- •С. М. Ходзін
- •Прадмова
- •Уводзіны
- •Што такое гістарычныя крыніцы
- •Класіфікацыя і сістэматызацыя гістарычных крыніц
- •Прадмет крыніцазнаўства. Тэарэтычнае і прыкладное крыніцазнаўства
- •Гістарычная крыніца і гістарычны дапаможнік. Крыніцазнаўства і гістарыяграфія
- •Праблемы вывучэння рэчавых і іншых відаў непісьмовых крыніц
- •Пошук гістарычных крыніц. Крыніцазнаўчая эўрыстыка
- •Аналiз гiстарычнай крынiцы
- •I. ДакументальныЯ крынIцы
- •1.3. Заканадаўства Вялiкага княства Лiтоўскага
- •1.3.1. Агульная характарыстыка
- •1.3.2. Прывiлеi, iх класiфiкацыя, роля прывiлеяў у працэсе афармлення саслоўных правоў магнатаў I шляхты
- •Судзебнiк Казiмiра IV, яго месца ў сiстэме развiцця заканадаўства Вялiкага княства Лiтоўскага
- •1.3.4. Статуты (1529, 1566, 1588 гг.) як гiстарычная крынiца
- •Пастановы (канстытуцыi) сеймаў Вялiкага княства Лiтоўскага I Рэчы Паспалiтай
- •1.4. Заканадаўства Расiйскай iмперыi (канец XVIII – пачатак XX ст.)
- •1.4.1. Агульная характарыстыка
- •1.4.2. Тыпы I вiды заканадаўчых дакументаў канца XVIII – пачатку XX ст.
- •1.4.3. Публiкацыi дакументаў заканадаўства Расiйскай iмперыi
- •1.5. Заканадаўчыя дакументы навейшага часу
- •1.5.1. Агульная характарыстыка
- •1.5.2. Асноўныя вiды заканадаўчых дакументаў навейшага часу
- •1.5.3. Асноўныя публікацыі дакументаў заканадаўства навейшага часу
- •1.5.4. Методыка аналiзу дакументаў заканадаўства
- •2. Актавыя матэрыялы
- •2.1. Агульная характарыстыка
- •2.2. Вiды актаў
- •2.3. Актавы фармуляр
- •2.4. Этапы развiцця актавых матэрыялаў
- •2.4.1. Актавыя матэрыялы х – хііі ст. («рускiя» акты)
- •2.4.2. Актавыя матэрыялы перыяду вкл (сярэдзіна хіv – XVIII ст.)
- •2.4.3. Методыка аналiзу актавага матэрыялу
- •3. Матэрыялы справаводства
- •3.1. Агульная характарыстыка
- •Матэрыялы справаводства перыяду Вялікага княства Літоўскага (XIV – XVIII ст.). «Лiтоўская метрыка»
- •3.2.1. Агульная характарыстыка
- •Канцылярыя вкл I яе «кнiгi». Першапачатковы I сучасны склад «кнiг»
- •3.2.3. Асноўныя этапы навуковага асваення I вывучэння «Лiтоўскай Метрыкi». Гiсторыя фонду «Лiтоўская Метрыка» (цдаса рф, № 389)
- •3.2.4. Віды дакументавання і тэрміналогія Метрыкі
- •3.2.5. Сеймавыя матэрыялы XVI – XVII ст.
- •Мытныя кнігі як крыніца для вывучэння сацыяльна-эканамічнай гісторыі Беларусі XIV – XVIII ст.
