- •1.Прадмет гісторыі дзяржавы і права Беларусі, яго задачы і асаблівасці.
- •2.Гістарыяграфія гісторыі дзяржавы і права Беларусі.
- •3.Дзяржавы на тэрыторыі Беларусі ў іх–хіі стст. Грамадскі і палітычны лад. Службовыя асобы.
- •3 Теории характера гражданского и политического строя:
- •4.Права старажытных беларускіх дзяржаў і яго асноўныя рысы. Адлюстраванне звычаёвага права ў пісаным заканадаўстве.
- •5.Міжнародныя пагадненні і васальныя дагаворы – крыніцы старажытнага беларускага права.
- •6.Утварэнне Вялікага княства Літоўскага. Фарміраванне тэрыторыі дзяржавы. Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае ўладкаванне ў хiii–хvi стст.
- •7.Дзяржаўны лад Вялікага княства Літоўскага ў хiii–хvi стст. Вышэйшыя органы дзяржаўнай улады. Службовыя асобы цэнтральнай адміністрацыі.
- •8.Мясцовыя органы дзяржаўнай улады ў Беларусі ў хiii–хvi стст.
- •9.Органы кіравання ў гарадах Беларусі ў хiii–хvi стст. Магдэбургскае права ў гарадах Беларусі.
- •10.Крэўская унія Вялікага княства Літоўскага з Польшчай. Востраўскае пагадненне (гісторыка-прававая характарыстыка: прычыны заключэння, сутнасць, значэнне, наступствы).
- •11.Віленска-Радамская і Гарадзельская уніі (гісторыка-прававая характарыстыка).
- •12. Клас феадалаў і саслоўе шляхты ў Беларусі ў хіv–хvіі стст.
- •13.Прававое і сацыяльнае становішча сялян Беларусі. Змены ў прававым і сацыяльным становішчы сялян ў хvі ст.
- •14.Прававое і сацыяльнае становішча гараджан Беларусі ў хіv–хvіі ст.Ст.
- •15.Люблінская унія (гісторыка-прававая характарыстыка).
- •16.Берасцейская царкоўная унія (гісторыка-прававая характарыстыка).
- •17.Міжнародныя сувязі і дагаворныя адносіны Вялікага княства Літоўскага з суседнімі дзяржавамі ў хv–хvіі стст.
- •18.Палітыка- прававая думка ў Беларусі ў хіі–хvі стст.
- •19.Прававая сістэма Вялікага княства Літоўскага ў хіv–хv стст. Крыніцы права.
- •20.Агульназемскія граматы (прывілеі) – крыніцы права Вялікага княства Літоўскага.
- •21.Абласныя граматы: прычыны прыняцця, змест і значэнне.
- •22.Валасныя граматы: прычыны прыняцця, змест і значэнне.
- •23.Граматы беларускім гарадам на Магдэбургскае права (сутнасць, змест, значэнне). Крыніцы Магдэбургскага права.
- •24.Судзебнік Казіміра 1468г.: крыніцы, структура, змест.
- •25.Статут Вялікага княства Літоўскага 1529г.: крыніцы, структура, змест, значэнне.
- •26.Статут Вялікага княства Літоўскага 1566г.: прычыны распрацоўкі, важнейшыя палажэнні і асноўныя змены ў параўнанні з Статутам 1529г.
- •27.Статут Вялікага княства Літоўскага 1588г.: працэдура распрацоўкі і прыняцця, новыя нормы і важнейшыя палажэнні, значэнне.
- •28.Канстытуцыйнае права Вялікага княства Літоўскага.
- •29.Развіццё крымінальнага права Вялікага княства Літоўскага ў хv–хvі стст.
- •30.Агульная характарыстыка грамадзянскага права Вялікага княства Літоўскага.
- •33.Судовая рэформа хvі ст. У Вялікім княстве Літоўскім. Склад і кампетэнцыя новых судоў.
- •34.Цэнтральныя судовыя ўстановы ў Вялікім княстве Літоўскім. Галоўны суд (Трыбунал).
- •35.Замкавыя (гродскія) суды ў Беларусі.
- •1)Земский 2) подкоморский 3) замковый, или гродский
- •36.Мясцовыя суды для шляхты: склад, кампетэнцыя, значэнне.
