- •Peyğəmbərlərin həyati
- •İlK İnsan - adəm (ə)
- •Şeytan – insanin düşməni
- •Yerə enmək
- •İş və yaşayış
- •Qabİl və habİl
- •NiCat Gəmİsİ həzrət nuHun (ə) əhvalati
- •AllahIn bİrlİyİnə də`vət
- •NiCat Gəmİsİ
- •İntİzar
- •Təndirdən su Çıxdı
- •Qərq olmuş övlad
- •Müqəddəs sözlər
- •Nuhun (ə) təvəssül etdiyi mübarək adlar
- •Qəzəb tufanı həzrət hudun (ə) əhvalati
- •Qəribə şəhər - İrəm
- •İman - xeyİr və bərəkət deməkdİr
- •DağıdıCı tufan
- •“Bu, Allahın dəvəsİdİr.” Həzrət Salehİn əhvalatı
- •Müqəddəs daş parçası
- •Allahın dəvəsİ
- •Dəvənİn balası
- •Qarşıdurma
- •Cinayət
- •Günahsız dəvə balası
- •Büt sindiran Həzrət İbrahİmİn (ə) əhvalati
- •İbrahimin (ə) doğulmasi
- •İmanli cavan
- •Mühakimə
- •Dörd quş
- •Böyük alov
- •Fələstin
- •İsmayil
- •Kə`bə evinin tikilməsi
- •Sonuncu imtahan
- •Səma daşları Həzrət Lutun əhvalatı
- •Sədum camaatı
- •Xarabalıqlar və İbrət dərsİ
- •Bİsmİllahİr-rəhmanİr-rəhİm
- •Qurbanliq Həzrət İsmayılın əhvalatı
- •Kə’bəyə doğru
- •Vİdalaşma
- •Curhum qəbİləsİ
- •Kə’bə - tÖvhİd nİşanəsİ
- •İbrahİm (ə) həccİ
- •Qurbanlıq
- •«Mən İkİ qurbanlığın oğluyam»
- •Bİsmİllahİr-rəhmanİr-rəhİm
- •Ey doğru danışan! Həzrət Yusİfİn (ə) əhvalatı
- •İnsan simali canavarlar
- •Quyunun dİbİndə
- •Uzun muddətlİ kədər
- •Quyuda cəvahİr
- •Çətİn İmtahan
- •Allaha də’vət
- •Padşahın yuxusu
- •İqtİsadİ çətİnlİk
- •Əkİnçİlİk
- •Qıtlıq və quraqlıq
- •Fələstİndən bİr karvan
- •Qayidiş
- •Yə’qubun nİgaranlığı
- •Həqİqət
- •Mən Yusİfəm
- •Qəm-qüssənİn sonu
- •Yusİfİn yuxusunun tə’bİrİ
- •Günəş, ay və ulduzlar
- •Həqİqİ tövbəkar Həzrət Əyyubun əhvalatı
- •Əyyubun evi
- •İmtahan
- •Əyyubun səbiri
- •Həvran camaati
- •Səhrada
- •Yaşayiş bahari
- •Dərinliklərə səfər həzrət yunusun əhvalati
- •Dənİzdə
- •Dənİzİn dərİnlİKlərİndə
- •NİCat sahİlİ
- •Bismilahir-rəhmanir-rəhim
- •Mədyənə doğru həzrət şüeybin əhvalati
- •Alverdə yalanÇIlIq
- •QarşIdurma və KeşməKeş
- •ƏyKə saKİnlərİ
- •İşİn sonu
- •Keçid Həzrət Musanın əhvalatı
- •Nİlİn hədİyyəsİ
- •Əlaqələr
- •Heyvanlar
- •Mİsİrİn tarİxİ
- •Bənİ İsraİl
- •Və’d olunmuş uşaq
- •Fİr’onun sarayı
- •Allahın və’dəsİ
- •Zülmlə mübarİzə
- •Mədyənə doğru
- •İlahİ rəhmət
- •Əmanətdar və qüvvətlİ İnsan
- •Vətənə qayıdış
- •Səma nİdası
- •Qarşılaşma
- •Cadugərlərİn məğlubiyyətİ
- •Qarşıdurma
- •AzadLıQ
- •İşİn sonu
- •Sİnay yarımadasında
- •Susuzlar
- •Bütpərəstlİk ruhu
