- •Жобаларды басқарудың теориялық негіздері
- •1.1 Жобаларды басқару ұғымы, мақсаты, қағидалары.
- •1.2 Жобаларды басқару стандарттары
- •1.3 Құрылыс саласындағы жобаларды басқару ерекшеліктері.
- •1.4 Жобаларды басқарудың құқықтық негіздері
- •2.1 Алматы қаласы мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау басқармасына жалпы шолу.
- •2.2 Сәулет және қала құрылысы бөлімі қызметінің стратегиялық бағыттары мен мақсаттары.
- •2.3 Алматы қаласы мемлекеттік сәулет-құрылыс басқармасының жобаларының қазіргі жағдайын талдау
- •3.1 Құрылыс саласындағы мәселелерді шешу жолдары.
- •3.2 Сәулет-құрылыс саласын жақсартуда мемлекеттің рөлін арттыру
2.3 Алматы қаласы мемлекеттік сәулет-құрылыс басқармасының жобаларының қазіргі жағдайын талдау
Басқарма, уәкілетті орган бола отырып, Алматы қаласының аумағында және қала маңы аймағында сәулет, құрылыс және қала құрылысы саласында мемлекеттік саясатты қалыптастырады және жүзеге асырады. Басқарма өзінің құзыретін жүзеге асыру шеңберінде сәулет-қала құрылысы қызметі саласында мемлекеттік реттеу және басқару бойынша ұсыныстар әзірлейді, аумақтық бағдарламаларды қаланы дамытудың кешенді әлеуметтік-экономикалық жоспарларын әзірлеу және келісуге тікелей қатысады. Сәулет басқармасы қаланың бас жоспарына тапсырыс беруші болып табылады. Сонымен Басқарма Бас жоспардың қағидаларының сақталуын, қала құрылыстық нормативтердің және қала аумағында құрылыс салу қағидалары талаптарының, қала құрылыстық қызметті реттеу регламенттерінің талаптарының сақталуын бақылайды.
Басқарма сонымен қатар Алматы және қала маңы аймағы аумағында қолданылатын сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі саласындағы мемлекеттік нормативтер жобаларын (мемлекеттік нормативтік құжаттар); Қолданыстағы ғимараттар мен құрылыстардың қайта жаңарту үдерісін, соның ішінде тұрғын ғимараттардың мансард және типтік қабаттарын үстіне қосып салуды реттеу қағидасын келіседі.
Басқарма Алматы қаласының аумағында және қала маңы аймағында сәулет, құрылыс және қала құрылысы саласында мемлекет мүддесін қамтамасыз етеді, экологиялық қауіпсіздік және қоршаған ортаны қорғау талаптарына сәйкес қаланың құрылысын, көлік, инженерлік және әлеуметтік инфрақұрылымын кешенді қалыптастыруға, абаттандыруға және көгалдандыруға жауап береді.
Басқарма міндетіне тарихи-мәдени мұра ескерткіштерінің сақталуын және сәулет, қала құрылысы және құрылыс құралдарымен табиғи ортаны қамтамасыз ету енеді. Бұдан басқа, Басқарма сәулет-қала құрылысы және құрылыс саласында заңнама нормаларының, мемлекеттік нормативтердің және белгіленген тәртіпте бекітілген сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметінің және қала аумағы мен қала маңы аймағын Қазақстан Республикасы заңнамасымен бекітілген шеңбрде қала құрылыстық игеру барысында басқа жобалау құжаттамаларына мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады.
Мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау органы өткізген тексерулер туралы ведомстволық статистикалық есептіліктің нысаны 2010 жыл бойынша жалпы тексерулер.
