29. Сiнанiмiя. Сiн.Рад. Паняцце пра дамiнанту

Сiнонiмы – словы пэунай часцiны мовы, якiя абазн. Аднолькавыя цi падобныя значэннi, але адрознiваюцца гучаннем, адценнем значэн, эмац-экспр афарбоукай, спалуч. З iнш словамi. (марозны-халодны-студзены)

Сiн.рад – некалькi сiнонiмау, не толькi асобныя словы, але I фразеалаг. (многа-шмат-хоць кассой касi)

Дамiнанта – слова у сiн.радзе з найбольш.агульным значэн, нейтр. у экспрэс. I стылiст.адносiнах.

Вiды сiн: 1-семантычныя(адрозн.сэнс. адценнямi I ужыв. Ва усiх стылях ~ лес-бор, гай, дуброва) 2- стылiст(аюрозн.толькi стылicт.афатбоукай~ гаварыць-балтаць, малоць яз, тачыць лясы) 3-семант-стылiст(адрозн.i сэнсав,I стылiст.афарбоукамi~ павозка-брычка, пралетка, кабрыялет(уст)) 4-кантэкст-аутарск(сiн толькi у пэуным кантэксце~брынь-джазны аркестр) 5-абсалютныя (мовазнауства-лiнгвiстыка)

30.Тыпы сiнонiмау.Лекс.,сiнт сiнанiмiя

Тыпы (пыт.29)

Лекс.сiнанiмiя – сiн з адрознен.адценнем, звычайна сшн.рад

Сiнтакс.сiнанiм – маюць назву параллельных сiнт.канструкцый (здаровая, прыгожая жанчына)

Перыфраза – выраз, апiсальна раскрыв. Значэнне слова(маладая далечыня - маладосць)

Эуфемiзмы – выразы, замяняюць грубае значэнне больш мяккiм (памер-зышой ад нас)

Ф-цыi Сiн: *замяшчэння;* дэталiзацыi;*экспрэс-стылiст. Шляхi узн: *сiн з розных гiст.эпох(ружжо-вiнтоука),* з розных гаворак(пасека-пчольнiк),*уласнабел.i запазыч. (доказ-аргумент)

31. Антанiмiя. Тыпы амонiмау.

Антан.парадыгма – аб`яднан.слоу супрацьлег.значэнняу.

Антонiмы- словы адной часцiны мовы, маюць супрацьлег.значэннi.(дзень-ноч)

Тыпы: 1) супрацьлеглыя(кантрарныя)-не дапускае уключэннi сяр. Звяна ~ жывы-мертвы 2) супярэчлiвыя(кантрадыктарныя)-могуць мець сяр.звяно (любiмы-абыякавы-нянавiсны) 3) вектарныя (канверсiйныя)-звязаны з напрамкам, якi уключ. У сябе дзеянне або прымету ~ прадаць-купiць.

Антонiмы абавязкова:*адсутн.часцiца не,*адной часцiны мовы, *можа выраж ва усiх знач, або толькi асобным (~белы-чорны”колер”)

32.Сутнасць антанiм. Супрацьпаст: антонiм, антытэза, энантыясемiя, аксюмаран

Антонiм – словы адной часцiны мовы, якiя абазначаюць супрацьлеглыя паняццi.

Антытэза – стылiст.прыем,словы забяспечв.кантраснасць у выраж.думак, апiсаннi з`яу. (Паклiчу у сведкi спаленных, распятых, але зауседы юных I жывых ``` Грахоускi)i

Аксюмаран – стылiст.фiгура, аб`ядноув.сэнсава процiлеглыя, несумяшчальныя паняццi з мэтай стварэння экспрэс.эфекту (~жывы труп, салодкi ,боль)

Энантыясемiя –

33.Лексiка бел.Мовы паводле паходжання

Лекс.суч.бел.мовы: СПРАДВЕЧНА БЕЛ (уласнабел,усх.славян, агульнасл, iндаеурап), ЗАПАЗЫЧ(са стараслав мовы, з iнш.слав.моу, з неславян.моу)

Пласты лексiкi бел.мовы: 1) агульнаславян.моун.адз-ва 2)усходнеслав.еднасць 6-13ст 3)фармiрюбел.народнасцi-уласнабелар.л.

Агульнаславян – людзi I часткi(чалавек, галава, унук),геагр. I з`явы прыроды(зямля, вецер),раслiн I жывел свет (каза, конь), прылады працы(барана, серп), пабудовы(двор, гумно), абстракт.паняццi(любоу,воля)

Усходнеславян. – жывелы(кошка,сабака),гаспадар.прылады(карзiна, самавар),стравы(пiрог, цеста), людзей(конюх,пастух), сення,пасля,цяпер.

Уласнабел. – атмасфера з`явы(золак,цемра), абстрактн(абавязак, летуценне),тэрмiны(дзейнiк,пытальнiк), працэсы(бачыць, хiлiць)+бусел,маладзiк, спявак, гаспадар.