Інфармацыйна-метадычнае забеспячэнне дысцыпліны

“Беларуская і сусветная літаратура. Беларуская літаратура”

Літаратура Асноўная

1. Багдановіч, І. Э. Авангард і традыцыя: беларуская паэзія на хвалі нацыянальнага адраджэння / І. Э. Багдановіч. – Мінск: Беларус. навука, 2001. – 378 с.

2. Бельскі, А. І. Беларуская літаратура ХХ ст.: гісторыя і сучаснасць / А. І. Бельскі. – Мінск : Аверсэв, 2005. – 270 с.

3. Гісторыя беларускай літаратуры, ХІ – XIX стст. : у 2 т. / НАН Беларусі, Ін-т імя Я. Купалы; навук. рэд. В. А. Чамярыцкі. – 2-е выд. – Мінск: Беларус. навука, 2006—2007. – 2 т.

4. Гiсторыя беларускай лiтаратуры XX стагоддзя : У 4 т. / Нац. акад. навук Беларусі, Аддз-не гуманітар. навук і мастацтваў, Ін-т літ. імя Я. Купалы; навук. рэд. : І. Я. Навуменка, В. А. Каваленка. – Мінск : Бел. навука, 1999–2003. – 4 т.

5. Гiсторыя беларускай лiтаратуры, XIX – пачатак XX ст. : Падруч. для філал. спец. выш. пед. навуч. устаноў / І. Э. Багдановіч, У. В. Гніламёдаў, Л. С. Голубева і інш.; пад агул. рэд. М. А. Лазарука, А. А. Семяновіча. – Мінск : Выш. шк., 1998. – 559 с.

6. Гісторыя беларускай літаратуры : XX стагоддзе (20-50-я гг.): падруч. для студэнтаў фiлал. спец. ВНУ / У. В. Гніламёдаў, В. В. Казлова, М. А. Лазарук і інш.; пад агул. рэд. М. А. Лазарука, А. А. Семяновіча. – Мінск : Выш. шк., 2000. – 510 с.

7. Гісторыя беларускай літаратуры : Старажыт. перыяд: падруч. для філал. спец. пед. выш. навуч. устаноў / М.М.Грынчык, У.А.Калеснік, У.Г.Кароткі і інш.; пад агул. рэд. М. А. Лазарука, А. А. Семяновіча. – Мінск : Выш. шк., 1996. – 351 с.

8. Гісторыя беларускай літаратуры, XIX – пачатак XX ст. : падручнік для філал. фак. пед. інст. БССР / [Л. С. Голубева і інш.]; пад агульнай рэдакцыяй М. А. Лазарука, А. А. Семяновіча. – Мінск : Выш. школа, 1981. – 412 с.

9. Лойка, А. А. Гісторыя беларускай літаратуры: дакастрычніцкі перыяд: падруч. для філал. фак. выш. навуч. устаноў БССР: у 2 ч. / А. А. Лойка. – Мінск: Выш. школа, 1989. – 2 ч.

10. Хаўстовіч, М. В. Гiсторыя беларускай лiтаратуры 30-40-х гг. XIX ст. : дапам. для студэнтаў філал. спец. ВНУ / М. В. Хаўстовіч. – Мінск : Бел. дзярж. ун-т, 2001. – 169 с.

Дадатковая

1. Адамовіч, Я. К. Гармонія абставін – гармонія душы : Беларускае апавяданне 50-60-х гг. : вуч. дапам. для выш. і сярэд. спец. навуч.устаноў мастацтва і культуры / Я. К. Адамовіч. – Мінск: Беларус. навука, 1998. – 157 с.

2. Афанасьеў, І. М. Чарнобыльскае светаадчуванне ў сучаснай бела­рус­­кай літаратуры / І. М. Афанасьеў. – Мінск : Бел. навука, 2001. – 128 с.

3. Арочка, М. М. На парозе 90-х : Літаратурны агляд / М. М. Арочка, П. К. Дзюбайла, С. С. Лаўшук ; рэд. В. П. Жураўлёў ; АН Беларусі, Ін-т літ. імя Я. Купалы. – Мінск: Навука і тэхніка, 1993. – 206 с.