Кесте 12
Мемлкеттік сәулет-құрылыс бақылау органы өткізген тексерулер.
|
|
Барлығы |
Мемлекеттік мекемелер |
оның ішінде топтар бойынша |
|
жоғары тәуекел дәрежесі |
орташа тәуекел дәрежесі |
||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Тіркелген тексерулер |
1 |
4 |
4 |
4 |
|
Өткізілген тексерулер |
2 |
|
|
|
|
Жоспарлы тексерулер |
3 |
2 |
2 |
2 |
|
Бұзушылықтар анықталмаған тексерулер |
4 |
|
|
|
|
Жоспардан тыс тексерулер |
5 |
2 |
|
2 |
|
Бұзушылықтар анықталмаған тексерулер |
6 |
|
|
|
|
Қысқартылған тексерулер |
7 |
2 |
|
2 |
|
Аяқталмаған тексерулер |
8 |
2 |
|
2 |
|
Ескерту: [19] әдебиеғт бойынша автор құрастырған. |
Әр жыл сайын мемлекеттік мекеме сәулет-құрылыс бақылау басқармасы текесеру жүргізіп отырады.
Сурет 4. Бақылау басқармасының тексерулері [19].
2010 жылды қорытындылайтын болсақ жоспарлы, өткізілген және тіркелген тіркелулер саны өткен жылғамен салыстырғанда 2 есеге көбейір отырғанын байқауға болады.
Бұзушылықтар анықталмаған тексерулер, оның ішінде, әкімшілік және қылмыстық саны бұзушылықтар анықталғанына қарағанда әлде қайда көп болды. Алматы қаласы сәулет-құрылыс бақылау басқармасында қайта жоспарлау және қалпына келтіру бөлімінде 2010 жыл бойынша тұрғын үй және тұрғылықты емес ғимаратында келесідей жұмыстар атқарылды:
Есептілік мерзімінде бөлімі 11 орынға құрылыс-монтаж жұмыстарын жүргізуге рұқсат берілген, олардың ішінде:
Алмалы ауданына-5,
Бостандық ауданына-2,
Медеу ауданына-3,
Түркісіп ауданына-1 орынға рұқсат берілген.
Есептілік мерзімінде тұрғын үй саны-53 объект, тұрғылықты емес-24 объектіні құрады. Олардың ішінен іске асырған заңсыз құрылыстардың тұлғаларының қатынасы 175 әкімшілік материалын құрады.
Егер 2010 жылңы тексерумен 2011 жылғы тексеруді салдыстыратын болсақ есептілік нысаны 2010 жылғыға қарағанда өскенін байқаймыз [21].
Биылғы жылдың сараптамасы бойынша тіркелген, өткізілген, жоспарлы тексерулер жалпы саны өткен жылғымен салыстырғанда әлде қайда артып отырғанын байқауға болады. Өйткені әр жыл сайын мемлекеттік бақылау басқармасы өз жұмыстарын жақсы атқарып, сапалы құрылыс орындарының санын артып отыруына өз үлесін қосып отыр. 2011 жыл Алматы қаласының сәулет-құрылыс бақылау басқармасына өндірістік жұмысқа ордерлерді беру бойынша мәлімет. Мәлімет 2011 жыл бойынша берілген ордерлер саны.
Кесте 13
Биылғы жыл бойынша тіркелген, өткізілген және жоспарлы тексерулер.
Аудан |
Берілген ордерлер саны |
Солардың ішінен жабылғаны |
Берілген ордерлер |
Жабылған ордерлер |
Өңдеуге берілген ордерлер |
Солардың ішінен жабылғаны |
Келісілген жобалар |
Заңды және жеке тұлғалардан |
|||
|
|
|
|
|
|
||||||
|
2011жылдың қаңтарынан бастап |
|
Апта ішінде |
Апта ішінде |
|
|
Барлығы |
Апта ішінде |
Жұмыста |
Жабылған |
Балығы |
Алатау |
30 |
15 |
1 |
2 |
5 |
0 |
157 |
4 |
27 |
190 |
217 |
Алмалы |
113 |
44 |
1 |
4 |
6 |
0 |
163 |
2 |
8 |
1294 |
1302 |
Әуезов |
81 |
26 |
9 |
7 |
5 |
1 |
190 |
10 |
77 |
285 |
362 |
Бостандық |
103 |
39 |
4 |
7 |
4 |
1 |
135 |
5 |
15 |
453 |
468 |
Жетісу |
37 |
12 |
1 |
4 |
2 |
0 |
109 |
6 |
10 |
270 |
280 |
Медеу |
86 |
29 |
9 |
4 |
5 |
2 |
192 |
7 |
35 |
541 |
576 |
Түркісіп |
39 |
16 |
1 |
0 |
1 |
1 |
151 |
2 |
20 |
364 |
384 |
Барлығы: |
489 |
181 |
26 |
28 |
28 |
5 |
1097 |
36 |
192 |
3397 |
3589 |
Ескерту: [19] әдебиет бойынша автор құрастырған. |
Алматы қаласына берілген ордерлер әр аудан бойынша бөліп беріледі. Жалпы аудандарға берілген ордерлер саны-489 құрайды. Берілген ордерлер саны жабылған ордерлер санына қарағанда аз екенін көреміз.
