3-LABORATORIYA JUMÍSÍ. PHP PROGRAMMALASTIRIW TILINDE MASSIVLER HÁM QATARLAR MENEN ISLEW

Jumıstıń maqseti: PHP tilinde massivler hám qatarlar menen islew

(+ QATARLAR MENEN ISLEW BOYÍNSHA VIDEO SABAQ BAR)

Teoriyalıq bólim: Massivlerdı jarıyalaw

PHP de massivlerdı jarıyalawdıń 2 usılı bar. Olardan birinshisi massiv elementleriniń mánislerin ózlestiriw boladı:

<?

$car[] = "Nexia";

$car[] = "Matiz";

echo($car[1]); // "Matiz" shıǵarıp beredi

?>

Massivtiń indekslerin tómendegishe kórsetiwge boladı:

<?

$car[0] = "Nexia";

$car[1] = "Matiz";

echo($car[1]); // "Matiz" shıǵarıp beredi

?>

Eslep qalamız, eger massiv elementlerin jarıyalap atırǵanda sonday indeksler hám indekssiz menen ózgeriwshiler aralassa onda indeksi kórsetilmegen elementge PHP birinshi kiriw múmkin bolǵan indeksti ózlestiredi. Mısal ushın, eger biz indeksleri 10, 20 hám 30 ǵa teń bolǵan massiv elementlerin jaratamiz, soń indeksi kórsetilmegen elementti jaratamiz, onda oǵan avtomat tárizde 31 indeks ózlestiriledi:

<?

$car[10] = "Nexia";

$car[20] = "Matiz";

$car[30] = "Captiva";

$car[] = "Laccetti";

echo($car[31]);

?>

Massivlerdi alternativ jol menen anıqlaǵanda array() konstruksiyasın paydalanamız:

<?

$car = array("Nexia","Matiz");

echo($car[1]); // "Matiz" shıǵarıp beredi

?>

Bunday jaǵdayda indeksti anıq kórsetiw ushın tómendegi operator qollanıladı:

<?

$car = array("Nexia", 5 => "Matiz",

"Captiva","Laccetti");

echo($car[0]); echo("<br>"); // "Nexia" shıǵarıp beredi

echo($car[5]); echo("<br>"); // "Matiz" shıǵarıp beredi

echo($car[6]); echo("<br>"); // "Captiva" shıǵarıp beredi

echo($car[7]); // "Laccetti" shıǵarıp beredi

?>

Massiv indeksleri qatarlarda bolıwı múmkin:

<?

$car = array("n" => "Nexia", "m" => "Matiz");

echo($car["n"]); echo("<br>"); // "Nexia" shıǵarıp beredi

echo($car["m"]); // "Matiz" shıǵarıp beredi

?>

Massivlerdı aylanıp shıǵıw ushın foreach cikli

Massivlerdı ciklda aylanıp shıǵıw PHP de foreach cikli járdeminde shólkemlestiriwge boladı, ol tómendegishe boladı:

foreach (array as [$key =>] $value)

{

statements;

}

Bul cikldiń mazmuni ápiwayi: massiv elementleriniń hár birine ótiwde $key ózgeriwshisine usi elementtiń indeksi jaylastırıladi, al $value ózgeriwshisine onıń mánisi. Bul eki ózgeriwshiniń atları qálewli.

Mısal:

<?

$car = array("Nexia", "Matiz",

"Captiva","Laccetti");

foreach($car as $index => $val)

{

echo("$index -> $val <br>");

}

?>

Sintaksista kórsetilgenindey $key ózgeriwshisi májbúriy emes hám taslanıp qalıwıda múmkin:

<?

echo(

"Bar mashınalar: <br> <ul>"

);

$car = array("Nexia", "Matiz",

"Captiva","Laccetti");

foreach($car as $val)

{

echo("<li>$val</li>\n");

}

echo("</ul>");

?>

Kóp ólshemli massivler

Kóp óshemli massivlerdı initsiyalizatsiyalaw ushın array() konstruktsiyasina salinǵanlar paydalanadı. Kóp ólshemli massivlerdı aylanip shıǵıw bir birine salınǵan cikllar járdeminde orınlanadı. Keyingi skriptta kóp ólshemli massivlerdı aylanip shıǵıw hám jaratıwǵa mısal kórsetilgen.

Mısal:

<?

$ship = array(

"Passenger ship" => array("Yacht", "Liner", "Ferry"),

"War ship" => array("Battle-wagon", "Submarine", "Cruiser"),

"Freight ship" => array("Tank vessel","Dry-cargo ship", "Container cargo ship")

);

foreach($ship as $key => $type)

{

echo("<h2>$key</h2>\n"."<ul>\n");

foreach($type as $ship)

{

echo("\t<li>$ship</li>\n");

}

echo "</ul>";

}

echo("</ul>\n");

?>

Bul skripttiń orınlanǵan nátiyjesi:

Endi PHP de massivler menen jumıs islesiw funkciyalardı kórip shıǵamiz. Eń birinshi massivlerdı tártiplestiriw funkciyası. Biraq onnan aldın biziń mısallarımiz da tez-tezden paydalanatuǵın úsh funkciya haqqında aytip ótemen.

Count() funkciyası

Sintaksis:

int count(mixed var)

Bul funkciya argument esabında massiv qabıllaydı hám onıń elementlerdiń sanıń qaytaradi. for() cikli menen massivlerdı kórip shıǵıwda júdá kerekli.

in_array() funkciyası

Sintaksis:

boolean in_array(mixed needle, array haystack [, bool strict])

Bul funcsiya haystack massivta needle mánisin izleydi hám eger ol tabılsa true qaytariladı keri jaǵdayda false qaytaradı.

reset() funkciyası

Sintaksis:

mixed reset(array array)

reset() funkciyasi massiv kórsetkishin birinshi elementine ornatadı hám massivtiń birinshi elementiniń mánisi qaytarıladı.

Esletpe:

PHP de hár bir massivke usi massivtiń elementine ishki kórsetkish bar. Foreach ge uqsaǵan operatorlar menen islesken waqıtta kórsetkish haqqında oylaw kerek emes, sebebi foreach onı massivtiń baslanıwına ornatadı. prev(), next() usılarǵa uqsaǵan massivtiń kóplegen basqa funkciyaları massivtiń kórsetkishleriniń ornın ózgertiwi menen shuǵıllanadı, kórsetkish qay jerde jaylasqan bolsa massivti sol jerden qayta islewdi baslaytuǵın array_walk funkciyası menen islegende bálikim mániske iye boladı.

Endi tártiplestiriw menen shuǵıllanamız.