- •І.Ф. Кітурка гісторыя беларусі
- •Змест Уводзіны Тэма 1. Першабытнае грамадства на тэрыторыі Беларусі
- •Тэма 6. Эканамічнае і грамадска-палітычнае развіццё Беларусі
- •Заключэнне
- •Тэма 1. Першабытнае грамадства на тэрыторыі Беларусі
- •Асноўныя тэрміны і паняцці
- •Храналогія падзей
- •Кантрольныя пытанні і заданні
- •5. Праблема этнагенезу беларусаў. Літаратура
- •Асноўныя тэрміны і паняцці
- •4. Уплыў ідэй Адраджэння на культуру Беларусі ў хvі ст. – першай палове хvіі ст.
- •Прыкладная тэматыка рэфератаў
- •Літаратура
- •Асноўныя тэрміны і паняцці
- •Храналогія падзей
- •Кантрольныя пытанні і заданні
- •Прыкладная тэматыка рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэма 6. Эканамічнае і грамадска-палітычнае развіццё Беларусі ў хіх ст.
- •Кантрольныя пытанні і заданні
- •Прыкладная тэматыка рэфератаў
- •Літаратура
- •Важнейшыя падзеі
- •Кантрольныя пытанні і заданні
- •Прыкладная тэматыка рэфератаў
- •Літаратура
- •Наяўнасць самадзяржаўя і адсутнасць дэмакратычных правоў і свабод;
- •Важнейшыя падзеі
- •Кантрольныя пытанні і заданні
- •Прыкладная тэматыка рэфератаў
- •Літаратура
- •Важнейшыя падзеі
- •Кантрольныя пытанні і заданні
- •Прыкладная тэматыка рэфератаў
- •Літаратура
- •Важнейшыя падзеі
- •Кантрольныя пытанні і заданні
- •Прыкладная тэматыка рэфератаў
- •Літаратура
- •5. Асноўныя вынікі і ўрокі гістарычнага развіцця Беларусі. Асноўныя тэрміны
- •Кантрольныя пытанні і заданні
- •Прыкладная тэматыка рэфератаў
- •Літаратура
- •Заключэнне
- •Дадатак 1
- •Дадатак 2
Дадатак 2
Кароткі храналагічны паказальнік
100–35 тыс. гадоў да н. э. |
час з’яўлення першых людзей (неандэртальцаў) на тэрыторыі Беларусі
|
|
|
40 тыс. гадоў да н. э. – 3–2 тыс. гадоў да н. э. |
даіндаеўрапейскі перыяд |
|
|
3–2 тыс.гадоў да н. э. – да нашых дзён |
індаеўрапейскі перыяд |
|
|
3-2 тыс. гадоў да н. э. – ІV–V ст. н. э. |
балцкі этап гісторыі Беларусі |
|
|
ІV–V ст. н.э. – да нашага часу |
славянскі этап гісторыі Беларусі |
|
|
VІІІ–Х ст. |
масавае рассяленне славян у балцкім арэале на тэрыторыі Беларусі
|
|
|
859 г.
|
першае ўпамінанне ў «Аповесці мінулых гадоў» пра крывічоў |
|
|
862 г. |
першае летапіснае ўпамінанне пра Полацк
|
|
|
980 г. |
захоп Уладзімірам Святаславічам Полацка і забранне Рагнеды за жонку; першае летапіснае ўпамінанне пра Тураў
|
|
|
992 г. |
стварэнне епархіі ў Полацку
|
|
|
1044 г. |
першыя звесткі пра Навагародак
|
|
|
1054 г. |
падзел хрысціянства як сусветнай рэлігіі на дзве галіны – заходнюю (каталіцызм) і ўсходнюю (праваслаўе)
|
|
|
50-я гады ХІ ст. |
будаўніцтва ў Полацку Сафійскага сабора
|
|
|
1067 г. |
бітва на Нямізе, першыя звесткі пра Мінск
|
|
|
1101 г. |
пачатак феадальнай раздробленасці на беларускіх землях |
|
|
1161 г. |
стварэнне Лазарам Богшам крыжа для Ефрасінні Полацкай
|
|
|
1201 г. |
заснаванне крыжакамі г. Рыгі
|
|
|
1202 г. |
утварэнне Ордэна крыжаносцаў у Прыбалтыцы
|
|
|
1230 г. |
пачатак дзейнасці Тэўтонскага ордэна ў Прыбалтыцы
|
|
|
1237 г. |
аб’яднанне Ордэна крыжаносцаў і Тэўтонскага ордэна і ўтварэнне Лівонскага ордэна
|
|
|
1252 г. |
хрышчэнне Міндоўга ў каталіцтва і каранаванне яго каралём Літвы
|
|
|
1317 г. |
заснаванне Літоўскай праваслаўнай мітраполіі
|
|
|
1323 г. |
перанос сталіцы ВКЛ з Наваградка ў Вільню
|
|
|
1362 г.