Сурет 5. Алматы қаласы бойынша берілген ордерлер [19].
Келісілген жобалардың барлығы 1097, ол өткен жылғымен салыстырғанда әлде қайда көп. Жұмыс нәтижесі әр жылы жақсы болу үшін басқарма апта ішінде бақылау жұмыстарын жүргізіп отырады. Оны төмендегі диаграммадан көруімізге болады. Бұл дегеніміз басқарма өз жұмысын жақсы атқарып жатыр. Өңдеуге берілген ордерлер саны 28-ді құрайды. Басқарма тұрғын және тұрғын емес орын-жайларды, ғимараттарды, жеке тұрғын үйлерді қайта жаңарту, ішкі қайта жоспарлау және қайта жабдықтау, негізгі конструкцияларын өзгертуді және қосымша жер учаскесін қосуды талап етпейтін, құрылымдардың, ғимараттардың, құрылыстардың қас беттерін жаңарту туралы шешім қабылдайды.
Кесте 14
Алматы қаласы бойынша салынып жатқан тұрғын үйлер саны.
№ |
Салушының аты |
Тұрғын үй кешенінің аты |
Саны (бірлік) |
Жалпы тұратын аудан |
Жалпы пәтер саны |
Үлесшінің сатып алған пәтерлер саны |
Дайындық дәрежесі |
Құрылыстың аяқталу уақыты |
|||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
|||||||
|
Бүкіл бөлім бойынша барлығы |
27 тұрғын үй кешені |
200 |
1528429 |
14254 |
6153 |
|
|
|||||||
14-ші кестенің жалғасы |
|||||||||||||||
|
Барлығы: |
3 тұрғын үй кешені |
86 |
766690 |
5930 |
1593 |
|
|
|||||||
«Самұрық қазын» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ-«Альянс банк»-«Салушы» сызбасы бойынша. |
|||||||||||||||
|
Барлығы: |
1 тұрғын үй кешені |
65 |
546853 |
4295 |
1304 |
|
|
|||||||
1 |
«Айт хаузинг» ЖШС |
«Ахсель кент» тк |
65 |
546853 |
4295 |
1304 |
38% |
2010 жыл қараша |
|||||||
«Самұрық қазын» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ-«Жылжымайтын мүлік қоры» АҚ-«Салушы» сызбасы бойынша |
|||||||||||||||
|
Барлығы: |
2 тұрғын үй кешені |
21 |
219837 |
1635 |
289 |
|
|
|||||||
2 |
«А-corp» АҚ |
«Бес тұлға» тк |
5 |
110943 |
798 |
105 |
57% |
2011 жыл тамыз |
|||||||
3 |
«Алматы қ.ПКС әкім-гі» |
«Меркур град»тк |
16 |
108894 |
837 |
184 |
30% |
2011ж желтоқсан |
|||||||
Ескерту: [19] әдебиет бойынша автор құрастырған. |
Заңнамамен бекітілген тәртіпте Басқарма пайдалануға берілетін объектілерді қабылдайды. «Самұрық қазын» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ Алматы қаласы бойынша қаржыландыру көзі.
