2.4 Кәсіпорынның энергиямен қамтамасыз етілуі

Электр қамтамасыз етудің схемаларын сатылы принцип бойынша құрады: электрэнергия көзі – басты төмендеткіш подстанция – орталық таратқыш станция – цехтік төмендеткіш станциялары – таратқыш пункттері. Ұн тарту зауыттары электрэнергияны аудандық төмендеткіш станцияларынан алады.

Өндірістік ғимараттарға электр энергиясын жоғары кернеумен жүргізеді (6000В). Электрқозғалтқыштардың рұқсат етілетін кернеуі 380 В, ал жарықтың 220 В болу керек. 380/220 В-қа дейін кернеуді төмендету үшін төмендеткіш трансформаторлық подстанциясын қояды.

Әрбір қабатқа таратқыш, қосқыш және электрөлшегіш құрылғыларын қондыру үшін таратқыш пункттерін (ТП) орнатады. Таратқыш пункттерін баспалдақ торларының жанынан жасайды. ТП-ын бір вертикаль кеңістікте (желдету құрылғылары үшін) және ТП-на жататын электрқозғалтқыштар орналасқан этажда қою тиімді болып есептелінеді.

Егер ТП барлық электрқозғалтқыштарына бір және бірінші қабатта орналасса, онда электр жабдықтарына қызмет көрсету ыңғайға түседі.

2.4.1 Электроқозғалтқыштардың қажетті және қабылданған
қуаттарын есептеу

Кәсіпорындағы барлық электр қозғалтқыштарының қуаттылығын анықтауда өнделетін шикізаттың бір бірлігіне келетін қуаттылықты, ал пайдаланғанда өңделетін өнімнің бірлігіне келетін электр энергиясының шығынын есептейміз. Осыны есептегі отыра формуламен жалпы қуаттылықты есептеп табамыз [12].

(32)

мұнда Q –кәсіпорынның өнімділігі ; т/сут;

Р _уд - 1 т дәнді өңдеуге кететін қуаттылық, кВт,ұн зауытындағы пневмо-тасымалдағыш қолдануға қуаттылығы Р _уд = 3,2 квт [12] деп аламыз. Маңыздарды қоя отырып қажетті қуаттылықты аламыз.

Р_порт =220х3,2=704 кВт

Электр двигательдердің қуаттылығын есептегенде дәннің физикалық құрамында өзгеру мүмкіндігін есептеу керек, сондықтан жалпы қажетті қуаттылықты 10%-ға дейін ұлғайту керек.

Р_порт =704х1,1=774,4 кВт

Жобаланған ұн зауытының әр бөлімшесіне қажетті қуаттылығы жобамен былай бөлеміз: [7]

-дайындық бөлімшесіне -18%

-тартатын бөлімшеге-77%

-шығаратын бөлімше -5%

Ұн зауытындағы дайындау бөлімшесіндегі қажетті қуаттылықты формула бойынша есептейміз:

(33)

Маңыздарды қойып:

Электродвигательдің қойылған қуаттылығын анықтау үшін кесте құрамыз.

Кесте 4-Электроқозғалтқыштардың қойылған қуаттылығы.

Жабдық атауы	Машина Маркасы	Саны шт.	Қойылған қуаттылық, кВТ	Жалпы қойылған қуаттылық, кВТ
1	2	3	4	5
Қыздырғыш	А1-БПЗ	1	0,6	1,2
Сепаратор	А1-БИС-12	1	1,38	2,76
Тас ажыратқыш машина	Р3-БКТ-100	2	0,30	0,60
Триер Қысқа қоспалардан	А9-УТК-6	2	3,0	6,0
Триер Ұзын қоспалар	А9-УТО-6	2	2,2	4,4
1	2	3	4	5
Обойкалық машина	Р3-БМО-6	2	11,0	22,0
Ылғалды қауыздау машинасы	А1-БМШ	2	1.0	2.0
Обойкалық машина	Р3-БМО-12	1	15,0	15,0
Аспиратор	Р3-БАБ	1	0,26	0,26
Ылғалдағыш машина	А1-БУЗ	1	7,5	7,5
Ылғалдағыш машина	А1-БАЗ	1	4,0	4,0
Энтолейтор	Р3-БЭЗ	1	5,5	5,5
Барлығы				99,22

Бекітілген қуаттылықты анықтау үшін қуаттарды жиынтықтап кВт-ты аламыз. Қажетті қуат бекітілген қуаттан сұраныс коэффициентінің ұн зауыттарына сұранымына теңдігімен 0,75.... 0,85 (7) ажыратылады. Жобаланған кәсіпорынның сұраныс коэффициентін мына формуламен анықтаймыз:

(34)

Қалдықтарды пневмотасымалдада, жарыққа, шеберханаларды қоймаларды жылытуға кететін қуат жеке есептеледі, 1 т ұнды дайындауға кететін электр қуатының шығынын келесі тәуелділікпен табамыз:

, (35)