- •Рэцэнзенты:
- •Уводзіны
- •2. Віды заняткаў і формы кантролю ведаў
- •3. Лекцыйны курс
- •4. Семінарскія заняткі
- •Прыкладныя тэмы кантрольных работ для студэнтаў завочнай формы навучання
- •Прыкладныя тэмы курсавых работ
- •5. Вучэбна-метадычныя матэрыялы па спецкурсу “Гісторыя Полацка: па матэрыялах археалагічных даследаванняў” Асноўная вучэбная і навуковая літаратура
- •Дапаможная вучэбная і навуковая літаратура
- •6. Вучэбна-метадычная карта дысцыпліны (5 семестр)
- •Лекцыйны курс
- •Гістарычныя помнікі полацка
- •Дайце разгорнуты адказ
- •Літаратура
- •Распаўсюджванне культурных напластаванняў полацка IX – XVIII стст., іх датаванне па дэндрахраналогіі і рэчавых матэрыялах
- •Дайце разгорнуты адказ
- •Літаратура
- •Археалагічнае вывучэнне сафійскага сабора
- •Дайце разгорнуты адказ
- •Літаратура
- •Археалагічнае вывучэнне манументальных пабудоў хіі – XV стст. На верхнім і ніжнім замках
- •Дайце разгорнуты адказ
- •Літаратура
- •Археалагічнае вывучэнне манументальных пабудоў хіі ст. У спаса-ефрасіннеўскім манастыры
- •Дайце разгорнуты адказ
- •Літаратура
- •Археалагічна-архітэктурныя даследаванні на тэрыторыі княжацкага барысаглебскага манастыра ў бельчыцы
- •Дайце разгорнуты адказ
- •Літаратура
- •Полацкая школа дойлідства
- •Дайце разгорнуты адказ
- •Літаратура
- •Матэрыяльная культура старажытнага полацка па дадзеных археалагічных крыніц
- •Дайце разгорнуты адказ
- •Літаратура
- •Тэрміналагічны слоўнік
- •Метадычныя рэкамендацыі па выкананню практычных заданняў на семінарскіх занятках
- •Практыкум тэма 1. Гістарычныя помнікі полацка
- •План пытанняў
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Тэма 5. Археалагічнае вывучэнне барысаглебскага (княжацкага) манастыра
- •План пытанняў
- •Тэмы рэфератаў
- •Літаратура
- •Метадычныя парады па выкананні курсавых работ
- •1. Агульныя палажэнні
- •2. Структура курсавой работы
- •3. Правілы афармлення курсавой работы
- •Прыклад афармлення спіса крыніц
- •Пытанні да заліку
- •Кантрольныя пытанні да тэм курса гістарычныя помнікі полацка
- •Распаўсюджванне культурных напласта ванняў полацка IX – XVIII стст., іх датаванне па дэндрахраналогіі і рэчавым матэрыялам
- •Археалагічнае вывучэнне сафійскага сабора
- •Археалагічнае вывучэнне манументальных пабудоў хіі – XV стст. На верхнім і ніжнім замках
- •Археалагічнае вывучэнне манументальных пабудоў хіі ст. У спаса-ефрасіннеўскім манастыры
- •Археалагічна-архітэктурныя даследаванні на тэрыторыі княжацкага барысаглебскага манастыра ў бельчыцы
- •Полацкая школа дойлідства
- •Матэрыяльная культура старажытнага полацка па дадзеных археалагічных крыніц
- •Тэставыя заданні да тэм курса гістарычныя помнікі полацка
- •Распаўсюджванне культурных напластаванняў полацка IX – XVIII стст., іх датыроўка па дэндрахраналогіі і рэчавым матэрыялам
- •Археалагічнае вывучэнне сафійскага сабора
- •Археалагічнае вывучэнне манументальных пабудоў XII – XV стст. На верхнім і ніжнім замках
- •Археалагічнае вывучэнне манументальных пабудоў XII ст. У спаса-ефрасіннеўскім манастыры
- •Археалагічна-архітэктурныя даследаванні на тэрыторыі княжацкага барысаглебскага манастыра
- •Полацкая школа дойлідства
- •Матэрыяльная культура старажытнага полацка па дадзеных археалагічных крыніц
- •Гісторыя полацка: па матэрыялах археалагічных даследаванняў вучэбна-метадычны комплекс
- •2 11440, Г. Наваполацк, вул. Блахіна, 29
Метадычныя рэкамендацыі па выкананню практычных заданняў на семінарскіх занятках
Семінар – гэта асаблівая форма групавых заняткаў па вучэбнай дысцыпліне, асноўнай характарыстыкай якой з’яўляецца абмеркаванне праблемных пытанняў курса пры самым актыўным удзеле студэнтаў. На семінары кожны студэнт павінен найбольш глыбока засяродзіцца на вывучэнні абмяркоўваемай праблемы, пазначыць галоўныя пытанні і знайсці на іх правільныя, навукова аргументаваныя і пацверджаныя гістарычнымі крыніцамі адказы.