- •3.3. Дакументы справаводства перыяду Расійскай імперыі
- •3.3.1. Агульная характарыстыка
- •3.3.2. Справаздачы губернатараў як крыніца па гісторыі Беларусі
- •3.4. Дакументы справаводства савецкага часу
- •3.4.1. Агульная характарыстыка
- •3.4.2. Класіфікацыя
- •4. Эканоміка-геаграфічныя, гаспадарчыя і статыстычныя апісанні. Статыстычныя матэрыялы
- •Агульная характарыстыка і этапы развіцця статыстычных матэрыялаў
- •4.2. Зараджэнне статыстыкі. Гаспадарчыя апісанні і дакументы фіскальнага ўліку насельніцтва XVI – XVIII ст. Як матэрыялы статыстычнага характару
- •Эканоміка-геаграфічныя і гаспадарчыя
- •4.3.2. Інвентары памешчыцкіх маёнткаў першай паловы хіх ст.
- •Матэрыялы рэвізій як гістарычная крыніца па гісторыі Беларусі
- •Статыстычныя крыніцы другой паловы хіх – пачатку хх ст.
- •Статыстычныя ўстановы Расійскай імперыі, іх функцыі і структура
- •4.4.2. Дэмаграфiчная статыстыка
- •4.4.3. Статыстыка сельскай гаспадаркі
- •4.4.4. Прамысловая статыстыка
- •4.5. Статыстычныя крыніцы навейшага часу
- •4.5.1. Арганізацыя статыстычнага ўліку
- •4.5.2. Дэмаграфічная статыстыка
- •4.5.3. Статыстыка сельскай гаспадаркі
- •4.5.4. Статыстыка прамысловасці
- •Іі. Апавядальныя крыніцы
- •1. Летапісы і хронікі
- •1.1. Агульная характарыстыка
- •1.2. Этапы летапiсання на Беларусi
- •1.3. «Аповесць мiнулых гадоў» як гiстарычная крынiца
- •1.4. Узнiкненне мясцовых летапiсных цэнтраў. Полацкi летапiс
- •1.5. Лацiнамоўныя хронiкi XII – XIII ст. Як крынiцы па гiсторыi Беларусi
- •1.6. Cагi як гiстарычная крынiца
- •1.7. Беларускае летапiсанне XV – XVI ст.
- •1.7.1. Агульная характарыстыка. Класiфiкацыя
- •1.7.2. І беларуска-літоўскі звод («Летапiсец вялiкiх князёў лiтоўскiх»), гiсторыя яго стварэння, крынiцы I склад
- •1.7.3. Іі беларуска-лiтоўскi звод
- •Ііі беларуска-літоўскі звод («Хронiка Быхаўца»). Методыка аналiзу легендарных частак летапiсаў
- •1.8. Асаблiвасцi летапiсання XVII – XVIII ст. На Беларусi
- •2. Мемуарная лiтаратура
- •2.1. Агульная характарыстыка
- •2.2. Этапы развіцця мемуарнай літаратуры на Беларусі
- •Гісторыка-мемуарная літаратура другой паловы XVI – xviі ст. Як крыніца па гісторыі Беларусі
- •2.4. Мемуарная лiтаратура XVIII ст.Lxxviii
- •2.5. Літаратура падарожжаў як гістарычная крыніца. Запіскі замежных дыпламатаў і падарожнікаў аб Беларусі XVI – XVIII ст.
- •2.6. Мемуарная лiтаратура XIX – пачатку XX ст.
- •2.7. Мемуарная літаратура навейшага часу
- •3. Літаратурныя і публіцыстычныя творы як гістарычныя крыніцы
- •3.1. Агіяграфічныя крыніцы
- •3.2. Лiтаратурныя I публiцыстычныя творы XI – XIII ст.
- •3.3. Публiцыстычныя творы XVI – XVIII ст.