Алматы қаласы мемлекеттік сәулет-құрылыс басқармасы мен «Самұрық қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ арасында тұрғын үй кешені салынып, солардың жалпы көлемін, пәтерлер санын, үлесшінің сатып алған пәтерлер санының сомасы. Салынған пәтерлер 2010 жылдың қараша айында және 2011 жылдың тамыз айы мын желтоқсан айында біткен. Дайындық дәрежесін сонымен бұл пәтерлер қанша көлемді алып жатқанын көруге болады. «Самұрық қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» АҚ қаржыландырып отырған тұрғын үй кешендер саны көп және соны басқарма өз назарында ұстап үлесін тигізіп отыр. Оны төмендегі диаграммадан көруге болады.
Сурет 6. Алматы қаласы бойынша салынып жатқан тұрғын үйлер саны [19].
Мемлекеттік сәулет-құрылыс бақылау басқармасының негізгі міндеті, құрылысы жүріп жатқан нысандардың сапасын ретке келтіру. Бірінші кезекте техникалық қадағалаушыларға, авторлық қадағалаушыларға, мердігер мекеменің ішкі бақылаушыларына талаптар қойылады. Басқарма бекітілген нормативтерге, сәулет-қала құрылысы, экологиялық немесе басқа талаптарға, Алматы қаласының сәулет және қала құрылысы органдарымен келісілген және бекітілген сәулет-жоспарлау тапсырмаларына және бастапқы-рұқсат құжаттарына жауап бермейтін жобаларды келісуден бас тартуға құқылы. Сондай-ақ Басқарманың сәулет-қала құрылысы қызметі саласында Қазақстан Республикасы заңнамаларының бұзылуына айыпты тұлғаларды тәртіптік, әкімшілік жазаға немесе қылмыстық жауапкершілікке тарту үшін материалдарды жіберу құқығы бар.
Бұрынғы механизмдердің жұмысын тоқтатуы (әлеуметтік-экономикалықты қосқанда) елді мекендердің инфрақұрылымдарын жаңалау мен бір уақытта мекемелердің жаңа принциптерінің болмауы ауыларалық аумақтарды игеру, дамыту және аумақтарды мемлекеттік қалыптастыру негізінде салу белгілі келеңсіз жағдайларға әкеліп соқты. Қазіргі уақытта сәулет және қала құрылысы саласында төмендегідей мәселелер (экологиялық, әлеуметтік-экономикалық, әлеуметтік-демографиялық және әлеуметтік жоспарлау) бар:
Аудан дамуының қала құрылысының бекітілген кешенді жобасының, қала құрылысы құжаттарының (бас жоспарының, жоспарланған детальды жобасының, елді мекендердегі құрылыс жобасының), топографо-геодезиялық түсіру мен елді мекендердің электрондық картасының болмауы;
Сәулет және қала құрылысын мемлекеттің төмен деңгейде қаржыландыруы;
Елді мекендердің сәулеттік бетін жақсарту бойынша сәулет-құрылыс концепциясының біртұтастығының қажеттілігі.
Кесте 15
Тұрғын үйлердің жалпы алаңын пайдалануға беру. Жалпы алаңы мың шаршы метр.
|
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2009 |
2010 |
2011 |
Ақмола |
39 |
56 |
108 |
147 |
162 |
209 |
157 |
156 |
Ақтөбе |
92 |
102 |
297 |
420 |
352 |
370 |
382 |
404 |
Алматы |
133 |
146 |
257 |
377 |
468 |
527 |
561 |
620 |
Атырау |
191 |
304 |
432 |
495 |
492 |
508 |
515 |
548 |
Батыс Қазақстан |
77 |
109 |
173 |
213 |
228 |
219 |
189 |
207 |
Жамбыл |
273 |
81 |
161 |
218 |
211 |
234 |
240 |
218 |
Қарағанды |
37 |
136 |
241 |
315 |
479 |
484 |
491 |
231 |
Қостанай |
35 |
49 |
113 |
144 |
162 |
187 |
188 |
195 |
Қызылорда |
74 |
92 |
158 |
205 |
214 |
218 |
255 |
252 |
Маңғыстау |
122 |
168 |
234 |
359 |
461 |
471 |
477 |
501 |
Оңтүстік Қазақстан |
314 |
382 |
766 |
929 |
813 |
609 |
180 |
229 |
Павлодар |
46 |
57 |
114 |
170 |
165 |
143 |
142 |
82 |
Солтүстік Қазақстан |
43 |
62 |
120 |
151 |
143 |
217 |
107 |
104 |
Шығыс Қазақстан |
82 |
115 |
206 |
245 |
194 |
230 |
209 |
222 |
Астана қаласы |
261 |
421 |
1 007 |
1 024 |
1 152 |
1 212 |
1 260 |
1 382 |
Алматы қаласы |
292 |
311 |
605 |
833 |
983 |
1 010 |
1 050 |
1 056 |
Қазақстан Республикасы |
2 111 |
2 591 |
4 992 |
6 245 |
6 679 |
6 848 |
6 403 |
6 409 |
Ескерту: [19] әдебиет бойынша автор құрастырған. |
Облыстар бойынша айырмашылықты төмендегі диаграмма арқылы көруге болады.