4. Васючэнка, П. В. Беларуская літаратура ХХ ст. і сімвалізм / П. В. Васючэнка. – Мінск: МДЛУ, 2004. – 154 с.

5. Васючэнка, П. В. Сучасная беларуская драматургія: дапам. для настаўнікаў / П. В. Васючэнка. – Мінск : Маст. літ., 2000. – 156 с.

6. Гаранін, Л. Я. Нацыянальная ідэя ў беларускай літаратуры пачатку ХХ стагоддзя / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т літ. імя Я. Купалы. – Мінск : Беларус. навука, 1996. – 176 с.

7. Гніламёдаў І. Ад даўніны да сучаснасці: Нарыс пра беларускую паэзію. – Мінск : Маст. літ., 2001. – 246 с.

8. Кісялёў, Г. Ад Чачота да Багушэвіча / Г. Кісялёў. – 2-е выд. – Мінск : Маст. літ., 2003. – 426 с.

9. Козіч, В. І. Чалавек і прырода ў сучаснай беларускай прозе / Нац. акад. навук Беларусі, Ін-т літ. імя Я. Купалы / В. І. Козіч. – Мінск : Беларус. навука, 1998. – 94 с.

10. Лаўшук, С. С. На драматургічных скрыжаваннях / С. С. Лаўшук. – Мінск : Навука і тэхніка, 1989. – 160 с.

11. Локун, В. І. Маральна-філасофскія пошукі беларускай ваеннай і гістарычнай прозы, 1950–1960-я гг. / В. І. Локун. – Мінск : Навука і тэхніка, 1995. – 109 с.

12. Лявонава, Е. А. Агульнае і адметнае: творы беларускіх пісьменнікаў ХХ ст. у кантэксце сусветнай літаратуры / Е. А. Лявонава. – Мінск: Маст. літ., 2003. – 197с.

13. Максімовіч, В. А. Беларускі мадэрнізм: эстэтычная самаідэнтыфікацыя літаратуры пачатку ХХ ст. / В. А. Максімовіч. – Мінск : Беларус. дзярж. ун-т, 2001. – 226 с.

14. Мішчанчук, М. І. Беларуская літаратура ХХ ст. : вучэб. дапам. / М. І. Мішчанчук, У. С. Шпакоўскі. – Мінск : Выш. шк., 2001. – 325 с.

15. Стральцова, В. М. Шлях да сябе : Сучасная аўтабіяграфічная проза як сістэма / В. М. Стральцова. – Мінск : Беларус. навука, 2002. – 112 с.

16. Тычына, М. А. Карані і крона: Фальклор і літаратура / М. А. Тычына. – 2-е выд. – Мінск : Беларус. навука, 2002. – 197 с.

17. Ханеня, С. І. Амплітуда мастацкасці: Умоўнасць у беларускай прозе канца ХХ ст. / С. І. Ханеня ; Гомел. дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны. – Гомель : ГДУ, 2001. – 117 с.

18. Баршчэўскі, Л. Беларуская літаратура і свет: ад эпохі рамантызму да нашых дзён: папулярныя нарысы / Л. Баршчэўскі, П. Васючэнка, М. Тычына. – Мінск : Радыёла–плюс, 2006. – 574 с.

19. Саверчанка, І. В. Старажытная паэзія Беларусі / І. В. Саверчанка. – Мінск : Беларус. навука, 1992. – 254 с.

20. Шынкарэнка, В. К. Нястомных пошукаў дарога : Прабл. сучас. бел. гіст. прозы / В. К. Шынкарэнка. – Мінск : Беларус. навука, 2002. – 208 с.

Хрэстаматыі

1. Літаратура XI–XVI стагоддзяў: зборнік / Інстытут мовы і літаратуры імя Я. Коласа і Я. Купалы, Нац. акад. навук Беларусі ; навук. рэд. В. А. Чамярыцкі ; [уклад. і камент.: А. У. Бразгунова, І. У. Будзько, Л. В. Ляўшун ; прадмова У. В. Гніламёдава]. – Мінск : Маст. літ., 2011 . – 765 с. – Т. 1.