- •3.4. Публiцыстычныя творы XIX – XX ст.Cxi
- •4. Эпiсталярныя крынiцы
- •5. Перыядычны друк як спецыфічная сістэма гістарычных крыніц
- •5.1. Агульная характарыстыка
- •5.2. Этапы развiцця перыядычнага друку на Беларусi
- •Дадатак
- •Тэма 2. Актавыя матэрыялы
- •Тэма 3. Матэрыялы справаводства
- •Тэма 4. Эканомiка-геаграфiчныя, гаспадарчыя
- •I статыстычныя апiсаннi. Статыстычныя матэрыялы
- •Iі. АпавЯдальныЯ крынiцы Тэма 1. Летапiсы I хронiкi
- •Тэма 2. Мемуарная лiтаратура
- •Тэма 3. Эпісталярныя крыніцы
- •Тэма 4. Лiтаратурныя I публiцыстычныя творы як гiстарычныя крынiцы
- •Тэма 5. Перыядычны друк
- •Літаратура Да ўсіх тэм
- •Да ўводзін
- •Да раздзела і
- •Да раздзела іі
- •Публікацыі крыніц Да ўсіх тэм
- •Да раздзела і
- •Да раздзела іі
- •КрынIцы гIсторыI БеларусI
Да раздзела іі
Арбузов Л.А. Очерк истории Лифляндии, Эстляндии и Курляндии. СПб., 1912.
Бережков Н.Г. Хронология русского летописания // Проблемы источниковедения. Вып. VІ, 1958.
Бирало А.А. Философская и общественная мысль в Белоруссии и Литве в конце XVII – середине XVIII вв. Мн., 1971. С.140 – 162.
Борисенков Е.П., Пасецкий В.М. Экстремальные явления в русских летописях ХІ – XVII вв. Л., 1983.
Булыга А.М. і інш. Мова беларускай пісьменнасці XIV – XVIII вв. Мн., 1988. 319 с.
Бушканец Е.Г. Мемуарные источники: Учеб. пособие к спецкурсу. Казань, 1975.
Вайтовіч Н.Т. Баркалабаўскі летапіс. Мн., 1977. 205 с.
Гісторыя беларускай літаратуры. Старажытны перыяд. Мн., 1985. С.37 – 40, 45 – 49, 66 – 83, 92 – 335.
Голенченко Г.Я. Идейные и культурные связи восточнославянских народов в XVI – середине XVII в. Мн., 1989. С.170 – 210.
Грыцкевіч В., Мальдзіс А. Шляхі вялі праз Беларусь. Мн., 1980. 272 с.
Данилевский И.Н. Замысел и название Повести временных лет // Отеч. история. 1995. № 5. С.101 – 110.
Даўгяла Д.І. З беларускага пісьменства XVII ст.: Творы Цыпрыяна Камунякі. «Ліст да Абуховіча» і «Прамова Мялешкі». Мн., 1927.
Джаксон Т.Н. Исландские королевские саги как источник по истории Древней Руси и ее соседей Х – ХІІІ вв. // Древнейшие государства на территории СССР: Материалы и исследования. М., 1991. С.5 – 169.
Довнар-Запольский М.В. Польско-литовская уния на сеймах до 1569 г. Исторический очерк. М., 1897.
Дорошкевич В.И. Новолатинская поэзия Белоруссии и Литвы первой половины XVI в. Мн., 1979. С.90 – 203.
Древнерусская литература. Источниковедение. Л., 1984.
Ермаловіч М.І. Па слядах аднаго міфа. Мн., 1991.
Ермаловіч М.І. Старажытная Беларусь. Мн., 1990.
Ермаловіч М.І. Тацішчаўскія звесткі пра Беларусь // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. 1976. №2. С.33 – 35.
Замысловский Е.Е. Герберштейн и его историко-географические известия о России. СПб., 1884.
Заяц Ю.А. Заславль Х – XVIII веков. Мн., 1987. С.8 – 30.
Иловайский Д. Гродненский сейм 1793 г. Последний сейм Речи Посполитой. М., 1870.
Исследования по истории Литовской метрики: Сб. науч. тр.: В 2 вып. / Редкол.: В.Т.Пашуто и др. М., 1989. Вып.1 – 2. 386 с.
История белорусской дооктябрьской литературы. Мн., 1977. С.95 – 312.
Капыскі З.Ю. Беларуска-літоўскія летапісы як помнікі гістарычнай думкі // Весці АН БССР. Серыя грамад. навук. 1986. № 4. С.80 – 88.
