Вышмат
.pdf
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
61 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ì |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 < x £ |
|
π |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ïx, |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
спочатку «по косинусах», а потім «по |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f (x) = í |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π < x £ π ; |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ïπ - x, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ï |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
î |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
синусах». |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Розв’язок. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
Скористаємось (4.14), (4.15). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1. «по косинусах»: |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
æ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ö |
|
|
æ |
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ö |
|
|
|||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
ç |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
2 |
ç x2 |
2 |
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
||||||||||||||
a0 = |
|
|
|
|
|
|
ò |
f (x)dx = |
|
|
|
|
ò |
|
xdx |
|
|
|
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
π |
|
× |
π |
× |
ç |
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
= |
π |
ç |
2 |
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
ç |
|
|
π |
(π - x)dx ÷ |
|
×ç |
|
|
|
|
|
|
π |
(π - x)d(π - x)÷ = |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ç 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
ç |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|||||
|
|
|
|
æ |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
π ö |
|
|
|
|
|
|
æ |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
(π - |
π |
) |
2 |
ö |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
2 |
|
|
π |
|
|
2 |
|
(π - x) |
|
|
|
|
|
2 |
|
ç |
π |
|
|
|
(π -π ) |
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
ç |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
|
×ç |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
= |
|
|
×ç |
|
|
|
|
- |
0 |
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
= |
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
π |
|
8 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
8 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
ç |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π ÷ |
|
|
|
|
|
ç |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ç |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
æ |
|
|
|
|
|
|
( |
) |
2 |
ö |
|
|
|
æ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ö |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
ç |
π |
2 |
|
|
2 |
|
÷ |
|
|
2 |
π |
2 |
|
|
π |
2 |
|
|
2 |
|
|
2π |
2 |
|
π |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
× |
ç |
|
+ |
|
|
|
|
÷ |
|
= |
×ç |
|
+ |
|
|
÷ |
= |
|
× |
|
= |
; |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8 |
|
8 |
|
π |
|
8 |
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π ç 8 |
|
|
|
|
2 ÷ π |
ç |
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ç |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
éπ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ù |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
ê |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ú |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
ak = |
|
|
|
|
× ò f (x)cos kx dx = |
|
|
|
|
× |
ê |
òx cos kx dx + ò(π - x)cos kx dxú |
= |
|
як |
|
|
|
|
і |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
π |
π |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ê |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ú |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ë |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
û |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
раніше, |
|
|
застосовуємо |
|
|
|
формулу |
|
|
|
|
інтегрування |
|
|
частинами |
|
|
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
æ |
|
|
|
|
πk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ö |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
= |
|
|
|
|
|
|
× ç2cos |
|
|
+ (-1)k +1 -1÷ ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
πk |
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
|
2 |
|
+∞ |
2cos |
|
|
+ (-1)k +1 -1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
f (x) = |
+ |
|
× å |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
×cos kx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
4 |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k =1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. «по синусах»:
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
62
|
|
|
π |
|
é |
π |
π |
ù |
|
|
|
|
|
2 |
2 |
ê |
2 |
ú |
|
|
|||
bk |
= |
|
× ò f (x)sin kx dx = |
|
× ê |
ò xsin kx dx + ò(π - x)sin kx dxú |
= |
як і |
|||
π |
π |
||||||||||
|
|
0 |
ê |
0 |
π |
ú |
|
|
|||
|
|
|
|
|
ë |
|
2 |
û |
|
|
раніше, |
застосовуємо |
формулу |
інтегрування |
частинами |
|
|
|
= |
|||||||||
|
|
||||||||||||||||
= |
4 |
×sin |
πk |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
πk2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
sin πk |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
4 |
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
f (x) = |
×å |
|
|
|
2 |
×sin kx . |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
k |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
π |
k =1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
Значення |
коефіцієнтів |
Фур’є і |
ряд Фур’є не |
зміняться, якщо |
||||||||||||
[a;a + 2π ] |
замінити на [0;2π ], так як для 2π - періодичної функції має |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
a+2π |
2π |
|
|
|
|
|
|
|||
місце рівність òϕ(x)dx = |
òϕ(x)dx . |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
Якщо функція f ( x ) задовольняє умовам теореми Діріхлє, то ряд Фур’є матиме вигляд
|
a0 |
+∞ |
|
|
f (x) = |
+ å(ak ×cos kx + bk ×sin kx), |
(4.18) |
||
2 |
||||
|
k=1 |
|
||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
2π |
|
|
|
|
|
1 |
|
2π |
|
|
|
a |
k |
= |
π |
× |
ò |
f (x) ×cos kxdx , |
b = |
π |
× |
ò |
f (x) ×sin kxdx . |
|||||
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
Для функції f (x) |
в інтервалі [0;2l] ряд Фур’є матиме вигляд |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
a0 |
+∞ |
æ |
πk |
|
|
|
|
|
πk |
ö |
|
|
f (x) = |
|
+ åçak ×cos |
l |
x + bk |
×sin |
l |
x÷ , |
|||||||
|
|
2 |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
k=1 |
è |
|
|
|
|
|
ø |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(4.19)
(4.20)
a = |
1 |
× 2l |
f (x) ×cos |
πk |
|
xdx , b = |
1 |
× |
2l |
f (x) ×sin |
πk |
xdx . |
(4.21) |
||
l |
l |
l |
ò |
|
|
||||||||||
k |
ò |
|
k |
|
|
|
l |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
Приклад 8. Сила струму i |
в |
|
|
електричному |
ланцюгу |
||||||||||
характеризується амплітудою |
імпульсу |
H , |
|
параметрами |
τ ,ω |
(рис. |
4.3). Представити 2π - періодичну функцію у вигляді ряду Фур’є; T - періодичну функцію у вигляді ряду Фур’є.
