7-lekciya
.pdf7-Lekciya. Kóp tarmaqlanıwlar hám variant tańlaw operatorları
Lekciya jobası:
7.1 Tańlaw operatorları
Gilt sózler: delete, aralıq keltiriw, delete[], new, indeks, this, [] bos yad, void*, konteyner, dizim, mánzil, nolinshi kórsetkish, túyin, adres alıw &, bosatıw, kórsetkish, virtual destruktor, yad, yad shıǵıwi, destruktor, tipti ózlestiriw, resurslar shıǵıwi, aǵza destruktorı.
Tańlaw operatorları
Shártli operator. Shártli operator eki kóriniste isletiliwi múmkin: if(ańlatpa)
1-operator
else
2-operator yamasa if(ańlatpa)
1-operator
Shártli operator orınlanǵanda aldın ańlatpa esaplanadı; eger mánis ras yaǵnıy nolden parqlı bolsa 1-operator orınlanadı. Eger mánis jalǵan yaǵnıy nol bolsa hám else isletilse 2-operator orınlanadı. Operator else bólimi hámme waqıt eń jaqın if ke sáykes qoyıladı.
if(n>0)
if(a>b)
Z = a;
else
Z = b;
Eger else bólimdi joqarı if ke sáykes qoyıw lazım bolsa, figuralı qawıslar isletiw lazım.
if(n>0)
{
if(a>b)
z = a;
}
else
z = b;
Mısal sıpatında úsh berilgen sannıń eń úlkenin anıqlaw programması:
#include<stdio.h> int main()
{
float a, b, c, max; scanf("%f", &a); scanf("%f", &b);
scanf("%f", &c); if(a > b)
if(a > c) max = a;
else
max = c; else if(b > c)
max = b;
else
max = c; printf("\n max = %f", max); return 0;
}
Keyingi mısalda kiritilgen ball hám maksimal ball tiykarında baha anıqlanadı:
#include<stdio.h> int main()
{
int ball, max_ball, baha; printf("\n ball = "); scanf("%d", &ball); printf("\n max_ball = "); scanf("%d", &max_ball);
float d = (float)ball / max_ball; if(d > 0.85)
baha = 5;
else
{
if(d > 0.71) baha = 4;
else
{
if (d > 0.55) baha = 3;
else
baha = 2;
}
}
printf("\n baha = %d", baha); return 0;
}
Gilt boyınsha tańlaw operatorı. Gilt boyınsha tańlaw switch operatorı ulıwma kórinisi tómendegishe:
switch(<ańlatpa>)
{
case <1-mánis>:<1-operator>; break;
…
case <n-mánis>:<n-operator>; break; default: <operator>
}
Aldın qawıs ishindegi pútin ańlatpa esaplanadı hám onıń mánisi hámme variantlar menen salıstırıladı. Qandayda bir variantqa mánis sáykes kelse usı variantta kórsetilgen operator orınlanadı. Eger qandayda bir variant sáykes kelmese default arqalı kórsetilgen operator orınlanadı. Úziw break operatorı isletilmese shártke sáykes kelgen varianttan tısqarı keyingi varianttaǵı operatorlar da avtomatik orınlanadı. Tómendegi default, break hám belgilengen variantlar qálegen tártipte keliwi múmkin. Ulıwma default yamasa break operatorların isletiw shárt emes. Belgilengen operatorlar bos bolıwı da múmkin.
Mısal ushın bahanı san muǵdarına qarap anıqlaw programmasın kóremiz.
#include <stdio.h> int main()
{
int baha; scanf("%d", &baha); switch(baha)
{
case 2: printf("\n jaman"); break; case 3: printf("\n órta"); break; case 4: printf("\n jaqsı"); break; case 5: printf("\n ayrıqsha"); break;
default: printf("\n nadurıs kiritilgen");
};
return 0;
}
Keyingi mısalda kiritilgen simvol únli hárip ekenligi anıqlanadı:
#include <stdio.h> int main()
{
char c; scanf("%c", &c); switch(c)
{
case 'a': case 'e': case 'i': case 'o':
case 'u': printf("\n Simvol únli"); break; default: printf("\n Simvol únli emes");
};
return 0;
}