2. Літаратура XVІІ– XVІІІ стагоддзяў / уклад. А. У. Бразгунова, С. Л. Гараніна ; навук. рэд. В. А. Чамярыцкі. – Мінск : Маст. літ., 2012 . – 830 с. – Т. 2.

3. Літаратура Беларусі ХІХ стагоддзя : анталогія / уклад. : К. А. Цвірка, І. С. Шпакоўскі, К. У. Антановіч, навук. рэд. А. В. Мальдзіс. – Мінск: Беларус. навука, 2013. – 862 с.

4. Старажытная беларуская літаратура: зборнік : для ст. шк. узросту / уклад. Л. С. Курбека; аўт. прадм. У. Г. Кароткі. – Мінск : Юнацтва, 1990. – 350 с.

5. Старажытная беларуская літаратура (XІІ–XVІІстст.) / уклад., прадм., камент. І. Саверчанкі. – Мінск : Кнігазбор, 2007. – 608 с.

6. Сучасная беларуская драматургія: Традыцыі і наватарства / уклад. П. Васючэнка. – Мінск: Маст. літ., 2003. – 639 с.

7. Сучасная беларуская п’еса: зборнік / склад. Г. Марчук. – Мінск: Маст. літ., 1992. – 396 с.

8. Сучасная беларуская п’еса: зборнік / склад. П. Васючэнка. – Мінск: Маст. літ., 1997. – 302 с.

9. Філаматы і філарэты : зборнік / уклад., пер. пол. твораў, прадм., біягр. даведкі пра аўт. і камент. К. Цвіркі. – Мінск : Беларус. кнігазбор, 1998. – 400 с.

10. Хрэстаматыя па гісторыі беларускага тэатра і драматургіі: у 3 т. / Бел. ун-т культуры; уклад., рэд. тэкстаў, уступ. арт. і камент. А. В. Сабалеўскага. – Мінск : Беларус. навука, 1997–2000. – 3 т.

СЕМІНАРСКІЯ ЗАНЯТКІ ПА ДЫСЦЫПЛІНЕ

“БЕЛАРУСКАЯ І СУСВЕТНАЯ ЛІТАРАТУРА. БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА”

(ФММ, І курс 1 семестр; ФКіСКД, І курс 2 семестр)

ТЭМА 1. ПРАБЛЕМА НАЦЫЯНАЛЬНАГА АДРАДЖЭННЯ Ў ТВОРЧАСЦІ

ЯНКІ КУПАЛЫ І ЯКУБА КОЛАСА

1. Эпічны талент Якуба Коласа. Паэма “Сымон-музыка” як алегарычнае ўвасабленне гістарычнага лёсу нацыянальнага мастацтва:

• вобраз Сымона-музыкі (як раскрываецца талент у дзяцінстве? чаму менавіта ў такой паслядоўнасці “наканавана” Сымону знаёмства з іншымі персанажамі? чаму Сымонка не змог змірыцца з лёсам жабрака, “прыватнага” і “прыдворнага” музыкі?).

• Ідэя служэння Беларусі і яе рэалізацыя ў сюжэце твора (аналіз уступу да паэмы, сэнс аўтарскага прысвячэння, змест і значэнне алегарычна-казачных уставак; галоўная думка адступлення “О край родны, край прыгожы…”, сімвалічны фінал паэмы і яго варыянты ў розных рэдакцыях паэмы. Чаму, на вашу думку, М.Мушынскі назваў кампазіцыю “Сымона-музыкі” “пяціпялёсткавай”?).

2. Янка Купала (кароткія біяграфічныя звесткі, этапы творчасці і асноўныя паэтычныя зборнікі, паэмы, драматычныя творы, лёс паэта ў 30-я г., загадка смерці) – паведамленне студэнта на 5 хв.

3. Праблема культуры мыслення ў трагікамедыі “Тутэйшыя”:

- Вобраз Мікіты Зносака (якое было выхаванне і адукацыя персанажа, сацыяльнае становішча, чаму ў складаны для ўсіх час імкнецца адсвяткаваць свой дзень народзінаў, якія навукі засвойвае (ці засвойвае?), хто яго настаўнікі, адносіны да маці і іншых персанажаў, сутнасць светапогляду). Чаму Мікіта ў п’есе выконвае ролю “марыянеткі” ў руках Насты Пабягунскай, Спічыні?