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
63
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рисунок 4.3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ìH , |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 £ t <τ ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (t) = í |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
τ £ t < 2π . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
î0, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
τ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hτ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
1. Згідно із (4.19) маємо: a0 = |
|
π |
× |
ò |
Hdt = |
|
π |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
τ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
τ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ak |
|
= |
1 |
|
|
× |
H × cos ktdt = |
H |
× |
|
cos ktd (kt) = |
H |
|
× (sin kt |
|
τ |
) = |
|
|
H |
|
×sin kτ ; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
ò |
ò |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
πk |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
= |
1 |
|
× τ |
H ×sin ktdt = |
|
H |
|
× τ |
sin ktd(kt) = - |
H |
×(cos kt |
|
τ ) = - |
H |
×(cos kτ -1) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
k |
|
|
π |
|
|
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
ò |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
πk |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Розвинення в ряд Фур’є (4.18) має вигляд |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hτ |
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (t) = |
|
|
|
+ |
|
|
×åsin kτ ×cos kt + (1- cos kτ ) ×sin kt . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2π |
|
|
|
π |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
Визначимо амплітуди і фази простих гармонік. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
H |
|
|
|
|
|
= |
|
H |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
A |
|
= |
|
|
|
(sin kτ )2 + (1- cos kτ )2 |
|
|
|
|
|
|
|
= |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
2 - 2cos kτ |
|
2(1- cos kτ ) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
k |
|
|
πk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
2H |
|
×sin |
kτ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
= |
|
|
|
|
2 × 2 ×sin2 |
kτ |
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
πk |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin kτ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
|
|
|
æ π |
|
|
|
|
|
|
kτ ö |
|
|
π |
|
|
|
kτ |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
tg ϕk |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
= ctg |
|
|
|
|
= tg ç |
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
÷ Þ ϕk = |
|
- |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
1- cos kτ |
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
64
|
|
|
|
|
|
|
|
kτ |
æ |
kτ ö |
|
|
|
|
|
|||
|
Hτ |
|
2H |
n |
sin |
|
×cos çkt - |
|
|
÷ |
|
|
|
|
|
|||
|
|
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Тоді f (t) = |
+ |
× å |
|
è |
ø |
. |
|
|
|
|||||||||
2π |
π |
|
|
k |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
k=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
τ |
|
|
|
|
|
|
T |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2Hτ |
|
|||
2. T = 2l Þ l = |
|
|
|
; згідно із (4.21) маємо: a0 |
= |
|
|
|
× |
ò |
Hdt = |
|
; |
|||||
2 |
|
T |
T |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
2 |
τ |
|
2πk |
|
ak = |
|
ò |
H cos |
|
tdt = |
T |
T |
||||
|
|
|
|||
|
|
0 |
|
|
|
2H ×T |
τ |
2πk |
|
2πk |
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|||
òcos |
td( |
t) = |
´ |
|
|
|
|
|||||||||
T × 2πk |
|
|
πk |
|
|
|
|
|||||||||
0 |
T |
T |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
τ |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
´ (sin |
2πk |
t |
|
) = |
H |
×sin |
2πk |
τ ; |
|||||
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
T |
|
|
0 |
πk |
T |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b = |
2 |
τ |
H sin 2πk tdt = |
2H ×T |
τ |
sin 2πk td( 2πk t) = - |
H |
|
× (cos 2πk t |
|
τ ) = |
|||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
k |
T ò |
|
|
T |
|
T × 2πk |
ò |
|
|
|
|
|
T |
|
|
T |
|
|
πk |
|
|
|
T |
|
|
0 |
||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
2πk |
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= - |
|
|
×(cos |
τ -1) . |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πk |
|
T |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2H |
|
|