|
разгром Альгердам мангола-татар на рацэ Сінія Воды |
|
|
1368 г., 1370 г., 1372 г.
|
ваенныя паходы Альгерда на Маскву |
|
|
1385 г. |
заключэнне Крэўскай уніі аб саюзе ВКЛ і Польскага каралеўства
|
|
|
1399 г.
|
паражэнне войска ВКЛ ад татар у бітве на рацэ Ворскле. |
|
|
1409–1411 г.
|
«Вялікая вайна» ВКЛ і Польскага каралеўства супраць Тэўтонскага ордэна. |
|
|
15 ліпеня 1410 г. |
Грунвальдская бітва |
|
|
1413 г.
|
заключэнне Гарадзельскай уніі |
|
|
1432–1436 гг. |
грамадзянская вайна ў ВКЛ
|
|
|
1447 г. |
Прывілей Казіміра Ягелончыка, які замацаваў шырокія правы баяр ВКЛ у палітычным, сацыяльным і эканамічным жыцці дзяржавы |
|
|
1468 г. |
выданне судзебніка Казіміра
|
|
|
1492–1494 гг. |
вайна паміж Вялікім княствам Літоўскім і Вялікім княствам Маскоўскім
|
|
|
1500–1503 гг. |
вайна паміж Вялікім княствам Літоўскім і Вялікім княствам Маскоўскім
|
|
|
5 жніўня 1506 г. |
разгром войскамі ВКЛ пад камандаваннем Міхала Глінскага пад Клецкам войска Крымскага ханства
|
|
|
1507–1508 гг. |
вайна паміж Вялікім княствам Літоўскім і Вялікім княствам Маскоўскім
|
|
|
1508 гг. |
мяцеж Міхала Глінскага
|
|
|
1512–1522 гг. |
вайна паміж Вялікім княствам Літоўскім і Вялікім княствам Маскоўскім
|
|
|
8 верасня 1514 г. |
бітва пад Оршай, разгром войскам ВКЛ пад камандаваннем К. Астрожскага маскоўскага войска
|
|
|
6 жніўня 1517 г. |
Выданне Францішкам Скарынам у Празе першай беларускай і ўсходнеславянскай кнігі
|
|
|
1522–1525 гг. |
выдавецкая дзейнасць Францішка Скарыны ў Вільні
|
|
|
29 верасня 1529 г. |
прыняцце Першага Статута ВКЛ
|
|
|
1534–1537 гг. |
вайна паміж Вялікім княствам Літоўскім і Вялікім княствам Маскоўскім
|
|
|
1550 г. |
пачатак распаўсюджвання ў Беларусі ідэй Рэфармацыі
|
|
|
1 красавіка 1557 г. |
прыняцце «Уставы на валокі», асноўнага дакумента Вялікай аграрнай рэформы
|
|
|
1558–1583 гг. |
Лівонская вайна |
|
|
1 сакавіка 1566 г. |
прыняцце Другога Статута ВКЛ
|
|
|
1 ліпеня 1569 г. |
падпісанне Люблінскай уніі, утварэнне Рэчы Паспалітай
|
|
|
|
|
|
|
1579 г.