- •MənN və Səlva
- •Və`də yeri
- •Azğınlıq
- •Musanin qayidişi
- •Tur daği
- •Müqəddəs torpaq
- •Sərgərdanliq
- •Qələbə daşı Talut və Calutun əhvalati
- •İmtahan
- •Qələbə daŞı
- •Musanın zİrehİ
- •İman ölkəsİ həzrət Davud və Süleymanın əhvalati
- •İmtahan
- •Yeni hökm
- •Hikmətli süleyman
- •Süleymanın qarışqası
- •Səbadan xəbərlər
- •Yəmənə səfər
- •Döyüşlə hədələmək
- •Bilqeysin qəraRı
- •İman qüdrəti
- •Şüşə hovuz
- •QaRıŞqa
- •Ruhun qaYıDıŞı həzrət üzeyirin əhvalati
- •Bağa doğru
- •Günlər ötür
- •Ruhun qaYıTmaSı
- •QaYıDıŞ
- •YaraNıŞ mö`cüzəsi ali-imran əhvalati
- •QıŞda xurma
- •ZəkəriyyaNıN duaSı
- •Mö`cüzə
- •Mən allaHıN bəndəsiyəm
- •Möhtərəm ailə
- •İlahi məhəbbət Həzrət Yəhyanın əhvalati
- •Misirə doğru
- •Səmavi kitab
- •Herodis
- •Bayram məclisi
- •Məsihin qaYıDıŞı
- •Allahin ruhu həzrət isanin əhvalatI
- •Səmavi e`lan
- •QarŞıDurma və keşməkeş
- •Həvarilər
- •Səmavi yemək
- •Dənizin sahilində
- •Məsihin əziyyətləri
- •İmanli cavanlar əshabi-kəhfin əhvalati
- •Filadelfiya
- •Yeddi cavan
- •Mağaraya doğru
- •UZun yuxu
- •Təracanin ölümü
- •Saleh padşah
- •Təhlükəli tapşiriq
- •Bazarda
- •Böyük həqiqət
- •Əhvalatin sonu
- •Doqquz il artiq
- •Əbabil quşlarinin hücumu fil sahiblərinin əhvalati
- •QüLleys
- •Kə’bənİn AllahI
- •Fİlİn hərəkətİ
- •Cəhənnəm yağişi
- •Cansız cəsədlər
- •Nurun doğulması
- •Amul-fİl (fİl İlİ)
- •TİCarət
- •2.Elə bir ülfət ki, qış və yay səfərlərində bərqərar olsun.
- •İbrahimin (ə) doğulmasi 41
- •İman ölkəsİ 158
- •İlahi məhəbbət 183
- •İmanli cavanlar 196
Kə`bə evinin tikilməsi
İbrahim (ə) övladı İsmayılı görmək üçün Hicaz torpağına yollandı. İsmayıl cavanlıq yaşına çatmışdı. O, Hicaz torpağında Curhum adlı ərəb qəbiləsinin arasında yaşayırdı.
İbrahim (ə) və İsmayıl (ə) orada Allah evini tikdilər. Dünyada tövhid və allahpərəstlik nişanı olmaq üçün...
Beləliklə Kə`bə Allah-təalanın fərmanı ilə insanlar üçün tikilən ilk ev idi. Orada əlamət və nişanlar və İbrahimin (ə) məqamı vardır. Oraya daxil olan hər bir insan toxunulmaz idi.
İbrahim (ə) və İsmayıl evin tikintisini başa çatdırdıqdan sonra dedilər:
«İlahi! Bu işi bizdən qəbul et! Həqiqətən sən eşidən və bilənsən».
Allah-təala öz evinin binası üçün quru, ot və susuz bir yer seçmişdi. Ev tikildikdən sonra cənnətdən «Həcərul-əsvəd» (qara daş) göndərdi. O gündən e`tibarən Kə`bə, tövhid və təkallahçılıq əlaməti kimi tanındı.
