5.6 Жалпы шығын соммасын есептеу

Шығындардың жалпы соммасы негізгі және қосалқы шығындарға, электр энергияға, құрал ‒ жабдықтар мен қызметкерлерге төленетін жалақыны қамтидыы. Осы баптар бойынша жалпы сомманы есептеген кезде алынған шығындар соммасы 5.3 ‒ кестеде келтірілген.

5.3‒Кесте‒Жалпы шығын соммасы

Шығындар атауы	Шығындар соммасы, тг
Негізгі және қосалқы материалға кеткен шығындар	165150
Электр қуаты	104520
Жалақы	738000
Барлығы	1007670

Сонымен жалпы кеткен шығын сомма 1007670 тг құрайды.

5.7 Зерттеу жұмысының экономикалық эффектілігін есептеу

Бұл дипломдық жобада цементтеу агрегатының төзімділік процесі қаралады.

Жинақ қоры (А) келесі формуламен есептеледі:

А=С_n·I_o·0.33 (5.3)

мұндағы С_n ‒ жабдықтың бастапқы бағасы,

0,33 ‒ экономикалық эффектілігі,

I_o ‒ 1,082 тең индексация (нарықты экономикада индекс коэффициенті есептеледі).

Сонымен, 1 айда құраған жинақ қорының соммасы:

А=10,35 ·10⁶ ·1,082·0,33=3695571 тг

Сонда бір жылда жинақ қорының (А₁) соммасы мына формуламен анықтаймыз:

А₁= С_n·0,33· I_o·(1+е)¹ (5.4)

мұндағы е ‒ тиімділік коэффициенті, ол 0,1 тең:

А₁=3695571·0,33· 1,082·(1+0,1)¹=1451495 тг

Ал екінші жылға, мына формуламен есептейміз:

А₁= С_n·0,33· I_o·(1+е)² (5.5)

А₂=3695571·0,33· 1,082·(1+0,1)²=1596644 тг

Жобаның құны (В) келесі формуламен есептейміз:

В=З+А (5.6)

мұндағы З ‒ шығынның жалпы соммасы.

А ‒ жинақ қоры

Сонымен жобаның құны:

В=1007670+1451495=2459165 тг

5.8 Зерттеудің экономикалық нәтижелігін және рентабелін (тиімділігін) есептеу

Рентабелі 10% болғанда, экономикалық нәтижелігі мынаны құрау керек:

Э₀=(З+А)·0,1·1/12 (5.7)

Э_о=[З+C_n·I_o·0.33(1+e)¹·0.1·1/12] (5.8)

Э_о=[1007670+3695571·0,33· 1,082·(1+0,1)¹·0,1·1/12]=1140723,675 тг

Жұмыс, бір ай жүзгізілгендіктен уақыт бойынша экономикалық нәтижелігі, мынаған тең:

Э₁=[З+C_n·I_o·0.33(1+e)¹] ·0.1·1/12 (5.9)

Э₁=[1007670+3695571·0,33· 1,082·(1+0,1)¹] ·0,1·1/12=20493,038тг

Рентабель 10% болғанда:

Э₁=[З+C_n·I_o·0.33(1+e)¹·1/12]·0,1 (5.10)

Э₁=[1007670+3695571·0,33· 1,082·(1+0,1)¹·1/12] ·0,1=112862,788 тг

Сонымен, цементтеу агрегатының экономикалық нәтижесі 10% кезіндегі рентабелі мынаған тең:

20493,038+112862,788=133355,826 тг

5.9 Техника ‒ экономикалық көрсеткіштер

Бір жылдық пайданы есептеу:

П=Ц ‒ С (5.11)

мұндағы П ‒цементтеу агрегатынан түсетін жылдық пайда;

Ц‒1007670 цементтеу агрегатының шығыны;

С‒850620 жетілдірілген цементтеу агрегатының шығыны

П=1007670‒850620=157050 тг

Пайданың толық мөлшері:

157050·50=7852500 тг

Пайданың 30% көлемінде мемлекеттік корпоративтік салық төленеді, яғни таза пайда:

7852500·70/100=5496750 тг

Жетілдірілген цементтеу агрегатынан келетін пайда:

5496750/50=109935 тг

Есептелінген мәліметтер бойынша, берілген цементтеу агрегатының техника ‒ экономикалық көрсеткіштері 5.3 ‒ кестеде көрсетілген.

5.3 ‒ кесте ‒ цементтеу агрегатының техника ‒ экономикалық корсеткіші

Көрсеткіштері	Мәндері
Жабдыққа кеткен жалпы шығындар	165150
Электр энергиясына кеткен жалпы шығындар	104520
Жалақы мен аударымдарға кеткен жалпы шығындар	738000
Бірінші жылда зерттеуге кеткен жинақ қоры, тг	1451495
Екінші жылда зерттеуге кеткен жинақ қоры, тг	1596644
Жылдық пайда, тг	7852500
Жылдық таза пайда, тг	5496750
Өтілу мерзімі, ай	1
10% рентабелінің экономикалық тиімділігі, тг	133355,826