- •Альдэгіды і кетоны – вуглевадароды, якія ўтрыміваюць у малекуле функцыянальную групу: карбанільную.
- •Калі карбанільная група звязана з адным вуглевадародным радыкалам – альдегіды, з двума –
- •Наменклатура Рацыянальная:
- •Сістэматычная:
- •Спосабы атрымання
- •1.Кумольны метад, атрымліваюць і фенол, і ацэтон
- •3. Акісленне спіртоў:
- •Дэгідраванне спіртоў: Ag, 400OC
- •5. Піроліз салей карбонавых кіслот (Ca, Ba)
- •6. Гідратацыя алкінаў (гл. хімічныя ўласцівасці
- •7. Оксасінтэз алкенаў
- •Гамолагі этылена даюць сумесь альдегідаў з нармальным і разгалінаваным ланцугом:
- •Фізiчныя ўласцівасці
- •Хімічныя ўласцівасці. Электроная формула карбанільнай групы:
- •1) Рэакцыі з Н2О.
- •2). Рэакцыі са спіртамі:
- •Паўацэталі не вылучаюцца з-за іх неўстойлівасці, далей ператвараюцца ў ацэталі ў рэакцыі з
- •У кіслым асяроддзі ацэталі падвяргаюцца гідролізу, у шчолачным – устойлівыя. Таму ўтварэнне ацэталей
- •3) Рэакцыі AN з
- •4) Рэакцыя з HCN. Прыводзіць да ўтварэння гідроксінітрылаў і дазваляе павялічыць вугляродны ланцуг
- •CH3С OHCNHO
- •5) Рэакцыі з магнійарганічнымі злучэннямі.
- •2. Рэакцыі замяшчэння кіслароду
- •Нуклеафілы:
- •1). Рэакцыя з аміяком і амінамі: Рэакцыя прыводзіць да імінаў, якія няўстойлівы, палімерызуюцца:
- •З амінамі ўтвараюцца N-замешчаныя іміны, якія з’яўляюцца больш стабільнымі за прадукты з аміяком.
- •2). Рэакцыя з гідразінамі. Утвараюцца гідразоны:
- •Арылгідразоны маюць
- •3) Рэакцыя з гідраксіламінам:
- •3. Рэакцыі аднаўлення альдэгідаў і кетонаў: атрыманне спіртоў - першасных ці другасных.
- •б). Аднаўленне комплекснымі гідрыдамі металаў:
- •4) Акісленне альдэгідаў.
- •б) Жосткае акісленне альдэгідаў у кіслоты (KMnO4 / H2SO4 ці
- •2). Самаакісленне і самааднаўленне -
- •5. Рэакцыі па аліфатычнаму R.
- •Галаформная рэакцыя:
- •2) Рэакцыі па араматычнаму
- •Асобныя прадстаўнікі:
- •Ацэтон - растваральнік лакаў і фарбаў.
- •Цыклагексанон –ужываюць у вытворчасці капралактаму і адыпінавай кіслаты.
У кіслым асяроддзі ацэталі падвяргаюцца гідролізу, у шчолачным – устойлівыя. Таму ўтварэнне ацэталей – метад абароны карбанільнай групы.
3) Рэакцыі AN з
гідрасульфітам натрыя.
Утварэнне гідрасульфітных выторных (α-гідроксі- сульфанатаў натрыя). Якасная рэакцыя на альдэгіды і метылкетоны- асадак белага колеру.
Ñ2H5 |
C |
O |
O |
S |
ONa |
|
H |
|
|||||
|
|
|
|
OH |
|
|
|
|
|
|
OH O |
H2O |
|
|
|
C H |
C S ONa |
|||
|
|
2 |
5 |
|
O |
|
|
|
|
|
H |
|
|
|
|
г драсульф ³тн ае |
|
|||
|
|
³ |
|
|
|
|
âû òâî ðí àå ï ðàï àí àëÿ
4) Рэакцыя з HCN. Прыводзіць да ўтварэння гідроксінітрылаў і дазваляе павялічыць вугляродны ланцуг на адзін атам:
CH3С OHCNHO
CH3-CH2 |
|
CH3 |
OH |
||
|
|
CH3-CH2 |
C C |
|
N |
|
|
||||
|
|
||||
|
|
||||
|
|
||||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
|
|
|||
|
î êñ³í ³òðû ë |
5) Рэакцыі з магнійарганічнымі злучэннямі.
|
O |
|
OMgBr H O |
H С |
|
CH3 MgBr |
2 |
H |
H C CH3 |
||
|
|
H |
|
|
|
|
|
|
|
CH3-CH2-OH + |
Mg(OH)Br |
|
першасны спірт |
|
|
|
|
O CH3-CH2 |
|
MgBr |
CH3 |
OMgBr |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
CH3 С |
|
C |
|
CH2-CH3 |
|||||||||||||||
H |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
OH |
|
|
|
|
H |
||||||||||
H2O |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
CH3 |
|
|
|
|
|
CH2-CH3 |
|
|
|
Mg(OH)Br |
|||||||||
CH |
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
другасны спірт |
|
|
|
|
|
|
|
|
R
R1 C R2 RMgBr R1 C R2
O |
OMgBr |
|
R
H2O R1 C R2 Mg(OH)Br
OH троесны спірт
2. Рэакцыі замяшчэння кіслароду
групы С=О на азот N-
змяшчальнымі
нуклеафіламі.
Нуклеафілы:
àì ³ÿê |
NH3 |
àì ³í û |
R NH2 |
ã³äðàç³í |
NH2NH2 |
ô åí ³ëã³äðàç³í û |
NH2 NH Ph |
г³дракс³лам ³н |
NH2 OH |