- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Бөлім – 2. Қоғам дамуының жалпы экономикалық негіздері.
- •Қоғамдық өндірістің құрылымы
- •Ұлғаймалы өндірістің түрлері:
- •3 Тақырып. Меншік қатынастары және олардың экономикадағы орны
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •4 Тақырып. Экономикалық жүйелердің негізгі үлгілері
- •2. Экономиканың негізгі проблемалары және оларды әртүрлі экономикалық жүйелердегі шешу тәртібі
- •3. Қазақстан Республикасының нарықтық экономикаға өтуі
- •Бөлім-3. Нарық және оны реттеу механизмдері.
- •5 Тақырып. Нарықтық шаруашылықтың қалыптасу алғы шарттары. Тауар-ақша қатынастары
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Натуралды және тауарлы шаруашылық сипаттамасы
- •2. Монополистік бәсеке нарығы.
- •Шоғырланудың бағыттары
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •3. Негізгі және айнымалы капитал.
- •4. Негізгі капиталдың физикалық және материалдық тозуы.
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Өндіріс шығындарының классификациясы
- •Шығындарды есепке алу тәсілдері бойынша:
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Экономикалық шығындар
- •Өндірілген өнім көлемінің өзгеруіне байланысты:
- •Орташа өнім (ар) – көрсеткіш жалпы өнімді (q) өзгермелі фактордың санына бөлумен анықталады:
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Нақты тәжірибеде жалақының әр түрлі формалары кездеседі.
- •Бөлім-4. Ұлттық экономиканың қызмет ету заңдылықтары.
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •2. Дағдарыс және оның түрлері
- •3. Экономикалық өсудің мәні, типтері, факторлары
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Мемлекеттің дағдарысқа қарсы қолданылатын құралдары
- •Экономикалық циклдардың типтері
- •Мұндағы: жұө1 - есепті жылғы жалпы ұлттық өнім
- •1. Жұмыссыздықтың мәні және себептері
- •Бөлім-5. Макроэкономикалық реттеу.
- •Ақша жүйесі түсінігі мен типтері.
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Ақша жүйесінің элементтеріне жататындар:
- •Ақша түрлеріне байланысты айналыс жүйесі екі типке бөлінеді:
- •Несие функциялары:
- •Несиенің түрлері
- •Банктердің функциялары:
- •Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің қызметтері мен міндеттері:
- •Екінші дәрежедегі банктердің қызметтері:
- •Мемлекеттің ақша-несие саясатының мақсаттары:
- •Мемлекеттің ақша-несие саясатының құралдары:
- •Қазақстан Республикасы ақша-несие саясатының негізгі міндеттері
- •Негізігі түсініктер мен терминдер
- •Каржы негізінде төрт қызмет атқарады:
- •Мемлекеттік бюджеттің төлемдері:
- •Салық жүйесінің принциптері:
- •Салық сипаты тұрғысынан:
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Мемлекеттің сыртқы сауда саясаты екі типте жүргізіледі.
- •Халықаралық экономикалық интеграция
- •4. Оқу курсы мен тақырыпқа арналған міндетті және қосымша әдебиет пен дереккөздер тізімі
3. Қазақстан Республикасының нарықтық экономикаға өтуі
Қазақстан қазіргі кезде нарықтық экономиканы дамытуға бағытталған құрылымдық реформаны қамтитын бағдарламаны жүзеге асыруда. Қазақстандағы экономиканы реформалау процесі 1991 жылы желтоқсанда тәуелсіздікті жариялағаннан кейін күшейе түсті. Сол сәттен бастап қазіргі уақытқа дейін бірнеше реформалар іске асырылды:
1992 жылы қаңтарда-бағаны ырықтандыру;
1993 жылы қаңтарда қабылданған Конституция;
1993 жылы сәуірде-Ұлттық жекешелендіру бағдарламасы;
1993 жылы қарашада – ұлттық валюта-теңге;
1993-1994 ж.ж. дағдарысқа қарсы бағдарлама;
1995 жылы ҚР Конституциясында жеке меншікті мойындау;
1994-1996 ж.ж. қатаң ақша-несие саясатын жүргізу, индикативті жоспарлар;
1997 жылы қазан – Қазақстанды дамытудың 2030жылға арналған даму стратегиясы;
Еліміздің 2030 жылға дейінгі мерзімге белгілеген басты жеті бағыты мыналар:
ұлттық қауіпсіздік және тәуелсіздік
ішкі саясаттағы тұрақтылық және қоғамды нығайту
инвестицияның жоғарғы деңгейінен және ішкі қаражатпен нарықтық экономика негізінде экономиканы көтеру
Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білім алуы, жақсы тұрмысы
Энергетикалық ресурстар және инфрақұрылым
Кәсіпқой үкімет
Сыбайлас жемқорлықпен және қылмыспен күрес.
Өз экономикасын қайта құрудағы өте күрделі мәселелерді шешуге аяқ басқан Қазақстанның бастан кешкен қиыншылықтарын ескермеуге болмайды. Ол жеке меншік сектордың жоқтығы, өндіріс ауқымындағы мемлекеттік кәсіпорыннан бастап сауда ауқымындағы монополиялар, ауыл шаруашылығындағы мемлекеттік сатып алу және несиелер мен мамандандырылған банкілерді мақсаткерлікпен бөлісуге дейін ескі құрылымға қоса макроэкономикалық тұрақтылықтың қажеттілігі. Мұның сыртында экономикалық қызметке қатысушылар жұмыс істеуге мәжбүр болған жағдайдағы бағалар құрылымы әлемдік нарықпен байланыста емес еді, халықтың психологиялық дайындығы, адамдардың нарықтық қатынастарға барабар ойлау жүйесі болмаған.
ҚР-ның “Қазақстан-2030” даму Стратегиясына орай Үкіметтің 1998-2000 жылдарға арналған іске асырар бағдарламасы жасалынды. ҚР Үкіметінің алдағы кезеңдегі қызметі төмендегідей басты міндеттерді орындауға бағытталған:
-ұлттық қауіпсіздікті нығайту;
-ішкі саяси тұрақтылық пен қоғамды нығайту деңгейін ілгерілете беру;
-экономикалық өсу қарқынын үдету;
-әлемдік нарыққа энергия шығарушыларды анықтау, жобалау, оның жекелеген учаскелерінде құрылысты бастап, аяқтау жұмыстары;
-халықаралық сауданы дамытуды қамтамасыз ететін көлік пен коммуникацияның негізгі нысандарын қайта құру мен салуды аяқтау;
-мемлекетті басқарудың принципті жаңа жүйесін құру.
4-тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау
Экономикалық жүйе мәні мен типтерінің сипатын ашып, олардың типтерінің тарихын зерттеу. Экономикалық жүйенің шешетін негізгі мәселесін қарастыру. Әрбір экономикалық жүйеге тән ерекшеліктерді бөліп, олардың айырмашылықтарын анықтап ажырата білу.
Қазақстан Республикасы нарықтық экономикаға қай уақытта өтті және ол мемлекетке қандай өзгерістер әкелді? Қазіргі таңда Қазақстан қандай экономикалық бағытта ұстаным ұстап отыр?