- •1. Праблема перыядызацыі гісторыі беларускай культуры. Асноўныя этапы і асаблівасці яе развіцця.
- •2. Прыняцце і распаўсюджвашіе хрысціянства. Рэліігійна-асветніцкія дзеячы ў IX – першай палове XIII ст.
- •3. Архітэктура і мастацтва ў IX - першай палове XIII ст.
- •4. Пісьменства. Літаратура. Фальклор ў IX - першай палове XIII ст.
- •5. Вытокі і працэс фармавання беларускай народнасці.
- •6. Асвета. Пісьменства. Літаратура на Беларусі ў другой палове XIII - ху ст.
- •7. Архітэктура і мастацтва Беларусі ў другой палове XIII - ху ст.
- •8. Асаблівасці і праявы Рэнесансу на Беларусі. Дзеячы культуры Беларусі эпохі Адраджэння.
- •9. Рэлігійны рух у вкл і Беларусі ў хуі - першай палове хуіі ст. Дзеячы Рэфармацыі ў Беларусі.
- •Новыя тэндэнцыі ў кніжнай культуры хуі - першай паловы хуіі ст. Развіццё кнігадруку.
- •Літаратурна-грамадскі рух у Беларусі ў хуі - першай палове хуіі ст.
- •Асвета ў Беларусі ў хуі - першай палове хуіі ст.
- •Архітэктура Беларусі хуі - першай паловы хуп ст.
- •Выяўленчае мастацтва. Тэатральнае і музычнае мастацтва хуі - першай паловы хуіі ст.
- •Гістарычныя ўмовы і асноўныя тэндэнцыі развіцця беларускай культуры ў другой палове хуіі - першай палове хуш ст. Рэлігійная сітуацыя.
- •Грамадска-палітычная думка. Навука (другая палова хуіі - хуш ст.)
- •Стан адукацыі і кнігадрукавання на Беларусі ў другой палове хуіі - хуііі ст.
- •Архітэктура і мастацтва Беларусі хуіі - хуііі ст.
- •Літаратура ў другой палове хуіі - хуш ст.
- •Палітыка царызму ў галіне культуры на Беларусі ў першай палове XIX ст. Рэлігійная сітуацыя.
- •Адукацыя і навука ў першай палове XIX ст. Узнікненне навуковага беларусазнаўства.
- •Літаратурнае жыццё Беларусі ў першай палове XIX ст.
- •Музыка і тэатр першай паловы XIX ст.
- •Архітэктура і выяўленчае мастацтва ў першай палове XIX ст.
- •Агульная характарыстыка ўмоваў і асаблівасцяў культурнага працэсу ў Беларусі ў другой палове XIX ст. - пачатку XX ст. "Польскае пытанне" і развіццё беларускай культуры. Рэлігійная сітуацыя.
- •Асвета ў Беларусі ў другой палове XIX - пачатку XX ст.
- •Навука ў Беларусі ў другой палове XIX - пачатку XX ст. Дасягненні навуковага беларусазнаўства.
- •Развіццё друку ў Беларусі ў другой палове XIX - аачатку XX ст.
- •Літаратура Беларусі другой паловы XIX - пачатку XX ст.
- •Архітэктура Беларусі другой паловы XIX - пачатку XX ст.
- •Выяўленчае мастацтва Беларусі другой паловы XIX - пачатку XX ст.
- •Тэатральнае і мучычнае жыццё Беларусі другой паловы XIX - пачатку XX ст.
- •Беларуская культура ў складаных умовах ваенных ліхалеццяў і барацьбы за беларускую дзяржаўнасць(1914- 1920).
- •Культурная сітуацыя ў бсср у 20-я гады. Ажыццяўленне палітыкі беларусізацыі.
- •Культура Беларусі ва ўмовах бальшавіцкага генацыду зо-х гадоў. Палітычныя рэпрэсіі супраць беларускай інтэлігенцыі.
- •Развіццё асветы і навукі ў бсср 20 - 30-я гады.
- •Літаратура ў бсср у 20 - 30-я гады.
- •Архітэктура і мастацтва ў бсср у 20 - 30-я гады.
- •Грамадска-культурная сітуацыя ў Заходняй Беларусі (20 - 30-я гады). Умовы і асаблівасці развіцця беларускай культуры.
- •Асвета і навука ў Заходняй Беларусі (20 - 30-я гады).
- •Літаратура і мастацтва ў Заходняй Беларусі (20 - 30-я гады).
- •Лёс беларускай культуры ў гады другой сусветнай вайны.
- •Складанасці і супярэчнасці культурнага жыцця на Беларусі ў першае пасляваеннае дзесяцігоддзе.
- •Умовы і асаблівасці развіцця культуры Беларусі ў другой палове 50-х – першай палове 80-х гадоў.
- •Літаратура і мастацтва у бсср у другой палове 50-х - першай палове 80-х г.
- •Нацыянальна-культурнае адраджэнне: складаны шлях развіцця (другая палова 80-х – першая палова 90-х гадоў).
- •Беларуская культура ва ўмовах прэзідэнцкай рэспублікі (1994 - 2002).
- •Прысутнасць беларускай культуры ў свеце.
Культурная сітуацыя ў бсср у 20-я гады. Ажыццяўленне палітыкі беларусізацыі.
Культурнае жыццё Беларусі пасля ўсталявання Савецкай улаДьі набыло харакгар духоўнага ўздыму, які У.І.Навіцкі акрэслівас як паспярэвалюцыйнае нацыянальна-культурнае адраджэнне.