|
заснаванне Віленскага універсітэта |
|
|
28 студзеня 1588 г. |
прыняцце Трэцяга Статута ВКЛ
|
|
|
6 кастрычніка 1596 г. |
Берасцейская царкоўная унія
|
|
|
1604–1605 гг. |
паход Ілжедзмітрыя І на Маскву
|
|
|
1607–1610 гг. |
паход Ілжедзмітрыя ІІ
|
|
|
Верасень 1610 г. |
войскі Рэчы Паспалітай занялі Маскву |
|
|
1632–1634 гг. |
вайна паміж Масквой і Рэччу Паспалітай («Смаленская»)
|
|
|
1648–1651 гг. |
казацка-сялянская вайна
|
|
|
1654–1667 гг. |
вайна паміж Маскоўскай дзяржавай і ВКЛ за Беларусь
|
|
|
1655 г. |
Кейданскае пагадненне, частка магнатаў на чале з князем Янушам Радзівілам падпісала дамову аб пераходзе ВКЛ пад пратэктарат Швецыі
|
|
|
1696–1700 гг. |
грамадзянская («дамовая») вайна ў ВКЛ
|
|
|
1696 г. |
сеймавае рашэнне аб вядзенні справаводства ў Рэчы (і ў ВКЛ) Паспалітай толькі на польскай мове
|
|
|
18 лістапада 1700 г. |
бітва пад Алькенікамі, паражэнне Сапегаў ад «рэспубліканцаў» на чале з Вішнявецкім і Агінскім
|
|
|
1 лютага 1717 г. |
«Нямы сойм» практычна пагадзіўся з пратэктаратам Расіі над Рэччу Паспалітай (замацаваныя «ліберум вета» і феадальная анархія)
|
|
|
1700–1721 гг. |
Паўночная вайна
|
|
|
1740–1744 гг. |
паўстанне сялян у Крычаўскім старостве
|
|
|
1765–1780 гг. |
рэформы Антонія Тызенгаўза ў дзяржаўных уладаннях ВКЛ |
|
|
1765–1783 гг. |
будаўніцтва канала Агінскага, які злучыў басейн Нёмана і Дняпра
|
|
|
1767 г. |
утварэнне канфедэрацый: праваслаўнай у Слуцку, пратэстанцкай у Торуні
|
|
|
1768 г. |
утварэнне Барскай канфедэрацыі
|
|
|
1772 г. |
Першы падзел Рэчы Паспалітай
|
|
|
3 мая 1791 г. |
прыняцце Канстытуцыі Рэчы Паспалітай
|
|
|
1793 г. |
Другі падзел Рэчы Паспалітай
|
|
|
май-верасень 1792 г. |
стварэнне і дзейнасць Таргавіцкай канфедэрацыі, накіраванай супраць Канстытуцыі 3 мая
|
|
|
24 сакавіка – 16 лістапада 1794 г. |
нацыянальна-вызваленчае паўстанне пад кіраўніцтвам Тадэвуша Касцюшкі
|
|
|
1795 г. |
Трэці падзел Рэчы Паспалітай
|
|
|
25 лістапада 1795 г. |
адрачэнне караля польскага і вялікага князя літоўскага Станіслава Аўгуста Панятоўскага ад трона
|
|
|
23 чэрвеня 1794 г. |
увядзенне «мяжы яўрэйскай аселасці»
|
|
|
12 чэрвеня 1812 г. |
уварванне арміі Напалеона Банапарта ў межы Расійскай імперыі
|
|
|
1817 г. |
стварэнне «Таварыства філаматаў»
|
|
|
1820 г. |
стварэнне «Таварыства філарэтаў»
|
|
|
1824–1839 гг. |
будаўніцтва Аўгустоўскага канала
|
|
|
1830–1831 гг. |
нацыянальна-вызваленчае паўстанне ў Польшчы, Літве і Беларусі |
|
|
1832 г. |
закрыццё Віленскага універсітэта
|
|
|
1836 г. |
заснаванне «Дэмакратычнага таварыства» Ф. Савіча
|
|
|
1 студзеня 1831 г. |
спынена дзеянне Статута ВКЛ 1588 г. у Віцебскай і Магілёўскай губернях
|
|
|
12 лютага 1839 г. |
Полацкі царкоўны сабор, далучэнне уніяцкай царквы да рускай праваслаўнай
|
|
|
25 чэрвеня 1840 г. |
спынена дзеянне Статута ВКЛ 1588 г. у Гродзенскай, Віленскай і Мінскай губернях
|
|
|
19 лютага 1861 г. |
адмена прыгоннага права ў Расійскай імперыі
|
|
|
1862 г. |
