- •Әскери гигиена
- •Аңдатпа
- •Мазмұны
- •Соғыс уақытындағы санитарлық- гигиеналық шаралардың ұйымдастырылу негізі
- •Әртүрлі қорғаныстық жүйеде қорғаныс киімімен жұмыс істеу
- •Соғыс жағдайында гигиеналық қамтудағы медициналық іс- шаралардың ерекшелігі
- •Гигиеналық тәрбие
- •Қарулы Күштердегі санитарлық қадағалау
- •Медициналық гигиеналық қамтылудың ұйымдастырылуында медицинаналық қыметтегі пайдаланылатын құрал-жабдықтар мен күштер
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскерді қоныстандыру гигиенасы
- •Әскердің далалық қоныстануы
- •Әскерилерді далалық қоныстандырудағы пайдаланатын имараттардың гигиеналық сипаттамасы
- •Әскери паналық орын (убежище)
- •Монша - кір жуудағы қызмет
- •Ұрыс алаңдарын санитарлық тазалау
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскерді сумен қамтуда санитарлық қадағалауды ұйымдастыру
- •Су сапасына қойылатын талаптар және су тұтынушылар нормасы
- •Су көздерін барлау және гигиеналық баға беру
- •Су жабдықтайтын пункт пен су бөлетін пункттер
- •17Сурет. Суды сақтауға тасымалдауға араналған цистерна. А-цистерна: цв-4;б-цв-3.
- •Шабуылдайтын және қорғанатын әскери бөлімдерді сумен қамтудың гигиеналық ерекшеліктер
- •Дала жағдайында суды тазалау
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Дала жағдайында әскерді тамақтандыруда санитарлық қадағалануды өткізу және ұйымдастыру негізі
- •Әскери құрамды тамақтандырудың жалпы ережесі мен ұйымдастырылуы
- •Тамақтануда гигиеналық қамтудағы медициналық шаралар
- •Дала жағдайында тамақтану
- •Далалық жерде жаппай қырып жою қаруын (жқжқ) қолданғанда тамақтану
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Дала жағдайында судың және тамақтандырудың гигиеналық сараптамасы
- •Ақпарат жинау
- •Әскер тұрған орындағы болатын зерттеулер
- •Лабораториялық зерттеулер
- •Эксперт қорытындысы
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскерилердің еңбек гигиенасы Мекендік мәселеде әскери мамандардың еңбек гигиенасының сипаттамасы
- •Дербес қорғану құралдарының амалдары мен жеке құрам жұмысының ерекшелігі
- •Әскери еңбектегі химиялық фактордың рөлі
- •Мотоатқыштар мен танк бөлімдеріндегі еңбек гигиенасы
- •Радиолокациялық станциялардағы (рлс) еңбек гигиенасы
- •Дене қызуы мен суынуында киімдердің ұтымдылығының профилактикалық маңызы
- •Артиллериядағы еңбек гигиенасы
- •Әскер қозғалысындағы гигиена Әскер қозғалысы және гигиеналық іс-шаралар
- •Әскердің теміржол, су және авиациялық көлікпен тасымалдануы
- •Әскердің автомобильдермен тасымалдануы
- •Автомобильдік тасмалдауда орта факторының қолайсыздығы
- •Маршпен жүрудегі гигиеналық қамтылу
- •Өзіндік бақылау және сабақты талқылау сұрақтары
- •Әскери гигиенадан машықтану сабақтарына арналған жетекші нұсқаулық
- •Медициналық профилактикалық істер факультетіне , әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар Жалпы жоспар
- •Жалпы медицина факультетіне әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар
- •Жалпы жоспар
- •Дәрістер
- •Барлығы 6
- •Стоматология факультетіне әскери гигиена пәніне арналған тақырыптық және күнтізбелік сабақтық жоспар
- •Машықтану сабақтары
- •V. Машықтану дағдылары
- •Vі. Орындалатын жұмыстардың есебі
- •Әскерді тамақтандыруындағы санитарлық- гигиеналық бағалау
