14. Досыңыздың бос уақытын қалай өткізетінін сұрап, сұхбат құрастырыңыздар.

1. Төмендегі есепті оқыңыздар.

15+15--30 39-15= 24 22*2=44

15+20=35 45-5= 40 10*3=30

72+14=86 56-28=28 3*11= 33

17+18= 35 28-8= 20 5*4=20

100/5= 20

80/10 =8

120/5=20

36/6=6

2. Мына сандардан жинақтау сан есімдерін жасаңыздар.

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

3. «Менің бос уақытым» тақырыбында шағын әңгіме жазыңыздар.

1.Мәтінге қажетті сөздермен, сөз тіркестерімен танысыңыздар.

Ұлан-ғайыр сахара, сол жақ жағалау, көгілдір таулар, тау қойнаулары, қалың жыныс орман, шырша иісі, салқын бастаулар, гауһардай, ғұмыр, қастерлі мекен, өңірдің байлығы, көздің қарашығындай, үкіметтің шешімі.

2.Сөздіктерді жаттаңыздар .

1. Ұлан-ғайыр - безмерный, безграничный

2. Қойнау – недра

3. Ажар-көрік – красота

4. Өңір - край

5. Қорғау – защищать

6. Күнен-күнге - с каждым днем

7. Шешім – решение

8. Жариялану – объявлять

9. Қастерлі – священный

10. Ғұмыр – жизнь

11. Көздің қарашығындай сақтау - беречь как зеницу ока

3.Сөздікте берілген сөздермен сөз тіркестерін пайдалана отырып, сөйлемдер құраңыз.

4.Мәтінді оқыңыздар.

Баянауыл

Баянауыл – Сарыарқа аталатын ұлан – ғайыр сахараның бір ғана бөлігі. Ол – Ертістің сол жақ жағалауына орналасқан Павлодар облысының ең ірі ауданы.

Баянауыл көгілдір таулары, күрең белдері, мөлдір көлдерімен көрікті. Тау қойнаулары қалың жыныс орман тоғайлар: қарағай, терек, қайың, мойыл.... Шырша иісі бұрқырап тұрады.Көз жасындай мөлдіреген салқын бастаулар.... Сабындыкөл, Жасыбай, Торайғыр көлдерін айтсаңшы! Алтынмен аптап, күміспен күптеген гауһардай ғой әрқайсысы.

Бұл өңірдің ажар-көркіне ғашық болып, жырламаған ақын бар ма екен, сірә ?!

Иә, Баянауыл – туған халқына қызмет етуге бүкіл ғұмырын сарп еткен ардақты, абзал азаматтарымыздың елі.

Баянауыл – жаратылыстың қастерлі бір мекені. Мұнда жабайы аңдар мен құстардың әр түрін кездестіреміз. Бұл өңірдің байлығы ұшан теңіз. Ол байлықты көздің қарашығындай қорғап, күннен – күнге көбейте түсуші – адамдар. Республика үкіметінің шешімі бойынша Баянауыл ауданының аймағы қорық болып жарияланды.

5.Мына сұрақтарға жауап беріңіздер.

1.Баянауыл және оның табиғаты қандай?

2.Жабайы аңдар мен құстардың атауларын естеріңізге түсіріңіздер

3.Баянауылдан басқа қандай қорығы бар жерлерді білесіздер?

6.Мәтіннен белгісіздік есімдіктерді теріп жазыңыздар.

7.Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыздар.

Марқакөл қорығы

Ертіс өңіріндегі көрікті әрі табиғаты бай өлке – Марқакөл көлінің аймағы. Марқакөл теңіз деңгейінен 1434 метр биіктікте орналасқан. Оның тереңдігі – 27 метр, басты байлығы – халық «майқан» деп атайтын қызыл балық. Айналасындағы орманда аңдар мен құстардың 60-қа жуық түрі тіршілік етеді. Қазір Марқакөл көлі мен оның төңірегіндегі орманды алқап қорыққа айналдырылған, сөйтіп осы өлкенің өсімдіктер мен жануарлар дүниесі қорғауға алынған.

Аңшылар мен ғылыми қызметкерлер аңдарды есепке алады, олардың тіршілік-тынысын бақылайды. Қыста аңдар қосымша азықтандырылады, өйткені Марқакөлдің қысы қатты әрі ұзақ. Адамдардың қамқорлығына жануарлар әбден үйреніп алған.

Қар қалың жауған жылдары олар таудан түсіп, елді мекендерге жақын жерге жайылады.

Табиғатты қорғау жақсы нәтижелер бере бастады, өйткені Марқакөлде бүкіл Ертіс өңірінің қарағайлы орманы мен қуаң даласын мекендейтін марал, қызыл қасқыр, бұлан, бұғы, қабан, тіпті қоңыр аюды да кездестіруге болады.(«Қазақ күнпарағы», 1989)