- •1.Прадмет гісторыі дзяржавы і права Беларусі, яго задачы і асаблівасці.
- •2.Гістарыяграфія гісторыі дзяржавы і права Беларусі.
- •3.Дзяржавы на тэрыторыі Беларусі ў іх–хіі стст. Грамадскі і палітычны лад. Службовыя асобы.
- •3 Теории характера гражданского и политического строя:
- •4.Права старажытных беларускіх дзяржаў і яго асноўныя рысы. Адлюстраванне звычаёвага права ў пісаным заканадаўстве.
- •5.Міжнародныя пагадненні і васальныя дагаворы – крыніцы старажытнага беларускага права.
- •6.Утварэнне Вялікага княства Літоўскага. Фарміраванне тэрыторыі дзяржавы. Адміністрацыйна-тэрытарыяльнае ўладкаванне ў хiii–хvi стст.
- •7.Дзяржаўны лад Вялікага княства Літоўскага ў хiii–хvi стст. Вышэйшыя органы дзяржаўнай улады. Службовыя асобы цэнтральнай адміністрацыі.
- •8.Мясцовыя органы дзяржаўнай улады ў Беларусі ў хiii–хvi стст.
- •9.Органы кіравання ў гарадах Беларусі ў хiii–хvi стст. Магдэбургскае права ў гарадах Беларусі.
- •10.Крэўская унія Вялікага княства Літоўскага з Польшчай. Востраўскае пагадненне (гісторыка-прававая характарыстыка: прычыны заключэння, сутнасць, значэнне, наступствы).
- •11.Віленска-Радамская і Гарадзельская уніі (гісторыка-прававая характарыстыка).
- •12. Клас феадалаў і саслоўе шляхты ў Беларусі ў хіv–хvіі стст.
- •13.Прававое і сацыяльнае становішча сялян Беларусі. Змены ў прававым і сацыяльным становішчы сялян ў хvі ст.
- •14.Прававое і сацыяльнае становішча гараджан Беларусі ў хіv–хvіі ст.Ст.
- •15.Люблінская унія (гісторыка-прававая характарыстыка).
- •16.Берасцейская царкоўная унія (гісторыка-прававая характарыстыка).
- •17.Міжнародныя сувязі і дагаворныя адносіны Вялікага княства Літоўскага з суседнімі дзяржавамі ў хv–хvіі стст.
- •18.Палітыка- прававая думка ў Беларусі ў хіі–хvі стст.
- •19.Прававая сістэма Вялікага княства Літоўскага ў хіv–хv стст. Крыніцы права.
- •20.Агульназемскія граматы (прывілеі) – крыніцы права Вялікага княства Літоўскага.
- •21.Абласныя граматы: прычыны прыняцця, змест і значэнне.
- •22.Валасныя граматы: прычыны прыняцця, змест і значэнне.
- •23.Граматы беларускім гарадам на Магдэбургскае права (сутнасць, змест, значэнне). Крыніцы Магдэбургскага права.
- •24.Судзебнік Казіміра 1468г.: крыніцы, структура, змест.
- •25.Статут Вялікага княства Літоўскага 1529г.: крыніцы, структура, змест, значэнне.
- •26.Статут Вялікага княства Літоўскага 1566г.: прычыны распрацоўкі, важнейшыя палажэнні і асноўныя змены ў параўнанні з Статутам 1529г.
- •27.Статут Вялікага княства Літоўскага 1588г.: працэдура распрацоўкі і прыняцця, новыя нормы і важнейшыя палажэнні, значэнне.
- •28.Канстытуцыйнае права Вялікага княства Літоўскага.
- •29.Развіццё крымінальнага права Вялікага княства Літоўскага ў хv–хvі стст.
- •30.Агульная характарыстыка грамадзянскага права Вялікага княства Літоўскага.
- •33.Судовая рэформа хvі ст. У Вялікім княстве Літоўскім. Склад і кампетэнцыя новых судоў.
- •34.Цэнтральныя судовыя ўстановы ў Вялікім княстве Літоўскім. Галоўны суд (Трыбунал).
- •35.Замкавыя (гродскія) суды ў Беларусі.
- •1)Земский 2) подкоморский 3) замковый, или гродский
- •36.Мясцовыя суды для шляхты: склад, кампетэнцыя, значэнне.
- •37.Суды для гарадскога насельніцтва Беларусі ў хііі–хvіі ст. Ст.
- •38.Суды для сялян Беларусі.
- •39.Развіццё палітыка- прававой думкі ў Беларусі ў хvіі–хіх ст.Ст.
- •40.Дзяржаўны лад Рэчы Паспалітай. Абмежаванасць улады караля. Сойм і яго дзейнасць. Дзяржаўна-прававое становішча Вялікага княства Літоўскага ў складзе Рэчы Паспалітай.
- •41.Генрыхавы артыкулы. Пакта канвента.
- •42.Спробы правядзення рэформаў у Рэчы Паспалітай у другой палавіне хvііі ст. Першы падзел Рэчы Паспалітай ў святле міжнароднага права.
