Xvі страфа

Зявес тагды сядзеў у клеці,

Гарэлку з мёдам там сцябаў,

Без сораму, як малы дзеці,

З паддоння пальцам калупаў.

Прыйшла Венера і завыла,

Саплямі змазала ўсё рыла

І так зазюкала яна:

“А чым перад табою, бацька,

Мой абмішуліўся дзіцяцька?

Зюкні, яка яго віна.

XVІ страфа цалкам адпавядае дэцыме. Прычым ва ўсіх захаваных версіях.

Xvіі страфа

Не ўзвідзяць Рыму яго вокі,

Калі Юноны не уймешь!

З’ядуць на ростанях сарокі,

Сатрэць яна яго ў кулеш”.

Ад XVІІ страфы засталося адно першае чатырохрадкоўе. Сцвярджаем гэта на падставе XVІ страфы паэмы І. Катлярэўскага:

Куди йому уже до Риму?

Хіба як здохне чорт в рові!

Як вернеться пан хан до Криму,

Як женитсья сич на сові.

Хіба б уже та не Юнона,

Щоб не вказала макогона,

Що й досі слухає чмелів!

Коли б вона та не бісилась,

Замовкла і не комизилась,

Щоб ти се сам їй ізвелів.

Зварот Юноны да бацькі Зеўса і ў беларускім творы павінен быць больш эмацыянальны і пераканаўчы.

Xvііі страфа

Зявес, гарэлачку дапіўшы,

Ражком ў халяву пастучаў,

Цяртухі моцнае зажыўшы,

Таку гаворку атказаў:

“О дочухна мая радзіма!

Дапрэць Янеюшка да Рыму

І будзе тама ён царом;

Палепшы Чыжэўскіх харом

Паставіць каменны палаты.

Паны ж не будуць там багаты;

Свае чапы ён завядзе

І ўсё на воткуп пабярэ.

У ХVIIІ страфе першыя шэсць радкоў адпавядаюць дэцыме, а вось апошняя структурная частка “сапсавана”: замест чатырох падаецца шэсць радкоў. Вызначыць, якія з іх “лішнія” – не ўяўляецца магчымым. Адсутнасць радка “Палепшы Чыжэўскіх харом...” дазваляла б “аслабіць” сувязь твора са Смаленшчынай, але ж гэты радок ёсць і ў “віцебскай рэдакцыі” (у публікацыі “Маяка”). Зрэшты, можна дапусціць, што аўтарская рэдакцыя была перайначана на Смаленшчыне і толькі тады “Энеіда навыварат” трапіла на Віцебшчыну. Можна прапанаваць апошняе чатырохрадкоўе страфы ў наступным выглядзе:

Паставіць каменны палаты.

Свае чапы ён завядзе

І ўсё на воткуп пабярэ.

Паны ж не будуць там багаты.

Xіx страфа

Цяпер заверне к Карпагені,

(Ў Дзідоны, відзішь, талака)

Папрэ у волю ён смажэні,

Ад’есцца з добрага быка.

Папарыцца ён там у бані,

Падпусціць хвігля самой пані,

Закруціць моцна галаву,

На любжу прывядзе ўдаву.

Ідзі, дачухна, не турбуйся,

Ды скорамам, глядзі, не псуйся,

Ні з кім саромна не бранісь

І ў Сташкоў Ніле пакланісь!”

Падобнае і ў ХІХ страфе: зноў “правільныя” першыя шэсць радкоў, зноў замест апошняга чатырохрадкоўя – шэсць, зноў маецца “геаграфічная” прывязка да Смаленшчыны: “І ў Сташкаў Ніле пакланісь!” Але тут гэтая прывязка цалкам адпавядае логіцы паэтычнага выказвання. Магчыма наступная структура гэтага чатырохрадкоўя:

Ідзі, дачухна, не турбуйся,

Ні з кім саромна не бранісь

І ў Сташкоў Ніле пакланісь!

Ды скорамам, глядзі, не псуйся.

XX страфа

Венера тут яму прысела,

Француз як барышню вучыў,

Пайшла, свадзёбную запела:

Зявес ёй дужа дагадзіў.

Ад ХХ страфы, на нашу думку, захавалася толькі першае чатырохрадкоўе. Дапускаем, што адсутны аўтарскі тэкст апавядаў пра Венерыну радасць.

Xxі страфа

Эней ачухаўся, паскробся,

На ногі лапці падвязаў,

З палацей да кута дагробся

І плыць япрейтару казаў.

Плыў, плыў, аж в воках ззелянелась,

І мора горшэ талакна прыелась:

Ён ведзьмай на яго глядзеў.

А там начаў ужо здзікацца,

І так ні к чому стаў ругацца,

Што я й пісаць тут не пасмеў.

ХХІ страфа цалкам адпавядае адычнай страфе. Апрача таго, у гэтай страфе выяўляецца прысутнасць аўтара: “Што я й пісаць тут не пасмеў!” Характэрна, што страфа захавалася і ў “віцебскай”, і ў “смаленскай” рэдакцыях”. У “віцебскай” адно крышку іншы варыянт восьмага і дзевятага радкоў:

А там ужо стаў сварыцца

Да й так саромна стаў браніцца.