|
|
|
πkτ |
|
|
|
= π - |
πkτ |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
A = |
×sin |
|
, ϕ |
k |
. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
|
πk |
|
|
|
|
H |
|
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
2π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Якщо T = |
|
, то |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
ω |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πkτ |
|
|
|
|
|
|
πτ ö |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
æ |
ωt - |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Hτ |
+ 2H × |
|
n |
|
T |
|
×cos kç |
T |
÷ |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
f (t) = |
å |
|
|
|
|
è |
|
|
|
ø |
. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
T |
|
|
|
|
|
|
k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π |
k |
=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
4.3 Задачі для самостійного розв’язання |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
Розвинути функцію в ряд Фур’є в указаному інтервалі. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. |
f (x) = π - x , |
(0;2π ) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Відповідь: 2å |
sin nx |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
n=1 |
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
2. |
f (x) = x ×sin x , [-π ;π ]. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
(-1) |
k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Відповідь: 1- cos x |
+ 2 ×å |
cos kx |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
k=2 |
|
|
|
|
k |
-1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
65
ì1, 0 £ x £ 1;
3. f (x) = í
î0, 1 < x £ π.
|
|
2 |
|
æ |
1 |
|
+∞ |
sin k ×cos kx ö |
+∞ |
sin k |
|
π -1 |
|||||||||
Відповідь: |
|
|
|
×çç |
|
+ |
å |
|
|
|
|
÷÷ , å |
|
= |
|
|
|||||
|
π |
2 |
|
|
|
k |
k |
2 |
|
||||||||||||
+∞ |
|
|
è |
|
k =1 |
|
|
|
ø |
k=1 |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
å (-1)k × sin k |
= - |
1 |
|
(якщо x = π ). |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
k=1 |
|
k |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+∞ |
|
|
+∞ |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
× sin k |
|
||||
Знайти суми |
|
|
рядів |
|
åsin k , |
å (-1)k |
, |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k=1 |
k |
|
k=1 |
|
|
|
k |
|
|
отриманим розвиненням. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
4. f (x) = 1 «по синусах» на (0;l) . |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
4 |
+∞ |
æ |
|
1 |
|
|
|
π (2k -1) |
|
ö |
|
|
|
|||
|
Відповідь: |
|
|
×åç |
|
|
|
|
×sin |
|
|
x÷ . |
|
|
|
||||||
|
|
π |
|
|
|
|
l |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
k =1 |
è 2k -1 |
|
|
|
ø |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(якщо x = 0 );
скориставшись
5. |
Спочатку |
|
|
|
|
|
«по |
косинусах», |
|
|
а |
|
потім |
|
|
«по |
|
синусах»: |
||||||||||||||||||||||||
|
ìx, |
0 £ x < 1; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
f (x) = í |
1 |
|
£ x £ 2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
î2 - x, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
4 |
|
|
+∞ cos (2n -1)πx |
|
8 |
|
+∞ |
|
|
|
sin |
2n +1 |
πx |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
2 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
Відповідь: |
|
- |
|
|
|
|
|
|
×å |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
, |
|
|
|
×å (-1) |
|
× |
|
|
|
|
|
|
. |
||||||||||
2 |
π |
2 |
|
(2n -1) |
|
|
|
π |
2 |
|
|
(2n |
+1) |
2 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
n=0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
6. f (x) = |
x |
на інтервалі 0 < x < 2π . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
2 |
π |
|
|
|
|
sin x |
|
sin 2x |
|
sin 3x |
|
|
|
|
|
sin nx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Відповідь: |
|
- |
- |
- |
-... - |
-.... |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
7. |
f (x) = x −1 на інтервалі −1 < x ≤ 1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
Відповідь: 1+ |
|
2 æ sin πx |
|
|
sin 2πx |
|
sin 3πx |
-...(-1)n−1 |
|
sin πnx |
|
|
ö |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
ç |
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
× |
|
|
|
+...÷ . |
||||||||||||||
|
π |
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
n |
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
è |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
66
5.ЕЛЕМЕНТИ ТЕОРІЇ ПОЛЯ
5.1 Теоретична частина
Законспектуйте теоретичний матеріал за одним із посилань.
