билеты по истории / Ответы на Билеты / 1 / Неполная шпора

14 БЕЛАРУСКI НАЦЫЯНАЛЬНЫ РУХ ( ДРУГАЯ ПАЛОВА XIX СТ. – 1914 Г.) I этап – ад уваходжання Белю зямель у склад Расii – паўстанне Кастуся Калiноўскага (1 пал. 19 ст.) – пачаткова свядомы рух. На гэтым этапе цесная сувязь руха з Польскiм рухам. II этап – этап фармiравання Бел. нац. Руха (набывае свае уласцiвасцi). На перыяд мяжы 19 – 20 ст. iдзе барацьба БНР з Польскiм рухам за адасабленне. ПР не хацела адпускаць БНР, бо БНР – гэта Беларусь, а ПР – за аднаўленне РП. Пасля 1863-64 г. БНР звязана з народнiцтвам (рэвалюцыйнымi i лiберальна-шляхецкая). Афармленне БНР: 1881 – Петербург – «Беларуская фракцыя народн.» (Гранявскi) 1884 – 1 нумар часопiса «Гоман» 1886 – 1902 – «Мiнскi лiсток» (Д. Запольскi). 1888 – 1903 – «Северо-Западный край» 1902 – Петербург – «Рух беларускай прасветы i культуры» Усе гэтыя арганiзацыi мелi народнiцкi характар. 1902-1903 г. на аснове Бел. нац. Гуртков – БСГ. Стваральнiкi БСГ – Iваноўскi, Пашкевiч (Цётка), Власов… Сацыяльная база – збяднелая шляхта, iнтеллiгенцiя, чыноўнiцтва, заможныя сяляне. 1903 – I з'езд БСГ – прынята праграма, соц. партыя – орган працоўнага народа. Патрабаваннi: супраць капiталiзма, пераход у грамадскую уласцiвасць, звяржэнне самадзяржаўя, усталяванне на Бел. сацыялiзму. Уплыў на БСГ марксiзма адбыўся, але БСГ не падтрымлiвала марксiзм (класаваю барацьбу, бо няма на Беларусi). Арыентавалася на сацыялiзм праз рэформы. Нац. Пытанне БСГ: больш свабоды в самастойнасцi для ўсiх нацый, супраць нац. Прыгнёту, для Паўноч. – Зах. Краю – аўтаномiю. БСГ – партыя эсераўскага, народнiцкага тыпу. БСГ актыўна шла на саюз з др. Левымi партыямi. Связана с «нашей нiвай», «Нашей долей».	28 КАСТРЫЧНIЦКАЯ РЭВАЛЮЦЫЯ НА БЕЛАРУСI. РАЗМЕЖАВАННЕ ПАЛIТЫЧНЫХ СIЛ. ПЕРШЫ УСЕБЕЛАРУСКI З’ЕЗД Лютауская рэвалюцыя зрабiла Расiю адной з самых дэмакратычных сярод дзяржау - удзельнiц вайны, але пытаннi аб мiры, зямлi не былi вырашаны часовым урадам, i восенню 1917 яшчэ больш пагоршылася сацыяльна-эканамiчнае становiшча краiны. Гэта спрыяла бальшавiкам ажыццяуляць курс на узброенае паустанне. 25 кастрычнiка 1917 бальшавiкi Мiнска па вайскаваму радыё атрымалi паведамленне аб перамозе узброенага паустання у Петраградзе. Мiнскi Савет абвясцiу сябе уладай. Быу аргнiзаваны першы рэвалюцыйны iмя Мiнскага Савета полк, сфармiраваны з салдатау, вызваленых з турмау. Саветы узялi пад ахову чыгуначны вузел, урадавыя i ваенныя установы, пошту, тэлеграф. Ваенны рэвалюцыйны камiтэт ( ВРК ) з заходняй воласцi узначальвалi бальшавiкi: Кнорын, Ландэр, Мяснiкоу. Супраць бальшавiкоу выступiу камiтэт выратавання рэвалюцыi, але прыбыццё бранявога цягнiка