Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
дошам_9_матем_ч.doc
Скачиваний:
6
Добавлен:
22.11.2019
Размер:
245.76 Кб
Скачать

Физически культуран термииийн дошам

юьхьанцара хьал /ду/, юьхьанцара кеп /ю/ — исходное положение

хIума лан хьуьнаре хилар /ду/ — выносливость

куьйгаш ластор /ду/ — взмах рук

хьалаэккхар /ду/ — вскок

хьехархочуьнга хаам бар /хьехархочунна рапорт далар/ — рапорт учителю

вовшахкъастор /ду/ — размыкание

могIархойн упражненеш /ю/ — строевые упражнения физически

культуран урокаш /ю/ — уроки физической

культуры хааркйн баххаш /ду/ — основы знаний

юкъаракхиоран упражненеш /ю/ — общеразвивающие упражнения

волавалар, йолаялар, дуьйладалар, болар /ду/ — ходьба

вадар, ядар, довдар, бовдар /ду/ — бег

кхоссавалар, кхоссаялар, кхиссадалар /ду/ — прыжок

кхиссадаларш /ду/ — прыжки

ритмически гимнастикан элементаш /ю/— элементы ритмнческой гимнастики

буьрка /ю/ — мяч

кхоссар /ду/ — метание

тIедийлар /ду/ — лазание

хьехархочуьнга хаам бар /хьехархочунна рапорт далар/ — рапорт учителю

тIехуладийлар /ду/ — перелазание

акробатически /пелхьонийн/ упражненеш /ю/ — акробатические упражнения

дегIан йозаллин нийсалла ларъяран упражненеш /ю/ — упражнения в равновесии

хелхарийн упражненеш /ю/ — танцевальные упражнения

висаш /ю/ — висы — гимнастические упражнения

турника тIехь я гимнастически хIазарца, я лентица еш йолу гимнастически упражненеш /ю/ — упражнения на турнике, или гимнаетических кольцах или лентой

дIасахилар, дIасатаIар /ду/ — размыкание

каде ловзарш /ду/ - подвижные игры

вадар, довдар /ду/ — разбег

шуьйра ког баккха — шире шаг

хахкар, чехка вадар — скок

кхоссавелла чуэккхар /ду/ — спад с прыжком

кроссови кечам /спортивни довдарш, чехка лелар, чехкаллин къийса-даларш /ду/ — кроссовая подготовка /спортивный бег. ловкость. быстрота движения, спортивные состязания/

хьалхара-шолгIа дагарде! — на первый-второй рассчитайсь!

леламе дикаллаш кхиор /ду/ — развитие двигательных

качеств физически культуран кружокаш /ю/ — кружки физической культуры

нека, нека дар /ду/ — плавание

самукъане старташ /ю/ — веселые старты

гIаш а, лыжаш тIехь а сакъера арадовлар /ду/ — прогулки пешком, на лыжах

ваьштатаIар, тIеттIатаIар /ду/ — смыкание

гIулч /ю/ — шаг

гIулчаш /ю/ — шаги

юх-юххехIитто гIулчаш /ю/ — приставные шаги

дIасакъаста, дIасахила, новшех къаста — разомкнись

гимнастически гIаж /ю/ - гимнастическая палка

гимнастически хIоз /бу/ - гимнастическое кольцо

гимнастически лента /ду/ - гимнастическая лента

вис /ю/ — турника тIехь гимнастически хIазарца еш йолу гнмнастически упражнени - гимнастическое упражнение на турнике или на кольцах

юххетаIар /ду/, гIортор ю/ - упор

хийцалуш хIиттар /ду/ - перестроение

брасс /ю/ — нека даран шакьаьсттина кеп /ю/ — брасс — способ плавания

ракетка /ю/ — теннисах ловзу гIаж /ю/ — ракетка — лопатка с натянутой сеткой для отбивания мяча при игре в теннис