Література: [2]Гл.3. §3.12-3.15, ст.247-266;[10] Розділ 12, 12.5.1 –
12.5.8, с.390-416.
Питання для перевірки засвоєння теорії:
1.Означення скалярного поля.
2.Означення плоского скарярного поля.
3.Означення лінії рівня скалярного поля.
4.Означення похідної за напрямом.
5.Означення градієнта скалярного поля.
6.Властивості градієнта.
7.Означення векторного поля.
8.Означення векторної лінії векторного поля.
9.Означення плоского векторного поля.
10.Означення течії векторного поля.
11.Властивості течії векторного поля.
12.Теорема Остроградського-Гаусса.
13.Означення дивергенції векторного поля.
14.Означення соленоїдального поля.
15.Лінійний інтеграл у векторному полі.
16.Означення циркуляції векторного поля.
17.Означення ротора векторного поля.
18.Теорема Стокса.
19.Означення потенціального векторного поля.
20.Критерій потенціальності векторного поля.
5.2Приклади розв`язків задач
Приклад 1. Знайти похідну функції u = u(x, y, z) за напрямком
вектора |
|
в т. |
M1 та |
|
u(M1 ): |
M1M 2 |
grad |
||||
u = x2 z + y2 x + z 2 y, |
M1 (2 ,1, − 2), M 2 (3, 4,−1) |
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
67
|
а) Похідну за напрямом функції u (x, |
y, z) знайдемо за формулою: |
||||||||||||||||||||||||||
¶ |
u(M1 ) |
= |
¶u |
|
|
× cosα + ¶u |
|
|
|
|
× cos β + ¶u |
|
|
|
|
× cosγ |
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
¶M1M 2 |
¶x |
|
M1 |
¶y |
|
M1 |
|
|
|
|
¶z |
|
|
M1 |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
Знайдемо координати вектора |
M1M 2 |
|
|
|
та його напрямні косинуси: |
||||||||||||||||||||||
|
= (1, 3, 1 ), cosα = |
|
|
1 |
|
, cos β = |
|
3 |
|
, cosγ |
|
1 |
|
. |
||||||||||||||
M1M 2 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
11 |
|
11 |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
11 |
|
|
Знайдемо значення частинних похідних функцій u (x, y, z) в т. M1 :
¶u |
= 2xz + y2 , |
|
|
|
|
¶u |
|
|
|
= 2 × 2 × (- 2)+1 = -7; |
|||||||
¶x |
|
|
|
|
|
¶x |
|
M1 |
|
|
|||||||
¶u |
= 2yx + z2 , |
¶u |
|
|
= 2 ×1× 2 + 4 = 8; |
|||
¶y |
|
¶y |
|
M1 |
|
|
||
|
|
|
|
|
||||
¶u |
= x2 + 2zy, |
¶u |
|
|
= 4 + 2 × (- 2)×1 = 0 . |
|||
|
||||||||
¶z |
|
¶z |
|
M1 |
|
|
||
|
|
|
|
Відшукуване значення: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
¶ |
u(M1 ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
= (- 7)× |
|
|
1 |
|
|
+ 8 × |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
+ 0 × |
|
1 |
= |
17 |
= |
17 |
11 |
. |
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
¶M1M 2 |
11 |
|
|
|
|
11 |
|
|
|
|
|
|
|
11 |
|
11 |
|
11 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
б). За означенням: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ρ |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¶u |
|
|
|
|
r |
¶u |
|
|
|
r |
+ ¶u |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
grad u(M1 )= |
|
|
|
|
i + |
|
|
|
j |
|
|
k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¶x |
|
M1 |
|
|
|
|
|
¶y |
|
M1 |
|
¶z |
|
M1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
u(M1 )= -7i + 8 j |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
grad |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
Приклад 2. Знайти дивергенцію та ротор векторного поля |
|
(M ) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
a |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
в точці M 0 |
|
|
= x2i - xyj + xyzk , |
|
|
M 0 (1,1,1). |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
a |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
а) За означенням: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
div a(M )= |
¶P |
|
+ |
¶Q |
+ |
¶R |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
¶x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¶y |
¶z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
= |
¶ |
|
|
(x2 )+ |
|
¶ |
|
(- xy)+ |
|
¶ |
|
(xyz)= 2x - x + xy = x + xy |
||||||||||||||||||||||||||||||||
¶ x |
|
¶ y |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¶ z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
68
div a(M 0 )= 2
б)Значення ротора векторного поля a (M ) знайдемо за формулою:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
|
|
|
|
|
j |
|
k |
|
|
||||
rot a (M )= |
|
|
¶ |
|
|
|
¶ |
|
|
|
¶ |
|
|
|
|||
¶x |
|
¶y |
|
¶z |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
P |
Q |
R |
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
i |
|
|
|
|
j |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
|
||
rot a (M )= |
|
|
¶ |
|
¶ |
|
¶ |
|
|||||||||
|
|
|
¶x |
|
|
|
¶y |
|
|
¶z |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
- xy |
|
|
xyz |
|
|
|
æ |
¶ |
(xyz)- |
¶ |
ö |
|
= |
ç |
|
|
÷ |
- |
|||
|
|
|||||||
i ç |