- •43.Чатырохгадовы сойм Рэчы Паспалітай і яго заканадаўчыя акты. Канстытуцыя Рэчы Паспалітай 1791г. Таргавіцкая канфедэрацыя. Другі падзел Рэчы Паспалітай.
- •44.Паўстанне 1794г.. Трэці падзел Рэчы Паспалітай. Прычыны распаду Рэчы Паспалітай.
- •45.Сістэматызацыя права Беларусі ў першай палавіне хіх ст. Праект Зводу мясцовых законаў заходніх губерняў. Русіфікатарская палітыка царызму. Закрыццё Віленскага універсітэту.
- •46.Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі ў канцы хvііі - пачатку хіх ст.Ст. Органы ўлады, мясцовага кіравання і суда.
- •47.Скасаванне прыгоннага права ў Беларусі. Рэформа мясцовых органаў.
- •48.Судовая рэформа 1864г. І асаблівасці яе правядзення ў Беларусі.
- •49.Земская рэформа 1864г. І асаблівасці яе правядзення ў Беларусі.
- •50.Беларусь у пачатку хх ст. Дзейнасць беларускіх нацыянальных арганізацый. Лютаўская рэвалюцыя ў Расіі і яе значэнне для Беларусі.
- •51.Усталяванне савецкай улады ў Беларусі. Абласны выканаўчы камітэт Заходняй вобласці і фронту. Савет народных камісараў Заходняй вобласці.
- •52.Спробы ажыццяўлення «права нацый на самавызначэнне» ў Беларусі. Усебеларускі з’езд (кангрэс) 1917г.
- •53.Брэст-Літоўскі мірны дагавор. Абвяшчэнне Беларускай Народнай Рэспублікі. Устаўныя граматы.
- •54.Першы з’езд Кампартыі Беларусі. Дзяржаўна-прававое значэнне яго пастаноў. Вызначэнне тэрыторыі Беларускай Савецкай Рэспублікі.
- •55.Першы ўрад Беларускай сср і яго Маніфест.
- •56.Першы з’езд Саветаў Беларусі. Дэкларацыі з’езда.
- •57.Першая Канстытуцыя Беларускай сср.
- •58.Літоўска-Беларуская сср: утварэнне, дзейнасць, ліквідацыя.
- •59.Аднаўленне Беларускай сср у 1920г. Дэкларацыя аб незалежнасці ссрб.
- •60.Другі з’езд Саветаў Беларускай сср. Дапаўненні да Канстытуцыі бсср.
- •61.Дзяржаўна-прававыя адносіны Беларускай сср з рсфср і іншымі савецкімі рэспублікамі. Дагаворы паміж бсср і рсфср. Рыжскі мірны дагавор.
- •62.Утварэнне дзяржаўнага апарата ў бсср у 1921–1922 г.Г. Уваход бсср у склад ссср.
- •63.Палітыка нацыянальна–дзяржаўнага будаўніцтва ў бсср.
- •64.Вяртанне ў склад Беларускай сср усходніх раёнаў Беларусі.
- •65.Крымінальнае і крымінальна-працэсуальнае права Беларускай сср у 1920-1930-я г.Г.
- •66.Грамадзянскае і грамадзянска-працэсуальнае права Беларускай сср у 1920-1930-я г.Г.
- •67.Канстытуцыя Беларускай сср 1927г. (прычыны прыняцця, змест). Вышэйшыя і мясцовыя органы ўлады.
- •68.Парушэнні законнасці ў Беларусі ў 20-50г.Г. (прычыны і сутнасць). Дзейнасць нкус, органаў пракуратуры і суда.
- •69.Канстытуцыя Беларускай сср 1937 г: прычыны прыняцця, агульная характарыстыка. Змены ў сістэме і кампетэнцыі органаў дзяржаўнай улады.
- •70.Мясцовыя органы кіравання і самакіравання на тэрыторыі Заходняй Беларусі ў 1921–1939г.Г. Прававое становішча насельніцтва. Канстытуцыі Польскай дзяржавы 1921 і 1935 г.
- •71.Пачатак Другой сусветнай вайны і разгром Польскай дзяржавы. Утварэнне часовых органаў народнай улады ў Заходняй Беларусі ў 1939г.
- •72.Народны (Нацыянальны) сход Заходняй Беларусі і яго дзяржаўна-прававыя акты. Уз’яднанне Заходняй Беларусі з бсср і стварэнне органаў савецкай улады ў заходніх абласцях Беларускай сср.
- •73.Савецкая дзяржава і права ў перыяд Вялікай Айчыннай вайны. Нямецкі акупацыйны рэжым у Беларусі. Партызанскі рух.
- •74.Вызваленне Беларусі ад нямецка-фашысцкай акупацыі і адбудова дзяржаўнага апарата бсср.
- •75.Беларуская дзяржава і права ў пасляваенны перыяд. Змены ў дзяржаўным апараце. Пашырэнне правоў рэспублікі ў канцы 50–х – пачатку 60-х г.Г. Хх ст.
- •76.Беларуская дзяржава і права ў 60-я - 80-я г.Г. Хх ст. Кадыфікацыя заканадаўства. Канстытуцыя бсср 1978г.
