Өндіріске қажет смета шығынын есептеу

Өндіріске қажет смета шығыны өндірістегі өнімдердің тізімі мен шығын көлемін көрсетеді.

1. Шикізат құны мына формуламен анықталады:

С_з = Q_пер.з. х Ц, мың тг. (49)

Мұндағы:Ц –бір тонна астық құны, Ц –45мың тг.

С_з = 66 000 х 45 000 = 2 970 000 мың тг.

2. Қалдықтардан тазартылған шикізат құны мына формуламен анықталады:

С_с = С_з – С_қалд, (50)

Мұндағы: С_с – қалдықтардан тазартылған шикізат құны, мың тг.;

С_з – шикізат құны, мың тг.;

С_қалд. – тазартылған қалдықтар құны, мың тг. (кесте).

Алынған мәнді қоямыз:

С_с = 2 970 000 – 3028= 2 966 972 мың тң.

3.Технологиялық шығындар құны (отын, су, электроэнергия)

«Су және канализация»

Нормаға сәйкес бір тонна астық өңдеуге кеткен су шығыны – 0,07 м³. Жылдық су шығынының көлемі (Р_в) тең :

Р_в = Q_пер.з. х 0,07 = 66 000 х 0,07 = 4620 м³/жыл

Бір м³ суға 4,96 теңгеден келеді, суға кететін шығын мынаған тең:

З_в = 4620 х 0,05050 = 233,3 мың тг./жыл

«Электроэнергия»

Нормаға сәйкес бір тонна астық өңдеуге кеткен электроэнергия шығыны 80 кВт, онда жылдық электроэнергия шығынының көлемі (Р_э) мынаған тең:

Р_э = Q_пер.з. х 80 = 66 000 х 80 = 5 280 000 к Вт/жыл

Бұдан электроэнергия шығыны 1 кВт – қа 10.15 теңгеден келеді. Онда:

Р_э = 5 280 000 х 0,01015 = 53328 мың тг.

«Отын»

Нормаға сәйкес отынға жылдық электроэнергия құнынан 30 % - ы алынады.

Р_т = 53328 х 0,3 = 15998,4 мың тг.

Жалпы технологиялық шығындарды есептеу нәтижесінде:

Р_о = 23330 + 53328 + 15998,4 = 92656,4 мың тг.

Еңбекақы есебі

1. Өндірістік қызметкерлер есебі қызметкерлер санын анықтаумен басталады. Ұн зауытының қызметкерлер санын анықтау үшін алдымен еңбек шығындарының нормасын анықтау қажет. Ол өндірістік цехтың тәуліктік өнімділігіне байланысты болады. Егер ұн зауытының тәуліктік өнімділігі 100 -150 т/ тәул. болса, есеп үшін норматив 1 адамға шаққанда 0,21 тең, ал тәуліктік өнімділігі 150 т/ тәул. жоғары болса, онда есеп үшін норматив 1 адамға шаққанда 0,3 тең. Онда ұн зауытының өндірістік қызметкерлер саны мынаған тең:

Қызм.саны= 220 х 0,3 = 66 адам.

Жобаланушы ұн зауытының үш ауысым бар делік, онда бір ауысымдағы қызметкерлер саны мынаған тең:

А = 66/3 = 22 адам/ауысым

Ары қарай штаттық жұмыскерлер санын анықтаймыз:

А_ш = 66 + 22 =88 адам

қайта есептеу коэффициентін есептегіш тізімдік құрам, сондай-ақ штаттық бірліктерді тізімдікке ауыстыру 1,05-ке тең болады. (жұмыс уақытының есептік балансы негізінде алынған).

А_с = 88 х 1,05 = 92

2. Кәсіпорынның штаттық дәрежесі бойынша әкімшілік – басқару қызметкерлерінің санын анықтаймыз:

Директор - 1 адам

Бас инженер - 1 адам

Бас бухгалтер - 1 адам

Бас технолог - 1 адам

Өндірістік техникалық зертхананың меңгерушісі - 1 адам

Бас энергетик - 1 адам

Барлығы: - 6 адам

Осыдан толық қызметкерлер саны мынаған тең:

Ч_п = 22 + 6 = 28 адам

Еңбекақы қорын есептеу

Кесте 10.

Қызметкерлер дәрежесі	Қызметкерлер саны	Қызметкерлер разряды	Тарифті коэффициент	Ең төменгі еңбекақы	Қызметкерлер еңбекақысы.тг.
Директор	1	19	3,87	15999	61916
Бас инженер	1	17	3,17	15999	50716
Бас бухгалтер	1	18	3,42	15999	54716
Бас технолог	1	17	3,17	15999	50716
ӨТЗ меңгерушісі	1	15	2,74	15999	43837
Бас энергетик	1	15	2,74	15999	43837
Барлығы	6	-	-	-	305738

Қызметкерлердің жылдық еңбекақысы тең болады:

ЕА_г = 12 х 305738 = 3668,8 мың тң.

Жұмысшылар еңбекақысы:

ЕА =92 х 1,82 х 15999 = 2678,9 мың тң.

Мұндағы: 92 –жұмысшылар саны, адам;

1,82 – 6 разрядты жұмысшылардың тарифті коэффициенті;

15999 – ең төменгі еңбекақы, тң;

Жұмысшылардың жылдық еңбекақысы:

ЕА_г = 12 х 2678,9 = 32146,8 мың тң.