охьавахар, шершина охьавахар, чушаршар, охьаэккхар /ду/ — соскок

шаршар, шершар /ду/ - скольжение

физически культура /ю/ «Iаламан, дегIан оьздангалла» /ю/ — гимнастикан, физически упражненийн некъаца адаман дегI чIагIдар, кхиор /ду/ — физическая культура — «природная, телесная воспитанность» /укрепление и развитие человеческого тела путем физических упражнений, гимнастики/

къастор; билгало, билгалдаккхаран билгало /ю/ — ориентир

куц-кеп /ду/ — осанка

нийса куц-кеп /ду/ — правильная осанка

чехка гIулчаш /ю/ — быстрые шаги

гимнастически хен, дукъо, нийсалла /ю/ ---- гимнастическое бревно, равновесие

агIо хийцар /ду/ — изменение направления

лахвалар, лахъялар, лахбалар, лахдалар /ду/ — сед

охьалахвалар, охьалахъялар, охьалахдалар, охьалахбалар /ду/ — присед, приседание садаIа аравалар, волавалар /ду/ — прогулка

юьхьанцара хьал /ду/, юьхьанцара кеп /ю/ — исходное положение

юьхьанцарчу хьолехь — в исходном положении

сих-сиха ког баккха! — чаще шаг!

ах охьалахвалар /ду/ — полуприсед

шуьйра гIулч /ю/ — широкий шаг

дуьхьалонаш эшор /ду/ — преодоление препятствий

лекхачу стартера вадар, ядар, бовдар /ду/ — бег с высокого старта

старт /ю/ — спортивни къовсадалар

дIадоло меттиг — старт — место начала спортивных состязаний

жима хин кема /ду/ — челн, челнок

хин кеманан дадар /ду/ — челночный бег

гена кхоссавалар, кхоссаялар /ду/ — прыжок в длину

ведда гена а, лакха а кхоссавалар, кхоссаялар /ду/ — прыжок в длину и высоту с разбега

тIехулакхоссалун муш /бу/ — скакалка

хьала /ирх/ а, пурх а буьрка кхоссар /ду/ — метание мяча по горизонтальной и вертикальной цели

нилха ког баккха! — реже шаг

юьзна кечйина буьрка /ю/ — набивной мяч

жима буьрка Iалашоне а, гена а кхоссар /ду/ — метание малого мяча в цель и на дальность

охьадерзийна деха гIант /ду/ — наклонная скамейка

тIетаьIна охьалахвелла охьадерзийнчу дехачу гIанта тIе валар я ялар /ду/ — лазанье по наклонной скамейке в упоре присев

гимнастически ога /ду/ — гимнастическая стенка

куьйгашца схьалацарца — перехватом рук

когаш дIасахIитторца — перестановкой ног

дукъо /ду/, хен /бу/ — бревно, брус

тайп-тайпанчу локхаллин дукъошна тIехь ен упражненеш /ю/ — упражнения на брусьях разной высоты

латтар /ду/ — стойка

бIаьргаш а хьаббина, цхьана а, шина а кога тIехь латтар /ду/ — стойка на двух и одной ноге с закрытыми глазами

гимнастически дехачу гIантан рейки тIехь лаьтташ а, когабуьхьара волалуш а юхаверзар /ду/ — повороты кругом стоя и при ходьбе на носках на рейке гимнастической скамейки

хьалхахьа карчар /ду/ — перекат вперед

агIорхьа лIонгавалар /ду/ — кувырок в сторону

спортивни къийсадаларш /ду/ — спортивные состязания

спортивни майда /ю/ — спортивная площадка

норманийн барамаш /нормативаш/ — нормативы

дIахIитта! — становись!