пабудавана Пецярбургска-Варшаўская чыгунка, якая прайшла праз Гродна
|
|
|
1871 г. |
пачаўся рух па Маскоўска-Брэсцкай чыгунцы
|
|
|
1863–1864 гг. |
нацыянальна-вызваленчае паўстанне пад кіраўніцтвам Кастуся Каліноўскага |
|
|
22 сакавіка 1864 г. |
Кастусь Каліноўскі пакараны праз павешанне на Лукішкаўскай плошчы ў Вільні
|
|
|
1884 г. |
стварэнне Беларускай сацыяльна-рэвалюцыйнай групы «Гоман» у Пецярбургу
|
|
|
1902–1903 гг. |
утворана Беларуская рэвалюцыйная Грамада (пазней Беларуская сацыялістычная Грамада (БСГ)
|
|
|
1905–1907 гг. |
першая расійская рэвалюцыя
|
|
|
18 кастрычніка 1905 г. |
Курлоўскі расстрэл на вакзальнай плошчы ў Мінску
|
|
|
1914–1918 гг. |
Першая сусветная вайна
|
|
|
кастрычнік 1915 г. |
стабілізацыя фронту на лініі Дзвінск-Смаргонь-Паставы-Баранавічы-Пінск
|
|
|
23 лютага 1917 г. |
пачатак буржуазна-дэмакратычнай рэвалюцыі ў Петраградзе
|
|
|
25 сакавіка 1917 г. |
утвораны Беларускі нацыянальны камітэт (БНК)
|
|
|
8–12 ліпеня 1917 г. |
ІІ з’езд беларускіх арганізацый, стварэнне Цэнтральнай рады беларускіх арганізацый
|
|
|
1906–1915 гг. |
выхад газеты «Наша ніва», «нашаніўскі перыяд» беларускай гісторыі |
|
|
26 лістапада 1917 г. |
утварэнне Аблвыканкамзаха і СНК Заходняй вобласці і фронту |
|
|
7–17 снежня 1917 г. |
Першы Усебеларускі з’езд прадстаўнікоў беларускіх партый і арганізацый
|
|
|
21 лютага 1918 г. |
стварэнне Народнага сакратарыята Беларусі; выданне Выканаўчым камітэтам Рады Усебеларускага з’езда Першай Устаўной граматы да народаў Беларусі |
|
|
3 сакавіка 1918 г. |
Брэсцкі мір, падзел тэрыторыі Беларусі паміж савецкай Расіяй і Германіяй
|
|
|
9 сакавіка 1918 г. |
прыняцце Другой Устаўной граматы, абвяшчэнне БНР
|
|
|
25 сакавіка 1918 г. |
прыняцце Трэцяй Устаўной граматы, абвяшчэнне незалежнасці БНР |
|
|
21–23 снежня 1918 г. |
канферэнцыя белсекцый РКП(б) у Маскве. Прыняцце пастановы аб абвяшчэнні БССР
|
|
|
30–31 снежня 1918 г. |
VІ Паўночна-Заходняя абласная канферэнцыя РКП(б) у Смаленску. Прыняцце рэзалюцыі пра неабходнасць абвяшчэння ССРБ
|
|
|
1 студзеня 1919 г. |
абвяшчэнне Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусь у Смаленску
|
|
|
16 студзеня 1919 г. |
пастанова ЦК РКП(б) аб далучэнні да РСФСР Віцебскай, Магілёўскай і Смаленскай губерняў Беларусі
|
|
|
2–3 лютага 1919 г. |
Першы Усебеларускі з'езд саветаў Беларусі. Прыняцце першай Канстытуцыі БССР
|
|
|
27 лютага 1919 г. |
стварэнне Літоўска-Беларускай ССР
|
|
|
8 жніўня 1919 г. |
заняцце Мінска польскімі войскамі
|
|
|
11 ліпеня 1920 г. |
заняцце Мінска войскамі Савецкай Расіі
|
|
|
31 ліпеня 1920 г. |
другое абвяшчэнне БССР. Прыняцце «Дэкларацыі аб абвяшчэнні незалежнасці Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусь»
|
|
|
27 лістапада – 28 снежня 1920 г. |
Слуцкае антысавецкае паўстанне
|
|
|
18 сакавіка 1921 г. |
заключэнне Рыжскага міра
|
|
|
30 студзеня 1922 г. |
заснаваны Інстытут беларускай культуры (Інбелкульт)
|
|
|
30 снежня 1922 г. |
утварэнне СССР
|
|
|
3 сакавіка 1924 г.
