Еліктеу сөздер

Түрлі дыбыстарға еліктеуді немесе құбылыстар мен қимыл-қозғалыстарды бейнелеуді білдіретін сөздер еліктеу сөздер деп аталады.

Еліктеу сөздер мағыналық жағынан еліктеуіш сөздер және бейнелеуіш сөздер болып екіге бөлінеді. Жанды, жансыз заттар шығарған түрлі дыбыстарды беру үшін қолданылатын сөздер дыбыстарды беру үшін қолданылатын сөздер дыбыстық еліктеуіш сөздер деп аталады: тарс-түрс, ырр, саңқ, қарқ, сарт-сүрт, салдыр-күлдір, қарш-қүрш.

Заттардың, құбылыстар мен қимыл-қозғалыстардың түрлі сын-мипаты, әрекеттері көру қабілеті арқылы қабылданып айтылатын сөздер бейнелеуіш сөздер деп аталады:жалт, қалт, селк,зып,бүлк, маң-маң, қалт-қүлт, желп-желп.

Түрлері	Мысалдар
І. Мағынасына қарай	1.Еліктеуіш	тарс,ар,қарқ,сарт,саңқ,салдыр-күлдір
	2.Бейнелеуіш	зып,бүлк,қалт,селк,желп
ІІ. Тұлғасына қарай	1.Негізі	дүрс,ар,лып, морт,солқ
	2.Туынды	томп-аң,елп-ең,қорб-аң, бұр-алаң,соз-алаң
ІІІ. Құрамына қарай	1.Дара	шалп,сарт,сырт,көлбең,сопаң,қайқаң
	2.Күрде	а) маң-маң,гүр-гүр,дір-дір ә) арс-ұрс,былқ-сылқ,жарқ-жұрқ

Дүние жүзіндегі қазақ халқының саны

Елдер	Саны
1 . Қазақстан 2. Өзбекстан 3. Ресей 4. Түрікменстан 5. Қырғызстан 6. Украина 7. Тәжікстан 8. Беларусь 9. Грузия 10. Молдова 11. Әзірбайжан 12. Армения 13. Қытай 14. Моңғолия 15. Ауғанстан 16. Түркия 17. Иран 18. АҚШ 19. ФРГ 20. Канада 21. Франция 22. Пакистан 23. Англия 24. Литва 25. Эстония 26. Швеция 27. Австралия 28. Араб елдері 29. Латвия 30. Австрия 31. Аргентина 32. Үндістан 33. Израиль	7 985 000 1 500 000 800 000 90 000 40 000 15 000 12 000 5 000 1 000 3 000 3 000 1 000 1 500 000 157 000 30 000 15 000 10 000 1 000 5 000 7 000 2 000 3 000 500 2 000 1 000 1 000 600 1 000 1 500 900 400 300 100
БАРЛЫҒЫ	12 187 400

Глоссарий

№ п/п	Новые понятия	Содержание
1	2	3
1	Приветствие	амандасу, сәлемдесу. Национальные традиции приветствия – уважительное отношение к старшим. Виды привет-ствий – түрі: жұмыста, көшеде. (Ассалаумағалайкум...Уағаләйкумассалам... Сәлеметсіз бе. Аман ба.Сәлем.)
2	Прощание	қоштасу. Виды прощания: Қош болыңыз ! Жолыңыз болсын !Қайта көріскенше! Қайта кездескенше!
3	Приказ, повеление	бұйрық рай. В повседневной речи: айт, оқы, тыңда (повелительное наклонение). Вежливая форма: шақырыңыз, дайын-даңыз.
4	Извинение	кешірім сұрау. /Кешіре гөр (іңіз) ші, ғапу ет (іңіз) ші, өтінем./
5	Благодарность	алғыс. (Рақмет, алғыс айтамын ризамын.)
6	Поздравления, пожелания	құттықтау, тілек айту. / Мерекеңмен, тілеймін./
7	Приглашение, предложение	шақыру, ұсыныс. (Қош келдіңіз, шақырғым келеді, кездеселік, барайық.)
8	Желание, намерение	тілек,ой білдіру. (Білгім келіп еді, жақсы болар еді, ойым бар.)
9	Недовольство, возмущение	наразылық, ашыну. (Маған ұнамай-ды,...разы емеспін.)
10	Знакомство	танысу. (Танысуға рұқсат етіңіз, таны-сайық.)
11	Представление себя при знакомстве	Менің аты – жөнім, туған жерім, ұлтым, жерім, ұлтым, мамандығым. Қазір...ме-кен жайым.
12	Встреча	кездесу (Халіңіз қалай? Не хабар бар? Көңіл күйің қалай?)
13	Совет	кеңес беру. (...кеңес етер едім...жақсы болар еді..., дұрыс қой деймін.)
14	Предостережение	сақтандыру/ Кешігіп қалып жүрме (-ңіз)./

