Важнейшыя падзеі

19 лютага 1861 г. – абвяшчэнне Маніфеста і Палажэнняў аб адмене прыгоннага права.

1862 г. – будаўніцтва Пецярбургска-Варшаўскай чыгункі.

1863−1864 г. − нацыянальна-вызваленчае паўстанне ў Беларусі, Літве і Польшчы.

1860–1870-я г. – правядзенне ліберальных рэформ.

Кантрольныя пытанні і заданні

4. Дайце характарыстыку гаспадарчага развіцця Беларусі ў другой палове ХІХ ст. у галіне прамысловасці і сельскай гаспадаркі.

5. Прааналізуйце паўстанні 1830-1831 г. і 1863-1864 г. на землях Беларусі і складзіце аналітычную табліцу.

Паўстанне 1830-1831 г.		Паўстанне 1863-1864 г.
	Характар
	Мэты
	Асноўныя ўдзельнікі
	Органы кіравання паўстаннем у Беларусі
	Ахопленая тэрыторыя
	Вынікі

Прыкладная тэматыка рэфератаў

1. Асаблівасці адмены прыгоннага права ў Беларусі.

2. Роля чыгунак у развіцці эканомікі Беларусі ў другой палове ХІХ ст.

3. Фабрычная прамысловасць у Беларусі ў другой палове ХІХ ст.

Літаратура

13. Абезгауз З.Е. Развитие промышленности и формирование пролетариата Белоруссии во второй половине ХІХ в. − Минск, 1971.

14. Белоруссия в эпоху капитализма: В 2 т. Т. 1. – Минск, 1983.

15. Біч М.В. Нацыянальнае і аграрнае пытанні ў час паўстання 1863−1864 гг. //Беларускі гістарычны часопіс. − 1993. − № 3. − С. 36 − 45.

16. Болбас М.Ф. Промышленность Белоруссии. 1860–1900. – Минск, 1978.

17. Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 4. Беларусь у складзе Расійскай імперыі (канец ХVІІІ – пачатак ХХ ст.). – Мінск, 2005. – С. 158 – 300.

18. Крук У.П. Сялянскі рух на Беларусі 1864–1900 гг. – Мінск, 1993.

19. Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. − Мінск, 1997.

20. Нарысы гісторыі Беларусі: У 2 ч. Ч. 1. − Мінск, 1994.

21. Самбук С.М. Политика царизма в Белоруссии во второй половине ХІХ в. – Минск, 1980.

22. Чарэвін П. Паўночна-Заходні край // Спадчына. − 1998. − № 2. − С. 52 − 83.

23. Шыбека З. Гарады Беларусі (60-я гады ХІХ ст. – пачатак ХХ ст.). – Мінск, 1997.

24. Шыбека З. Нарыс гісторыі Беларусі (1795 – 2002). – Мінск, 2003.

Тэма 8. Беларусь у час войнаў і рэвалюцый пачатку ХХ ст.

6. Палітычная сітуацыя ў Беларусі ў канцы ХІХ − пачатку ХХ ст. Рэвалюцыя 1905 −1907 г.

7. Сельская гаспадарка і прамысловасць Беларусі ў пачатку ХХ ст. Сталыпінская аграрная рэформа.

8. Беларускі нацыянальна-вызваленчы і культурны рух у пачатку ХХ ст.

9. Беларусь у гады Першай сусветнай вайны.

10. Грамадска-палітычная сітуацыя ў Беларусі ў 1917 − 1921 г. Утварэнне беларускай дзяржаўнасці.

1. Палітычная сітуацыя ў Беларусі ў канцы ХІХ − пачатку ХХ ст. Рэвалюцыя 1905 −1907 г. Грамадска-палітычная і эканамічная сітуацыя ў Беларусі, як і ва ўсёй Расійскай імперыі, у пачатку ХХ ст. была вельмі нестабільнай. У адзначаны перыяд у Расійскай імперыі склалася рэвалюцыйная сітуацыя, якая вылілася ў рэвалюцыю 1905−1907 г. Сярод асноўных прычын рэвалюцыі можна вылучыць наступныя:

1) эканамiчны крызiс пачатку ХХ ст., які прывёў да беспрацоўя, рэзкага пагаршэння матэрыяльнага дабрабыту насельніцтва і, як следства, да росту рэвалюцыйных настрояў сярод як гараджан, так і сялянства. Паглыбленне эканамічнага крызісу адбылося з прычыны паражэння Расіі ў руска-японскай вайне 1904–1905 г.;

2) нявырашанасць аграрнага пытання. Нягледзячы на праведзеную рэформу па адмене прыгоннага права, у Расійскай імперыі па-ранейшаму заставаліся феадальныя перажыткі: буйное дваранскае землеўладанне, сялянская абшчына, малазямелле сялян і інш. Сяляне не былі ўласнікамі выдзеленай ім у 1861 г. зямлі, паколькі працягвалі плаціць выкупныя плацяжы;