|
першае ўзбуйненне БССР: вяртанне Беларусі ад РСФСР паветаў Віцебскай, Гомельскай і Смаленскай губерняў, у якіх пераважала беларускае насельніцтва
|
|
|
1925 г. |
пачатак дзейнасці ў Заходняй Беларусі сялянска-работніцкай грамады (БСРГ)
|
|
|
6 снежня 1926 г. |
другое ўзбуйненне БССР: перадача ад РСФСР у склад БССР Рэчыцкага і Гомельскага паветаў
|
|
|
ліпень 1924 г. – пачатак 1928 г.
|
правядзенне палітыкі беларусізацыі |
|
|
люты 1930 г. |
арышты па справе «Саюза вызвалення Беларус»" – 82 чал.
|
|
|
сярэдзіна 1937 – ліпень 1938 гг. |
арышты па справе так званага «аб’яднанага антысавецкага падполля» – 2 570 чал.
|
|
|
1 верасня 1939 г. |
пачатак Другой сусветнай вайны
|
|
|
17–25 верасня 1939 г. |
вызваленне Чырвонай Арміяй Заходняй Беларусі
|
|
|
28 верасня 1939 г. |
падпісаны Дагавор аб дружбе і граніцах паміж СССР і Германіяй
|
|
|
10 кастрычніка 1939 г. |
падпісаны Дагавор паміж урадамі Літоўскай Рэспублікі і СССР аб далучэнні Вільні і Віленшчыны да Літвы
|
|
|
22 чэрвеня 1941 г. |
напад фашысцкай Германіі на СССР
|
|
|
28 чэрвеня 1941 г. |
немцамі захоплены Мінск і Бабруйск
|
|
|
канец жніўня 1941 г. |
поўная акупацыя тэрыторыі Беларусі нямецка-фашысцкімі захопнікамі
|
|
|
30 мая 1942 г. |
стварэнне Цэнтральнага штаба партызанскага руху (ЦШПР) у Маскве
|
|
|
верасень 1943 г. |
пачатак вызвалення Беларусі
|
|
|
8 мая 1945 г.
|
Германія падпісала акт аб поўнай і безумоўнай капітуляцыі |
|
|
26 чэрвеня 1945 г. |
дэлегацыя БССР разам з іншымі краінамі-заснавальніцамі падпісала Статут Арганізацыі Аб’яднаных Нацый
|
|
|
2 верасня 1945 г. |
завяршэнне Другой сусветнай вайны – падпісанне Японіяй акта аб безумоўнай капітуляцыі
|
|
|
снежань 1947 г. |
адмена картачнай сістэмы |
|
|
снежань 1948 г. |
пачатак суцэльнай калектывізацыі ў Заходняй Беларусі |
|
|
люты 1956 г. –
|
ХХ з’езд КПСС і пачатак дэсталінізацыі грамадства |
|
|
1958 г. |
стварэнне Савета народнай гаспадаркі БССР |
|
|
1965 г. |
эканамічная рэформа ў СССР |
|
|
1985–1991 гг. |
правядзенне ў СССР палітыкі перабудовы
|
|
|
26 красавіка 1986 г. |
аварыя на Чарнобыльскай АЭС
|
|
|
чэрвень 1989 г. |
Устаноўчы з’езд БНФ
|
|
|
27 ліпеня 1990 г. |
прыняцце Дэкларацыі аб дзяржаўным суверэнітэце БССР
|
|
|
19–21 жніўня 1991 г. |
спроба дзяржаўнага перавароту (путч ГКЧП) |
|
|
25 жніўня 1991 г. |
наданне статусу канстытуцыйнага закона Дэкларацыі аб дзяржаўным суверэнітэце БССР
|
|
|
19 верасня 1991 г. |
зацвярджэнне новай назвы дзяржавы – Рэспубліка Беларусь і дзяржаўных сімвалаў (герба «Пагоня» і бела-чырвона-белага сцяга)
|
|
|
8 снежня 1991 г.
