- •9.Сақтар археологиялық ескерткіштері
- •10.Ғұндардың тарихы
- •11. Түрік қағанаты – 551-603 жылдар
- •17. Оғыздар мемлекеті: этно-саяси тарихы, шаруашылығы, мәдениеті.
- •18. Қыпшақтардың этно-саяси тарихы (IX-XI ғ.Ғ)
- •20. Қыпшақ хандығы
- •22. Көне түрік жазуының ескерткіштері.
- •23. Түркі тайпаларының наным- сенімдері мен салт-дәстүрлері.
- •25. Түркі кезеңінің ғалымдары мен ойшылдары. Әл-Фараби, м.Қашқари, а.Иассауи, ж.Баласағұн және т.Б.
- •30. Монғол шапқыншылығының Қазақстан халқына тигізген зардабы.
- •31. Қазақстан аймағы монғол ұлыстарының құрамында
- •40. Қасым хан тұсындағы Қазақ хандығы.
- •48.Қазақтардың этникалық территориясының қалыптасу кезеңдерін атап өт
- •49. 17Ғ Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайы мен халықаралық ахуалын сипаттап беріңіз.
- •50.Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығының ішкі және сыртқы саясатындағы қандай ерекшеліктерін атап көрсете аласыз.
- •51. Қазақ хандығының 16 ғ 2-ші жартысындағы сыртқы саясатындағы қандай ерекшеліктерді атап өт
- •73. Бөкей Ордасы
- •74.Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған халық-азаттық көтерілісі
- •77.Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалысы
- •81.Әкімшілік –сот реформасын аяқтау1886 – 1891 жж. Өлкені басқару жөніндегі ережелер.
- •83.XiXғ.Аяғы- xXғ. Басында орыс шаруаларын Ресейден Қазақстанға қоныс аудару
- •84.Ұйғырлар мен дүнгендердің Қазақстанға қоныс аударуының себептері, мақсаты, барысы.
- •87. Қазақтың ұлы ағартушылары мен ойшылдары ш.Уәлиханов, ы.Алтынсарин, а.Құнанбайұлы және т.Б, ғылым мен мәдениетке қосқан үлесі мен маңызы.
- •88. Хх ғ басындағы қ-ң әлеуметтік-экономикалық дамуы
- •89. 1905-1907Жж бірінші орыс революциясының қ-ға әсері.
- •91. ХХғ басындағы қазақ баспасөзі
- •92. Қазақстан Бірінші Дүниежүзілік соғыс жылдарында
- •95. Алаш партиясының құрылуы және оның бағдарламасы.
- •96. 1917 Жылғы Қазан төңкерісі: мәні мен мазмұны. Қазақстанда Кеңес өкіметінің орнатылуы
- •97. Түркістан (Қоқан) автономиясының құрылуы және оған Мұстафа Шоқайдың қосқан үлесі.
- •98. 1917 Ж. Екінші жалпықазақ съезінің негізгі шешімдерінің мазмұны және оның маңызы. Алашорда үкіметінің құрылуы.
- •99. Қазақстанның азамат соғысы жылдарындағы жағдайы
- •100. «Соғыс коммунизм» саясатының Қазақстанда іске асырылу ерекшеліктері.
- •109. Ауыл шаруашылығын күштеп ұжымдастыру.
- •110. Қазақстанда ауыл шаруашылығын күштеп ұжымдастыру және салдары нәтижелері.
- •110.Ауыл шаруашылығын күштеп ұжымдастыру.
- •124. Қазақстандықтардың Ұлы Отан соғысы жылдарындағы еңбектегі ерліктері.
- •125. Хх ғ. 30-40жылдарында қазақстанға кейбір халықтардың жер аударылуы,оның мақсаты, көлемі және салдары
- •127. Қазақстанның соғыстан кейінгі жылдардағы қоғамдық саяси өмірі
- •129. Қазақстандағы тың және тыңайған жерлерді игеру (1954–1958 жж.)
- •130. Ғылым мен білімнің дамуы(1946-1964жж)
- •131. Қазақстан «Хрущев декадасы» жылдарында (1953-1964 жж.).
- •140 Қ.Р егемендігінің қалыптасу кезеңдері. Қазақ кср –нің мемлекеттік егемендігітуралы декларация. Қ.Р –ның мем-к тәуелсіздігі туралы заң.
- •141. Қр мемлекеттік рәміздері
- •142. Тәуелсіз Қазақстанның 1993 ж Конститутциясы
- •143. 1995 Ж қр –ның Конститутциясы және қос палаталы парламентке сайлау
- •146. Қаазақстанның халықаралық аймақтық ұйымдарға қатысуы
- •147. Қазақстан халқы ассамблеясы мен форумдары
30. Монғол шапқыншылығының Қазақстан халқына тигізген зардабы.