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •VI. Орындалған жұмыстың есебі:
- •II. Сабақтың мақсаты:
- •Бақылау сұрақтарына жауап дайындау:
- •IV. Жұмыстың мазмұны және орындалу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Оқу зерттеу жұмысы:
- •Әскерді сумен жабдықтаудағы санитарлық - гигиеналық бақылау
- •II. Сабақтың мақсаты:
- •Бақылау сұрақтарына жауап дайындау:
- •IV. Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •IV.Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •VII.Орындалған жұмыстың есебі:
- •Жаппай қырып жоятын қаруды қолдану жағдайында тағам мен және сумен жабдықтаудың санитарлық- гигиеналық бақылануы
- •II.Сабақтың мақсаты:
- •III.Cабақтың өзіндік дайындық тапсырмалары:
- •1V. Машықтану дағдылары:
- •V. Жұмыстың мазмұны және өткізу реті:
- •VII. Орындалған жұмыс есебі туралы:
- •Әр түрлі әскери саладағы еңбек жағдайының гигиеналық бақылануы
- •III.Сабақта өзіндік тапсырмаларды дайындау:
- •Cабақтың өзіндік дайындық тапсырмалары:
- •IV. Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •VII. Орындалған жұмыс есебі:
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Оқу зерделеу жұмыстары:
- •Vіі. Орындалған жұмыс есебі:
- •Жалпы медицина факультеті студенттеріне әскери гигиенаға арналған практикалық сабақтың әдістемелік нұсқауы
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі1. Орындалатын жұмыстардың есебі:
- •2 Сабақ
- •VI. Орындалған жұмыстың есебі:
- •II. Сабақтың мақсаты:
- •IV. Жұмыс мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vп Орындалған жұмыстың есебі:
- •Әртүрлі бөлек әскери саладағы еңбек жағдайының гигиеналық бақылануы
- •II.Сабақтың мақсаты:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Оқу зерттеу жұмыстары:
- •Vіі. Орындалған жұмыс есебі:
- •Стомотология факультетінің студенттеріне арналған әскери гигиенаның машықтану сабағы Әскерді қоныстандырудағы санитарлық гигиеналық бақылау
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Орындалатын жұмыстардың есебі:
- •Әскердің тамақтандыруындағы санитарлық гигиеналық бағалау
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •V .Машықтану дағдылары:
- •V1. Орындалған жұмыстың есебі:
- •Бақылау сұрақтарының жауаптарын дайындау:
- •IV. Сабақ мазмұны және өткізу реті:
- •V. Машықтану дағдылары:
- •Vі. Орындалған жұмыс есебі:
- •Әскери гигиена пәніне арналган тесттік сұрақтар:
- •Әскери гигиенадағы қолданыстағы терминдік сөздер
- •Әдебиеттер
- •Мазмұны
Су жабдықтайтын пункт пен су бөлетін пункттер
С у м е н ж а б д ы қ т а у п у н к т і дегеніміз – суды аластап тазалайтын, сақтайтын, және су беретін орын. Ол суды қар ретінде беруіне арналған орын с у б ө л е т і н п у н к т і деп аталады.(10 ,11, 12 -суреттер)
Суды таратып өрістетін сирек жабдықтау пункттерін орын таңдауда санитарлық эпидемиялық аумақтың жай – күйін , тұрғын – орынға жақын орналасуын, судың бактериялық, радиоактивтік заттармен, су көздеріне санитарлық топографиялық және санитарлық - техникалық мәліметтермен, оның бір мезгілде беретін суы (дебит) залалдану мүмкіндігі ескеріледі.
10-сурет. Су көзінен биіктеу тұрған сумен қамтитын пункттің сұлбасы.
1-өзен; 2-жұмыс алаңы; 3-бос ыдыстар тұратын алаң; 4-көліктерді күтетін алаң; 5-шлагбаум; 6-лаборатория орны; 7-химиялық бақылау орны; 8-блиндаж(қорғаныштық орын).