|
Белавежскія пагадненні аб спыненні існавання СССР як геапалітычнай рэальнасці і стварэнні Садружнасці Незалежных Дзяржаў (СНД) са штаб-кватэрай у Мінску
|
|
|
15 студзеня 1994 г. |
афіцыйны візіт у Мінск прэзідэнта ЗША Біла Клінтана
|
|
|
15 сакавіка 1994 г. |
прыняцце Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь
|
|
|
10 ліпеня 1994 г. |
першыя выбары прэзідэнта Рэспублікі Беларусь
|
|
|
12 красавіка 1995 г. |
галадоўка дэпутатаў апазіцыі БНФ у Вярхоўным Савеце супраць правядзення рэферэндуму па дзяржаўнасці беларускай мовы і змены дзяржаўнай сімволікі
|
|
|
14 мая 1995 г. |
правядзенне рэспубліканскага рэферэндуму, замена нацыянальнай сімволікі на савецкую
|
|
|
верасень 1996 г. |
зацвярджэнне «Асноўных накірункаў сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь на 1996–2000 гг.» |
|
|
24 лістапада 1996 г. |
правядзенне рэферэндуму па змене Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь
|
|
|
9 верасня 2001 г. |
другія выбары прэзідэнта Рэспублікі Беларусь
|
|
|
17 кастрычніка 2004 г. |
правядзенне рэспубліканскага рэферэндуму па замене арт. 81 Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь
|
|
|
сакавік 2005 г. |
прыняцце дзяржаўнай Праграмы адраджэння і развіцця сяла на 2005–2010 г. |
|
|
19 сакавіка 2006 г. |
Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь на трэці тэрмін абраны А.Р.Лукашэнка |
|
СПІС ВЫКАРЫСТАНАЙ І РЭКАМЕНДУЕМАЙ ДЛЯ ВЫВУЧЭННЯ ЛІТАРАТУРЫ
Адамушка У. Палітычныя рэпрэсіі 20–50-ых гадоў на Беларусі. – Мінск, 1994.
Алексеев Л. В. Полоцкая земля в ІХ –ХIII вв. – М., 1966.
Арлоў Уладзімір. Таямніцы полацкай гісторыі. – Мінск, 1994.
Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя. – Мінск, 1993.
Болбас М.Ф. Развитие промышленности в Белоруссии (1795–1861 гг.). – Минск, 1966.
Вольф Ю. Князі на абшарах Вялікага княства Літоўскага ад канца ХІV стагоддзя // Спадчына. – 1992. – № 4 – 6; 1993. – № 1—3.
Галенчанка Г.Я. Францыск Скарына – беларускі і ўсходнеславянскі першадрукар. – Мінск, 1993.
Гарбачова В. Паўстанне 1830–1831 гг. на Беларусі. – Мінск, 2001.
Гісторыя Беларусі ад старажытных часоў да пачатку ХХІ ст. у пытаннях і адказах. – Мінск, 2003.
Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветных цывілізацый): Вучэбна-метадычны комплекс. – Мінск, 2003.
Гісторыя Беларусі ў кантэксце еўрапейскай цывілізацыі: Дапаможнік. – Мінск, 2003.
