18. Праф выяўл мат і немат кашт. Асаблівасці правядз арх раскопак.

Мат аб’екты выяўл шляхам праф або выпадковага выяўлення. Немат шляхам прафес выяўл. Потым мат і немат аб’екты падлягаюць фіксацыі, нав апрацоўцы і маст ацэнцы ў парадку, устан Мін кул-ры РБ.

Праф выяўл ажыцяўл: а) у час праф нав-дасл дзейнасці; б) пры накіраванні аб’ектаў ва ўласнасць дзяржавы па заканад РБ. Юрыд або фіз асоба абавязана правесці іх фіксацыю, навук апрацоўку і маст ацэнку, прыняць меры па іх захав (з моманту выяўлення да перадачы ўласніку) і не пазней чым у двухдзѐнны тэрмін паведаміць у Мінкульт РБ аб выяўленніі, не мае права распараджацца імі. Потым такія аб’екты перадаюцца ўстановам кул-ры, іншым юрыд асобам. Праграма Збору помнікаў заснавана ў к. 60-х - выяўленне ўсіх захаваных п арх, гіст, архіт і манум маст на тэр СССР. Дзейнічала на падставе пастаноў СавМін, грошы з рэсп Мінкульт накіроўваліся ў вобласці. Агульным навуковым цэнтрам з'яўляўся аддзел у Інстытуце мастацтвазнаўства (атрымоўвалася пашпартызаваць сотні помнікаў).

Выяўленне помнікаў археалогіі: 1) знаѐмства з пошукамі папярэднікаў; 2) Арх разведка (візуал (на паверхне) і абсдедванне аб’ектаў (знах пад зямл)); 3) Дыстанцыйнае абследаванне (фота, вялікая тэрытор); 4) Папярэдняе мадэляванне помн (пасля разв саставіць магчымы выгляд прадмета). Дазвол на правядз раскопак – Адкрыты ліст (Інстытутам гісторыі НАН) – 4 формы (ад хар-ру паляв раск): №1 - на права вытворчасці раскопак помн археал і разведак іх; №2 - на права вытворчасці разведак з частковым выкрыццѐм невялікіх участкаў (да 20 кв. м) помнікаў з разведвальнымі мэтамі; №3 - на права вытворчасці разведак без правядзення земляных прац; №4 - на права правядзення ахоўных раскопак помнікаў, якія руйнуюцца пры будаўніча-земляных працах ці змешчаных у аварыйным стане.

19. Выпадковае выяўленне гкк. Скарбы і скарбашукальніцтва.

Юрыд або фіз асоба абавязана не пазней чым у 2дзѐнны тэрмін паведаміць у мясц выканаўчы і распарадчы орган або ў тэр орган унутр спраў - абавязаны прыняць гэты аб’ект ад асобы у адпаведнасці з актам прыѐму і не пазней 2дзённага тэрміна паведаміць у Мінкульт - у 5дзѐнны тэрмін прымае

выяўлены аб’ект (акт прыѐму-перадачы або складае акт аб адсутнасці вартасці). Прыпыненыя ў сувязі з выяўленнем нерухомага мат аб’екта работы або іншая дзейнасць аднаўляюцца толькі з пісьмовага дазволу Мінкульта РБ. Юрыд або фіз асобе пакрываюцца страты ў памеры, вызначыным Савмін РБ. Знаходка разглядаецца Нав-метадычнай радай. Калі аб’ету надалі статус ГКК, ён накіроўваецца ва ўласнасць дзяржавы, а асоба, што выявіла прадмет мае права на ўзнагародж. Скарбы. Грамадзянскі кодэкс РБ у артыкуле 234. 1) ва ўласнасць асобы, якая знайшла (калі на сваім зям участку); 2) уласніку зямлі; 3) калі лічацца вартымі, то 50% ад кошту скаба; 4) уласн зямлі; 5) пры спец раск не выпл узнагарода.

21. Наданне і пазбаўленне статусу гкк рб.