- •37.Суды для гарадскога насельніцтва Беларусі ў хііі–хvіі ст. Ст.
- •38.Суды для сялян Беларусі.
- •39.Развіццё палітыка- прававой думкі ў Беларусі ў хvіі–хіх ст.Ст.
- •40.Дзяржаўны лад Рэчы Паспалітай. Абмежаванасць улады караля. Сойм і яго дзейнасць. Дзяржаўна-прававое становішча Вялікага княства Літоўскага ў складзе Рэчы Паспалітай.
- •41.Генрыхавы артыкулы. Пакта канвента.
- •42.Спробы правядзення рэформаў у Рэчы Паспалітай у другой палавіне хvііі ст. Першы падзел Рэчы Паспалітай ў святле міжнароднага права.
- •43.Чатырохгадовы сойм Рэчы Паспалітай і яго заканадаўчыя акты. Канстытуцыя Рэчы Паспалітай 1791г. Таргавіцкая канфедэрацыя. Другі падзел Рэчы Паспалітай.
- •44.Паўстанне 1794г.. Трэці падзел Рэчы Паспалітай. Прычыны распаду Рэчы Паспалітай.
- •45.Сістэматызацыя права Беларусі ў першай палавіне хіх ст. Праект Зводу мясцовых законаў заходніх губерняў. Русіфікатарская палітыка царызму. Закрыццё Віленскага універсітэту.
- •46.Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі ў канцы хvііі - пачатку хіх ст.Ст. Органы ўлады, мясцовага кіравання і суда.
- •47.Скасаванне прыгоннага права ў Беларусі. Рэформа мясцовых органаў.
- •48.Судовая рэформа 1864г. І асаблівасці яе правядзення ў Беларусі.
- •49.Земская рэформа 1864г. І асаблівасці яе правядзення ў Беларусі.
- •50.Беларусь у пачатку хх ст. Дзейнасць беларускіх нацыянальных арганізацый. Лютаўская рэвалюцыя ў Расіі і яе значэнне для Беларусі.
- •51.Усталяванне савецкай улады ў Беларусі. Абласны выканаўчы камітэт Заходняй вобласці і фронту. Савет народных камісараў Заходняй вобласці.
- •52.Спробы ажыццяўлення «права нацый на самавызначэнне» ў Беларусі. Усебеларускі з’езд (кангрэс) 1917г.
- •53.Брэст-Літоўскі мірны дагавор. Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі. Устаўныя граматы.
- •54.Першы з’езд Кампартыі Беларусі. Дзяржаўна-прававое значэнне яго пастаноў. Вызначэнне тэрыторыі Беларускай Савецкай Рэспублікі.
- •55.Першы ўрад Беларускай сср і яго Маніфест.
- •56.Першы з’езд Саветаў Беларусі. Дэкларацыі з’езда.
- •57.Першая Канстытуцыя Беларускай сср.
- •58.Літоўска-Беларуская сср: утварэнне, дзейнасць, ліквідацыя.
- •59.Аднаўленне Беларускай сср у 1920г. Дэкларацыя аб незалежнасці ссрб.
- •60.Другі з’езд Саветаў Беларускай сср. Дапаўненні да Канстытуцыі бсср.
- •61.Дзяржаўна-прававыя адносіны Беларускай сср з рсфср і іншымі савецкімі рэспублікамі. Дагаворы паміж бсср і рсфср. Рыжскі мірны дагавор.
- •62.Утварэнне дзяржаўнага апарата ў бсср у 1921–1922 г.Г. Уваход бсср у склад ссср.
- •63.Палітыка нацыянальна–дзяржаўнага будаўніцтва ў бсср.
- •64.Вяртанне ў склад Беларускай сср усходніх раёнаў Беларусі.
- •65.Крымінальнае і крымінальна-працэсуальнае права Беларускай сср у 1920-1930-я г.Г.
- •66.Грамадзянскае і грамадзянска-працэсуальнае права Беларускай сср у 1920-1930-я г.Г.
- •67.Канстытуцыя Беларускай сср 1927г. (прычыны прыняцця, змест). Вышэйшыя і мясцовыя органы ўлады.