Гісторыя Беларусі: У 6 тамах. Т. 1. Старажытная Беларусь. – Мінск, 2000; Т. 3. Беларусь у часы Рэчы Паспалітай. – Мінск, 2004.
Гісторыя Беларусі: У 2 ч. Ч. 1. Са старажытных часоў да канца ХVІІІ ст.: Курс лекцый. І.П.Крэнь, І.І.Коўкель, С.В.Марозава і інш. – Мінск, 2000– 2002.
Гісторыя Беларусі: Даведачна-інфармацыйны дапаможнік. – Мінск, 1994.
Гісторыя сялянства Беларусі. Т. 1. – Мінск, 1997; Т. 2. – Мінск, 2002.
Голубеў В.Ф. Сялянскае землеўладанне і землекарыстанне на Беларусі ХVІ–ХVІІІ ст. – Мінск, 1992.
Голубеў В.Ф., Крук У.П., Лойка П.А. Ці ведаеце Вы гісторыю сваёй краіны. – Мінск, 1994.
Грыцкевіч А. Беларуская шляхта // Спадчына. – 1993. – № 1.
Доўнар-Запольскі М.В. Гісторыя Беларусі. – Мінск, 1994.
Драгун Юры. Уніяцкая царква Беларусі і дзяржаўная палітыка // З гісторыяй на «Вы». Выпуск другі. – Мінск, 1994.
Емяльянчык У.П. Паланез для касінераў. З падзей паўстання 1794 г. пад кіраўніцтвам Касцюшкі ў Беларусі. – Мінск, 1994.
Ермаловіч М.І. Па слядах аднаго міфа. – Мінск, 1989.
Ермаловіч М.І. Старажытная Беларусь: Полацкі і Новагародскі перыяды. – Мінск, 1990.
Ермаловіч М.І. Старажытная Беларусь. Віленскі перыяд. – Мінск,1994.
Ермаловіч М. Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае. – Мінск, 2000.
Запруднік Янка. Беларусь на гістарычных скрыжаваннях. – Мінск, 1996.
Ігнатоўскі У.М. Кароткі нарыс гісторыі Беларусі. – Мінск, 1991.
История Беларуси в документах и материалах. – Минск, 2000.
Кандыбовіч С. Разгром нацыянальнага руху ў Беларусі. – Мінск, 2000.
Касцюк М. Бальшавіцкая сістэма ўлады на Беларусі. – Мінск, 2000.
Кітурка І.Ф. Дзяржаўныя ўладанні на землях Беларусі ў другой палове ХVІІ–ХVІІІ ст.: палітыка гаспадарчага аднаўлення і развіцця. – Гродна, 2003.
Копысский З.Ю. Социально-политическое развитие городов Белоруссии в ХVІ – первой половине ХVІІ в. – Минск, 1975.
Копысский З.Ю. Экономическое развитие городов Белоруссии в ХVІ – первой половине ХVІІ в. – Минск, 1966.
Краўцэвіч А.К. Стварэнне Вялікага княства Літоўскага. – Мінск, 1998.
Ластоўскі В.Ю. Кароткая гісторыя Беларусі. – Мінск, 1992.
Літвін А. Акупацыя Беларусі (1941–1944). Пытанні супраціву і калабарацыі. – Мінск, 2000.
Лыч Л., Навіцкі У. Гісторыя культуры Беларусі. – Мінск, 1996.
Лютый А.М. Социально-экономическое развитие городов Белоруссии в конце ХVІІІ – первой половине ХІХ века. – Минск, 1987.
Мальдзіс А.І. Беларусь у люстэрку мемуарнай літаратуры ХVІІІ стагоддзя. – Мінск, 1982.
Мальцев А.Н. Россия и Белоруссия в середине ХVІІ века. – М.,1974.
Марозава С. Уніяцкая царква ў культурна-гістарычным развіцці Беларусі (1596–1839). – Гродна, 1996.
Марозава С.В. Уніяцкая царква ў этнакультурным развіцці Беларусі (1596–1839 гады). – Гродна, 2001.
Мелешко В.И. Очерки аграрной истории Восточной Белоруссии. – Минск, 1975.