¶y |
¶z |
(- xy)÷ |
|||||
|
è |
|
ø |
|
|
|
æ |
¶ |
(xyz)- |
¶ |
(x |
2 |
ö |
|
|
æ |
¶ |
(- xy)- |
¶ |
(x |
2 |
ö |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
ç |
|
|
|
÷ |
ç |
|
|
|
÷ |
= x z i |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
- j ç |
¶ x |
¶ z |
|
)÷ |
+ k ç |
¶ x |
¶ y |
|
)÷ |
||||||||||
è |
|
|
|
ø |
è |
|
|
|
ø |
|
|
Відшукуване значення rot a (M 0 )= i - j - k
Приклад 3. Знайти течію векторного поля
зовнішню поверхню тіла, обмеженою поверхнею S формули Остроградського-Гаусса.
a = 2 x i + y j + ( x + z )k ,
S : 2 x + 3y + 3 z = 6, x = 0, y = 0, z = 0.
- y z j - y k
a (M ) через за допомогою
Побудуємо поверхню
x |
+ |
y |
+ |
z |
=1, x = 0, y = 0, z = 0 - піраміда ОАВС. |
3 |
2 |
|
|||
|
2 |
|
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
69
За формулою Остроградського-Гаусса: |
P= òòò div a dx dy dz |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V |
|
||
Знайдемо |
div a(M )= |
¶P |
+ |
¶Q |
|
+ |
¶R |
|
= 2 +1 +1 = 4 |
|
||||
¶x |
¶y |
¶z |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Інтеграл òòò dx dy dz |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дорівнює об`єму |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
піраміди ОАВС, |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тому |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
P= òòò4 dx dy dz = |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4òòòdx dy dz = |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 × |
1 |
×3× 2 × 2 = 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
Рисунок 5.1 |
|
|
|
|
|||||||
Приклад |
4. За допомогою |
|
|
формули |
Стокса |
обчислити |
||||||||
циркуляцію |
векторного |
поля |
|
(M ) |
по |
замкненому |
контуру |
|||||||
a |
трикутника, який утворюється внаслідок перетину площини Р з координатними площинами ( нормаль до трикутника спрямована від початку координат).
d (M )= (x + y)i + (e - 2z)j + (2z - x)k
P : x + 2y + 4z = 4
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
70
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Побудуємо площину |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
P : |
x |
+ |
y |
+ |
z |
=1 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
2 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
За |
|
формулою Стокса |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
обчислимо циркуляцію: |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ц = òò |
|
t a × n 0dS = |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ro |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= òò |
|
t a × dS |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ro |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Обчислимо |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
значення |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t a (M ) |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ro |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рисунок 5.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
|
|
|
j |
|
|
|
k |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t a (M )= |
|
|
|
¶ |
|
¶ |
|
|
|
|
|
|
|
¶ |
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ro |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¶x |
¶y |
|
|
|
¶z |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + y |
y - 2z 2z - x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
æ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ö |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
ç |
|
¶ |
|
|
|
|
|
¶ |
|
|
|
|
÷ |
æ ¶ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
¶ |
|
|
|
|
|
|
|
|
ö |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
(2z - x)- |
|
|
|
|
|
- jç |
|
(2z - x)- |
|
|
(x |
+ y)÷ |
+ |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
= iç |
|
|
|
¶z |
(y - 2z)÷ |
¶z |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
è ¶y |
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
è ¶x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
æ |
¶ |
|
|
(y + 2z)- |
|
¶ |
|
|
|
|
ö |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
ç |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
÷ |
|
|
|
|
|
|
|
+ j - k . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
+ k ç |
|
¶x |
¶y |
(x + y)÷ = 2i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
è |
|
|
|
|
|
|
|
ø |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Для поверхні |
|
S |
|
|
|
у формулі Стокса візьмемо бокову поверхню |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
піраміди ОАВС : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S = SOAC + SOAB + SOBC
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com