54. Вызваленне тэрыторыі Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

Пачатак вызвалення БССР звязаны з наступленнем во-сенню 1943г. Чырв. Арміі. 23 верасня быў вызвалены першы раённы цэнтр БССР – г.Камарын, а да канца года – Гомель. У 1944г. пачаўся завяршальны этап ВАВ – воўнае выгнанне акупантаў з савецкай зямлі, вызваленне народаў Еўропы ад фашысцкага рабства і крушэнне гітлераўскай Германіі. Значную ролю ў гэ-тым адыграла Бел. наступальная аперацыя (“Багра-ціён”). Лінія савецка-германскага фронту к лету 1944г. уяўляла сабой выступ, вядомы як “бел. балкон” – ад Полацка на поўначы да Ковеля на поўдні. Утрыманню гэтага выступу гітлераўскае камандаванне надавала асабістае значэнне. Тут былі бадрыхтавны абарончыя рубяжы, якія не належалі здачы ні пры якіх абставі-нах. Лінію абароны гітлераўцы назвалі “Айчына”. Ажыццяўлялі аперацыю “Багрціён” войскі франтоў: 1-га, 2-га, 3-га Беларускага і 1-га Прыбалтыйскага, а таксама Дняпроўская флатылія, авіяцыя, фр. добраах-вотніцкі знішчальны авіяполк “Нармандыя-Нёман” і партызанскія злучэнні. Дзеянні франтоў каардынавалі маршалы СССР Васілеўскі і Жукаў. Аперацыя пачалася 23 чэрвеня 1944г. нечсакана для ворага. Войскі 1-га Прыбалтыйскага, 2-га і 3-га Бел. франтоў наносілі ўдары па флангах нямецкай арміі “Цэнтр”, а 1-га Бел. – праследавалі адступаючага ворага, не даю-чы яму апамятацца. На трэці дзень быў вызвалены Ві-цебск, а затым Орша. Пасля вызвалення Бабруйска разгарнуліся баі на мінскім напрамку. У выніку насту-плення ўтварылася некалькі “катлоў”(акружаных гру-повах фашыстаў), у буйнейшым з якіх, пад Мінскам, апынулася больш чым 100 тыс. нямецкіх салдат і афі-цэраў. 7 дзён кіпеў “Мінскі кацёл”. 70 тыс. гітлераў-цаў было забіта і 30 тыс. узята ў палон. 3 ліпеня быў вызвалены Мінск. У ходзе далейшага наступлення са-вецкіх войскаў 28 ліпеня вызвалілі Брэст. Нямецка-фа-шысцкія захопнікі былі выгнаны з бел. зямлі.

55. Уклад беларускага народа ў Перамогу ў Вялікай Айчыннай вайне. Страты бсср у Другой сусветнай вайне.

За доб-лесць і гераізм, праяўленыя на бел. зямлі, звыш 300 тыс. салдат і афіцэраў – ураджэнцаў Бел. – былі ўзна-гароджаны ордэнамі і медалямі СССР, а каля 400 воі-наў удастоіліся звання Героя СССР. Бел. народ сумле-нна выканаў св. абавязкі перад Радзімай і чалавецт-вам. Вялікай перамога ў Бел. не дачакаўся кожны 4-ты жыхар. Цалкам або часткова была рабурана боль-шасць гарадоў, значная частка сельскіх населеных пунктаў, за гады вайны рэсп. страціла больш за палову св. нац. багацця. Уклад бел. народа ў вялікую перамо-гу атрымаў прызнанне ва ўсім свеце. 27 красавіка 1945г. БССР была ўключана ў лік краін-заснавальніц міжнароднай ААН

56. Беларусь на міжнароднай арэне ў другой палове 1940-х – 1980-я гг.

Дэмакратызацыя грамадскага жыцця, пераўтварэнні ў эк-цы і сац. сферы, якія адбыліся ў др. пал. 80-х гг., прывялі да ўсталявання новага паліт. мыслення ў сфе-ры міжнар. адносін, прызнання рашаючай ролі агуль-началавечых каштоўнасцей. Гэтыя каштоўнасці існу-юць рэальна і вызначаюцца агульнапрызнаннымі між-нар. дакументамі, перш за ўсё Статутам ААН, дэкла-рацыямі, пактамі, канвенцыямі, рэзалюцыямі, якія прыняты і якіх прытрымліваецца пераважная боль-шасць дзяржаў свету. Іх прызнанне і строгае выканан-не, побач з пастаяннымі пошукамі шляхоў вырашэння усіх пытанняў, якія ўзнікаюць на шляху ўмацавання міжнар. міру, недапушчэння новай вайны, прывяло да павышэння ролі ААН. У гэтай сувязі больш спрыяль-ныя ўмовы склаліся і для плённай дзейнсці ў ААН Бел., тым больш што ўнутры СССР складваліся спры-яльныя ўмовы для пашырэння міжнар. дзейнасці рэс-публік Саюза. У др. пал. 80-х гг. пашырыліся абмены дэлегацыямі па вывучэнню вопыту іншых краін у вы-рашэнні розных сац.-эк. і паліт. пытанняў. Штогод га-сцямі рэспублікі з’яўл. да 60 дэлегацый рознага ўзроў-ню з мн. краін, пераважна былога сацыялістычнага ла-гера. Столькі ажыццяўлялася візітаў у адказ. Аднак гэ-тыя абмены насілі пераважна рытуальны хар-р, слу-жылі сродкам забавы для кіруючай эліты. Рэспубліка з’яўлялася ўдзельнікам міжнар. руху параднёных га-радоў. 11 гарадоў Бел. мелі дружалюбныя сувязі з 17 гарадамі Вялікабрвтаніі, Фр., Бельгіі, Індыі, Яп., Анго-лы, Фінляндыі, Германіі, ЗША. Праводзіліся абмены дэлегацыямі, спартыўнымі і творчымі калектывамі, групамі моладзі, рознымі выстаўкамі і г.д. У гэтыя га-ды якасна новы хар-р набылі гандлёва-эк. сувязі рэсп. З замежнымі краінамі. Існуючы эк. патэнцыял рэсп., выгаднае геагр. размяшчэнне садзейнічалі развіццю новых ф-м знешнеэк. Зносін, перш за ўсё стварэнню сумесных з замежнымі фірмамі прадпрыемстваў, уста-наўленню прамых вытворчых і навукова-тэхнічных сувязей. Да пач. 90-х гг. у рэсп. Дзейнічала больш за 20 такіх прадпрыемстваў, у іх ліку па выпуску абутку, па жывёлагадоўлі і перапрацоўцы мяса, вытворчасці тавараў спажывання. У 1989г. пачало выпускаць прад-цыю прадпрыемства “Белвест”, створанае віцебскай абутковай фабрыкай і заходнегерманскай фірмай “Са-ламандэр”. Пачаты выпуск высакаякаснай пражы су-месным савецка-венгерскім прадпрыемствам “Бары-форг” у Барысаве і інш. Каля 100 прадпрыемстваў і аб’яднанняў рэсп. ўстанавілі прамыя вытворчыя і на-вукова-тэхнічныя сувязі з замежнымі партнёрамі, у іх ліку аб’яднанні “БелаўтаМАЗ”, “Мінскі трактарны за-вод”, “Атлант” і інш. Аднак устойлівых вытворчых адносін дасягнута не было, пераважыў просты тавара-абмен. Гал. перашкодай з’яўлялася