12

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

courses for Specific Purposes to fulfill professional needs of Kazakh language learners.

Methodology. The study uses descriptive and analytic methods. This paper observes the development of Kazakh for special purposes (KSP) and its subcategories, such as Kazakh for Business (KB). The development of KSP, as well as Kazakh for business was described in comparison with the history of ESP. This study aims to assess the practice of researchers, instructors, and certain scholars.

Project goal and objectives: defining the steps to designing a Kazakh for specific purposes (KSP) course at NU, results of needs analysis, data gathering, analyzing student learning outcomes. The analysis of the practical activity of higher education confirms the growing need for the education of a critically thinking person. In connection with this, we would like to share our practice in teaching experience using the elements of the Critical Thinking technology in KB classes.

Key words: Kazakh for specific purposes (KSP), Kazakh for Business (KB), learners of KB courses, Critical Thinking Technology.

FOREIGN LANGUAGE EDUCATION IN KAZAKHSTAN:

THE STUDENT PERSPECTIVE

L. Smirnova, S. Abdygapparova Kazakh National Research Technical University Kazakhstan [e-mail] [e-mail]

Abstract. The paper describes the current state of foreign language education in Kazakhstan, which is seriously influenced by the ambitious plans to implement a phased transition to the trilingual education. Though some accomplishments in this area are obvious, a breakthrough is still far away. One of the indexes of that is a low level of school graduates’ language proficiency.

81

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

K. I. Satpayev Kazakh National Research Technical University first-year students have been interviewed with a view to identifying the degree of their satisfaction with learning. The analysis of the interviews, as well as some numerical data, gives ground to state that most of the first-year students are not equipped with the English language knowledge and skills necessary to function in the academic environment. The paper specifies the problems students encounter and offers possible ways to solve them.

Keywords: foreign language education, EFL, language competence, interview

ОСОБЕННОСТИ РАЗВИТИЯ МЕТАЯЗЫКА ПЕРЕВОДОВЕДЕНИЯ

Қаракөз Тамабаева, Айнұр Кембаева Тараз инновациялық-гуманитарлық университеті, Тараз қаласы [e-mail]

В статье анализируются структура, внутренняя система, особенности развития метаязыка переводоведения в основе нового теоретического принципа. А также рассматриваются важность исследования значения термина как основной фактор развития метаязыка переводоведения и излагаются характер систематизации аппарата терминологии.

Features of the development of the metalanguage of translation studies

Тhe article analyzes the structure, internal system, peculiarities of development of the metalanguage of translation studies in the basis of the new theoretical principle. Also, the importance of researching the meaning of the term as the main factor in the development of the metalanguage of translation studies is examined and the character of the systematization of the terminology apparatus is expounded.

Зерттеу мақсаты мен методологиясы. Қазақ тіл білімі өзге де ғылымдар саласы тәрізді үнемі даму үстінде келеді. Жаңа

82

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

теориялық ұстанымдарға сүйеніп, жетілген әдістемелерді пайдаланып жүргізілетін зерттеулердің нәтижесінде қазақ тілінің метатілдік құрылымы мен ішкі жүйесі жайлы жаңа мәліметтер алынып жатыр.

Тілдің өзі нысан ретінде алынатын зерттеулерде тіл білімі терминдері жүйесінің бірлігі «метатіл» деп аталады. Лингвистикалық энциклопедиялық сөздікте « тіл білімінің «метатілі» – терминдер арасындағы жүйелі қатынастар мен жалпы ғылыми лексиканы білдіретін күрделі құбылыс» деген анықтама берілген [Лингвистикалық энциклопедиялық сөздік. – М., 1990]. Әрбір ғылым саласының дамуы тіл білімі метатілінің дамуын талап етеді. Белгілі бір ғылымның, оның ішінде, аударматану саласы метатілінің қалыптасуы мен дамуына өзара байланысты бірнеше себептер ықпал етеді: аударма теориясы бағытындағы зерттеулердің күрделенуі мен тереңдеуі; аударма теориясында жаңа бағыттардың пайда болуы; жаңа терминдік бірліктердің пайда болуы; жаңа концептуалдық аппараттың қалыптасуы мен белгілі терминдердің жаңа мазмұнмен толығуы.