Каралёў Г.І. Польскія публікацыі царкоўна-гістарычных крыніц у ХІХ – ХХ ст.// Наш радавод. Кн.4 /ч. 3/. Гродна, 1992. С.184 – 190.
Ключевский В.О. Древнерусские жития святых как исторический источник. М., 1871.
Ключевский В.О. Курс лекций по источниковедению. Лекция Х, ХІ // Ключевский В.О. Сочинения. Т. VI. М., 1959. С.65 – 81.
Ключевский В.О. Сказания иностранцев о Московском государстве. Пг., 1918.
Копысский З.Ю., Чепко В.В. Историография БССР. Эпоха феодализма. Мн., 1986. С.5 – 15.
Коршунаў А.Ф. «Дыярыуш» Адама Каменскага Длужыка // Беларуская літаратура і літаратуразнаўства. Вып.2. Мн., 1974.
Коршунаў А.Ф. «Дыярыуш» Багуслава Казіміра Маскевіча // Беларуская літаратура і літаратуразнаўства. Вып. 3. Мн., 1975.
Коршунаў А.Ф. «Успаміны» Яна Цадроўскага // Беларуская літаратура і літаратуразнаўства. Вып. 5. Мн., 1977.
Коршунов А.Ф. Афанасий Филиппович. Жизнь и творчество. Мн., 1965. 183 с.
Костомаров Н.И. Последние годы Речи Посполитой // Костомаров Н.И. Собрание сочинений. Кн.VII. СПб., 1905. 714 с.
Коялович М. Дневник последнего похода Стефана Батория на Россию и дипломатическая переписка того времени. Спб., 1867.
Кречетников М.Н. Дневные записки... // Чтения в Обществе Истории и древностей российских (ЧОИДР). 1863. Кн.4. Отд.2.
Кузьмин А.Г. Русские летописи как источники по истории Древней Руси. Рязань, 1969. 240 с.
Лівонскія хронікі // Беларуская савецкая энцыклапедыя. Т.6. Мн., 1972. С.362.
Лимонов Ю.А. «Записки о Московской войне» Р.Гейденштейна и русские летописи // Вспомогательные исторические дисциплины. Л., 1976. Т.7. С.178 – 190.
Лихачев Д.С. Вопросы атрибуции произведений древнерусской литературы // Труды Отдела древнерусской литературы АН СССР. Ин-т литературы. Т.17. М.; Л., 1961.
Лихачев Д.С. Русские летописи и их культурно-историческое значение. М.; Л., 1947. 499 с.
Лихачев Н.П. Палеографическое значение бумажных водяных знаков. СПб, 1899. Ч.1.
Лурье Я.С. О происхождении Радзивилловской летописи // Вспомогательные исторические дисциплины. Л., 1987. Вып. XVIII. С.64 – 83.
Лурье Я.С. Общерусские летописи XIV – XV вв. / Отв. ред. Д.С.Лихачев. Л., 1976. 283 с.
Майхровіч С.К. Нарыс гісторыі старажытнай беларускай літаратуры XIV – XVIII ст. Мн., 1980. С.28 – 40.
Мальдзіс А. Беларусь у люстэрку мемуарнай літаратуры XVIII ст. Мн., 1982. 256 с.
Мальдзіс А. Таямніцы старажытных сховішчаў. Мн., 1974.
Мальдзіс А.І. На скрыжаванні славянскіх традыцый. Мн., 1980. 352 с.
Мальцев А.Н. Баркулабовская летопись // Археографический ежегодник за 1960 г. М., 1961. С.291 – 320.
Мельников А. Литературная история агиографической повести о Ефросинии Полоцкой: Автореф. дис… канд. филол. наук. Мн., 1989.
Мельников А. Путь непечален. Исторические свидетельства о святости в Белой Руси. Мн., 1992.
