3.Функцыі і прынцыпы гістарычнаго пазнання

Важная роля належыць прынцыпам навуковага гістарычнага пазнання. Сучасныя гісторыкі выкарыстоўваюць такія асноўныя прынцыпы навуковага даследавання, як аб'ектыўнасць, гістарызм, сацыяльны падыход.

Прынцып аб'ектыўнасці азначае разгляд гісторыі адпаведна аб'ектыўным заканамернасцям; абапірацца на факты, не скажаючы і не падганяючы іх пад загадзя створаныя схемы; вывучаць кожную з'яву ў сукупнасці яе станоўчых і адмоўных бакоў, незалежна ад адносін да іх.

Прынцып гістарызму патрабуе, каб кожная падзея разглядалася толькі ў гістарычным развіцці, у сувязі з іншымі падзеямі і канкрэтным вопытам гісторыі.

Прынцып сацыяльнага падыходу азначае адмаўленне ад былой партыйнасці ў вывучэнні гісторыі. У адпаведнасці з гэтым прынцыпам у развіцці гістарычнага працэсу разглядаюцца праявы розных сацыяльных, класавых і партыйных інтарэсаў, праўдзіва паказваюцца іх супярэчнасці і шляхі пераадольвання.

Гісторыя, як і іншыя навукі выконвае шэраг фунцый у адносінах да функцыявання грамадства ў цэлым.

1. Фун-я сацыяльнай памяці. Сутнасць - захаванне і накапленне ў памяці чалавецтва вопыту папярэдніх пакал. (гістарычных ведаў)

2. Навукова - пазнавальная. Выкарыстанне гістарычных ведаў, для вырашення існуючых праблем і прагназіравання будычыні.

3. Выхаваўчая фун-я гісторыі. Фарміраванне пэўнай сістэмы каштоўнасцей, патрыятызму на базе гістарычных ведаў.

Ідэялагічна-палітычная фун-я. Выкарыстанне гістарычных ведаў пры фарміраванні палітычных і ідэалагічных канцэпцый.

4.Метады гістарычнага пазнання

У межах гістар. пазнання прымян. як агульна навуковыя метады, так і спецыяльна гістар. Да агульнанавуковых метадаў адносяць:

1.Агульнанавуковыя прыёмы:

1.Сінтэз-абагульненне і вывучэнне на падставе прыватных з'яў.

2.Аналіз-драбленне на пэўныя часткі, элементы.

3.Дэдукцыя-працэс разглядаецца ад праватнага да агульнага.

4.Індукцыя- працэс разглядаецца ад агульнага да праватнага.

2.Метады імперычнага пазнання.

Да якіх адносяць назіранне, вымярэнне, эксперымент.

Эксперымент- як метад гістар даследвання з'яўляецца сумненым таму, што нельга цалкам днавіць гістар рэяльнасць.

3.Метад тэарытычнага пазнання.

1.Сістэмнае вывуч з'яў

•Аснова-вытворчы элемент •Іх ўзаемасувязі

2.Ідэалізацыя- адмаўленне пэўных фактаў якія на думку даследчыка не маюць істотнага значэння.

Адпаведна тэарэтызацью робіцца на падставе пэўных ідэяльных якасцяў з'яў.

3.Фармалізацыя-адзначае, што асноўная ўвага фармальнай структуры гіст рэяльнасці.

4.Новыя навуковыя метады.

•Функцыянальны аналіз. Сутнасць-вывучэнні функцыі якая выконвае у межах целага асобныя часткі.

Структурна сістэмны метад азначае дапаўненне сістэмнага падыходу у вывучэнні унутраных працэсаў тых ці іншых структур, элементаў сістэмы.

Спецыяльна гістарычны метад:

1.Традыцыйна гістар метад.

Класавы аналіз(гистарычны працяс разглядаецца праз прызму класавай барацьбы), гісторыка-генетычны (вызначенне прычынна-выніковых сувязей і заканамернасцей), гісторыка-паранаўчы (у межах прасторы і часу параноўваюцца падзеі і з’вы, вызначаеца агульнае і асаблівае), гісторыка-тыпалагічны(вызначэнне), гісторыка-тыпалагічны(вызначэнне пэйных тыпай у межах развицця асобных працсау и падзей), гісторыка-сістэмны метад (вылучаецца асноўныя элементы ў межах індывідуальных і непауторных падзей і з’яў), розначасовы (даследванне адносін да часу і прастору і іх успрыманне).

2.Новыя гістар метады.

Сацыяльна-псіхалаг.(выкарыстанне напрацовак психалогии у гисторыи), колькасныя (выкарыстанне матэматычнай апрацоуки у гисторыи), інфармацыйныя(инфармацыйна-тэхничныя прыёмы).