Ұн зауытының барлық жұмыскерлерінің жалпы еңбекақысы:

ЕА_г = 3668,8 + 32146,8 = 35815,6 мың тң.

Жұмысшылардың қосымша еңбекақысы: 30%

ЕА_{қосымша} = 35815,6 х 0,3 = 10744,7 мың тң.

Еңбекақының жалпы суммасы:

ЕА_жалпы = 35815,6 + 10744,7 = 46560,2 мың тң.

Еңбекақыдан алынатын сумма:

Алынатын сумма = 46560,2 х 0,3 = 13968,1 мың тң.

Амортизациялық аудармалар

Негізгі қорлардың физикалық және моральдық жағынан тозуын орнына келтіру үшін амортизациялық аударма жасалып отырылады. Ол өндірістік негізгі қорлардың (НӨҚ) 10% құнын құрайды.

А_отч = НӨҚ х N_а /100

мұнда НӨҚ – негізгі өндірістік қорлардың құны, мың.т.

Nа – амортизация бөлімді бөліктер үшін – 10%;

баяу бөліктер үшін – 0,5%.

Негізгі өндірістік қорлардағы құрылғылардың құны есебін (белсенді бөлік) 9 кесте түрінде безендіреміз.

Кесте 9- Ұн зауытының құрал-жабдықтары құнының есебі(НӨҚ).

Жабдықтар атауы	Саны, шт.	Біреуінің құны, мың.тг.	Құны, мың.тг.
1	2	3	4
1. Сепаратор А1-БИС-12	1	470	470
2.Тас ажыратқыш Р3-БКТ	2	500	1000
3. Обойкалық машина Р3-БГО-6	2	925	1 850
1	2	3
4. Шнектер Р3-БКШ	4	155	620
5. Ылғалдағыш машина А1-БАЗ-12	1	325	325
6. Ылғалдағыш машина А1-БУЗ-6	1	348	348
7. Автоматты таразы	4	400	1600
8. Магнитті сепараторлар	20	105	2 100
9. Триер А9-УТО-6	1	520	520
10. Триер А9-УТК-6	2	450	900
11. 4 білікті станок	3	2 600	7800
12. 8 білікті станок	3	2900	8700
13.Рассев	2	1700	3400
14.6 Рассев	1	1300	1300
15.4 Рассев	1	1000	1000
16.Ауалы електі машина А1-БС2-О	3	745	2235
14. Дайын өнім бөліміндегі жабдықтар	2	900	1800
Барлығы: құны НӨҚакт			35 968

Басты өндірістік қорлардың амартизациялық аудармалары (белсенді бөлік):

А _ауд =35968 х 0,1=3596,8 мың.т.

Басты өндірістік қорлардың амортизациялық аудармалары (баяу бөлік ғимарат құны – 60 000 мың. тг.)

А _ауд = 60000х0,5/100 =300 мың.тг болады.

Барлық амортизациялық аудармалар:

3596,8+300=3896,8 мың.тенгені құрайды.

5. Басқа да ақшалай шығындар.

Мұнда шикізаттар алу мен өнімді шығаруға кеткен шығындар кіреді. (8 % деп аламыз).

Р_қалғ. = 49500 х 0,08 = 3960 мың тң.

6. Көмекші материалдар.

Қосымша және жөндеу- эксплуатациялық материалдар құны нан өнімдері саласындағы астық өңдеу кәсіпорындарының орташа көрсеткіштерінен алынады және 1 тонна өнім- 142,7 теңге шамасында бағаланады. Онда:

С_қ..м. = 0,1427 х 49500 = 7063,6 мың тң.

Кесте 10- Өндіріске кететін шығын сметасы.

Шығындар	Жалпы құны, мың.тг
1	2
Қалдықтарсыз шикізат, т	2 966 972
Су, м^3	233,3
Электрэнергиясы, кВт	53328
Негізгі еңбекақы, мың.тг	46560,2
Қосымша еңбекақы 30%, мың.тг	13968,1
Еңбекақыдан төленетін жарна21%, мың.тг	9777,6
НӨҚ-ның амортизациясы	3896,8
Қалған шығындар 8%	3960
Барлығы	3098696

Сорттар бойынша ұнның жылдық шығымы:

• Жоғарғы сорт –49500 т/жыл

Түрі бойынша шартты бірліктердің мөлшерін және берілген өнімнің шартты бірліктердің сомасын табамыз:

Жоғарғы сорт 49500∙3,0=148500т

1тонна шартты бірліктердің өндірістік өзіндік құнын табамыз, жалпы шығындардың сомасын жалпы шартты бірліктерге бөлеміз:

3098696/148500=20,1

Сорт бойынша барлық өнімдердің өзіндік құнын табамыз:

Жоғарғы сорт 148500∙20,1=2 984 850 тг

Әрбір сорттың 1т-ның өзіндік құнын есептейміз:

Жоғарғы сорт 2984850:49500=60,3 мың.тг

8. Негізгі өндірістік қордың, ғимараттың сатып алу мен өндіріске кеткен шығындардың жалпы суммасын анықтаймыз:

К_вл = 35968 + 60 000 + 3098696 = 3 194 664 мың тң.

9. Өндірістік өзіндік құн коэффициенті (шартты бірлікте) өнімнің жалпы шығын суммасының шартты бірлік суммасына қатынасына тең:

3 194 664

К= =14,1

227205