- мысленне настаўніка Янкі Здольніка (яго адносіны да Мікіты, Аленкі і яе бацькі, цёткі Марылі, стаўленне да сваёй прафесіі. Чаму Здольнік хоча паехаць жыць у вёску?).

- роля Заходняга і Усходняга вучоных у сюжэце, іх нацыянальная прыналежнасць. Ці з’яўляюцца яны прафесійнымі навукоўцамі?

- “тутэйшасць” як духоўная хвароба беларускай нацыі. Чаму з’яўляюцца ў жыцці грамадства такія сацыяльныя тыпы, як Зносак, Спічыні, Усходні і Заходні вучоны і інш.? Якую ролю ў іх жыцці займаюць веды? На якой стадыі духоўнага “захворвання” знаходзяцца згаданыя персанажы?

- актуальнасць п’есы, праблема выжывання так званых “малых народаў” у час глабалізацыі.

Літаратура

Тэксты: “Сымон-музыка” Я.Коласа, “Тутэйшыя” Я.Купалы.

Асноўная:

1. Гiсторыя беларускай лiтаратуры XX стагоддзя : У 4 т. / Нац. акад. навук Беларусі, Аддз-не гуманітар. навук і мастацтваў, Ін-т літ. імя Я.Купалы; Навук. рэд.: І.Я.Навуменка, В.А.Каваленка. – Мінск : Бел. навука, 1999–2003. – Т. 1. – С. 121-236.

2. Васючэнка П. Драматургічная спадчына Янкі Купалы: Вопыт сучаснага прачытання. – Мн., 1994.

Дадатковая:

1. Дрозд С. Аб тутэйшых ... // ЛіМ. -- 2000. -- 29 верасня.

2. Казбярук У. Драматургія Янкі Купалы. Творчае пераасэнсаванне традыцый // Казбярук У. Рамантычны пошук. – Мн. , 1983. – С. 150–162.

3. Платонаў Р. Зноў пра “Тутэйшых”: Дакументальная хроніка забароны Купалавай п’есы // ЛіМ. -- 1995. -- 10 лістап.

4. Кабржыцкая Т. Драматургічны геній Я. Купалы // Полымя. – 2001. – № 11. – С. 166–180.

5. Адамовіч А. Якуб Колас у супратыве саветызацыі // Крыніца. – 1998. – № 10.

6. Казбярук У. Рамантычная мара паэта // Полымя. – 1982. – № 2.

7. Мушынскі М.Ад задумы да здзяйснення. Творчая гісторыя “Новай зямлі” і “Сымона-музыкі”. – Мн., 1965 (Або: “Роднае слова”. – 2000. – № 5, 6).

СЕМІНАРСКІЯ ЗАНЯТКІ ПА ДЫСЦЫПЛІНЕ

“БЕЛАРУСКАЯ І СУСВЕТНАЯ ЛІТАРАТУРА. БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА”

(ФММ, І курс 1 семестр; ФКіСКД, І курс 2 семестр)

ТЭМА 2. ЛІТАРАТУРА 20-40-х гг. ХХ ст.

1. Праблема “жывога” чалавека ў прозе К.Чорнага 20-х гг. ХХ ст. (аналіз апавяданняў “Буланы”, “Макаркавых Волька”, “Маё дзела цялячае” і інш.).

2. Праблемы грамадска-палітычнага і сацыя-культурнага жыцця ў сатырычным рамане А.Мрыя “Запіскі Самсона Самасуя” – толькі для студэнтаў ФКіСКД (сістэма вобразаў рамана; сутнасць натуры Самасуя: адмоўнае і станоўчае ў ёй; аналіз “культурнай дзейнасці” Самасуя і яе вынікаў; роля Сома ў лёсе Самасуя; сутнасць з’явы “самасуеўшчына”, яе актуальнасць. Абсурд у змесце і кампазіцыі твора (прывядзіце прыклады). Чаму раман напісаны ў форме дзённіка?).

