6.Перакладзіце словазлучэнні на беларускую мову (для назоўнікаў агульнага роду запішыце два варыянты перакладу):

играть на жалейке; по античным фрескам и мозаикам; уклад жизни; в числовом модуле; эпоха элинизма; о Петровской эпохе; строгое жюри; аппарат управления; по материальным ценностям; в области распространения; на театральной площадке; по заданию руководителя; об известном музыканте; судить по внешнему виду; работать по главному плану; изменения в репертуаре; вручить диплом Шунейко Ольге; быть современной моделью; заниматься музыкальным творчеством; вопросы к экзамену; начало спектакля; говорить с Сашей Дедюлей.

7. Перакладзіце словазлучэнні на беларускую мову:

нестерпимая боль; не видел Володиного друга; бабушкины секреты; он веселее всех; собственное мнение; зрительские симпатии; свободное время; подавляющее большинство; глубокое заблуждение; врожденные способности; личностные стандарты; креативное развитие; оптовая продажа; музыкальная рукопись; главная роль; обучение в университете сложнее школьного, эта статья информативнее прыдыдущей; наилучшие работы талантливого хореографа; новые улицы Минска шире старых.

8.Запішыце колькасныя лічэбнікі словамі і раскрыйце дужкі:

2 (раённы цэнтр народнай творчасці); 3 (гурток сучаснага рукадзелля); 800 (удзельнік кінафестывалю); з 11 (вучань); прадаваць у 2 (раз) танней; 3х6; за 100 (метр ад прыпынку); 5 (мужчына); (абодва, абедзве, абое) студэнты; 1,5 (год); 1,5 (тона); у 292 (занальная бібліятэка); з 55 (працэнт); дырыжыраваць 2 (рукі); танцавалі 5 (дзяўчынка); 0,03; 100(гадовы юбілей); энцыклапедыя з 672 (ілюстрыцыя), з 6 (творчае аб'яднанне), 7 (цікавы спектакль).

9. Праспрагайце наступныя дзеясловы:

Асмяяць, брацца, даць, ілгаць, есці.

9. Утварыце нарматыўныя формы дзеепрыслоўяў:

утвараць, бачыць, ліквідаваць, наймаць, наймацца, легчы.

9. Ад дзеясловаў утварыце нарматыўныя формы дзеепрыметнікаў і вызначце суфіксы:

вымыць, укамплектаваць, сплесці, пасталець, раскалоць, зжаць, сцерці, стварыць, пасеяць, пераспець, адчыніць, асвятліць, паглыбіць, накрыць.

9. Перакладзіце на беларускую мову дзеепрыметнікавыя спалучэнні:

управляющий делами, заведующий кафедрой, вышестоящая организация, действующий закон, назревший вопрос, начинающий художник, существующие трудности, происходящие события, случившаяся неожиданность, минувшая весна.

9. Перакладзіце словазлучэнні, улічваючы асаблівасці кіравання ў беларускай мове:

читать текст про себя; простить его; извиняться перед кем-нибудь; навестить отца; избавиться от прошлого; отказаться от обещания; удивляться чему-либо; послать за чем-кем-нибудь; болеть гриппом; смотреть за собой; благодарить консультанта; быть похожим на мать, идти в лес за брусникой.

9. Падбярыце беларускія сінонімы да наступных слоў:

абсалютны, адэкватны, анонс, віртуальны, інавацыя, імідж, рэпрэзентатыўны, эфектыўны, унікальны, хобі, скрупулёзны, паблісіці, крэатыўны, дэвіянтны, утрыраваць.

Кантрольная работа па беларускай мове

для студэнтаў-завочнікаў

Варыянт 4

1. Падбярыце і перакладзіце навуковы тэкст на беларускую мову па сваёй спецыяльнасці (0,5 старонкі кнігі звычайнага фармату, прыкладна 100 слоў). У перакладзеным варыянце падкрэсліце словы-тэрміны (да перакладу абавязкова дадайце ксеракопію тэксту-арыгінала з усімі выходнымі дадзенымі).

2. Напішыце 20 слоў-тэрмінаў па сваёй спецыяльнасці, падкрэсліце зычныя і галосныя, напісанне якіх не супадае з вымаўленнем.

3. Напішыце словы па-беларуску:

аккордеон, церемония, мгновенно, лауреат, десятый, ремонт, черёмуха, курьер, гениальный, милосердный, устный, объект, остроугольный, миниатюра, охра, образный, Рембрандт, интервью, филиал, экспрессия, шедевр, наострить, павильон, счастливый, кутья, работодатель, шестьсот.

4. Устаўце, дзе трэба, прапушчаныя літары:

св…тлаваты, …вангелле, Васн…цоў, м…тровы, ал…горыя, ц…жкаваты, с…рдэчны, характ…рыстыка, ш…рсцяны, ас…нсавана, габ…лен, б…змежны, с…мнаццаць, звыш…дэйны, жыцц…дзейнасць, пера…начыць, без…крыўдны, за…нтрыгаваць, …льготны білет, мастакі-…мельцы, індывід…ум, восен…скі, аб…інелы, мен…шы, міл…ён, бул…ён, саслоў…е, шмат…ярусны.

5. Раскрыйце дужкі:

а) запішыце, дзе трэба, вялікую літару. Калі ёсць варыянты ў напісанні, трэба напісаць абодва (напрыклад, 9 Мая (свята), 9 мая (дата)): (М,м)ірскі замак, (Б,б)рэстчына, (Ш,ш)агалаўскі стыль, Леанарда (Д,д)а Вінчы, (Н,н)овы год, (Г,г)рунвальдская (Б,б)ітва, (К,к)араткевічаўскія чытанні, (Дз,дз)яды, (В,в)ялікдзень, (Б,б)ульвар (К,к)асманаўтаў, (І,і)тальянскія мастакі, сузор’е (В,в)ялікая (М,м)ядзвіца, (П,п)алата (П,п)радстаўнікоў, (М,м)іністэрства (К,к)ультуры РБ; (Г,г)анаровая (Г,г)рамата, (Д,д)ошка (Г,г)онару;

б) запішыце словы разам, асобна, праз дэфіс: (дабра)чыннасць, (жыцце)адчуванне, (паў)метра, (паў)Беларусі, (глыбока)паважаны, (літаратурна)мастацкі, (паўночна)усходні, (па)старому, (дваццаці)мільярдны, (прынцыпова)новы, (дэкаратыўна)прыкладное мастацтва, (рэлігійна)абрадавыя элементы, (старажытна)беларуская культура, (замак)крэпасць, (прэс)сакратар.

6. Перакладзіце словазлучэнні на беларускую мову (для назоўнікаў агульнага роду запішыце два варыянты перакладу):

портретная живопись, ручная роспись, договор с коллегой Валерой, стеклянная дверь, новая обувь, удачная охота, янтарное ожерелье, резной коромысел, серебряное кольцо, густые белила, красивое кружево, высокий потолок, чужая боль, старая собака, солдатская шинель, горькая полынь, спелая земляника, рыжий котёнок, разговор в семейной библиотеке, спелое яблоко, паркетный пол, вход по пригласительным билетам, жить при царе Николае, в период расцвета.