физкультурни зала чохь леларан ба-къонаш /ю/ — правила поведения в физкультурном зале

унахцIоналла /ю/ — гигиена

муьша тIехь а, висехь а когаш баржийна лахвалар /ду/— сидя ноги врозь на канате и в висе

юххетаьIна вижна а, юххетаьIна голаш тIе лахвелла лаьтташ а, юххе гергатаьIна а ен упражненеш /ю/ /динахь, дукъо тIехь, гимнастически дехачу гIанта тIехь/ — упражнения в упоре лежа и упоре стоя на коленях и упоре /на коне. бревне, гимнастической скамейке/

ведда гена а, лакха а кхоссавалар, кхоссаялар, кхиссабалар /ду/ — прыжок с разбега в длину и высоту

когийн дIахIиттаран кхоалгIа кеп /ю/ — третья позиция ног

хелхаран гIулчаш /ю/ — танцевальные шаги

чехка хелхар /ду/ — полька

ког боккхуш дуьйлало! — шагом — марш!

шаьш долччохь — ког боккхуш дуьй-лало! — на месте — шагом марш!

кросс /ю/ — спортивни довдар — шера йоцчу, гунаш, боьранаш долчу меттехула чехка лелар /ду/ — кросс — спортивный бег или гонки с препятствиями по пересеченной местности

кхоссаваларца юхаверзар /ду/ — поворот с прыжком

класс, саца! — класс, стой!

чехка-нуьцкъала леламе дикаллаш кхиор /ду/ — развитне скоростно-силовых двигательных качеств

чехка лелар /ду/ — быстрота движения

каделла /ю/ — ловкость

дегI сетташ долчу хьуьнаран говзалла /ю/ — гибкость, способность упругости, легкой сгибаемости

лаьтташ вис яран а, вижна вис яран а упражненеш /ю/ — упражнения в висе стоя и в висе лежа

аьрру агIо /ю/ — левая сторона

аьтту агIо /ю/ — правая сторона

аьрру агIор дерза! — налево!

аьтту агIор дерза! — направо!

юхаверза, юхаерза, юхадерза — кругом!

когаш саттор /ду/ — сгибание ног

когаш дIанисбар /ду/ — разгибание ног

гимнастически оганна букътоьхна ечу висехь когаш саттор, нисбар /ду/ — в висе спиной к гимнастической стенке сгибание и разгибание ног

дукъо /ду/, васхал /ю/ — перекладина, турник

турник /ю/ — турник

нисло! — равняйсь!

меттах ца хьош латта! — смирно /стой/!

хьалхахьа лIонгавалар /ду/ — кувырок вперед

когаш а саттийна, пханарш тIе хIоттар /ду/ — стойка на лопатках, согнув ноги агIорхьа лIонгавалар /ду/—кувырок в сторону

гIулч йоккхуш дуьйлало! — шагом марш!

гергаозар, тIеозар /ду/ — подтягивание

муш /бу/ — канат

уллера агIорсаттийнчу дехачу гIанта тIе охьалахвеллачу кепара валар, голаш тIе лахвелла лаьтташ, юххера гIанта тIе валар /ду/ — лазанье по наклонной скамейке в упоре присев и упоре стоя на коленях

гимнастически оган тIе а, муьша тIе а дийлар /ду/ :— лазанье по гимнастической стенке и канату

пелхьонийн /акробатически/ упражненеш — акробатические упражнения

упражненехь тобанца бергал вижна я юххетаьIна голаш тIе лахвелла шаршар, хьалхатаIар /ду/ — перекаты в группировке, лежа на животе и из упора стоя на коленях

онда доьналла /ду/ — сильная выносливость

могушаллин а, спортан а хIора беттан денош /ду/ — ежемесячные дни здоровья и спорта

кхерам цахилийтаран бакъонаш /ю/ — правила безопасности

физически упражнеиеш кхочушъярехь унахцIоналлин бакъонаш /ю/ — гигиенические правила при выполнении физических упражнений

шина, еа гIулчана дIасатаIа /дIасахила/! — на два, четыре шага разомкнись!

могIа /бу/ — шеренга, ряд

леламе раж /ю/ — двигательный режим

шина могIара дIахIиттар /ду/ — построение в две шеренги

соцучу метте /финише/ кхачаран говзалла /ю/ — техника финиширования

кIелдIахула валар /ду/— ползание

паргIат латта! — вольно!