Крытэрыі адбору прадмета Нав-метад радай: 1) яны з'яўляюцца: адным з фактараў фармiравання нац менталiтэту; рэдкiм цi каштоўным сведчаннем iснавання знiклай цывiлiзацыi; эпiчным творам і т.п.; 2) яны з'яўл рэдкiм або выдатн узорам: прадметы быту, твора нар маст пэўнага гiст перыяду і г.д.; 3) звязаны з: падзеямi або iдэямi i перакананнямi, якiя аказалi значны ўплыў на ход гiст, культ і дух развіцця; 4) звязанымi з нар падан, легендамi, iншымi эпiчнымi творамi, нар абрадамi; 5) яны аказалi (аказваюць) значны ўплыў на развiццѐ маст, дух грамадст; 6) яны змяшчаюць у сабе недаследаваны культ пласт.

З часу першапачатковага стварэння нерухомага мат аб'екта павiнна прайсцi не менш чым 40 гадоў i ѐн павiнен быць не менш чым на 90% адноўлены ў адпаведнасцi з гiст данымi на ранейшым месцы. => Мінкульт паведамляе ўласніка і мясцовы выканаўчы i распарадчы орган; арганiзуе квалiфiкаваны разгляд прапановы Нав-метад рады. Мясцовы орган і уласнік аб’екта да прыняцця рашэння спыняе дзейнасць, каб не прычыніць шкоды. Пасля надання статуса ГКК пераходзяць у ахову, як ГКК без катэгорыі.Нав-метад рада прымае рашэнне аб наданні катэгорыі. Уключ у Дз спіс Савмінам.

Пазбаўленне статусу ГКК (СавМін): ў выпадку страты iмi iх адметных дух, маст i (або) дакум вартасцей, а таксама ў выпадку iх знiшчэння, страты цi знiкнення ў вынiку ўздзеяння прыр фактараў. Помнікі арх могуць быць пазбаўлены статусу ГКК пасля поўнага вывучэння, заключэнне аб якім даецца Нав-метад радай. Аб’екты, якія былі пазбаўлены статусу ГКК, выключаюцца з Дз спіса РБ.

22 - 23. Улік ГКК. Банк звестак аб ГКС і Дз спіс ГКК РБ: сутнасць і стр-ра.

Улік усіх ГКК вядзецца праз Дз спіс ГКК. Раздзелы: 1) гкк знаходзяцца на

тэр РБ; 2) гкк за межамі РБ па закону; 3) незаконна за межамі РБ; 4) знiклi цi страчаны пры нявысветленых абставiнах; 5) гкк знаходзяцца пад пагрозай знiшчэння, страты цi знiкнення. Кожны прадмет комплексных гкк уносіцца ў спіс. Вядзенне спіса ажыцяўл МінКульт у парадку, устаноўл СавМін.

На кожную гкк запаўняецца ўліковая картка (сцiслыя звесткi: назва, вiд, месцазнаходжанне, дата ўзнiкнення, стваральнiк, уласнiк. Наяўнасць дакументаў і тэхнічны стан) адзінага ўзору і запаўняецца пашпарт (поўныя

нав i фактычныя звесткi: гiсторыя, сучасны тэхнiчны стан, месцазнаходжанне, ўлiковыя даныя, ацэнка значэння). Пры атрыманні новых звестак дапаўненні запісваюцца ва ўлік дакум, дзе таксама прапісваецца катэгорыя са спасылкай на пастанову СавМін. Формы i ўзоры ўлiковых дакументаў, а таксама правілы запаўнення ўстанаўлівае МінКульт. Складанне ўлiк дакум на гкк, за выключэннем унясення ў iх дапаўненняў i (або) змяненняў, ажыццяўляецца за кошт сродкаў яе ўласнiка.

Банк звестак аб ГКС РБ: для захавання i сiстэматызацыi ўлiк дакум, інф аб страчаных мат і немат аб’ект (на якія маюцца дакум), выкананне работ па збору, сістэм матэрыялаў. Фарміраванне ажыц МінКульт або ўпаўнаважаная ім арган, на кошт рэсп бюджэта, як сац праграмма ці інш сродкі не забароненыя заканад РБ. Парадак фарміравання i парадак азнаямлення з iнф, якая змяшчаецца ў iм, устанаўлiвае СавМін.