- •2 Модуль. Гомогенді және гетерогенді реакцияларға химиялық кинетика теорияларының негіздері. Катализ
- •7 Лекция. Активті соқтығысулар теориясы
- •8 Лекция. Активті комплекс теориясы
- •9 Лекция. Гетерогенді процестердің кинетикасы
- •10 Лекция. Тізбекті реакциялардың кинетикасы
- •11 Лекция. Фотохимиялық және түйіндес реакциялардың кинетикасы
- •12 Лекция. Гомогенді каталитикалық реакциялардың кинетикасы
- •13 Лекция Гетерогенді каталитикалық реакциялардың кинетикасы
- •14 Лекция. Гетерогенді катализдің теориялары
9 Лекция. Гетерогенді процестердің кинетикасы
k=теңдеу бойынша қандай шаманы есептейді:
гомогенді реакцияның жылдамдық константасын;
гетерогенді реакцияның жылдамдық константасын;
фотохимиялық реакцияның жылдамдық константасын;
каталитикалық реакцияның жылдамдық константасын;
тізбекті реакцияның жылдамдық константасын.
lgC/t=f(lgC0) тәуелділіктің көлбеу бұрышының тангенсі:
гомогенді реакцияның реттілігіне сәйкес;
гетерогенді реакцияның реттілігіне сәйкес;
каталитикалық реакцияның реттілігіне сәйкес;
газ фазасында өтетін реакцияның реттілігіне сәйкес;
барлық жауаптар дұрыс емес.
Тұжырымдамалардың қайсысы дұрыс емес?
ерітіндіде зат бөлшектері конвекция нәтижесінде тасымалдануы мүмкін;
ерітіндіде зат бөлшектері молекулалық диффузия нәтижесінде тасымалдануы мүмкін;
ерітіндіде зат бөлшектері миграция нәтижесінде тасымалдануы мүмкін;
ерітіндіде зат бөлшектері активтену нәтижесінде тасымалдануы мүмкін;
диффузиялық қабаттың қалыңдығы араластыру интенсивтілігіне тәуелді.
Сұйық фазаның қозғалысы нәтижесінде онымен бірге еріген зат бөлшектері де қозғалып, диффузияға ұшырауы:
миграция деп аталады;
конвекция деп аталады;
активация деп аталады;
агитация деп аталады;
сублимация деп аталады.
Диффузиялық қабат деп:
қатты дене бетіне жақын жатқан және қозғалмайтын қалыңдығы (D зат тек молекулалық диффузия арқылы тасымалданатын қабатты айтады;
қатты дене бетіне жақын жатқан және қозғалмайтын қалыңдығы (D зат тек миграция арқылы тасымалданатын қабатты айтады;
беттен шексіз алыс ерітіндінің көлемінде қалыңдығы (D зат тек молекулалық диффузия арқылы тасымалданатын қабатты айтады;
қатты дене бетіне жақын жатқан қалыңдығы (D араластыру интенсивтілігіне тәуелсіз зат тек молекулалық диффузия арқылы тасымалданатын қабатты айтады;
беттен шексіз алыс ерітіндінің көлемінде қалыңдығы (D зат тек конвекция арқылы тасымалданатын қабатты айтады.
теңдеу:
молекулалық диффузия заңдылықтарын сипаттайды;
конвекциялық диффузия заңдылықтарын сипаттайды;
миграция заңдылықтарын сипаттайды;
фотохимиялық реакциялардың заңдылықтарын сипаттайды;
тізбекті реакцияның өту заңдылықтырын сипаттайды.
теңдеудегі D шама:
реакцияласушы заттардың концентрациясына тәуелді;
ерітіндінің тұтқырлығына тәуелді;
диффузиялық қабаттың қалыңдығына тәуелді;
реакцияласушы беттің ауданына тәуелді;
барлық жауаптар дұрыс емес.
Сыртқы диффузияны сипаттайтын теңдеуде қандай шама ерітіндінің араластыру интенсивтілігіне тәуелді?
D диффузия коэффициенті, м2/с;
барлық шамалар тәуелсіз;
C ерітіндінің көлеміндегі концентрация, моль/м3;
A беттің ауданы, м2;
D диффузиялық қабат, м.
Қандай теңдеу сыртқы диффузия процесін сипаттайды?
;
;
;
;
Топохимиялық реакция деп:
қатты-қатты фазааралық шекарасында өтетін реакцияларды айтады;
қатты-сұйық фазааралық шекарасында өтетін реакцияларды айтады;
сұйық-газ фазааралық шекарасында өтетін реакцияларды айтады;
қатты-газ фазааралық шекарасында өтетін реакцияларды айтады;
сұйық-сұйық фазааралық шекарасында өтетін реакцияларды айтады.
Топохимиялық реакцияларға заттың реакцияға түсу дәрежесін ( келесі теңдеу бойынша анықтайды:
;
;
;
;
.
Гетерогенді химиялық реакцияның жылдамдығы диффузия жылдамдығынан жоғары болса процесс . . .