- •68.Парушэнні законнасці ў Беларусі ў 20-50г.Г. (прычыны і сутнасць). Дзейнасць нкус, органаў пракуратуры і суда.
- •69.Канстытуцыя Беларускай сср 1937 г: прычыны прыняцця, агульная характарыстыка. Змены ў сістэме і кампетэнцыі органаў дзяржаўнай улады.
- •70.Мясцовыя органы кіравання і самакіравання на тэрыторыі Заходняй Беларусі ў 1921–1939г.Г. Прававое становішча насельніцтва. Канстытуцыі Польскай дзяржавы 1921 і 1935 г.
- •71.Пачатак Другой сусветнай вайны і разгром Польскай дзяржавы. Утварэнне часовых органаў народнай улады ў Заходняй Беларусі ў 1939г.
- •72.Народны (Нацыянальны) сход Заходняй Беларусі і яго дзяржаўна-прававыя акты. Уз’яднанне Заходняй Беларусі з бсср і стварэнне органаў савецкай улады ў заходніх абласцях Беларускай сср.
- •73.Савецкая дзяржава і права ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны. Нямецкі акупацыйны рэжым у Беларусі. Партызанскі рух.
- •74.Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкай акупацыі і адбудова дзяржаўнага апарата бсср.
- •75.Беларуская дзяржава і права ў пасляваенны перыяд. Змены ў дзяржаўным апараце. Пашырэнне правоў рэспублікі ў канцы 50–х – пачатку 60-х г.Г. Хх ст.
- •76.Беларуская дзяржава і права ў 60-я - 80-я г.Г. Хх ст. Кадыфікацыя заканадаўства. Канстытуцыя бсср 1978г.
- •77.Узнаўленне знешне–палітычнай дзейнасці Беларускай сср. Удзел бсср у стварэнні аан.
- •80.Утварэнне снд. Дзяржаўна-прававыя сувязі Рэспублікі Беларусь з Расіяй і краінамі бліжняга замежжа. Дагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі ад 8 снежня 1999г.
- •81.Пераход Беларусі да дзяржаўнай самастойнасці. Рэарганізацыя дзяржаўных органаў. Змены у канстытуцыйным праве ў 1990-я г. (не совсем то,но это все, что нашла!!)
- •82.Актывізацыя міжнароднай дзейнасці Рэспублікі Беларусь у канцы хх ст.
- •84.Актывізацыя грамадска-палітычнай дзейнасці ў Рэспубліцы Беларусь у 1990-я г. Стварэнне і дзейнасць палітычных партый.
- •85.Развіццё права Рэспублікі Беларусь у канцы хх ст. Кадыфікацыя заканадаўства.
28.Канстытуцыйнае права Вялікага княства Літоўскага.
Конституц нормы слажив значит часть статутов ВКЛ.
Констит право строится на след принципах:
1)ограничение власти государя и стремление разделения власти
2)утвержден принципа гос суверенитета,кот направ на охрану ткррит целостности
3)принцип правового суверенитета, кот реализ через юрид закреп единства правана всей террит гос-ва
4)принцип справедливости во всех правоотношениях(все равны,право на собственность,охрану жизни,чести,собственности,суд оборону,свобод выезд из гос-ва)
5)принцип религиозн толерантности
6)регламент структура и компетенция верховных органов власти ВКЛ:принцип класса феодалов
29.Развіццё крымінальнага права Вялікага княства Літоўскага ў хv–хvі стст.
Статутное зак-во знач внимание удел кримин пр
В 3ем статуте:-равенство всез перед зак
личная отвественность перед зак за соверш преступ
персонализация наказания
использован только предусмотрен закон меры наказ
принцип презумпции невиновности(статут 1588)
дается опред преступления – противозак,виновное действие,кот включ в себя элемент гражд опасности,делает покушение на феод гос строй
объект преступ – опред добро и личности,отношен гос порядка и гос моральности.