Монғолдар халыкты жаппай қырып-жою соғысын жүргізді. Қалалар мен елді мекендер, сәулетті сарайлар мен мешіттер, суландыру жүйелері әдейі киратылды, өңделген егістіктер караусыз калды. Мыңдаған колөнер шеберлері құлдыққа айдап әкетілді. Халық ашықты. Бұрын болып көрмеген қаталдық, жауыздық әрекеттерге жол берілді. Монғол шапқыншылығы жаулап алған елдерінің экономикалық және мәдени дамуына тежеу салды. Қазақстанның егіншілік және қалалық мәдениеті мешеу қалды. Марко Полоның айтуына қарағанда, монғолдар жаулап алған жерінде қалалардың «әскер енгізуге бөгет жасайтын қамал-қабырғалары мен қақпалары болуына рұқсат етпеді. Осылай ауыздықталған халық көнбіс келеді, бас көтере алмайды». Жетісу қалалары жаугершілік кезінде қиратылған жоқ. Бірақ Жетісудың үстімен өткен қисапсыз көп әскер атының тұяғымен, тонауымен-ақ бұл ауданның шаруашылығына орасан зор зиян келтірілген. Монғол үстемдігі орнағаннан кейінгі он жылдың ішінде қалалар қиратылып, егістік жер мал жайылымына айналдырылды. Монғол феодалдары үстемдік құрған бір жарым мың жыл ішінде бұрын қалалық мәдениеті гүлденген, отырықшы-егіншілік дамыған, халық тығыз қоныстанған Қазақстанның осы бөлігі бүрынғы экономикалық саяси және мәдени маңызынан түгелдей айырылды. Мұның әр түрлі себептері болды. Монғол шапқыншылығының бірқатар жағымды әсері де бар. Монғол билеушілері сауданың өркендеуіне, халықаралық катынастардың жақсаруына үлес қосты, байланыс және көлік қызметін жаппай енгізді. Бұрын бір-бірін білмейтін халықтар арасында сауда және мәдени байланыс орнатылды. Үлыстар арасында сауда керуендері, елшілік адамдары жүріп жатты, саяхатшылар жер түбіндегі алыс елдерге барып, Еуропаға бұрын белгісіз болып келген азиялык елдер мен халықтар жайлы мәліметтер таратты. Монғол феодалдары үстемдік кұрған бір жарым мың жыл ішінде бұрын қалалық мәдениеті гүлденген, отырыкшы-егіншілік дамыған, халык тығыз қоныстанған Қазақстанның осы бөлігі бүрынғы экономикалық саяси және мәдени маңызынан түгелдей айырылды. Мұның әр түрлі себептері болды.
31. Қазақстан аймағы монғол ұлыстарының құрамында
Ұлан – ғайыр көп жерлерді жаулап алған Шыңғыс-хан өз көзінің тірісінде осы жерлерді төрт ұлына енші етіп үлестірді. Шыңғыс-ханның үлкен Ұлы Жошыға Ертіс өзенінен Орал тауларына дейінгі жерлер, одан ары батысқа қарай «моңғол атының» тұяғы жеткен жерлерге дейінгі аймақтар, Оңтүстікке қарай Каспий мен Арал теңізіне дейнгі жерлер берілді. Амударияның төменгі жағындағы аймақтар мен Сырдария өңірі де Жошы ұлысына кірді. Бұл жерлер «Жошы ұлысы» деп аталады. Шыңғыс-ханның екінші ұлына Шағатай, Қашқария, Жетісу, Мауараннахр тиді. Үшінші ұлы Үгедейге Батыс Моңғолия мен Тарбағатай аймағы берілді. Кенже ұлы Төлей әкесінің қара шаңырағы Моңғолияны мұраға алды. Сонымен бірге моңғолдың тұрақты 129 мың адамдық армиясының 101 мыңын алды, ал қалғаны үш баласының әрқайсысына 4 мың адамнан бөлініп берілді. Бұл ұлыстардың барлығы Қарақорымдағы (Монголиядағы) ұлы хан Шыңғыс-ханға бағынатын болды. Жошының ордасы Ертіс алқабында, Шағатайдың ордасы Іле алқабында болды. Үгедейдің ордасы қазіргі Шәуешек қаласының маңында орналасты. Қазақстан аумағы үш монгол ұлысының кұрамына енді: үлкен (далалық) бөлігі Жошы ұлысына, Оңтүстік жөне Оңтүстік-Шығыс Казакстан Шағатай ұлысына, Жетісудың солтүстік-шығыс бөлігі Үгедей ұлысына карады.