3. Мастацка-гуманістычная пазіцыя М.Зарэцкага:

- Ці адчувае сябе камфортна ў новым часе гераіня апавядання “Дзіўная”? Якія рысы характару з’явіліся ў асобе Шумавай пад уплывам савецкай ідэалогіі? Ці актуальны змест твора сёння?

- Прынцыпы, мэта, стыль жыцця Яроцкага з аповесці “Голы звер”? Чым небяспечны такі грамадскі тып, як Яроцкі?

4. Роздум З.Бядулі над лёсам нацыянальнага мастацтва ў аповесці “Салавей” – толькі для студэнтаў ФММ (вобраз Салаўя ў творы; характарыстыка тэатра пана Вашамірскага; аналіз спрэчкі паміж рэжысёрам і драматургам; што азначае метафара “містэрыя малпавання”?).

5. Мастацкае адлюстраванне савецкай мадэлі культурна-грамадскага жыцця ў творчасці К.Крапівы праз аналіз баек, сатырычных вершаў (“Ціт заводзіць новы быт”, “Ты не лайся, дзядзя, пры савецкай уладзе…”, “Мандат”, “Шчыраму лаціністу”, “Старшыня”, “Дай ды дай”, “Дэкрэт”, “Мода”, “Балет”, “Будуйце лазні!”, “Ратуйце!”, паэма “Хвядос, чырвоны нос”) і п’ес (“Хто смяецца апошнім”, “Брама неўміручасці”).

Літаратура

Тэксты: Зарэцкі М. Аповесць “Голы звер”, апавяданне “Дзіўная”; Бядуля З. Аповесць “Салавей”; Чорны К. Апавяданні “Буланы”, “Макаркавых Волька”, “Маё дзела цялячае”; Мрый А. Раман “Запіскі Самсона Самасуя”; творы К.Крапівы згодна са спісам ці іншыя на выбар студэнта.

Асноўная:

1. Гiсторыя беларускай лiтаратуры XX стагоддзя : У 4 т. / Нац. акад. навук Беларусі, Аддз-не гуманітар. навук і мастацтваў, Ін-т літ. імя Я.Купалы; Навук. рэд.: І.Я.Навуменка, В.А.Каваленка. – Мінск : Бел. навука, 1999–2003. – Т. 2. – С. 282-369, 504-575, 657-689.

2. Баршчэўскі Л.П., Васючэнка П.В., Тычына М.А. Беларуская літаратура і свет: ад эпохі рамантызму да нашых дзён. – Мн., 2006. – С. 285-288, 292-301, 307-317.

Дадатковая:

1. Мушынская Т.Ф. Беларуская літаратура 20–40-х гг. – Мн., 1994.

2. Беларуская літаратура ХХ ст.: Вучэб. дапам. / М.І.Мішчанчук, І.С.Шпакоўскі. – Мн., 2001. – С. 50-91, 150–167.

СЕМІНАРСКІЯ ЗАНЯТКІ ПА ДЫСЦЫПЛІНЕ

“БЕЛАРУСКАЯ І СУСВЕТНАЯ ЛІТАРАТУРА. БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА”

(ФММ, І курс 1 семестр; ФКіСКД, І курс 2 семестр)

ТЭМА 3. АСОБА У.КАРАТКЕВІЧА Ў БЕЛАРУСКАЙ ЛІТАРАТУРЫ

1. Грамадзянска-патрыятычны пафас паэзіі У. Караткевіча. Аналіз вершаў, у якіх згадваюцца вядомыя свету творчыя постаці, мастацкія шэдэўры сусветнай культуры (“Царква на Нерлі”, “Скарына пакідае радзіму”, “Фантазія”, “Калумбы зямлі незнаёмай”, інш.).

2. Аналіз празаічных твораў У.Караткевіча:

0. “Дзікае паляванне караля Стаха”:

• вобраз Дубатоўка як сацыяльна-грамадскі і чалавечы тып;

• “паляванне” як нацыянальная бяда ў гістарычным жыцці беларускага грамадства? чаму А.Свеціловіч, А.Беларэцкі і ім падобныя – найпершы аб’ект “палявання”?

• чаму гісторыя Балотных Ялін (адносінаў Андрэя і Надзеі) мела шчаслівы фінал?

