- •1. Фармацыйны и цывілізацыйны падыходы. Перыядызацыя сусветная гісторыі.
- •Цивилизационная концепция:
- •2. Асноўныя этапы развіцця Беларусі у кантэксце сусветнай гісторыі. Перыядызацыя.
- •3. Перадумовы рассялення і гаспадарчай дзейнасці на тэр-ыі б.
- •6.Узнікненне сярэднявечна цывілізацыі ў Нўропе. Станаўленне феадалізму . Асноўныя рысы феад. Спосабу вытворчасці.
- •7. Пачатак пераходу да класавага грамадстваі ўзнекненне раннефеад. Утварэнняў усходніх славян. Кіеўская Русь.
- •5. Этнічная гісторыя. Балты, славяне – іх роля ў этнагенэзе беларусаў.
- •8. Полацкае княства – выток бел. Дзяржаўнасці
- •9. Духоўны ўплыў усходнеміжземнаморскай цывілізацыі на усходніх славян. Культура Беларусі 9-13стст
- •10. Утварэнне вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага. Роля ўсходне-слав. Зямель у дзярж. Будаўніцтве ВкЛ
- •14. Асноўныя дасягненні бел культуры падчас існавання ВкЛ. Роля і месца культуры б ў еўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе.
- •12. Эвалюцыя сацыяльна-эканамічных адносін на тэрыторыі б у кантэксце агрерна-рамеснай цывілізацыі.
- •16. Дзяржаўна-прававое становішча ВкЛ у Рэчы Паспалітай. Пачатак паланізацыі
- •15. Барацьба за гегемонію ва Ўсходняй Еўропе. Утварэнне Рэчы Паспалітай.
- •17. Асаблівасці складвання канфесійных адносін на тэрыторыі б ў 16-18 ст.Ст. Роля уніяцтва ў гісторыі бел. Народа.
- •18. Рэч Паспаліта ў Еўрапейскай геапалітыцы. Падзелы рп.
- •21. Расійскі шлях палітычнай мадэрнізацыі. Саслоўная, нацыянальная, канфесійная палітыка Расіі у бел. Губерніях.
- •26.Асноўныя тэндэнцыі станаўлення і развіцця сусветнай капіталістычнай гаспадаркі на мяжы 19-20 стст
- •23.Буржуазныя рэформы 60-70-х гадоў 19ст., асаблівасці на Беларусі. Станаўленне індустрыальнага грамадства на б.
- •24. Разлажэнне феадалізму і зараджэнне капіталістычных адносін на бел землях у першай палове 19 ст. Перадумовы і наступствы сялянскай рэформы 1861г на б.
- •29.Пачатак бел нацыянальнага Адраджэння. Афапмленне бел нацыянальнай ідэі і фарміраванне бел нацыі.
- •27. Эканамічнае развіццё б ў перыяд манапалістычнага капіталізму.
- •28. Эканамічныя і палітычныя перадумовы Першай сусветнай вайны. Пачатак Першай сусветнай і акупацыя бел тэрыторыі.
- •30. Барацьба палитычных партый б за выбар шляхоў грамадскага развіцця(1917г.) Мэты і задачы бел палітычнага руху.
- •31. Абвяшчэнне бнр, яе гістарычнае месца.
- •32. Утварэнне бсср і яе асноўныя характарыстыкі.
- •33. Усталяванне савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў бсср і яе асноўныя характарыстыкі.
- •34.Б у гады замежнай ваеннай інтэрвенцыі і грамадзянскай вайны. Палітыка “ваеннага камунізму”. Перадумовы нэПа.
- •35. Нацыянальна-дзяржаўнае будаўніцтва ў б ў 1920-1926гг.
- •38.Фарміраванне адміністрацыйна-каманднай эканомікі і аўтарытарна-таталітарнага рэжыму ў бсср.
- •36.Шляхі і метады будаўніцтва індустрыальнага грамадства ў Савецкай Беларусі.
- •40.Спробы дэмакратызацыі грамадска-палітычнага жыцця ў рэспубліцы ў 1950х-1960х
- •37. Станаўленне і развіццё савецкай бел культуры ў 1920-1930-я гг. Палітыка беларусізацыі.
- •39. Спецыфіка сацыяльна-эканамічнага развіцця бсср у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе(1944-1954гг).
- •46.Прычыны Другой Сусветнай вайны, яе асноўныя этапы.
- •41.Асноўныя тэндэнцыі індустрыальнага развіцця бсср ва ўмовах разгортвання нтр.
- •47. Пачатак Другой Сусветнай вайны. З’яднанне Зах. Б з бсср.
- •42.Эканоміка б ў 70-я – першай палове80х гг. Прычыны паступовага запавольвання тэмпаў эканамічнага росту і ўзнікнення цяжкасцей у сацыяльнай сферы.