Гэта быў час усеагу'льнага ўздыму беларускага жыцця, які філосаф Уладзімір Самойла назваў перыядам беларускага актывізму. a Уладзімір Глыбінны - часам адноснага рэнесансу беларус* культуры. Цяжкія і нестабільныя абставіны, што склаліся пас грамадзянскай вайны, прымусілі крамлёўскае кіраўніцтва фа мальна прызнаць права кожнай нацыі на ўласнае культурнае ра віццё. I нацыянальна свядомая інтэлігенцыя не ўпусціла моманті каб актывізаваць беларускую культурную дзейнасць. У першыі гады савецкай улады нібы па інерцыі фактычна працягвалася на шаніўскае адраджэнне. Але перыяд натуральнай беларусізацыі працягваўся нядоўга. Культурны працэс набываў для цэнтра не] бяспечны накірунак. Таму з 1924 г, пасля вядомага «узбуйненч ня», беларуская справа бралася пад партыйны кантроль шляхаш распачынання афіцыйнай палітыкі «беларусізацыі», Пачатак бе-І ларусізацыі як афіцыйнай дзяржаўнай палітыкі адносіцца да \Ш ліпеня 1924 г, калі адбылася ІІ-я сесія ЦВК БССР. Спецыяльная] камісія на чале з А.І.Хацкевічам вызначыла тры накірункі бела-І русізацыі: перавод партыйнага. дзяржаўнага, прафсаюзнага. каа-І ператыўнага апарату і Чырвонай Арміі (на тзрыторыі БССР) на] беларускую мову; вылучэнне беларусаў на адказныя пасады;[ развіцце беларускай літаратуры і навукова-даследчай работы па вывучэнкю гісторыі, філасофіі, эканомікі Беларусі. Нацыянальна-І свядомае ядро сярод вышэйшых партыйных і савецкіх работні-каў (У.М.Ігнатоўскі, А.Л.Бурбіс, З.Ф.Жылуновіч, А.В.Баліцкы П.В.Ільючонак і інш.) імкнуліся скарыстаць усе магчымасці для| паскарэнняразвіцця нацыянальнай культуры.
Несумненна, да 1928 г. беларусізацыя дасягнула значных по-| спехаў і абапіралася на падтрымку беларускага насельніцтва. Яна| дапамагала яму ўсвядоміць сябе нацыяй. За некалькі гадоў было] створана тое, што іншыя нацыі стваралі дзесяцігоддзямі: уласныя j даследчыя ўстановы (Інстытут беларускай культуры), нацыяналь-] ная асвета, нацыянальны тэатр (Беларускі дзяржаўны драматыч-1 ны тэатр (БДТ-1), БДТ-2 у Віцебску, трупа Галубка (БДТ-3)). кіно, I склалася шматлікая плынь беларускіх літаратараў і інш. Беларусі-1 зацыя абудзіла да свядомага нацыянальнага жыцця шырокія слаі I беларускага насельніцтва. На жаль, таталітарны рэжым, які фарма- j ваўся ў краіне, нанёс па ёй удар.
Ацэньваючы вынікі развіцця беларускай культуры ў 20-я г., трэба ўлічваць, што стварэнне падабенства нацыянальна-культурна п;~- аўтаноміі Беларусі было вымушанай мерай крамлёўскіх уладаў думку З.В.Шыбекі, беларусізацыя была ў руках бальшавікоў збр яй сазетызацыі жыхароў БССР. Гэта не заўсёды ўсведамляла ларуская творчая інтэлігенцыя. I толькі створанае ў 1926 г. аб'я нанне літаратараў «Узвышша» знаходзілася пзўны час у сапрау най апазіцыі да бальшавіцкага кіраўніцтва культурай. Беларусізаі гарадоў заклала новую саветызаваную беларускую культуру, ян мела плебейскі (пралетарскі) змест і супрацьпастаўлялася «на ніўскай», што захоўвалася ў Заходняй Беларусі і ў эміграцыі. гэта істотна зніжала яе прываблівасць і збядняла нацыянальны зме Праўда, на працягу 20-х г. у ёй яшчэ зберагалася нацыянальная метнасць, а вынікі саветызацыі яшчэ не сталі для беларускага мадства разбуральнымі. Удалося захаваць традыцыйную сялянск культуру. Беларусы дабіліся прызнання статусу самабытнасці і метнасці, у якім царскі рэжым ім увогуле адмаўляў
Аднак на працягу другой паловы 20-х г. паступова нараста тэндэнцыі. што прывялі да згортвання беларусізацыі і рэзкага пав роту ў нацыянальна-культурнай палітыцы кіраўніцтва краіны. бьгў выкліканы ўмацаваннем сталінскай сістэмы і таталітарна рэжыму. Першыя спробы замарудзіць працэс нацыянальнага раджэння беларускі гісторык з Беластоку Я.Мірановіч датуе яь 1925 г. (пастанова пленума ЦК КП(б)Б «Аб нацыянальнай паліі цы»). Пачатак адкрытага змагання з беларускай культурай і інтз генцыяй гэты даследчык звязвае з двумя чарговымі зезда КП(б)Б. якія адбыліся ў студзені і кастрычніку 1927 г. Аднак! 1929 г. ствараліся толькі ідэалагічныя і прапагандысцкія падста^ для расправы над беларускімі інстытутамі нацыянальнага жыці творцамі беларускай культуры.-