• дакажыце, што аповесць з’яўляецца дэтэктыўна-прыгодніцкім творам.

0. “Ладдзя роспачы”:

• ці аднолькава ўспрымаюць жыццё – Гервасій Выліваха і грамадства, у якім персанаж жыве? (прааналізуйце эпізод з падкінутай шкатулкай, паводзіны героя пры першай сустрэчы са Смерцю, у ладдзі, інш.).

• які філасофскі сэнс схаваны ў эпізодзе гульні ў шахматы? што аўтар сказаў тут пра чалавека наогул?

• раскрыйце філасофска-алегарычны сэнс вобразаў – ладдзі, Смерці, Перавозчыка, Гервасія Вылівахі, Бярозкі, інш. Што аўтар сказаў у гэтым творы пра гістарычныя шляхі Беларусі?

0. “Чорны замак Альшанскі”:

1. - што аб’ядноўвае персанажаў ­– “герояў” і “злачынцаў” у рамане? абгрунтуйце адказ.

2. - чаму Антону Космічу ўдалося расчытаць спачатку шыфр, а затым выкрыць і само злачынства - смерць М.Пташынскага?

3. - пра якія яшчэ злачынствы ідзе гаворка ў творы? Як да іх ставяцца персанажы – прадстаўнікі міліцыі, Косміч, Стася і інш.? чаму ў сюжэце ў ролі “следчага” па волі аўтара на першым плане – Косміч, а паралельна, але на другім плане – міліцыянеры?

4. - выпішыце цытаты з тэксту, у якіх аўтар выказвае свае адносіны да гісторыі, мінулага і сучаснага Беларусі. Навошта пісьменнік сумясціў у твры розныя гістарычныя планы? Ці згодны вы з разважаннымі аўтара?

5. - якімі сакрэтамі стварэння дэтэктыва падзяліўся пісьменнік з чытачом? Чаму ён зрабіў гэта адкрыта?

6. - што У.Караткевіч сказаў у рамане пра веды, адукацыю, культуру? Што, на думку пісьменніка і некаторых яго герояў, ёсць паказчыкам цывілізацыі і цывілізавансаці народа?

7. - вобразы сусветнай мастацкай культуры ў рамане (індывідуальнае паведамленне студэнта – па асабістым жаданні).

Літаратура

Тэксты: Вершы на выбар студэнта. 1 празаічны твор на выбар студэнта.

Асноўная:

1. Гісторыя беларускай літаратуры (акадэмічнае выданне). У 4 т. – Мн., 2002. – Т. 4. Кн. 1 (адпаведны раздзел).

2. Верабей А. Абуджаная памяць: Нарыс жыцця і творчасці У.Караткевіча. – Мінск, 1997.

Дадатковая:

1. Уладзімір Караткевіч (серыя ЖЗЛБ) / уклад. Г. Шаблінская. – Мн., 2003.

2. Русецкі А. Уладзімір Караткевіч праз гісторыю ў сучаснасць: Нататкі літаратурнай творчасці. – Мінск, 1991.

3. http://www.uladzimir-karatkevich.com/krit/verabei2.html

СЕМІНАРСКІЯ ЗАНЯТКІ ПА ДЫСЦЫПЛІНЕ

“БЕЛАРУСКАЯ І СУСВЕТНАЯ ЛІТАРАТУРА. БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА”

(ФММ, І курс 1 семестр; ФКіСКД, І курс 2 семестр)

ТЭМА 4. ТВОРЧАСЦЬ ВАСІЛЯ БЫКАВА І ЭКЗІСТЭНЦЫЯЛІЗМ

1. Жыццёвы і творчы лёс Васіля Быкава (паводле вучэбных дапаможнікаў ці кнігі “Доўгая дарога дадому”). Вопыт вайны як важнейшы фактар фарміравання экзістэнцыяльнага светапогляду.

2. “Праўда, толькі праўда, і нічога, апрача праўды…” – пакажыце, як гэты быкаўскі прынцып рэалізуецца ў змесце яго мастацкіх твораў (апавяданні і аповесці на выбар студэнта).