- •43. Складанасці і супярэчнасці культурнага развіцця б ў пасляваенны час.
- •44. Асноўныя ддасягненні бел мастацкай культуры, адукацыі, навукі ў 1960-я-1980-я гады.
- •45.Грамадска-палітычнае, эканамічнае, нацыянальна-культурнае становішча Зах.Беларусі ў складзе Польскай дзяржавы.
- •48. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны Захоп б гітлераўскімі войскамі.
- •49. Нямецкі акупацыйны рэжым на Беларусі ў гады Велікай Айчыннай вайны. Калабрацыянізм.
- •50. Партызанскі рух і падпольная барацьба на Беларусі ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •51.Вызваленне Беларусі. Вынікі вайны для бел народа і яго ўклад у перамогу над фашізмам.
- •52.Змены ў сістэме міжнародных адносін на мяжы 20-21 стст. Стварэнне перадумоў для пабудовы постканфрантацыйнага свету.
- •53.Спосабы мадэрнізацыі савецкай грамадска-палітычнай сістэмы падчас палітыкі перабудовы. Прычыны крызісу і распаду ссср.
- •54. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь. Заканадаўча-прававое афармленне і шляхі далейшага ўмацавання яе дзяржаўнага суверынітэту.
- •55. Нацыянальна-культурнае адраджэнне канца 20-га ст. Алейшае фарміраванне бел нацыянальнай ідэі і роля гэтага працэсу ва ўмацаванні дзяржаўнага суверынітэту.
- •58. Геапалітыснае становішча Беларусі. Месца рб ў інтэграцыйных працэсах на постсавецкай і еўразійскай прасторы ва ўмовах глабалізацыі.
- •56.Першыя спробы перабудовы эканомікі ў другой палове 1980-х гадоў. Прычыны крызісу савецкай эканамічнай сістэмы.
- •57. Пошук шляхоў пераходу да рыначнай эканомікі. Распрацоўка нацыянальнай стратэгіі ўстойлівага эканамічнага развіцця краіны.
14. Асноўныя дасягненні бел культуры падчас існавання ВкЛ. Роля і месца культуры б ў еўрапейскім культурна-цывілізацыйным працэсе.
1.Бел мова – дзяржаўнаяна працяугу 14-16 ст.ст. (Статуты 1588). Але шырока выкарыстоўваліся і іншыя мовы: лацінская, польская, царкоўна-славянская і іншыя.
2.Асвета: узнікненне і развіццё. Першыя друкарні: ў 60-я 16ст у Брэсце і Нясвіжы.
Розныя тыпы школ: праваслаўныя, каталіцкыія, пратэстанскія, школы праваслаўных братстваў(к 16ст). Адукацыя больш высокага ўзроўню давалі калегіумы езуітаў.1579г езуіцкі калегіум у Вільні перетварылі ва універсітэт.
3.Літ-ра: Асноўны жанр - застаецца летапіс(Хроніка ВкЛ), атрымалі развіццё дзённікі, прадмовы і рэлігійная публіцыстыка(Будны,Афанасій Філіповіч). Пачынаецца вершаскладанне на бел.мове. Літ-ра шматмоўная: Ян Вісліцкі, М.Гусоўскі.
4. Архітэктура: разнастайнасць стыляў і пабудоў. Асноўныя тыпы пабудоў: замкі феадалаў і крэпасці гарадоў, культавыя пабудовы, ратушы і будынкі магістратаў.
У раманскім стыле былі пабудаваны замкі ў Навагрудку, Крэве, Лідзе і Белая Вежа.
Прыкладам абарончага збудавання з’яўляецца Мірскі замак у гатычным стылі. Многія культавыя пабудовы таксама мелі абарончыя рысы(царква ў в.Сынковічы). Праваслаўныя царквы будаваліся ў старажытна-рускім стылі. Самым старажытным гатычным храмам з’яўляецца касцёл ў в.Ішкольд Баравінацкага раёну.
5.Выяўленчае мастацтва: узнікненне скульптуры
Развіццё іканапісі – бел школа
Свецкі жывапіс.
11. Рост ВкЛ ў паліт і геаграфічнай прасторы. Усталяванне лідэрства ва Усх. Еўропе. Узмацненне Наваградка вызвала незадавальненне галіцкіх князёў, Лівонскага ордэна, Рыгі і жамойцкіх феадалаў. Пад час 50-70-х гг. XIII ст. ішла жорсткая барацьба як з суседзямі, так і з унутранымі ворагамі. Першыя вялікія князі паказамі выключныя палітычныя здольнасці, каб захаваць народжаную славяна-балцкую дзяржаву.