1	2	3
15	Согласие, одобрение	Мақұлдану, құптау. (Мен келісемін. Қарсы емеспін, жарайды, жақсы. Сіздікі әбден дұрыс.)
16	Неопределенный ответ	екі ұшты жауап.(Мүмкін, бәлкім, көрермін.)
17	Отказ, возражение, запрещение	келіспеу, қарсылық білдіру, тыйым салу. (Қолымнан келмейді, келіспеймін, қарсымын, мүмкін емес.)
18	Сожаление, сочувствие	өкініш, ниет білдіру. (Өкінішке орай, жаным ашиды.)
19	Қызметте	служба, работа
20	Бизнес адамы	человек бизнеса
21	Сіз қандай жұмыс істей-сіз?	Где Вы работаете?
22	Байқаймын, сіз оны қазір көре алмайсыз. Ол бос емес.	Боюсь, сейчас Вы его не увидите. Он занят.
23	Сізге қандай көмегім бар?	Чем могу я вам помочь?
24	Жанұямның әлемі	мир моей семьи
25	Үй – ішіңіз туралы айтып беріңізші.	Расскажите о своей семье.
26	Қара шаңырақ	дом моих предков
27	Жеті ата	моя родословная
28	Туыстық атаулар	родство по-казахски
29	Үлкенге, кішіге тіл қату	слова-обращения к старшим и младшим
30	Отбасы бақыты балада. .	Счастье семьи в детях
31	Біздің отбасымыздың салт дәстүрі	традиции моей семьи
32	Бос уақыт	свободное время
33	Күнделікті тіршілік және мейрамдар	будни и праздники
34	Қазақтың дастарханы	Дастархан
35	Қонаққа шақыру	приглашение в гости
36	Туған күн	день рождения
37	Шілдехана	праздник рождения ребенка

1	2	3
38	Тұсау кесу	первые шаги ребенка
39	Құда түсу	обряд сватовства
40	Беташар	представление невесты
41	Ұлыстың ұлы күні	Наурыз - праздник весеннего
		равноденствия
42	Мінез және портрет	характер и портрет
43	Ауызша суреттеу	словесный портрет
44	Отбасы суреттер	семейный альбом
45	Үлгілі отағасы	хороший семьянин
46	Біздің кезіміздің батыры	герой нашего времени
47	Адамнын сырткы сулулығы мен ішкі сұлулығы	внешняя и внутренняя красота человека
48	Досыңа қарап сенің кім екеніңді айтам.	Скажи, кто твой друг, и я скажу, кто ты.
49	Сіздің талғамыңыз қан-дай	Ваш вкус
50	Біз қай жерде тұрамыз қайда барамыз?	Где мы живем и куда ходим?
51	Менің қалам	Мой город
52	Оқу орны	учебное заведение
53	Мұражай	Музей
54	Мейрамхана	Ресторан
55	Халыққа қызмет ету салалары	Сервис
56	Мейманхана	Гостиница
57	Денсаулық – зор байлық!	Здоровье – залог богатства!
58	Емханада	В поликлинике
59	Ауруханада	В больнице
60	Дәріхана	Аптека
61	Дәрігердің қабылдауында	на приеме у врача
62	Саяхат	поездка, путешествие
63	Біз қалай демаламыз?	Как мы отдыхаем?
64	Демалыс күнім	мой выходной день
65	Іс сапар	Командировка
66	Саяхатты әңгімелеу	рассказ о поездке