3. Экзістэнцыяльныя матывы ў творчасці 80-90х гг. ХХ ст. Праблема героя ў творах В.Быкава гэтага перыяду. Хто з персанажаў становіцца “чужаніцай” (А.Камю) таму грамадству, у якім жыве, і чаму? Абсурд як асноўная характарыстыка быцця чалавека ў сучаснай рэальнасці.

4. Параўнальны аналіз апавяданняў “Сцяна” В.Быкава і “Мур” (“Сцяна”) Ж.П. Сартра.

5. Творы В.Быкава ў кінематографе (можна: выяўленчым мастацтве або ў тэатры, музыцы, балеце) – падрыхтоўка прэзентацыі па жаданні студэнта.

Літаратура

Тэксты: Быкаў В. “Пакахай мяне, салдацік”, “Ваўчыная яма”, “Труба”, 2-3 прыпавесці на выбар “Сцяна”, “Кошка і мышка”, “Хвастаты”, “Вуціны статак”, інш. (па жаданні “Доўгая дарога дадому”, “Мёртвым не баліць”, “Круглянскі мост” ці інш.).

Асноўная:

1. Гісторыя беларускай літаратуры (акадэмічнае выданне). У 4 т. – Мн., 2002. – Т. 3 (адпаведны раздзел).

2. Баршчэўскі Л.П., Васючэнка П.В., Тычына М.А. Беларуская літаратура і свет: ад эпохі рамантызму да нашых дзён. – Мн., 2006. – С. 405-426.

Дадатковая:

1. Бугаёў Д. Спавядальнае слова: Літ.-крытыч. артыкулы. – Мн., 2001.

2. Бугаёў Д. Зноў новы Быкаў // ЛіМ. – 1999. – 18 чэрв.

3. Бугаёў Д. Праўда і мужнасць таленту. – Мн., 1995. – С. 165–226.

4. Локун В. Літаратура і свабода выбару: Экзістэнцыяльныя кірункі ў творчасці В.Быкава // Полымя. – 1998. - № 5.

СЕМІНАРСКІЯ ЗАНЯТКІ ПА ДЫСЦЫПЛІНЕ

“БЕЛАРУСКАЯ І СУСВЕТНАЯ ЛІТАРАТУРА. БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА”

(ФММ, І курс 1 семестр; ФКіСКД, І курс 2 семестр)

ТЭМА 5. МАСТАЦКАЯ ПРОЗА Ю.СТАНКЕВІЧА

1. Аналіз рамана “Любіць ноч – права пацукоў”:

• З якімі персанажамі рамана асацыіруецца вобраз пацукоў? Абгрунтуйце адказ.

• Чаму аўтарам канкрэтна на абазначана этнічная і нацыянальная прыналежнасць чужынцаў? Як праз назву твора выяўляецца пазіцыя пісьменніка?

• Хто з персанажаў і якім чынам спрабуе змагацца са злом, якое нясуць чужынцы?

• Ці перамог Даніла Прусак? Абгрунтуйце свой адказ.

• Чаму Ю. Станкевіч прыгадвае ў сюжэце гіпотэзу Л. Гумілёва пра спецыфіку быцця этнасу ў свеце;

• Як можна растлумачыць спецыфічную арганізацыю моўнай плыні мастацкага тэксту – адсутнасць у большасці тэксту кропкі, пачатак абзацаў з маленькай літары, наяўнасць паўтораў і інш?

2. Прэзентацыя асобных твораў Ю.Станкевіча (па жаданні студэнтаў) – год выдання, кароткі змест, праблематыка, мастацкая ідэя.

Літаратура

Тэксты: “Любіць ноч – права пацукоў” (абавязкова), “Ізумрудна-зялёныя мухі”, “Псеўда”, “Рыфма”, раман “П’яўка”(па жаданні).

Асноўная:

1. Сучасны літаратурны працэс: тэндэнцыі і праблемы развіцця: дапаможнік / І.М.Гоўзіч, Т.К.Грамадчанка, А.С.Гурская і інш.; пад аг. рэд. Т.К.Грамадчанкі. – Мінск: БДПУ, 2010. – С. 41–50.