11-сурет Су бөлетін пункт
1- Мотопомпа М-600 ; 2-Таза су резервуары РДВ-5000; 3- Жеке субөлетін РДВ-1500 резервуар; 4-Жанар май қоймасы ; 5- Су сіңіретін құдық ; 6- Есептегішке арналған жабын;
Сумен жабдықтау пункттері, ережеге сай, су шығаратын суды тазалайтын, суды сақтайтын, су беретін жұмыс алаңдарын жабдықтайды; ыдыстарды жуатын жуу орнын және жеке ыдыстарды дезинфекциялайды:суға келген көлік алаңын жабдықтайды. Сумен қамтамасыз ететін ірі пункті бақылайтын орынға күзет қойылады, ал, радиациялық, химиялық барлау құалдарымен жабдықталады. Сумен жабдықтайтын пункттер 50-100 метр қашықтықта радиуста су көздерін ластанудан, залалданудан сақтайтын күзет болады, қоқыс төгуге, дәреттерден сақтанатын шұңқыр болады. Ыдысты жуатын
12- сурет. Комплексті су тазартқыш станция СКО-8.1-су беретін насос;2-эжектор;4-ультра сүзгіш блок;5-циркулярлы насос;6-су жүргізгіш кран; 7-ротометр; 8-сорбциялы сүзгіш; 9-бактерицидті шам блок; 10-тазарған су көзі қоры
алаң, қоршаудан 25-30 метрдей жерде орыналасады. Ластанған суды ағызып,сіңіріп кететін құдық болады ( 13, 14- сурет).Сумен қамтылатын пункт жабдықталғанда шахталық құдық дезинфекцияланатын қажеттілікте жөнделіп тұрады.
13-сурет. Механикаландырылған бұрғыланған құдық.
Шахталық құдықта баланс мынандай: құдық ластанатын орындардан (көмілген, шайылатын) 15-35 метр алыс болуы; ол үшін су ластанбайтындай орын биіктеу жерде орналастырылуы құдықтан арырақта құрылысты су алынатын горизонт болады.
14-сурет. Роталық су тарату пункті (су қорына арналған резервуар-цистерна-РЦ-1200 және насос-БКФ-4) Құдықты шегендеуге ағаш, тас, бетон пайдаланылады. Кесінді діңгек жерден 0,7 метр жоғары тұрады. Айналасы 0,5-1 метр тереңдікте, сондай енділікте саздан жасалған, «құлып» тәріздес, шетіне қарай көлбеуленіп орналасады. Құдықтың үстінен қалқа, құдық та қақпа болады. Жеке құралдармен су алуға рұқсат етілмейді. Су алуға насос немесе таспалы су шығарғыш пайдаланылады .
Суды жабдықтайтын пункт (ПВС) құрал-жабдықтары су қорының жағасында, өзінің пайдалануына қарай тұтынуына байланысты ТУФ-200, ВФС-2.5(15- сурет); УДВ-15 немесе МАФС-3 ал жер асты көзінен МТК-2м; МШК-15 қолданылады. Жердегі су көздері жоқ болғанда ротаның су бөлетін пункт болады.
15- сурет .ВФС-2.5 Су тазалағыш станция
1-су беретін насос; 2-ерітетін бак; 3-дозалық агрегат; 4-жарық бергіш; 5-ұсақ антроцитті сүзгіш; 7-активті көмір сүзгіш; 8-су беретін насос; 9-тазарған су көзі қоры
16-сурет. Су сақтайтын және тасымалдайтын көлік.
а)суға арналған автомобильдік цистерна АВЦ-28; б) жұқа материалды су резервуар РДВ-5000
Пунктте су қорын жинайтын ішкілікті ыдыс, әскерге бөліп беретін құралдар болады. Су жабдықтайтын пункт пен су бөлетін пунктте суды сақтай алып тасымалдау табельдік құрал- жабдықтар және көмекші ыдыс пайдаланылады.(11-кесте )