- •Мифалогія
- •Азначэнне міфа. Віды міфаў.
- •Мифалогія
- •Міфалагічная свядомасць.
- •Мифалогія
- •Крыніцы вывучэння міфалогіі.
- •Мифалогія
- •4.Формы старажытных вераванняў: анімізм, фетышызм, татэмізм.
- •Мифалогія
- •Формы старажытных вераванняў: культ продкаў.
- •Мифалогія
- •Формы старажытных вераванняў: магія.
- •Мифалогія
- •Класіфікацыя міфаў.
- •Мифалогія
- •Міфапаэтычная мадэль свету.
- •Мифалогія
- •Пантэон князя Уладзіміра.
- •Мифалогія
- •Вярхоўныя багі ўсходніх славян: комплекс уяўленняў пра Перуна.
- •Мифалогія
- •Міфалагічныя ўяўленні пра жывёльны свет
- •Мифалогія
- •Міфалагічныя ўяўленні пра расліны свет
- •Мифалогія
- •Міфалагічныя ўяўленні пра птушыны свет
- •Мифалогія
- •Дэманалогія ўсходніх славян.
- •Мифалогія
- •Міфалагічныя ўяўленні, звязаныя з жытлом і сядзібаю.
- •Этнаграфія
- •Этнаграфія як навука: прадмет вывучэння, сувязь з сумежнымі дысцыплінамі.
- •Этнаграфія
- •Этнічныя працэсы.
- •Этнаграфія
- •Гісторыка-этнаграфічныя рэгіёны Беларусі
- •Этнаграфія
- •Сямейны і грамадскі побыт беларускіх сялян
- •Этнаграфія
- •Земляробства на тэрыторыі Беларусі.
- •Этнаграфія
- •Этнаграфія
- •Этнаграфія
- •8.Традыцыйныя промыслы беларусаў
- •Этнаграфія
- •10. Народныя веды
- •Этнаграфія
- •11. Традыцыйная ежа
- •Этнаграфія
- •12. Традыцыйныя тыпы паселішчаў на тэрыторыі Беларусі
- •Этнаграфія
- •14. Народны касцюм беларусаў
- •Этнаграфія
- •15. Інтэр’ер сялянскай хаты
- •Фальклор
- •1.Фальклор як частка культуры беларускага народа.
- •Фальклор
- •2. Беларуски народны каляндар: рухомыя и нерухомые святы
- •Фальклор
- •3.Зімовы цыкл беларускага календара.
- •Фальклор
- •4.Веснавы цыкл беларускага календара.
- •Фальклор
- •5. Летні цыкл беларускага календара.
- •Фальклор
- •6. Радзінна-хрэсьбінны абрад.
- •Фальклор
- •7. Вясельны абрад: асноўныя этапы і ўдзельнікі.
- •Фальклор
- •8. Пахавальны абрад. Галашэнні.
- •Фальклор
- •9. Празаичныя жанры фальклору: казкі
- •Фальклор
- •10. Празаичныя жанры фальклору: легенды и падання
- •Фальклор
- •11. Празаичныя жанры фальклору: замовы
- •Фальклор
- •12. Празаичныя жанры фальклору: прыказкі и прымаўкі
- •Фальклор
- •13. Празаичныя жанры фальклору: загадкі
- •Фальклор
- •14. Пазаабрадавая лирика: жартоўныя песні, прыпеўкі
- •Фальклор
- •15. Пазаабрадавая лирика: песні пра каханне
Мифалогія
Азначэнне міфа. Віды міфаў.
Міф (ст.-грэч.паданне) - апавяданне, якое перадае ўяўленні людзей аб свеце, месцы чалавека ў ім, аб паходжанні ўсяго існага, пра багоў і герояў.
Міфалогія – сістэма архаічных уяўленняў пра свет, якія выяўлены у канкрэтнай пачуццёвай форме.
Формы уяўленняў міфаў: -вусныя; -пісьмовыя (тэкст); -графічныя(арнамент). Міфалогія вывучаецца апошнія 20 гадоў (у СССР-атэізм).
Тэмы міфалогіі:-стварэнне свету, прыроды,чалавека, кіраванне імі. -нараджэнне і смерць, сэнс жыцця, загробнае існаванне.
