28.Крызісныя з’явы ў грамадстве і тэматыка друку 70-80-х гг. Хх ст.

У сав краіне адбылася змена партыйна-сав кіраўнітца, “валюнтарызм” М.С. Хрушчова саступіў месца эпохе “застою” Л І Брэжнева. Спецыяльны ідэалагічны апарат (аддзел прапаганды і агітацыі ЦК КПБ) ажыццяўляў цензурны кантроль над СМІ і стрымліваў нац творчыя праявы, лічачы іх нацыялістычнымі. У бел смі нац праблематыка, нават у тых выданнях, якія друкав на бел мове, падмянялася штучным тэхнакратызмам. На стар газ прамысловая і с/г тематыка засланяла многія важныя сферы чалавечай жыццядзейнасці. У той жа час творчая тэматыка сваей маштабнасцю і надзеннасцю засланяла не менш важныя грам-паліт праблемы. У друку абмярковаўваліся тэмы ўдасканалення партыйнага і сав кіравання, не аналізаваліся прычыны і фактары неабходнасцт эвалюцыі паліт с-мы, пошуку эфектыўнага вырашэння эканам-х, паліт і культ задач сав грамадства з улікам хуткаплыннай рэальнасці. Разам з тым СМІ сваімі аптымістычнымі публікацыямі працягвалі ствараць ураджванне, быццам эканамічныя рэформы у сав грамадстве, як і сама паліт с-ма, працягваючы развівацца дынамічна і прыносяць свой вялікі грам-паліт плен, а на самой справе ўжо сілы інэрцыі і застою пачалі браць верх і праяўляцца на ўсіх сферах грам-паліт жыцця. Кожны нумар грам-паліт газет быў своеасаблівым штампам дзейнасці партыйна-сав с-мы таго часу. У грам-паліт выданнях 1970-х гг. інфа размяркоўвалася нераўнамерна: большасць плошчы займалі матэрыялы аб непасрэдная дзейнасць партыйных арг-цый, а потым друкаваліся дырэктывы центр-х і рэсп кіруючых парт органаў, матэрыялы аб рабоце камуністаў на вытворчасці і сярод нас-цтва, аб дзейнасці саветаў усіх узроўняў. Зусім нязначная кол-сць публікацый была прысвечана аналізу спраў на прадпрыемствах і ў калгасах, дзярж установах і устан адукацыі. Рэшту плошчы займалі аб’явы і паведамленні. Такім чынам, інфа у бел сродк камунік была фактычна поўнасцю партыйнай, падцэнзурнай і у большасці шаблоннай і штампавай. Паступова пачаў згортвацца працэс перагляду абвінаваўчых спраў і рэабілітацыі ахвяр сталінскіх рэпрэсій. У той час распачаўся працэс укаранення ў свядомасць сав грамадзян новага культу асобы ў выглядзе першага сакратара ЦК КПСС Л І Брэжнева, усхваленне яго выключнасці. І тым не менш, у пачатку 1970-х гг у БССР функцыяніравала моцная і шырокаразгалінаваная сетка СМІ. У Бел выходзіла 221 газ разавым тыр 2,2 млн экз.

30. Бел замежная дыяспара

Людзі за мяжой з-за вайны, самаст. выязжалі, калі стала магчыма пасля смерці Сталіна. Асноўная – ЗША, Еўропа, краіны былога СССР, трохі ў Аўстраліі, Пдн Амерыцы. Сёння эмігр выданняў больш за 400. Гал мэта: прапаганда, захаванне бел нац культуры, мовы. Часта такія СМІ вельмі палітызаваны, неадэкватны погляд на сав гісторыю. Змест: навіны з Бел, навіны эмігр суполак, творы бел пісьменнікаў.

Германія – “Бацькаўшчына” (1948-66)

Францыя – “Бел перспектывы”

Англія “Бел хроніка”

ЗША: з 1950 – “Беларус”, з 1993 – “Бел дайджэст”.

Антось Галіна (сапр. Міхаіл Міцкевіч, брат Коласа) доўга рэдагаваў газ. “Беларус”.

Канада: 1948 – Згуртаванне беларусаў у Канадзе (арг-цыя) у Таронта, пасля др гарадах.

Выданні “Беларус” (1963-68), “Бел голас” (1952-72). + выданне літовак, брашур, кніг, часопісаў (час “Прамень”, “Зважай”). Фонд дапамогі ахвярам Чарнобыля.

У Літве і Латвіі – таварыствы бел культуры (для пашырэння сувязей паміж краінамі).

1991 – “Наша ніва” ў Вільнюсе (не мае нічога агульгага з першапачатковай “НН”).

Латвія – “Прамень” (тыр. каля 3 тыс).

Эстонія – “Грунвальд”.

Часопісы для бел дыяспары ў Велікабр, Італіі, Бельгіі.

У Нац. бібл. РБ ёсць фонд, дзе захоўв. падшыўкі некаторых з іх.