Sonuncu imtahan
İbrahim (ə) övladı İsmayılla birgə Həcc əməllərini yerinə yetirdi. Səfa və Mərva dağları arasında sə`y (iti yeriş) mərhələsinə çatdıqda İbrahim (ə) oğlu İsmayıl üçün su axtaran Hacərin əzab və əziyyətlərini yadına saldı. Həmin iki dağın arasında Hacərin qaça-qaça get-gəl etdiyini və südəmər körpəsi üçün yerdən şirin su qaynadığını xatırladı.
İbrahim (ə) bütün xatirələri yada salıb, kədərlənirdi. O, bir neçə gün qabaq gördüyü yuxunu xatırladı. Həmin yuxuda övladının başını kəsdiyin və qurban olaraq Allahın dərgahına təqdim etdiyini görmüşdü.
Peyğəmbərlərin yuxusu doğrudur. Bunun mə`nası o idi ki, Allah-təala oğlu İsmayılı qurban kəsməyi İbrahimə (ə) əmr edir və bununla da höccəti tamamlamaq istəyir.
Amma, görəsən İsmayıl bunu qəbul etdimi? O, özünü qurban verməyə hazır idimi? İbrahimi (ə) narahat edən də bunlar idi.
Atasını fikirli görən İsmayıl dilləndi:
-Atacan, niyə səni qəmli görürəm?
İbrahim (ə) üzünü oğlu İsmayıla tərəf çevirdi. O saleh, təqvalı və pak cavana üzünü tutub, dedi:
-Hə, əziz oğlum, yuxuda gördüm ki, səni qurban kəsirəm. Bunun mə`nasını bilirsənmi?
-Məni qurbanlıq edirsən?
-Hə, oğlum! Fikrin nədir?
Fikirləşmək yeri deyildi. Allah fərman vermişdi ki, peyğəmbəri İbrahim (ə) oğlu İsmayılı qurban etsin.
Allah-təala yenidən İbrahimi (ə) imtahana çəkmək istəyirdi. Onun imanını və Allah qarşısında nə qədər təslim olmasını aydınlaşdırmaq istəyirdi. Buna görə də imanlı cavan olan İsmayıl dedi:
-Ata, bu işi yerinə yetir. Bunu Allahın istədiyi üçün mən qurban kəsilməyin ağrı və əzablarına dözərəm.
İbrahim (ə) heç kimi övladı İsmayıl qədər sevmirdi. Amma, o, Allahı daha çox sevirdi. Ona görə də babası Azərdən uzaqlaşmışdı. İbrahim (ə) Azəri çox sevirdi. Həmişə onu ata – deyə çağırırdı. Amma, Azər kafir olduqda İbrahim (ə) ondan uzaqlaşdı.
İbrahim (ə) saleh və mö`min cavan olan övladı İsmayılı çox sevirdi. Lakin, Allahı daha artıq sevir və onun fərmanlarına əməl edirdi.
İbrahim (ə) oğlu İsmayılı öpdü. Həzrət özü ilə bıçaq gətirmişdi. İsmayıl Allahın fərmanına təslim idi. O, ölümü mərdliklə qarşılamaq istəyirdi. Tamamilə rahat olan qurbanlıq yalnız bir şeydən ötrü nigaran idi. O qorxurdu ki, başının kəsildiyi üçün ağrılara dözməyib, müqavimət göstərər və bu iş atasını ağrıdar. Çünki, qoca bir kişi olan atası belə bir mənzərəni görmək iqtidarında deyildi.
Ona görə də atasına dedi:
-Atacan, xahiş edirəm mənim əl-qolumu iplə möhkəm bağla! Başımı kəsən zaman tələs və bu işi tez bitir.
İbrahim (ə) övladından ötrü ağladı. O, son dəfə vidalaşmaq məqsədi ilə oğlunu öpdü.
İsmayıl başının kəsilməsi üçün hazır oldu. İbrahim (ə) bıçağı əlində tutmuşdu. İsmayıl başını yuxarı qaldırdı. Onun ağ, nazik və işıqlı boynu günəşin nuru altında göründü.