Яшчэ пры жыцці Гедымін падзяліў дзяржаву паміж сынамі, паставіўшы вялікім князем Яўнута (кіраваў у 1341-1345 гг.). Але апошні, мабыць, не вызначаўся ні ваеннымі, ні палітычнымі талентамі і быў змешчаны Альгердам і Кейстутам і высланы ў Заслаўскае княства. Менавіта гэтыя два браты сталі суправіцелямі ў ВкЛ. Альгерд (вялікі князь у 1345-1377 гг.) больш займаўся ўсходняй і паўдневай палітыкай, меў вялікі ўплыў на беларускіх землях і таму быў прызнаны галоўным з братоў, а Кейстут (забіты ў 1382 г. пляменнікам Ягайлай) – абапіраўся на Жамойцію і займаўся барацьбой з крыжакамі.
Альгерд далучыў да ВкЛ Беларускае Падняпроў’е: Чарнігава-Северскае княства, Мсціслаў – Бранск з землямі, вялікі ўплыў Альгерд меў на смаленскія справы. Пры гэтым ён сутыкнуўся з інтарэсамі мангола-татарскіх ханаў. У 1362 г. на рацэ Сінія Воды адбылася бітва, татары былі ў шчэнт разбітыя. Да ВкЛ былі далучаны Кіеў і Падолле (паўдневая і цэнтральная Ўкраіна). У вострай барацьбе з Польшай Альгерд адняў у апошняй Валынь. Альгерду не пашанцавала далучыць да ВкЛ Пскоў і паслабіць Маскоўскае княства. Тры паходы на Маскву скончыліся безвынікова. Больш паспяховай была барацьба супраць крыжацкай навалы. У адказ на крыжацкія напады, ў 1345-1382 гг. беларуска-літоўскае воўска зрабіла каля 30 паходаў на тэўтонцаў і каля 10 паходаў на Лівонію.
Пад час княжання Альгерда тэрыторыя дзяржавы пашыралася больш чым удвая, беларускія землі складалі каля 9/10, а беларускае насельніцтва – 8/10. Абазначыліся асноўныя шляхі далучэння славянскіх зямель да ВкЛ. Гэта:
дабравольна-дагаварны шлях, асноўны прыклад – далучэнне Полацкага княства згодна дагавора 1307 г., далучаная тэрыторыя атрымлівала значныя правы на самакіраванне; далучэнне праз шлюб,
далучэнне зямель праз адваяванне іх у іншаземных захопнікаў, прыклады - часткова Берасцейская зямля (1315 г.) і Валынь (1377 г.), адбітыя ў Польшы і Кіеў з Падоллем (1362 г.), адваяваныя ў мангола-татар; вядома, выкарыстоўвалі і іншыя шляхі – згодна старажытнаму вымарачнаму праву – тэрыторыі адыходзілі да вялікага князя калі не заставалася прамых нашчадкаў у яе ўладальнікаў, не грэбавалі і прамым захопам.
Такім чынам, стварэнне новай дзяржавы ў Еўропе працягвалася больш стагоддзя. Афіцыйная назва дзяржавы – Вялікае княства Літоўскае, Рускае і Жамойцкае падкрэслівала шматнацыянальны характар дзяржавы. Аднак створаная Альгердам моцная праваслаўная дзяржава не была патрэбна на Ватыкану, ні Польшы, на крыжакам, ні Маскве, што сама пратэндавала на ролю збіральніцы ўсходнеславянскіх земляў.
13. Адраджэнне і \рэфармацыя ў Еўропе. Рэнесана і рэфармацыйны рух у ВкЛ.
Возрождение – эпоха в дух жизни Европы 13-16вв, кот характер возрождением интереса античности, и высоким подъемом Евр науки литературы и искусства. Гуманизм В 16в в Европе начинается Реформация – общ-полит движение за реформу церкви. Появляется протестанство – новая ветвь христианства. Протестанты выступали за свободу слова, за Библию на родных языках, благодоря чему в Европе разв-ся нац языки и книгопечатанье.
В 14-15вв -предпосылки Возрождения в ВКЛ:1)Рост городов 2)Увеличение торгово-ремесленного начеления 3)Оживление обществ-политич жизни в городах 4)Шляхта активно занимается меценатством 5)Политическая централизация и гос-правовая стабилизация
6)Завершения формирования бел народности
7 )риобретение бел языком статуса госуд
Становление веротерпимости в 20-50гг 16в
Основным достижением этого времени можно считать начало книгопечатанья. Первая – Псалтырь (1517). В 50гг 16в на средства Радивилов создана типография.Система образования строилась по конфесионному и сословному принципах. Образование велось на бел языке. Направление – гуманитарно-богословское.
Основными жанрами являлись жития, хождения,
проповеди, летописи. В 16в развитие получила церковно-рилигиозная публицистика(Сымон Будны, Цяпински) Для арх-ры ВКЛ этого периода было характерно сущ-ие разных худ стилей. (романск – Белая вежа, готич – Троицкий костел, ренессанс). Памятников монумент живописи на Бел не сохранилось.Скульптура развивается благодаря готическим храмам – алтари-скульптуры.