- •I страфа
- •Іi страфа
- •Ііi страфа
- •Іv страфа
- •V страфа
- •Vі страфа
- •Vіі страфа
- •Vііі страфа
- •Іx страфа
- •X страфа
- •Xі страфа
- •Xіі страфа
- •Xііі страфа
- •Xіv страфа
- •XV страфа
- •Xvі страфа
- •Xvіі страфа
- •Xvііі страфа
- •Xіx страфа
- •XX страфа
- •Xxі страфа
- •Xxіі страфа
- •Xxііі страфа
- •Xxіv страфа
- •XXV страфа
- •Xxvі страфа
- •Xxvіі страфа
- •Xxvіiі страфа
- •Xxіx страфа
- •XXX страфа
- •Xxxі–хххіі строфы
- •Літаратура
Xіі страфа
Нептун да грошы меў ахвоту,
Гарэлку добра ён сцябаў,
Пачуў, што будзе за работу,
Як раз на ветраў загукаў:
“А вон, нячысты някруціны,
З якой фантазіі вы тут,
Глядзі, скаштуеце дубіны,
І ноздры вам ражном утруць”.
ХІІ страфа пачынаецца “правільным” чатырохрадкоўем дэцымы, а наступная яе частка “сапсаваная”: адсутнічаюць пяты і шосты радкі, а сёмы і восьмы перастаўлены месцамі:
“З якой фантазіі вы тут?,
А вон, нячысты някруціны,
Глядзі, скаштуеце дубіны
І ноздры вам ражном утруць”.
Xііі страфа
Вось досыць ветрам тут здзікацца:
З Нептунам зналі, які жарт, –
Дамоўкі сталі убірацца,
Як ад Кургузава Ліпарт.
А вось і соўнышка ўзглянула,
Траянцам як цяпло ўпыхнула.
Эней, уцёкшы так ад бед,
Састрапаць заказаў абед.
“Правільным” чатырохрадкоўем пачынаецца і ХIІІ страфа. Цікава, што ва ўсіх захаваных спісах гаворка ідзе пра Кургузава (Кургузага) і Ліпарта, а згадка пра Кутузава і Банапарта з’явілася ўпершыню ў каментары Б. Залескага. Пяты і шосты радок у “смаленскай рэдакцыі” маюць крыху іншы выгляд: “І вось і неба залупілась, // Ўскачыла соўнышка, з’яснілась”. Апошняе чатырохрадкоўе няпоўнае – прапушчаны два сярэднія радкі (ее):
Эней, уцёкшы так ад бед,
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Састрапаць заказаў абед.
Xіv страфа
Траянцы ўзялісь за ядзенне,
Як з поля панскія харты.
Была ў іх з затаўкай крупеня,
Кулагу пхалі ў жываты;
Была ў іх гушча і драчона
І парасяціна смажона;
Пілі гарэлку не каўшом,
Цягнулі ў волю ўсе нагбом.
Усячыны панасцябалісь
І на палацях спаць паклалісь.
XIV страфа таксама мае “сапсаванае” апошняе чатырохрадкоўе. Але яго магчыма рэканструяваць: радок “Усячыны панасцібалісь” больш лагічна “падняць”, пачаць ім заключнае чатырохрадкоўе: “панасцябаўшыся” “ўсячыны”, траянцы пачалі піць гарэлку “нагбом”. У публікацыі “Маяка” замест гарэлкі траянцы: “А ў заедку ж далі пад канец // З алеем смачны селядзец. // Талакою насцябалісь...”, што яшчэ раз паказвае мажлівасць рэканструкцыі адычнае страфы:
Усячыны панасцябалісь:
Пілі гарэлку не каўшом,
Цягнулі ў волю ўсе нагбом.
І на палацях спаць паклалісь.
XV страфа
Венера з кірмашу вярнулась
(На Ўшэсці, відзішь ты, была)
І аб Энеюшку дачулась,
Юнона як яго спрагла.
Андрак з насоўкай апранула,
З падплётам ўздзела кавярзні,
Анучкі рабыя абула,
Як слоўна ў войта селязні;
А храпу з шчолакам абмыла,
Кужэльны ўздзела балахон,
Папранік ў хустачку ўлажыла,
Пайшла к Зявесу на паклон.
У XV страфу мы ўключылі тры чатырохрадкоўі з сумежнаю рыфмоўкаю. Першае адпавядае першаму чатырохрадкоўю дэцымы. Другое мажліва трансфармаваць у пяты і шосты радкі адычнае страфы, бо ў публікацыі “Смоленского вестніка” адсутнічае наступная яе частка: “Анучкі рабыя абула // Як слоўна ў войта сілязні”:
Андрак з насоўкай апранула,
Анучкі рабыя абула.
Апошняе чатырохрадкоўе з сумежнаю рыфмоўкаю мы можам рэканструяваць у чатырохрадкоўе з кальцавою:
Кужэльны ўздзела балахон,
А морду з шчолакам абмыла,
Папранік ў хустачку ўлажыла,
Пайшла к Зявесу на паклон.