O həyəcanlı anlarda maraqlı bir hadisə baş verdi. İbrahim (ə) səmadan bir nida eşitdi:
«Ey İbrahim,! Öz yuxunu həyata keçirtdin (tapşırığı yerinə yetirdin). Allah sənə fərman verir ki, bu qoçu İsmayıla qurban edəsən».
İbrahim (ə) dağın başından bir qoçun gəldiyini gördü.
İbrahim (ə) qoçu qurban kəsdi. Beləliklə, İbrahim (ə) və övladı İsmayıl Həcc əməlllərini sona çatdırdılar.
Bu gün biz baş qırxdıqda və özümüzü çirkabdan yuduqda, öz dırnaqlarımızı qısaldıb, övladlarımızı sünnət etdirdikdə, həqiqətdə atamız Həzrət İbrahim Xəlilin (ə) yolu ilə getmiş oluruq. İbrahim (ə) bu işləri bizə tə’lim edən insandır. Həmçinin o bizə təkallahçılıq dərsini öyrətmişdir.
Biz Yəhudilik, Xristianlıq və İslam dininə nəzər saldıqda onların ardıcıllarının Allaha inandıqlarını görürük. Unutmamalıyıq ki, bütün bunlar Həzrət İbrahimin (ə) zəhmətlərinin nəticəsidir. Çünki, Allah-təala İbrahimi (ə) peyğəmbər olaraq seçdi və sonra onu imam və rəhbər etdi. O, peyğəmbərlik və rəhbərliyi onun övladlarına da bəxş etdi. Musa və İsa İbrahimin (ə) oğlu olan İshaqın övladlarından, İslam peyğəmbəri Həzrət Məhəmməd (s) və Əhli-beyt imamları isə İbrahimin (ə) oğlu olan İsmayılın nəslindəndir.
Buna görə də biz bə`zən belə deyirik:
«İlahi! İbrahim və onun ailəsinə gönərdiyin kimi, Məhəmməd və onun ailəsinə də salavat və salam göndər. Həqiqətən sən tə`riflərə layiq və ucasan».
XƏLİL
Allah-təala İbrahimi (ə) imanlı və həqiqi bəndə kimi gördükdə ona fərman verdi ki, özünün müqəddəs zatından savayı heç kəsdən qorxmasın. Ona görə də Allah İbrahimi (ə) Xəlil və dost olaraq seçdi. Buna görə ona Xəlilur-Rəhman (Allahın dostu) ləqəbi verildi.
İbrahim (ə) yüz iyirmi ildən artıq ömür sürdü.
O, yaşlı bir qoca olmuşdu. Daha Hicaza gedib, Allahın evini ziyarət etmək və övladı İsmayılı görmək taqəti yox idi. Ona görə də övladı İsmayıl atası Xəlilür-Rəhmanı görmək üçün Fələstinə gəldi.
Həmin zaman İbrahim (ə) xəstələndi. Qocalığın zəifliyi onu taqətdən saldı. İbrahimin (ə) dünyadan köçmə zamanı çatdı. O, cihad, mübarizə və insanları Allaha doğru də`vət etmək yolunda keçirdiyi uzun müddətli ömürdən sonra rahatlıq mərhələsinə çatmışdı. Beləliklə İbrahim (ə) öz Xəlili, dostu və mə`buduna sarı səfər etdi.
O həzrət, övladları İsmayıl və İshaqdan bəşəriyyəti yeganə Allaha pərəstişə də`vət işlərində yorulmamaqları barədə əhd aldı. Sonra isə ruhu Mələkut aləminə doğru qanad çaldı. Allah-təaladan istəyirik ki, mübariz insanları Fələstinin, Qüdsün və Məscidül-Əqsanın azadlığı yolunda kömək etsin və biz atamız İbrahimin (ə) Əlxəlil şəhərindəki müqəddəs qəbrini ziyarət edək.
İlahi, İbrahim (ə) və onun ailəsinə göndərdiyin kimi, Məhəmməd və onun ailəsinə salavat və salam göndər. Həqiqətən, sən təriflərə layiq və ucasan!