- •77.Узнаўленне знешне–палітычнай дзейнасці Беларускай сср. Удзел бсср у стварэнні аан.
- •80.Утварэнне снд. Дзяржаўна-прававыя сувязі Рэспублікі Беларусь з Расіяй і краінамі бліжняга замежжа. Дагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі ад 8 снежня 1999г.
- •81.Пераход Беларусі да дзяржаўнай самастойнасці. Рэарганізацыя дзяржаўных органаў. Змены у канстытуцыйным праве ў 1990-я г. (не совсем то,но это все, что нашла!!)
- •82.Актывізацыя міжнароднай дзейнасці Рэспублікі Беларусь у канцы хх ст.
- •84.Актывізацыя грамадска-палітычнай дзейнасці ў Рэспубліцы Беларусь у 1990-я г. Стварэнне і дзейнасць палітычных партый.
- •85.Развіццё права Рэспублікі Беларусь у канцы хх ст. Кадыфікацыя заканадаўства.
36.Мясцовыя суды для шляхты: склад, кампетэнцыя, значэнне.
К местным судам для шляхты относятся: 1)земский суд и 2)подкоморский.
1)Земский суд – шляхетский суд 1ой инстанции.
Состав: судья, подсудок и писарь
Компетенция: все гражданские дела, о праве на землевлад, фиксир нотар акты, жалобы на долж.л.
2)Подкоморский суд – шляхет суд
Состав: подкоморий, 1-2 коморника,писарь
Компетенция: споры о границах имений и дела,направ земским или гродскими судами.Апелляция на решения подкоморского с отправ в Главный трибунал
37.Суды для гарадскога насельніцтва Беларусі ў хііі–хvіі ст. Ст.
Войтовско- лавницкие и бурмистерские суды – в городах,что имели Магдебурское право.
Компетенция:криминальные и гражданские дела горожан
Состав:войт,лентвойт, лавники
При рассмотрении дел пользовались:Магдеб пр, местным пр,Статутами
38.Суды для сялян Беларусі.
Копный суд – суд для простых людей.
Действовал на основе норм обычного права. Собирался суд на коповищах.
Судоводство имело 2 формы: 1) “Звычайная” капа
Компетенция: гражданские дела, межевые споры, мелкие кражы.
На “капу” собирались 10-20 копных мужей и старцев.Постановление суда было окончательной и не обжаловалась.
2)”гвалтоуная (гарачая)капа”
Нет опред места сбора. Преступление – чел кричит – все взрослые должны бежать на место преступления – там проходит суд(если словили преступ) и вынос приговор.
39.Развіццё палітыка- прававой думкі ў Беларусі ў хvіі–хіх ст.Ст.
40.Дзяржаўны лад Рэчы Паспалітай. Абмежаванасць улады караля. Сойм і яго дзейнасць. Дзяржаўна-прававое становішча Вялікага княства Літоўскага ў складзе Рэчы Паспалітай.
по акту Люблин унии ВКЛ должно было слиться с Польшей и утратить самостоятельность,но по Статуту 1588 ВКЛ сохр свою самост.
Законадат власть – Вальный сойм.
Соймы: - звычайныя – собирались королем
-надзвычайныя – собирал прымас-кирауник каталицкай царквы.
Для избрания нового короля собиралось 3 сойма:1.канвакацыйны – опред время и место выборов короля
2.элекцыйны – пророводили выборы и заключали договор “Пакта канвента”
3.каранацыйны – коронация короля и присяга.
Вальны сойм был 2ухпалатный:
1.Сенат
состав: высш служ асобы,верхи духовен,воеводы,кашталяны: до 150 чел
2.Пасольская изба(палата депутатов)
состав: представители от шляхты поветов,мешчан: до 20 чел
Работа сойма:Вальны сойм собирался королем через каждые 2 годав Варшаве,каждый третий в Гродно. Если сойм проходил в Польше,то старшыня-поляк,если в ВКЛ- литвин.Сначала проводили совмест собрания,заслуш отчет о деят за 2 года,рассматрив предлож насчет дальнейш работы. Потом 2 палаты работали отдельно. Потом вновь проводилось собрание 2 палат. Постановления сойма потом обретали силу закона.
Компетенция:решал практически любые вопросы гос управленияи законадат.:выбор короля,собрание ополчения,объявление войны и заключение мира.
Для принятия решиния надо было единогласное согласие всех участников сойма,если хоть один депутат налаживал свое “вето” на решение,то оно не принималось.
Решения соймов РП делились на:
1)те,что касались всей конфедерации
2) те,что касались Польской Короны
3)те,что касались ВКЛ
После Вального сойма деутаты собирали в поветах рэлякцыйныя соймики,на кот. они отчитывались перед выборщиками.
Исполнительная власть: во главе – король-его власть была ограничена соймом
Король имел право собирать Вальны сойм, от его имени осущ правосудие,назначал служебных асоб на должности,вел отношения с заруб странами,принимал послов.
Таким образом,РП –сильно огранич монархия.