суюъект преступ – чел в “полной памяти”.кримин ответ с 14 лет(статут 1566),с 16 лет(статут 1588)
соучастие в преступ
смягчающ или отяжеляющ обстоят
укрытие злодея
“необходимая оборона”
расширение целей наказания(основные и добавочные)
смерт казнь:-простая(повешение,отруб голову)
квалифицир(сожжение,четвертование и т д)
вина:неспициальная и неосторожная
виды преступлений:*против прядка управления;*христианской религии;*моральности;*жизни;*здоровья и чести людей;*против собственности
30.Агульная характарыстыка грамадзянскага права Вялікага княства Літоўскага.
Слаживается под воздейств товарно-денеж отнош и торгов капитала,что содеств зарожден норм,хар-ных для буржуазн права.
Основ элем гражд правоотнош:1)объект – все то,что могло быть средством осущ интересов
2)субъект – личность,способная вступать в юридич. правоотношения
факты3)их права и обязанности – возникали через юр факты
Содержание: - наиболее полн правоспособностью влад церковь,монастыри,князья,паны
дееспособность с опред возроста (1529 – 18 для муж,15 для жен; 1566 – 15 для муж и жен); огранич дееспособ неженатых мужчин,псих больных.
К концу 16 в сожились необходим соц-эк и правовые мысли установ начала нового буржуазного пр.
31.Асноўныя палажэнні працэсуальнага права Вялікага княства Літоўскага ХV–ХVІІ ст.
процес право – единое для гражд и кримин дел
Судоводство начин. по заявлению потерпевшего. Процесс – исковой хар-р.
Истец сам мобирал док-ва, поддерживал обвинение в суде. Истец на любой стад пр-са мог отказ от иска,заключ мир сделку,помиловать преступ
Суд – пассив роль, выносил решение на оценке док-в.
Сущ. инквизиционный пр-с.
Разная процес правосубъектность – клас и сословн принадлежность.(полн – феодалы, лишены –челядь,феод-завис крестьяне,за них в суде выступали их паны; изгнанные из гос-ва)
Стороны могли вести дело самост или через адвоката;предоставлять разн док-ва;подавать жалобы на реш суда.
Адвокаты стан известны в нач 16в.(статут 1588-6 артикулов насчет адвокатов). Адвок могли быть только шляхтичи,кот допустил суд и кот. знают местное пр.Адокат долж выполнять свою раб хорошо,за предательство своего клиента – смертн казнь.
Сущ. док-ва:1)разъяснения сторон,их признания;2)показания свидет;3)присяга;4)письменные и веществ док-ва;5)выводы и объяснения экспертов
Обвиняемого могли мучать для получения показаний.Но статутами ограничивалось.
Свидетели:муж и жен,взрослые и несовершен,свобод и завис.Не могли быть свид:ранее осужд за тяжел злодеяния,признан судом лжецами,слуги,подданые за своих панов,сумасшедшие,изгнанники.
Согласно со Статутом 1588г. по некот кримин дел служеб лица долж были начинать предварительное следствие.
Обжаловать нельзя в Главном суде и по некот. вынес решениям.
Недостатки проц пр: исполнить реш против крупного феодала практически невозможно,самовольность феод,неподчинение суд реш.
32.Шлюбна-сямейнае права Беларусі ў Х–ХVІІ ст.ст. Сацыяльна-прававое становішча жанчын.
Сохр старые обычаи и нормы обычного пр,но + изменения.
Главное вним в измен на имущественные отнош.!
Брак оформлялся в неск этапов:сваты – заручыны(змовины) – обряды(венчание) – свадьба
Брачный возраст:муж-18,жен-13.
Имущ отнош между мужем и женой завис от того,какое имущ было у каждого перед вступлением в брак.Имущ муж и жена независ друг от друга.
Дети во всем подчин родит.Имущ пр детей огранич.
Брак расторгался со смертью мужа или жены. Но в 16в расторгали брак с согласия духовенства,местных судов и администрации.
Опекунское пр:опекуны-родители,другой чел – пон назнач суда, опекун из того же сословия,что и опекаемый.жен – до 13 лет,муж – до 18.
Положение женщин: - муж-глава семьи,зконный представит в суде, но жен правоспособны,могли сами заключ сделки
Статут 1588: за кримин злодеяние против жен денеж выплаты в дво йном размере.
жен лишины полит пр:не могли выбмраться депктатами в сойм,не могли заним высшие должности,не могли быть судьями