10. Бақылау сұрақтары:

1. R,L,C тізбегінде конденсатордың периодты емес болігінде қандай сипаттамалық салыстыру болады?

2. R,L,C тізбегіндегі тербелмелі бөлігі қандай сипаттамылық салыстыру болады?

3. Логарифмдік декрементті сөну дегеніміз не?

4. R,L,C тізбегіндегі критикалық кедергі дегеніміз не?

11. Әдебиеттер:

//Ә.1//167 – 172;

//Ә.2/ 244 – 256.

№5 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Пассивті төртполюстіні зерттеу

Жұмыстың мақсаты: Әр түрлі режимдегі пассивті симметриялық төртполюстіні тәжірибелі зерттеу.

Жұмыстың орындалу тәртібі:

1 – ші суреттегі тізбекті жинап, қарастырылып отырған төртполюстіні қоса отырып, (1 – ші нұсқа) берілген мәндерді қойыңдар U₁, f, L, C,

Сурет 1

Кесте 1

№ нұсқа	Төртполстінің сызбасы	U1	f, Гц	L, мГн	C, мкФ
1	Сурет 1	4	1000	20	1
2	Сурет 2	6	900	10	1
3	Сурет 3	8	600	25	1
4	Сурет 4	5	800	10	1,5
5	Сурет 1	7	900	15	2
6	Сурет 2	3	1100	20	1,5

Сурет 1 Сурет 2

Сурет 3 Сурет 4

- 2-2ꞌ шығыс режимдерін жабу және U₂ шығысындағы кернеу мен I₁ тоқ мәнің өлшеу,кернеудің бастапқы фазаларын анықтау _U2 және тоқтың i₁. Өлшеулерден шыққан нәтижелерді 2-кестеге толтыру.

- 2-2ꞌ режимін қысқартып және кірістегі I₁ және шығыстағы I₂ тоқ мәндерін анықтау және тоқтың бастапқы i₁, i₂ фазалар мәнін анықтау. Шыққан нәтижелерді 2-кестеге толтыру.

- Берілген тиісті нұсқаға сәйкес Z_c мәнін есептеп шығару.

- Z_H2= Z_c кедергілерін қосу арқылы келісілген ауырлық режимді зерттеу. Шығыстағы U₂ кернеуін, кірістегі I₁ тоғын және шығыстағы I₂ тоғын, кернеудің бастапқы фазасын _U2, және тоқтың i1, i₂ мәндерін алу. Шыққан нәтижелерді 2- ші кестеге толтыру

- Берілген тәжірибелік режимге сәйкес A,B,C,D коэффициенттерін анықтау.

- A=D; AD – BC = 1 теңдігінің орынды екенін тексеру.

• Берілген тәжірибенің көмегімен төртполюстінің кіріс кедергісін Z_кір анықтау.

• Келісілген жүктеменің режимі үшін тұрақты беріліс g, тұрақты әлсіреу а және коэффициент фазасы b анықтау.

Кесте 2

Төртполюстінің жұмыс жасау режимі	U1= L= C=
	U2B	U2, град	I1, mA		i1, град	I2, mA	i2, град
Қысқыштардағы бос жүріс режимі 2-2^1Z H2= 
Қысқа тұйықталу.2-2^1 Z H2=0
Келісілген әрекет ZH2=ZC

1. Негізгі нәтижелер:

Қорытынды жазыңыз:

2. Бақылау сұрақтары:

• Қандай электр тізбектері төртполюсті деп аталады?

• Белсенді емес төртполюстілерге анықтама беріңіз?

• Қандай төртполюстілер симметриялы деп аталады?

• А формалы төртполюстінің теңдеуін жазыңыз?

• Симметриялық төртполюстінің коэффициенттері қандай қатынаста (А, В, С, Д)?

• А, В, С, Д коэффициенттерін қалай анықтауға болады?

• Z_c кедергісіне анықтама беріңіз және ол төртполюстінің көмегімен анықталадыма?

Әдебиеттер:

//Ә.1// 132 – 146

//Ә.2/ 133 - 144

№6 ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Біртекті желінің жұмыс істеу режимі

Жұмыстың мақсаты: Біртекті желінің ұзындығындағы кернеудің орналасуын зерттеу

Жұмыстың орындалу тәртібі:

1. 1- ші суретке сәйкес сызбаны құрыңыз,алдымен кедергісіз, сызба кірісіне тоқты азайтушы 47 Ом кедергіні, ал соңына вольтметрді қосыңыз(1- ші кесте).

Сурет 1

Кесте 1

№ нұсқа	1	2	3	4	5
Кесінді ұзындығы, км	204	168	120	108	84

2. Жиілігі 1000....1500Гц аралығындағы максималды амплитуданы генераторда орнатыңдар

3. Әрбір нүктедегі токты өлшеңдер, басынан соңына дейін желідегі кедергісіз (бос жүріс кезінде) және шыққан натижелерді 2-ші кестеге толтырыңдар;

4. Тәжірибені қайталаңдар:

а) Желінің соңындағы қысқа тұйықталу;

б) Келісілген жүктемеде.

Келісілген жүктеме 400 Ом үш кедергіден жиналды 1-ші суретте берілгендей немесе теру панелінде орнатылған 1 кОм айналмалы резистор қолданылады. Нәтижелерін 2-ші кестеге жазыңдар.

Кесте 2

№ Өлшеу нүктесі	х, км	U, В			U, В
		БЖ	ҚТ	Zж = ZС	БЖ	ҚТ	Zж = ZС
0	204
1	192
2	180
3	168
4	156
5	144
6	132
7	120
8	108
9	96
10	84
11	72
12	60
13	48
14	36
15	24
16	12
17	0

5. 2-ші кестедегі нәтижелері бойынша график тұрғызыңдар

3. Мына 3 режимдегі кернеуді есептеңдер

Есептеу формуласы:

а) Синусоидалық режим кезіндегі соңғы желінің,жоғалтусыз есептеулері:

х - тізбектің соңынан есептелінетін,арақашықтық км

б) Бос жүріс кезінде (I₂ = 0):

с) Қысқа тұйықталу кезінде(U₂ = 0):

д) Келісілген режим ( Z_ж = Z_С) :

Бір звеноға арналған ауадағы жылжымайтын сызықтың ұзындығы:

Мұндағы v_ф = 3∙10⁵ км/c – кеңістіктегі жарық жылдамдығы.

Сызық ұзындығы l = 12∙17 = 204 км.

Толқынды кедергі ұзындығы:

Жай ортадағы таралу коэффициенті (жоғалатын болса):

Мұнда α – өшу коэффициенті Нп/км, ал  - фаза коэффициенті рад/км.

Без учёта потерь:

Жиілік, толқын ұзындығы сызық ұзындығына тең 204 км:

Жоғалатын жиіліктегі таралу коэффициенті:

Ұзындықтағы өшу процессі, ал фаза айналымы-

3. Есептеулер формуласына график тұрғызу (2 сурет) Тәжірибиелі графиктер мен салыстыра ,олардың арасындағы айырмашылығын түсіндіріңдер

Сурет 2

8. Жұмыстың қорытындысы бойынша нәтижелерін жазыңыз.