Мелешко В.И. Классовая борьба в белорусской деревне во второй половине ХVІІ–ХVІІІ в. – Минск, 1982.
Мірановіч Яўген. Найноўшая гісторыя Беларусі. – Санкт-Пецярбург, 2003.
Найдзюк Я., Касяк І. Беларусь учора і сяньня. – Мінск, 1993.
Нарысы гісторыі Беларусі: У 2 ч. Ч. 1. – Мінск, 1994; Ч. 2. – Мінск, 1995.
Падокшын С.А. Беларуская думка ў кантэксце гісторыі і культуры. – Мінск, 2003.
Падокшын С.А. Філасофская думка эпохі Адраджэння ў Беларусі: Ад Францыска Скарыны да Сімяона Полацкага. – Мінск, 1990.
Падокшын С.А. Унія. Дзяржаўнасць. Культура (Філасофска-гістарычны аналіз). – Мінск, 1998.
Пашуто В.Т. Образование Литовско-Русского государства. – М., 1959.
Пилипенко М.Ф. Возникновение Белоруссии. – Минск, 1991.
Пичета В.И. Белоруссия и Литва ХV – ХVІ вв. – М., 1961.
Пичета В.И. История белорусского народа. – Минск, 2003.
Подокшин С.А. Реформация и общественная мысль Белоруссии и Литвы (вторая половина ХV – начало ХVII в.). – Минск, 1970.
Похилевич Д.Л. Крестьяне Белоруссии и Литвы в ХVII–ХVIII вв. – Львов, 1957.
Похилевич Д.Л. Крестьяне Белоруссии и Литвы во второй половине ХVIII в. – Вильнюс, 1966.
Рудовіч С. Час выбару: Праблема самавызначэння Беларусі ў 1917 годзе. – Мінск, 2001.
Сагановіч Г.М. Войска Вялікага княства Літоўскага ў ХVІ–ХVII стст. – Мінск, 1994.
Сагановіч Г. М. Невядомая вайна 1654–1667. – Мінск, 1995.
Сагановіч Г. Нарыс гісторыі Беларусі ад старажытнасці да канца ХVІІІ ст. – Мінск, 2001.
Саракавік І.А. Беларусазнаўства. – Мінск, 1998.
Спиридонов М.Ф. Закрепощение крестьянства Белоруссии (ХV–ХVI вв.). – Минск, 1993.
Статут Вялікага княства Літоўскага 1588 г.: Тэксты. Даведнік. Каментарыі. – Мінск, 1989.
Тарасаў К. Памяць пра легенды. Постаці беларускай мінуўшчыны. – Мінск, 1990.
Тарасаў С. Прылучэнне да хрысціянства // Беларускі гістарычны часопіс. – 1993. – №1.
Тарасаў С.В. Чарадзей з сёмага веку Траяна. – Мінск,1991.
Ткачоў М.А. Замкі і людзі. – Мінск, 1991.
Туронак Ю. Беларусь пад нямецкай акупацыяй. – Мінск, 1993.
Шибеко З.В., Шибеко С.Ф. Минск. Страницы жизни дореволюционного города. – Минск, 1990.
Шыбека З. Нарыс гісторыі Беларусі (1795–2002). – Мінск, 2003.
Штыхов Г.В. Города Полоцкой земли (ІХ–ХIII вв.). – Минск, 1978.
Штыхаў Г.В. Крывічы. – Мінск, 1992.
Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: У 6 тамах. – Мінск, 1993 – 2003.
Этнаграфія беларусаў. Гістарыяграфія, этнагенез, этнічная гісторыя. –Мінск, 1985.
Этнаграфія Беларусі: Энцыклапедыя. – Мінск, 1989.
Юхо Я.А. За вольнасць нашу і вашу: Тадэвуш Касцюшка. – Мінск, 1989.
Юхо Я.А. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі. – Мінск, 1992.
Юхо І. Крыніцы беларуска-літоўскага права. – Мінск, 1991.
Юхо Я.А., Емяльянчык У.П. «Нарадзіўся я ліцьвінам». Т. Касцюшка. – Мінск, 1994.