Семінарскія заняткі прадстаўляюць студэнтам магчымасць праявіць свае веды па найбольш складаных тэмах вучэбнага курса.
Належная падрыхтоўка да семінарскіх заняткаў – гэта шлях да паспяховага авалодання ведамі па спецкурсу “Гісторыя Полацка”. Менавіта падчас правядзення семінараў студэнты набываюць навыкі публічных выступленняў перад аўдыторыяй, вядзення дыскусіі, доказнасці сваіх поглядаў па шэрагу гістарычных праблем.
Падрыхтоўка да семінарскіх заняткаў прадугледжвае не толькі паглыбленае вывучэнне навуковых артыкулаў, манаграфій і калектыўных прац, але і знаёмства пры дапамозе выкладчыка з першакрыніцамі – помнікамі археалогіі: рухомымі і нерухомымі артэфактамі, якія захаваліся да нашых дзён і ў якіх адлюстраваны ступень развіцця і культура грамадства на пэўным этапе яго існавання.
Падрыхтоўку да семінарскіх заняткаў неабходна пачынаць з работы над вучэбным і лекцыйным матэрыялам па дадзенай праблеме, пасля чаго перайсці да вывучэння навуковых артыкулаў, манаграфій і першакрыніц. Пры падрыхтоўцы да семінарскіх заняткаў рэкамендуецца весці кароткі канспект па найбольш важных пытаннях тэмы, гэты план-канспект можна выкарыстоўваць падчас выступлення і дыскусіі ў аўдыторыі.
Важнай формай работы з’яўляецца анатаванне манаграфій. Гэтая форма індывідуальных заняткаў прадугледжвае самакантроль ступені засваення гістарычнай інфармацыі. Веды, уменні і навыкі, атрыманыя падчас занатавання навуковых манаграфій, будуць садзейнічаць напісанню курсавых і дыпломных работ па шэрагу актуальных праблем гісторыі Беларусі. Абавязковай формай кантроля падчас гэтай працы з’яўляецца прадстаўленне і абарона самастойна распрацаванага пашыранага плана-канспекта той ці іншай навуковай манаграфіі.
Практыкум тэма 1. Гістарычныя помнікі полацка
(4 гадзіны)
План пытанняў
Нанясіце на план Полацка старажытнае гарадзішча і паселішча, Верхні і Ніжні замак, полацкія пасады (Вялікі, Запалоцкі, Астроўскі, Крыўцоў, Слабадскі, Экіманскі), старажытнае русла Палаты.
Гісторыя археалагічнага даследавання гістарычных помнікаў Полацка.
Абарончыя збудаванні Полацка IX – XVIII стст.:
Старажытнага гарадзішча.
Верхняга замка.
Вялікага і Запалоцкага пасадаў.
Ніжняга замка: палітычныя мэты і гістарычныя рэаліі.
Барысаглебскага (княжацкага) манастыра.
Асаблівасці тапаграфічнага размяшчэння Бельчыцкага і Спаса-Ефрасіннеўскага манастыроў.
Асаблівасці размяшчэння Храма-на-рове і Царквы на стрэлцы Ніжняга замка.
Манастыр Іаана Прадцечы на Востраве: гіпотэзы і факты.
Заданне для самастойнай работы
Зрабіце разгорнутыя анатацыі манаграфічных выданняў Г.В. Штыхава “Старажытны Полацк” і С.В. Тарасава “Полацк IX – XVII стст.: гісторыя і тапаграфія”.
Тэмы рэфератаў
Навуковы лёс А.М. Ляўданскага.
Навуковая дзейнасць археолага, гісторыка Г.В. Штыхава.
Літаратура
Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя. Мн, 1993.
Дук Д.У., Тарасаў С.В. Да пытання тапаграфічнага развіцця Вялікага пасада Полацка ў ХІ ст. // Гістарычна-археалагічны зборнік. 2005. № 20.
Тарасаў С.В. Полацк у IX – XVII стст.: гiсторыя i тапаграфiя. Мн., 1998.
Штыхов Г.В. Древний Полоцк (IX – XIII вв.). Мн., 1976.
ТЭМА 2. ПАХОДЖАННЕ І РАННЯЯ ГІСТОРЫЯ ПОЛАЦКА
(2 гадзіны)
План пытанняў
Праблема паходжання гарадоў Усходняй Еўропы па дадзеных пісьмовых і археалагічных крыніц.
Этнічная сітуацыя на тэрыторыі Беларускага Падзвіння ў VIII – IX стст.
Полацк і раннегарадскія абшчынныя цэнтры (Віцебск, Лукомль) на тэрыторыі Беларускага Падзвіння: асноўныя вынікі археалагічнага вывучэння.
Летапісная гісторыя Полацка (IX – XIII стст) і помнікі археалогіі.