Қорытынды түйіндеме. Аударматану метатілі дамуының негізгі тілдік факторы – термин мағынасын арнайы зерттеу. Бұл тұрғыда, мағынаның көптеген түрлерінің бар екендігін ескеру қажет, мәселен, концептуалдық, коннотативтік мағына, стилистикалық мағына, аффектілік мағына, рефлектілік мағына, коллокативтік мағына, тақырыптық мағына, т.б.

«Сөз мағынасы» мәселесін арнайы зерттеген зерттеуші Е.М. Галкина-Федоруктыңпікірінше, «сөздербірмағыналылыққа терминге айналған жағдайда ғана қол жеткізе алады [ГалкинаФедорук Е.М. Слово и понятие – М., 1956.].

Жалпы ұғымдардың мағыналық-мазмұндық жақындығы байқалғанымен, бірде-бір сема толық сәйкес келмейді. Бұл ретте, көбінесе, жалпы қолданыстық сөз-атауларға тән тілдік қасиет (уәжділік қасиеті) терминдік ұғым мағынасында көрініс табады:

нақтылау нақты мағынасы бар сөзбен алмастыру.

Қорыта келгенде, аударматану метатілінің терминологиялық аппараты жүйелілігімен және ұлттық

83

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

терминдердің ерекшеліктерімен сипатталады. Бұл саладағы терминжасам белгілі сөзжасамдық үлгілер негізінде жасалып, өзінше бір терминологиялық жүйені құрайды.

ЖОО-ға ЖАҢА АКАДЕМИЯЛЫҚ ТЕРМИНДЕРДІҢ ЕНУІ

А. Байтұрсынұлы ат Тіл білімі институтының 6М021300 – Лингвистика мамандығының 1 курс магистранты З. Умирова Ғылыми жетекші: С.Б. Бектемирова

Тілдің даму үдерісі үздіксіз жүріп жататын құбылыс. Жаңаданенгентерминдертілдіңлексикалыққорынбайытадыәрі терминологиялық лексика қабатының дамуына өзіндік үлес қосады. Қоғамда қолданысқа енген кез келген термин – қоғам тарапынан қолдауды, тілдік тұрғыдан жүйелеуді қажет етеді. Сондықтан термин жасау, қалыптастыру, терминологияны жүйелеу, реттеу жұмыстарын дұрыс жолға қою, жалпы ғылымитехникалық терминологияның даму бағытын белгілеу – бүгінгі күннің кезек күттірмейтін өзекті мәселелері болып табылады. Ал термин жасау, жасалған терминдерді қалыптастыру – үнемі қадағалап, реттеп отыруды қажет ететін өте жауапты жұмыс. Олай болмаған жағдайда терминологиядағы жүйеліліктің, реттіліктің бұзылуы сөзсіз. Терминологиядағы бірізділіктің сақталмауы әр автордың өзінше термин жасауы мен сол терминнің қоғамда жарыса қолданылуына әкеп соғады. 1990 жылдан ұлттық ғылыми терминологияны дамытудың жаңа принциптерін жасау күн тәртібіне қойылды. Көптеген жаңа терминдер жасалып қолданысқа ене бастады. Жасалып жатқан терминдердің бәрін бірдей мінсіз деп айта алмаймыз. Олардың ішінде терминологиялық жүйе мен терминдерге қойылатын талаптарға жауап бере алмайтындары да бар.

Ондай сәтсіз жасалған терминдер қазақ тілінің термин жасауға «икемсіздігін», ғылыми ұғымдарды дәл беруге мүмкіндігінің жетпейтіндігін көрсетеді. Қазіргі

84

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

терминологиядағы шешімін таппай жүрген мәселенің бірі халықаралық деп аталатын терминдерді ұлт тіліне аудару, жазу, қабылдау тәртібінің белгіленбеуі.

Қазіргі білім беру жүйесіндегі академиялық мектепке байланысты терминдер терминология ғылымында өте өзекті мәселе болып табылады. Жаһандану үдерісі әсерінен тілімізге түрлі академиялық терминдер енуде, сәйкесінше бұл құбылыс терең ғылыми зерттеу қажеттілігін тудыратыны анық. Тілдің даму сатысында болып жататын құбылыстың бәрі бірдей бола бермейді. Ол қоғам дамуына қарай сұрыпталып отырады. Әр кезеңге сай тілдің лексикалық қабатының бір алуаны жанданып‚ енді бірі көмескіленіп‚ сан түрлі сарапқа түседі. Солардың бірі – терминологиялық лексика.

Жаһандану үдерісіне байланысты көптеген елдердің, соның ішінде Қазақстанның білім беру саласына жаңадан терминдер мен ұғымдардың енуі терминологтардың назарын өздеріне аударып отыр. Академиялық терминология ұғымына нақты анықтама беріп, айқындау мәселесі де өзекті болып отыр. АкадемиялықтерминологияҚазақстанРеспубликасындағыбілім беру және ғылыми бағыттағы салаларда жүзеге асырылады. Сондықтан академиялық терминдердің қалыптасуын зерттеу негізгі нысанымыз болып табылады.

85

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

ACADEMIC TERMINOLOGY IN MODERN EDUCATIONAL

DISCOURSE

Al-Farabi Kazakh National University Specialty: 6D021300 – Linguistics PhD Student N.A. Utemgaliyeva [e-mail]

Supervisor: Candidate of Philological Sciences Associate Professor S.B. Bektemirova [e-mail]

The study of languages for special purposes in recent decades has given impetus to the emergence and active development of a new complex linguistic discipline terminology. It arose as the result of intensive replenishment of the vocabulary of languages due to special names, terms, lexical units created to denote realities and concepts, among which the most important are linguistics, logic, semiotics, and the general theory of systems.

The main part of the special and professional vocabulary, their core is terminological vocabulary, that is, the terms are the main carriers of the names of objects and phenomena of special and professional activity. At the present stage, academic terminology in modern educational discourse is experiencing a new stage in its development.

In March 2010, Kazakhstan formally joined the Bologna Declaration and became the 47th member of the European Higher Education Area and the first Central Asian state recognized as a full member of the European educational space. After joining the Bologna process, serious changes occurred in the system of higher education of Kazakhstan. New academic terminology entered the educational discourse. For instance, bachelor - the first degree, acquired for 4 years of training at university; coaching - the process of counseling students aimed at achieving goals in various areas of life, including in the process of mastering a foreign language. The methodology of teaching foreign languages is often carried out in the conditions of individual education under the guidance of a mentor; tutor - teacher-

86

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

consultant or curator of the student, who helps him in the organization of individual education and carries out teaching and methodological guidance of the educational process within the specific curriculum; case - a set of training materials on different media (printed, as well as audio, video, electronic), issued to the student for independent work;

case-study a method of situational learning, based on real life and real problems, which requires the student to make an appropriate decision in the proposed situation. Includes a description of the specific practical situation with the problem, background and additional information about the situation, methodological materials and directions. Develops the skills to identify the problem, to consider it from all points of view, to search for missing information, to argue their point of view.

Studies of recent terms show the prospect of studying academic terms in modern educational discourse.

THE MARITIME ENGLISH PROGRAM – AN INNOVATION

IN KAZAKHSTAN

Yeshengazina Saule

Kazakh-British Technical University, Almaty

[e-mail]

Summary: The paper addresses the Maritime English course design, a relatively new discipline in Kazakhstan higher education curriculum. It is a substantially complicated subject in terms of its content combined with the lack of qualified specialists locally. Nevertheless, the first attempts to customize this subject have been made and the author summarizes her findings which cover both the achievements and the shortcomings of this process.

Abstract: The 21st century has brought about new agenda to the higher education system in Kazakhstan and the most pivotal one is the development and implementation of Content and Language Integrated

87

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

Learning (CLIL) programs with English as the medium of instruction in all subjects. The Maritime Academy which was launched in 2012 in Kazakhstan is the first Maritime program to respond timely to the demand of the globalizing marine industry for highly-competent, internationally accepted Kazakhstani maritime deck and engineering officers with the capability to communicate fluently in English in multifaceted international maritime settings.

The paper addresses the Maritime English (ME) course design, a relatively new CLIL (content and language integrated learning) program in Kazakhstan higher education curriculum. It is a substantially complicated subject in terms of its corpora and teaching approaches combined with the lack of qualified Maritime English specialists locally. The goal of the research is to identify the possible solutions to the stated problems, i.e. design and implement the locally adapted ME program. The methodology applied is based on a comparative study and an experiment. The author has been a participant of the international educational project which had the purpose to integrate the European Maritime English language program to Kazakhstan. However, the participants encountered a number of challenges regarding the prerequisite English language competence level of the potential applicants and lack of local teaching experiences in ME.

The result of the experiment is expressed in the design of the local ME program, a new discipline in Kazakhstan. The first attempts to customize this subject have been made in collaboration with the European maritime specialists and the author summarizes her findings which cover both the achievements and the shortcomings of this process. The importance of this new program is in its potential to become a model CLIL program for other Kazakhstani Maritime colleges.

Key words: Maritime English program, course design, CLIL.

88

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

THE DIFFICULTIES OF USING THE COMMUNICATIVE

LANGUAGE TEACHING

(CLT) IN KAZAKHSTAN

Yunussova A.A., Abdinazarova S.Zh. al-Farabi Kazakh National University [e-mail], [e-mail]

The authors in the given article describe the difficulties of using the communicative language teaching (CLT) in Kazakhstan. The features and significance of the CLT is considered. The major attention is paid to the analysis of educational system in Kazakhstan.

Through speaking people are able to know the language closer and talk to people in a natural way; that is why communicative approach or communicative language teaching (CLT) is considered as an essential part of teaching the foreign language. Despite the popularity this method gains nowadays, still there are some difficulties which Kazakh students face while using this method.

The aim of the article is to highlight hardships which people go through while using the CLT here, in Kazakhstan. As well as to explain that there are three sides involved in the difficulties: teachers, students and educational system. To represent some specific factors which do not allow learners to assimilate the knowledge this method offers is considered as the aim too.

The major difficulties to be listed are:

The Unified National Testing (UNT) does not include any speaking tasks, so the graduates focus only on grammatical ones.

Kazakhstan has over-crowded classes in schools. While according to researchers 12 students in a CLT classroom are totally enough for the approach’s successful realization.

Not using the technologies like TV sets, computers, other devices and the teachers’ inability to control them.

Students find it difficult to express their thoughts because of poor or not enough developed vocabulary they have.

89

ТІЛ, МƏДЕНИАРАЛЫҚ ҚАРЫМ ҚАТЫНАС ЖƏНЕ ҰЛТТЫҚ СƏЙКЕСТІЛІК: БОЛАШАҚҚА БАҒДАР

CLT starts being a significant particle of Kazakh educational system. This approach is based not only on the oral practice but also on the grammar and vocabulary. All four skills are closely connected in every method we use and CLT is not an exception. CLT is extremely needed to practice the whole material which had been learnt on the lessons, especially in our nowadays country, where the policy of three languages is actively being used. We hope all the difficulties and factors that were mentioned above will help to resolve them and understand all the drawbacks of our educational system.

ETHNO-CULTURAL COGNITION IN TEACHING

THE KAZAKH LANGUAGE

Orazaliyeva Elmira

Nazarbayev University, Astana, Kazakhstan

Abstract: Language and cognition, perception and analysis are the results of а human nature and the universality of the language as a cognitive tool. The number of typological, areal and genealogical factors can determine the features of the language-cognition at the intersection of social relations, semantic units, and their functionality. It reflects the shape and content. Conceptual category of any language platform combines both framing the content and structure of the model. Thus, the cognitive-conceptual basis of linguistic material forms is the paradigm of conceptual imagery and susceptibility, which create an imagination and fancy of language learners. This format not only compliments of the inner and the outer shell of nominative units but also helps us to understand their functionality and pragmatism through traditions and values, to envision a special trait of thoughts. Today, a cognitive paradigm in language function is accumulative. Since is a complex of knowledge, experience, and memory. Spatial relations in the Kazakh language are also given many features where space is considered as a category of ideas and knowledge about it, composed on the basis of certain words and language combinations. The sample for the analysis of the linguistic material is structured in

90