Сурет 7. Қазақстан бойынша тұрғын үйлерді беру негізіндегі мәліметтер.
Көріп отырғанымыздай Алматы қаласы бойынша 2010 жылы 1050 мың шаршы метр пайдалануға берілсе, 2011 жылы 1056 мың шаршы метр пайдалануға беріліп отыр. Тұрғын үйлерді пайдалануға беру туралы ай мен 3 жыл аралығындағы көрсеткіштері және пайыздық көлемі [19].
Кесте 16
Тұрғын үйлерді пайдалануға беру.
|
қаңтар |
ақпан |
наурыз |
сәуір |
мамыр |
маусым |
шілде |
тамыз |
қыркүйек |
қазан |
қараша |
желтоқсан |
Тұрғын үйлерді пайдалануға беру, жалпы алаңы мың шаршы метр |
||||||||||||
2010 |
625 |
301 |
437 |
314 |
343 |
669 |
463 |
548 |
439 |
527 |
564 |
1177 |
2011 |
411 |
546 |
320 |
350 |
347 |
683 |
516 |
436 |
553 |
507 |
728 |
1135 |
2012 |
682 |
557 |
480 |
325 |
|
|
|
|
|
|
|
|
ағымдағы жылдың өткен айына %-бен |
||||||||||||
Тұрғын үйлерді пайдалануға беру |
||||||||||||
2010 |
59,0 |
48,1 |
145,3 |
71,9 |
109,2 |
195,2 |
69,2 |
118,4 |
80,1 |
120,1 |
106,9 |
208,7 |
2011 |
34,9 |
132,8 |
58,6 |
109,2 |
99,3 |
196,6 |
75,5 |
84,5 |
126,9 |
91,7 |
143,5 |
156,0 |
2012 |
60,1 |
81,6 |
86,2 |
67,8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
өткен жылдың тиісті айына %-бен |
||||||||||||
Тұрғын үйлерді пайдалануға беру |
||||||||||||
2010 |
142,6 |
59,3 |
85,3 |
78,2 |
85,2 |
98,0 |
103,9 |
116,3 |
90,6 |
110,5 |
109,8 |
111,0 |
2011 |
65,8 |
181,6 |
73,2 |
111,3 |
101,3 |
102,0 |
111,4 |
79,5 |
126,0 |
96,2 |
129,0 |
96,4 |
2012 |
165,9 |
101,9 |
149,9 |
93,0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ескерту: [19] әдебиет бойынша автор құрастырған. |
Басқарма қабылдаған шешімдерді, Алматы қаласының аумағындағы барлық заңды және жеке тұлғалар орындауға міндетті. Басқарма сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі мәселелері бойынша халықаралық және басқа ұйымдарда Алматы қаласы әкімдігінің мүддесін білдіреді.
Сурет 8. Тұрғын үйлерді пайдалануға беру [19].
Көріп отырғынымыздай жылдың аяғында тұрғын үйлерді пайдалануға беру едәуір өскенін байқаймыз [22].
3 ҚҰРЫЛЫС САЛАСЫНДАҒЫ ЖОБАНЫ БАСҚАРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ.