- •Учреждение образования
- •Кафедра классической и современной зарубежной филологии Латинский язык
- •Брест БрГу имени а.С. Пушкина
- •Предисловие
- •Тема 1. Алфавит. Правила чтения
- •1. Прочитайте, объясните правила чтения, запишите слова в транскрипции:
- •Тема 2. Слогораздел. Количество слога. Ударение
- •1. Разделите слова на слоги, поставьте ударения в словах, запишите слова в транскрипции:
- •2. Proverbia et dictiōnes (пословицы и поговорки).
- •1. Просклоняйте имена существительные:
- •5. Определите латинскую основу следующих слов:
- •6. Proverbia et dictiōnes (пословицы и поговорки).
- •Тема 8. Nomĭna adjectiva I–II declinatiōnis. Pronomĭna possessīva. Pronomĭna personalia. Pronomen reflexīvum
- •1. Составьте и просклоняйте словосочетания:
- •2. Переведите на русский язык:
- •3. Согласуйте имена прилагательные с существительными:
- •4. Переведите на латинский язык действительной и страдательной конструкцией:
- •3. Определите латинскую основу следующих слов:
- •4. Определите латинскую основу следующих слов:
- •5. Proverbia et dictiōnes (пословицы и поговорки).
- •Тема 15.NomenSubstantivum.DeclinatioIv. Declinatio V
- •1. Составьте словосочетания и просклоняйте:
- •2. Переведите на русский язык:
- •3. Выучите наизусть названия дней недели:
- •4. Определите латинскую основу следующих слов:
- •5. Proverbia et dictiōnes (пословицы и поговорки).
- •Тема 16. Nomina Adjectiva. Declinatio III. Participium Praesentis Activi
- •1. Просклоняйте словосочетания:
- •2. От глаголов образуйте Participium Praesentis Activi, переведите. Причастия просклоняйте:
- •3. Переведите на русский язык:
- •4. Определите латинскую основу слов:
- •5. Proverbia et dictiōnes (пословицы и поговорки).
- •Тема 17. Adjectīva. Gradus comparatiōnis
- •1. Образуйте степени сравнения прилагательных, переведите на русский язык:
- •2. Переведите на латинский язык:
- •3. Переведите на русский язык; выпишите имена прилагательные в формах степеней сравнения:
- •4. Определите латинскую основу следующих слов:
- •5. Proverbia et dictiōnes (пословицы и поговорки).
- •Тема 18. Adverbium. Gradus comparatiōnis adverbiōrum
- •1. Заполните таблицу; образованные формы переведите на русский язык:
- •2. Заполните пропуски наречиями, выбрав нужные из правого столбика; переведите предложения на русский язык:
- •3. Образуйте сравнительную степень следующих наречий, переведите на русский язык:
- •1. Образуйте ablativus singularis et pluralis следующих местоимений:
- •2. Переведите на руский язык предложения:
- •3. Переведите текст на русский язык:
- •4. Определите латинскую основу следующих слов:
- •6. Определите латинскую основу следующих слов:
- •5. Определите латинскую основу слов:
- •1. Согласуйте числительные с существительными:
- •Тема 24. Неличные формы глагола. Gerundium. Gerundivum
- •Тема 26. Основы римского стихосложения
- •1. Прочитайте:
- •Крылатые выражения
- •Тексты для чтения и перевода De Romŭlo et Remo
- •De Italia antīqua
- •De Roma
- •Arma Romanōrum
- •De castris Romanōrum
- •De Jovĕ
- •Литература
- •Оглавление
Тексты для чтения и перевода De Romŭlo et Remo
Romŭlus et Remus filii Rheae Silviae sunt, gemĭni ex familia regia. Ut fama est, pater puerōrum Mars, deus bellōrum, est. Amulius, vir duri anĭmi, puĕros necāre studet. Imperio Amulii gemĭni in alveo ponuntur et in fluvium jaciuntur. Sed pueri a deis servantur. Subĭto lupa advĕnit et gemĭnos nutrit. Deinde a pastōre Faustŭlo puĕri inveniuntur et educantur. Postea Roma a Romŭlo et Remo condĭtur.
De Italia antīqua
Antīqua Italia patria multōrum populōrum est. Praeter Romānos Etrusci, Galli, Sabīni aliiquae popŭli unā cum Romānis Italiam incŏlunt. Etiam Graeci octāvo saecŭlo ante aeram nostram ex patriā suā in Italiam et in insŭlam Siciliam veniunt, nam nautae strenui sunt. Multas colonias ibi condunt, oppĭdă pulchră struunt, suam novam patriam amant et Graeciam Magnam vocant.
Incŏlae Italiae agricŏlae boni sunt. Magno cum studio agros colunt et armenta alunt. In Italiā multae vineae sunt atque olīvae crescunt. Sed vita incolārum dura est. Nam non solum in agro et in vineā labōrant, sed etiam vias muniunt et inimīcos a vicis oppidisque armis prohĭbent.
De Roma
Roma veterrĭma urbs Italiae putātur, sed coloniae Graecōrum in orā sitae vetustiōres sunt. Primo urbs minĭma fuit, viae angustissĭmae et domus humillĭmae, aedificia autem publĭca ampliōra et ornatiōra erant. In Capitolio, arce Romāna, Jovi Maxĭmo templum celeberrĭmum fuĕrat. Imperatōrum temporĭbus urbs dissimillĭma fuit vetustiōri: viae latissĭmae, domus maxĭmae, fora amplissĭma erant. Roma templis plurĭmis et simulacris pulcherrĭmis ornāta erat. Templa Romāna simillĭma templis Graecis erant. Maxĭmus est numĕrus monumentōrum vetĕris Romae.
Arma Romanōrum
Romāni habent arma et tela. Arma Romanōrum sunt galea, lorīca et scutum; tela autem sunt gladii, pila et sagittae. Signum copiārum Romanārum est aquĭla. Tubae copias ad bellum vocant. Romāni machĭnis saxa in muros oppidōrum inimicōrum jaciunt. In bello cotidie castra ponunt. Castra vallo fossāque muniunt. Romāni oppĭda, vicos, agros, templa deōrum armis defendunt.
De castris Romanōrum
A Romānis castra in bello ponebantur. Primo a tribūno locus idoneus eligebātur, ubi aqua et cibus facĭle inveniebantur. Deinde quadrātum spatium signabātur et muniebātur. In mediis castris multa tabernacŭla ponebantur. Circum castra vallum aedificabātur et fossa fodiebātur. Impedimenta et spolia in spatio inter vallum et tabernacŭla cumulabantur. In castris custodiae per vallum disponebantur. Ităque copiae secūrae in castris dormiēbant.
Imperātor dicit: “Milĭtes! Si inimīci vallo appropinquābunt, statim a custodiis cernentur. Signum tuba dabĭtur. Si strenui erĭtis et fortĭter pugnābĭtis, inimīci depellentur et vincentur. Captīvī tum Romam ducentur, vobis praemia magna dabuntur. Gloria magna parabĭtur vobis”.
De Jovĕ
Antīquī Romānī multos deos colēbant. Domĭnus caelī et terrae erat Juppĭter. Poētae Graeci Jovem patrem deōrum hominumque vocābant. Et dei et homĭnes Jovem timēbant. Juppĭter in Olympo habitābat et cum fratrĭbus mundum gubernābat. In tutēla Jovis praecipue reges erant. Juppĭter auctor erat legum humanārum. Fratrēs Jovis erant Neptūnus et Pluto, sorōrēs – Juno, Ceres, Vesta.
Bestiae nonnŭlae deis sacrae erant, ut aquĭla Jovī, Pavo Junōnī, equus Neptūno, gallus Aesculapio. Ex arborĭbus oliva Minervae sacra erat, Apollĭnī laurus, Plutōnī cupressus.