Асноўныя аб’екты цікавасці міфалогіі – нябачны свет, цуд, а таксама смерць-уваскрасенне. На працягу ўсёй гісторыі людзі раздзялялі свет на бачны і нябачны. У язычніцтве нябачны свет – багі, духі; у хрысціянстве – Бог, анёлы, дэманы, душы жывых і памерлых; у філасофіі – свет з’яў і свет прычын, свет рэчаў і свет ідэй; у навуцы – мікравелічыні, мікробы.
Увесь курс “Славянская міфалогія” падзяляем на тры вялікія цыклы (виды):
1) касмаганічныя міфы, што гавораць пра сусвет, планеты і зоркі;
2) гістарычныя міфы, якія распавядаюць пра паходжанне чалавека;
3) цыклічныя (каляндарныя) міфы, звязаныя з прыродным каляндарным колам і кругам чалавечага жыцця.
4) антрапалагічныя міфы - міфы аб паходжанні чалавека і чалавечага грамадства,
5) міфы аб культурных героях - міфы аб паходжанні і ўвядзенні тых ці іншых культурных выгод,
6) эсхаталагіческіе міфы - міфы пра "канец свету", канцы часоў. 7) блізнятныя -- міфы, у якіх расказваецца аб дзейнасці міфалагічных герояў-блізнят, якія часта выступаюць у якасці родапачынальнікаў племені ці як культурныя героі.
8) этыялагічныя -- міфы, якія тлумачаць з'яўленне розных прыродных і культурных аб'ектаў, іх адрозненне адзін ад аднаго; 9) астральныя -- міфы аб зорках і планетах. Цэлыя сузор'і ўяўляюцца ў выглядзе жывёл, людзей. У склад астральных міфаў уваходзяць лунарныя і салярныя міфы; 10) татэмічныя -- міфы пра паходжанне і роднасць чалавека, роду ці племені з пэўнай жывёлай ці раслинай. 12) гераічныя -- міфы пра герояў, іх жыцце і подзвігі.
Мифалогія
Міфалагічная свядомасць.
Гістарычная свядосць – з’яўленне пісьменнасці (калі з’явілася хрысціянства);
Дагістарычнае свядомасць – калі гэтага усяго не было.
Міфалагічнай свядомасці ўласціва:
Анімізм- (адухаўленне існага у свеце);
Ціклічнасць часу – (усё паўтараецца і прыйдзе зноў);
Акцэнт на ідэі першастварэння;
Метафарычнасць і сімвалічнасць успрыняцця свету; (прырода –жывы арганізм);
Рытуалізаванасць быцця;
Мифалогія
Крыніцы вывучэння міфалогіі.
Рэканструкцыя міфалогіі – гэта сфера сур’ёзная, тэарытычная, канцэптуальная праблема.
Аднаго віда крыніц не дастаткова;
Археалагічныя (раскопкі свяцілішчаў, капішчаў, гарадзішчаў звязаныя з полем і ракой);
Збручскі ідал 19 ст. (Збру́чский и́дол — славянский каменный идол[1], найденный у села Гусятин, ныне Тернопольская область, Украина, в реке Збруч (приток Днестра) в 1848 году. Идол представляет собой четырёхгранный столб высотой 2,67 м, высеченный из серого известняка. Столб разделён на три яруса, на каждом из которых высечены различные изображения. Нижний ярус изображает подземное божество, средний — мир людей, верхний — богов. Идол венчает круглая шапка. Дата создания идола — приблизительно X век.)
Шклоўскі ідал (скульптурная выява паганскага бажаства, знойдзеная ў 1963 г. каля г. Шклова, на беразе р. Серабранка. Высечаны зь пясчаніку, выш. 1,2 м., вага каля 250 кг., тулава цыліндрычнае, ніжняя частка апрацаваная як пастамэнт, твар мае індывідуальныя рысы. Датуецца 10 ст. Захоўваецца ў Дзяржаўным музэі Беларусі ў Менску)
Летапісныя помнікі (помнікі старажытнасці заходніх храністаў, павучанне, “словы”)
“Слова пра паход Ігаравы”
“Аповесць мінулых гадоў”
Дадзеныя фальклора і этнаграфіі ( замовы, магічныя практыкі, абрады, арнамент- геаметрычны часцей, свасціка,ступенькі, крыжакі) –вакно маленькая для духаў ставілі;
Вынікі параўнальнага вывучэння міфалагічных сістэм
(германская міфалогія, балцкая міфалогія, усходне і заходне славянская міфалогія).