Дадатковая:

1. Грышкевіч, С. Знішчаючы ідэалы: Творчасць Ю. Станкевіча / С. Грышкевіч // ЛіМ. – 2004. – 23 студзеня. – С. 7.

2. Козіч, В. Сучасная літаратура і праўда жыцця / В. Козіч // Полымя. – 2000. – № 11. – С. 184–195.

3. Шавлякова, И. Странный космос: О прозе Ю. Станкевича / И. Шавлякова // Нёман. – 2001. – № 9. – С. 241–254.

4. Шаладонаў, І. Экзістэнцыянальны гуманізм прозы Ю. Станкевіча / І. Шаладонаў // Роднае слова. – 2012. – № 4. – С. 23–26.

5. Гігевіч, Г. Пра гэты няправільны раман: раман Ю. Станкевіча “Любіць ноч – права пацукоў” / Г. Гігевіч // ЛіМ. – 1999. – № 1. – С. 7.

6. Грамадчанка, Т. “Не пасаваць перад сцяной…” / Т. Грамадчанка // Полымя. – 2002. – № 1. – С. 289.

СЕМІНАРСКІЯ ЗАНЯТКІ ПА ДЫСЦЫПЛІНЕ

“БЕЛАРУСКАЯ І СУСВЕТНАЯ ЛІТАРАТУРА: БЕЛАРУСКАЯ ЛІТАРАТУРА”

(ФММ, І курс 1 семестр; ФКіСКД, І курс 2 семестр)

ТЭМА 6: СУЧАСНЫ ЛІТАРАТУРНЫ ПРАЦЭС

(на матэрыяле беларускай драматургіі)

1. Творчы партрэт А.Дударава. Аналіз яго п’ес (творы на выбар студэнта). Асаблівасці драматургічнага майстэрства.

2. Зварот да гістарычнага мінулага як адна з тэндэнцый сучаснай драматургіі (творы А.Дударава, А.Петрашкевіча, Р.Баравіковай і інш.).

3. Сучасная беларуская камедыя: аб’екты сатырычнага выкрыцця, праблематыка (на матэрыяле твораў М. Матукоўскага).

4. П’еса-рымейк у сучаснай драматургіі. Творчасць С.Кавалёва (аналіз адной з п’ес на выбар).

5. Сучасная драматургія для дзяцей. Асаблівасці жанру п’есы-казкі (на матэрыяле твораў П.Васючэнкі “Страшнік Гам”, Л.Рублеўскай “Янук, рыцар Мятлушкі”).

Літаратура

Тэксты: А.Дудараў “Вечар”, “Радавыя”, “Чорная панна Нясвіжа” ці інш., С.Кавалёў “Стомлены д’ябал” ці іншыя, А.Петрашкевіч “Воля на крыжы” ці інш., М.Матукоўскі “Калізей” ці інш., П.Васючэнка “Страшнік Гам”, Л.Рублеўская “Янук – рыцар Мятлушкі” – аўтары і творы на выбар.

Асноўная:

1. Гісторыя беларускай літаратуры (акадэмічнае выданне). У 4 т. – Мн., 2002. – Т. 4. Кн. 2. – С. 88-117.

2. Бельскі, А. І. Сучасная беларуская літаратура : станаўленне і развіццё творчых індывідуальнасцяў (80–90 гг.): вучэбна-метадычны дапаможнік для настаўнікаў / А.І.Бельскі. – Мінск : Нар. асвета, 1997. – 254 с.

3. Васючэнка П. Сучасная беларуская драматургія. – Мінск: Маст.літ, 2000.

Дадатковая:

1. Шаблоўская І. Драма абсурду ў славянскіх літаратурах і еўрапейскі вопыт. Паэтыка. Тыпалогія. – Мінск: БДУ, 1998.

2. Дыялогі вякоў: зб. матэрыялаў… па праблемах сучас. беларус. драматургіі / склад. Л.А.Грамыка, І.Д.Рахманава. – Мінск: ГА “Бел. саюз тэатр. дзеячаў”, 2000.

3. У пошуках традыцыі: Гутарка тэатр. крытыка Ж.Лашкевіч з драматургам С.Кавалёвым // Літ. і мастацтва. – 1998. – 28 жн.