змянiла суадносiны на карысць ВРК заходняга фронту. Былi распушчаны саветы, у якiх бальшавiкi не мелi большасцi, праводзiлi iх перавыбары. У Магiлёве знаходзiлася Стаука галоунага ваенна-камандуючага, якая узначальвала барацьбу з бальшавiкамi. У Магiлёу былi накiраваны узброеныя сiлы бальшавiкоу, cтаука была лiквiдавана. Хутка i бяскроуна адбыуся бальшавiцкi пераварот у армiях заходняга фронту, i вынiкi выбарау паказалi, што за бальшавiкамi iшла большасць салдат, чым простага люду. У лiстападзе 1917 года з’езды саветау прынялi рэзалюцыi, у якiх вiталi Савецкую уладу. У Мiнску быу створаны выканаучы орган СНК ( Савет Народных Камiсарау ) пад кiраунiцтвам Ландэра. У лютым 1918 бальшавiкi завяршылi арганiзацiю Савецкай улады у губернiях, паветах i воласцях. З прыходам улады бальшавiкi прынялi меры па авалодванню каманднымi вышынямi у народнай гаспадарцы. На прадпрыемствах уводзiуся рабочы кантроль, 8-мiгадзiнны працоуны дзень, гарантаваная зарплата, страхаванне рабочых. На аснове « Дэкрэта аб зямлi» пачала праводзiцца зямельная рэформа, па якой сяляне атрымалi зямлю. Бальшавiцкая улада праводзiла рэформу школы, была створана мiлiцiя, i у той жа час яны разгарнулi барацьбу супраць царквы, iгнаравалiся нацыянальныя iнтарэсы.	51 УНУТРЫПАЛIТЫЧНАЯ БАРАЦЬБА У ВКЛ Гедымiн – 7 сыноў. Пасля смерцi Гедымiна стаў Яўнут – яго малодшы сын. 2 сабытiя: Альгерд - на прыстол 1345-77 гг. Напаў i сталiца – Трокi. Актыўная знешняя палiтыка. ( Масква, Крыжакi, Мангола-Татары). Ягайла, Андрэй. Вял. Кн. Не падтрымаў Ягайлу => не уст. Улада. 1381 г. – завярш. Крызiс улады. Кейстуту захапiл уладу (1 г. быў на пасадзе). Праз год Ягайла забiў Кiйстута. Твер – апазiцыя Масквы, блiж. Да ВКЛ. У Польшчы выраш., што Ягайла iм падыходзiць як кароль. 1385 г. – Крэўская вунiя. Па Крэўскай вунii ВКЛ увах. У склад ПольшчыЮ Усе князi давалi прысягу каралю. Ягайла згадзiўся на уладу кат-ва. Католiк атрымалi больш правоў. 1 этап барацьбы: З 86 г – 87 г. Андрэй Полацкi узначалiў барацьбу. Скiргайла (брат Ягайлы) падавiў выст. Андрэя Полацкага. 2 этап: 1389-92 гг. – пач. Бар. Вiтаўт. 92 г – Востраўскае пагадненне. На карысць лiт. Феад. Лiт. Земл. Атр. права на самакiраванне. Кн. Лiтв. – Вiтаўт. 1413 г. – Гарадзецкая вунiя. Свiдрыгайла – наступн. Кн. ВКЛ. (мал. Бр. Ягайлы). 1432 г. – Ягайла збег у Полацк. Стаў Жыгiмонт (1436 – 40 гг.). ВКЛ стала расколата. Вял. Княства руск. Феад. I грамадзянск. Вайна. 32 г. – выд. Прывiлей Нов. Правы феад. Катол. I правасл. Жыгiм. Такс. Выд. Такi прывiлей, але правасл. Не дап. Да дзярж. Улады. Казiмiр IV (440-92 гг.) – хац. Зр. Яго намесн. Караля. 47 г. – Казiмiр польскi кароль, каб не даць прыпынiць вунiю.