы / Sözcüklerin ekleri

Эти суффиксы служат для образования однокоренных слов и пишутся слитно со словом. На самом деле их довольно много, но здесь приведены самые распространённые:

4. Абстрактные существительные

     - lık⁴      (-lık, -lik, -luk, -lük)

iyimser (оптимист) - iyimserlik (оптимизм) misafirperver (гостеприимный) - misafirperverlik (гостеприимность) 5. Названия языков

     - ca²      (-ca, -ce)

      -ça²      (-ça, -çe)

Turkçe (турецкий язык), Latince (латынь), Çekçe (чешский язык), Rusça (русский язык), Italyanca (итальянский язык) 6. Существительные со значением принадлежности к какой-либо группе

     - daş²      (-daş, -deş)

      -taş²      (-taş, -teş)

vatandaş (соотечественник), meslektaş (коллега), arkadaş (друг). 7. Отглагольные существительные

     - ma²      (-ma, -me)

gelme (приезд), kalkma (отъезд). 8. Профессии (2)

     - man²      (-man, -men)

eğitman (инструктор), öğretmen (учитель) Glossary

Buz-kar-yağmur	Ice-снег-дождь	Мұз-қар-жаңбыр	Ice-snow-rain
bayram	праздник		holiday
Kışlık-yazlık giysiler	Зимние-летней одежды	Қызтық-жаздық киімдер	Winter-summer clothes
tatil	праздник	Мейрам	holiday
Göçmen kuş	Гость		Visitant
korunmak	избежать	қорғану	avoid

СРС: Sizin günleriniz nasıl geçiyor anlatıp yazalım.

СРСП: Sözcüklerin ekleri ile ilgili cümle çalışması yazınız.

Литература.

1.Mehmet Hengirmen. ”Türkçe öğrenelim” Ahmet Yesevi Üniversitesi.”dumat ofset maatbacılık” basım evi Haziran 2007

2.Дудина Л.Н.”Турецкий язык” Москва 1999

3-Türkiye Türkçesı

Казахско - Американский университет

HAND-OUTS

Турецкий язык ФОГН-3ПД (1уровень)

2-кредита 6 семестр 2010-2011 учебный год

Практическое занятие №:25- Казак Фатма

Тема занятия:Popüler Meslekler Ассистент профессора

Лексика тема:

Грамматика тема: Словообразовательные суффиксы / Sözcüklerin ekleri

POPÜLER MESLEKLER

Günümüzde en popular meslekler; gazetecilik, mühendislik ve futbolculuktur.Ama herkes bu meslekleri seçmeyi düşünmüyor. Mesela; babam, benim doktor olmamı istiyor. Komşumuz Mehmet Bey, oğlu Alinin futbolcu olmasını istiyor. Annesi ise mühendüs olmasını istiyor.Arkadaşlarımın ise farklı idealleri var. Sıra arkadaşım Ahmet iyi bir pilot olmak istiyor. Arkadaşım Fatih iyi bir polis olmak istiyor.Kız arkadaşım Fatma ise iyi bir ressam olmak istiyor. Herkes farklı, ama güzel bir meslek seçmek istiyor.

Sorular

1-Hangi meslekler popülerdir?

2-Ahmet ne olmak istiyor?