кинетикалық аймақта өтеді;
диффузиялық аймақта өтеді;
аралас диффузиялық-кинетикалық аймақта өтеді;
фазалар шекарасында өтеді;
катализатордың қатысуымен өтеді;
Гетерогенді химиялық реакцияның жылдамдығы диффузия жылдамдығынан төмен болса процесс . . .
кинетикалық аймақта өтеді;
диффузиялық аймақта өтеді;
аралас диффузиялық-кинетикалық аймақта өтеді;
фазалар шекарасында өтеді;
катализатордың қатысуымен өтеді.
Гетерогенді химиялық реакцияның жылдамдығы диффузия жылдамдығына жуық болса процесс . . .
кинетикалық аймақта өтеді;
диффузиялық аймақта өтеді;
аралас диффузиялық-кинетикалық аймақта өтеді;
фазалар шекарасында өтеді;
катализатордың қатысуымен өтеді.
Химиялық және физикалық құбылыстардан тұратын күрделі процестердің кинетикасын зерттейтін физикалық химияның саласы қалай аталады?
микрокинетика деп аталады;
макрокинетика деп аталады;
термокинетика деп аталады;
фотохимия деп аталады;
фитохимия деп аталады.
Гетрогенді химиялық реакцияның диффузиялық аймағында өту белгілері:
реакция жылдамдығы температураға қатты тәуелді, W = f(T).
реакция жылдамдығы араластыру интенсивтігіне тәуелді, W = f().
араластыру интенсивтігі өскен сайын жылдамдық азаяды, W = ().
реакция жылдамдығы беттің меншікті размеріне тәуелді, W = f(А).
реакция жылдамдығы концентрацияға тәуелсіз, W ( f(C ).
Ішкі диффузия процесінің сипаттамасы:
процестің жылдамдығы араластыру интенсивтілігіне тәуелді;
процестің активтену энергиясы жоғары мәндерді қабылдайды (Е>30 кДж/моль);
процестің жылдамдығы бастапқы фазаның тығыздығына тәуелді және уақыт барысында төмендейді;
процестің жылдамдығы жаңадан түзілетін қатты фазаның тығыздығына тәуелді және уақыт барысында төмендейді;
процестің жылдамдығы жаңадан түзілетін қатты фазаның тығыздығына тәуелді және уақыт барысында артады.
Сыртқы диффузия процесінің сипаттамалары:
процестің жылдамдығы араластыру интенсивтілігіне тәуелді;
процестің активтену энергиясы жоғары мәндерді қабылдайды (Е>30 кДж/моль);
процестің жылдамдығы араластыру интенсивтілігіне тәуелсіз;
процестің жылдамдығы жаңадан түзілетін қатты фазаның тығыздығына тәуелді және уақыт барысында төмендейді;
процестің жылдамдығы жаңадан түзілетін қатты фазаның тығыздығына тәуелді және уақыт барысында артады.
Еру жылдамдығының бастапқы мәнінің араластыру жылдамдығына тәуелділігі бойынша қандай қисықтар кинетикалық режимге сәйкес екенін дәлелдеңіз.
бірінші қисық;
екінші қисық;
үшінші қисық;
ешқайсысы сәйкес емес;
барлығы сәйкес.
dC/dt 1
2
3
Еру жылдамдығының бастапқы мәнінің араластыру жылдамдығына тәуелділігі бойынша қандай қисықтар диффузиялық режимге сәйкес екенін дәлелдеңіз.
бірінші қисық;
екінші қисық;
үшінші қисық;
ешқайсысы сәйкес емес;
барлығы сәйкес.
dC/dt
1 2
3
Гетерогенді реакцияның жылдамдық константасын қандай теңдеу бойынша есептейді?
К=;
K=;
K=;
K=;
K=.
Гетерогенді процестің жылдамдық константасын есептеуіне қолданылатын Щукарев - Доливо-Добровольский теңдеуі қайсысы?
1) k=; 2) k=; 3) k=; 4) k=; 5) k=.
Қандай теңдеу бойынша қатты заттың сұйық еріткіште еру меншікті жылдамдығын есептеуге болады?
wменш=K(CS-C0);
wменш =K(C0-CS);
wменш =;
wменш =;
W=.
Гетерогенді реакцияның реттілігін анықтағанда қандай тәуелділікті қолданады?
lg C = f ( lg C0 );
lg = f ( lg C2 );
lg = f ( lgC2 );
lg = f ( lgC0 );
lg K = f ( ).
Гетерогенді химиялық реакцияның кинетикалық аймағында өту белгілері:
реакция жылдамдығы температураға қатты тәуелді, W = f(T).
реакция жылдамдығы араластыру интенсивтігіне тәуелді, W = f().
реакция жылдамдығы реакцияласушы беттің меншікті размеріне тәуелді, W =f (А).
реакция жылдамдығы концентрацияға тәуелсіз, W ( f(С).
араластыру интенсивтігі өскен сайын жылдамдық артады, W =f ().