Михайловская Л.Л. Белоруссия и Литва конца XIV – первой трети XVI в. (по материалам Хроники Бернарда Ваповского): Автореф. дис. … канд. ист. наук. М., 1981. 20 с.
Михайловская Л.Л. Жизнь и творчество Мацея Стрыйковского // Вопросы истории (Межведомственный сборник). Мн., 1978. Вып.14. С.140 – 150.
Мыцык Ю.А. Украинские летописи XVII века: Учеб. пособие. Днепропетровск, 1978. 87 с.
Мянжынскі В.С. Метрыка Вялікага княства Літоўскага як крыніца па гісторыі землеўладання Беларусі (першая палова XVI ст.) // Весці АН БССР. Серыя грамад. навук. 1987. № 2. С.61 – 67.
Подокшин С.А. Философия истории М.Стрыйковского // Наш радавод. Кн.3 (ч.1). Гродно, 1991. С.287 – 292.
Приселков М.Д. История русского летописания XI – XV вв. Л., 1940. 188 с.: ил.
Пташицкий С.Л. Переписка литовского канцлера Льва Ивановича Сапеги // Журнал Министерства народного просвещения. 1893. Ч. 275. С.194 – 223.
Рогов А.И. Русско-польские культурные связи в эпоху Возрождения (Стрыйковский и его хроника). М., 1966. 310 с.
Рогов А.И. Стрыйковский и русская историография первой половины XVIII в. // Источники и историография славянского средневековья. М., 1967. С.145 – 157.
Рыбаков Б.А. Петр Бориславич: Поиск автора «Слова о полку Игореве». М., 1991. 286 с.
Свердлов М.Б. Латинские источники по истории Древней Руси ІХ – ХІІ вв. Л., 1968.
Свяжынскі У.М. «Гістарычныя запіскі» Фёдара Еўлашоўскага. Мн., 1990. 123 с.
Смирнов С.И. Исследование В.О. Ключевского «Древнерусския жития святых как исторический источник». М., 1913.
Спадчына Скарыны. Зборнік матэрыялаў першых скарынаўскіх чытанняў (1986). Мн., 1989. С.113 – 139.
Тартаковский А.Г. Русская мемуаристика XVIII – первой половины XIX в. М., 1991.
Улащик Н.Н. Введение в изучение белорусско-литовского летописания. М., 1985. С. 82 – 129, 237, 261, 262.
Филист Г.М. История «преступлений» Святополка Окаянного. Мн., 1990. 156 с.
Францыск Скарына і яго час. Энцыклапедычны даведнік. Мн., 1988. 608 с.
Цыб С.В. Древнерусское времяисчисление в «Повести временных лет». Барнаул, 1995.
Чамярыцкі В.А. Беларуская літаратура на рубяжы эпох // Скарына і яго эпоха. Мн., 1990. С.209 – 277.
Чамярыцкі В.А. Беларускія летапісы як помнікі літаратуры. Мн., 1969. 191 с.
Чамярыцкі В.А. Да пытання аб раннім летапісанні Беларусі (ХІІ – ХІІІ ст.) // Весці АН СССР. Серыя грамад. навук. Мн., 1965. Вып.3. С.90 – 98.
Чекунова А.Е. Русское мемуарное наследие второй половины XVII – XVIII в. Опыт источниковедческого анализа. М., 1995. 136 с.
Черняева А.И. Мемуарные издания в Фундаментальной библиотеке АН БССР // Книговедение в Белоруссии. Мн., 1977.
Шахматов А.А. Обозрение русских летописных сводов XIV – XVI вв. М.; Л., 1938. 372 с.
Шахматов А.А. «Повесть временных лет» и ее источники // Тр. Отд. древнерус. лит. АН СССР. Ин-т рус. лит. М.; Л., 1940. Т. IV. С.9 – 150.
Шахматов А.А. Разыскания о древнейших русских летописных сводах. СПб., 1908. ХХ, 687 с.
Ючас М.А. Хроника Быховца // Летописи и хроники. 1973. М., 1974. С.220 – 231.