I. Пачатковы этап падрыхтоўкі да свята

Нараджэнне свята можа адбывацца па-рознаму: з сацыяльнага цi прыватнага заказу, абумоўленага неабходнасцю адлюстравання падзеi ў жыццi грамадства, калектыву, асобы; са з’яўлення новай аўтарскай iдэi, у якой прапануюцца святочныя формаўтварэннi або новыя рашэннi i творчыя падыходы да ўжо iснуючых святочных дзеянняў. Але ў любым выпадку на пачатковым этапе перад яго iнiцыятарамi паўстае шэраг арганiзацыйных пытанняў. Перш за ўсё гэта стварэнне iнiцыятыўнай групы з лiку творчых работнiкаў i заказчыкаў (або прадстаўнiкоў арганiзацыi, прадпрыемства, дзе мяркуецца ўвасобiць прапануемую ўрачыстасць), якiя ў далейшым будуць займацца распрацоўкай, арганiзацыяй i правядзеннем свята.

Работа любой iнiцыятыўнай групы, незалежна ад маштабу ўвасабляемай дзеi, складаецца з абгрунтавання выбранай тэмы, распрацоўкi агульнай канцэпцыi свята (творчай заяўкi), а таксама пастаноўкi агульных задач яе рэалiзацыi.

Творчая заяўка на правядзенне свята раскрывае наступнае:

1) актуальнасць i сацыяльную значнасць адзначаемай падзеi;

2) мэту і задачу свята;

3) навізну (або пераемнасць) у творчым адлюстраванні дзей;

4) праграму, састаўныя фрагменты або разгорнуты план ці агульны сцэнарый свята;

5) агульны план або пералік задач творчага, матэрыяльна-тэхнічнага, арганізацыйнага і фінансавага забеспячэння свята.

На аснове творчай заяўкi члены iнiцыятыўнай групы распрацоўваюць палажэнне аб правядзеннi свята. У палажэннi вызначаюцца мэты i задачы свята, умовы яго правядзення, склад аргкамiтэта з пералiкам галоўных адказных асоб. Часам у палажэнне ўключаюць комплекс заданняў, якiя неабходна вырашыць вызначаным арганiзацыям, установам i прадпрыемствам.

Калi святочнае дзеянне праводзiцца ў форме фестывалю або ў структуры свята ёсць конкурсы пэўнай накiраванасцi, то ў палажэннi павiнны знайсцi адлюстраванне крытэрыi ацэнак выступлення ўдзельнiкаў, а таксама склад журы. У журы неабходна ўключаць найбольш аўтарытэтных спецыялiстаў у тым жанры мастацтваў або вiдзе народных рамёстваў, спорту, конкурсаў прафесiйнага майстэрства, па якiх праводзiцца спаборніцтва ўдзельнiкаў. Гэта неабходна для таго, каб вынiковае рашэнне аб пераможцах было максiмальна аб’ектыўным i не выклiкала спрэчных пытанняў.

Самай цяжкай справай з’яўляецца складанне каштарыса выдаткаў на правядзенне свята. У тым выпадку, калi каштарыс складаецца “пад сцэнарый” (гэта значыць спачатку вызначаюцца ўсе аспекты фiнансавання, што з’яўляецца найлепшым варыянтам), а затым выдзяляюцца сродкi для творчага, вытворчага, матэрыяльна-тэхнiчнага i арганiзацыйнага забеспячэння свята, члены аргкамiтэта ў першую чаргу праводзяць арганiзацыйна-вытворчы аналiз сцэнарыя, каб можна было задаволiць усе патрэбы падрыхтоўкi i правядзення свята. Затым фiнансавыя пытаннi зводзяць у агульны каштарыс, якi зацвярджаецца яго заказчыкамi поўнасцю або з папраў-камi. У сучасных умовах з прычыны складанага эканамiчнага становiшча дзяржавы такi спосаб складання каштарыса свята ажыццяўляецца рэдка.

Звычайна выдзяляюць сродкi, загадзя распланаваныя Мiнiстэрствам культуры РБ асобнымi сумамi на кожнае канкрэтнае свята, якое мяркуецца ўвасобiць на працягу фiнансавага або каляндарнага года. Iснуе практыка долевага ўдзелу ў святах, калi зацiкаўленыя арганiзацыi, установы, прадпрыемствы выдзяляюць на яго правядзенне пэўную суму грошай або фiнансуюць у адпаведнасцi з калектыўнай дамоўленасцю вызначаную частку работ.

Каштарыс выдаткаў уваходзiць асобным раздзелам у палажэнне аб правядзеннi свята i складаецца з назвы выдаткаў, iх агульнага кошту, вызначэння адказных за аплату. Гэты агульны каштарыс затым ( у працэсе падрыхтоўкi свята) дэталiзуецца па асобных пазiцыях. Але пры такiх умовах фiнансавання пры ўвасабленнi свята сустракаюцца значныя цяжкасцi, таму што творчыя iдэi даводзіцца рэалiзоўваць у запланаваных рамках каштарыса.

Дэталёва распрацаванае палажэнне аб правядзенні свята члены iнiцыятыўнай групы падаюць на разгляд адпаведных дзяржаўных органаў, устаноў, якiя могуць вырашыць пытаннi яго правядзення (калегii розных мiнiстэрстваў, абласныя, гарадскiя або раённыя выканкамы, упраўленнi культуры, грамадскiя i прыватныя арганiзацыi i інш.). На спецыяльным пасяджэннi такой дзяржаўнай, грамадскай ці прыватнай установы або арганiзацыі абмяркоўваюць прапановы iнiцыятыў-най групы, уносяць пэўныя папраўкi i дапаўненні (калi iснуе неабходнасць) i зацвярджаюць палажэнне аб правядзеннi свята.

У пiсьмовым выглядзе палажэнне аб правядзеннi свята даводзiцца да ведама ўсiх творчых, арганiзацыйных, гаспадарчых i iншых структур, якiя прыцягваюцца да правядзення свята. Затым распачынаецца работа над рэалiзацыяй розных пытанняў увасаблення святочнага дзеяння.

Літаратура

Аўцюкі-2003. 1V Усебеларускі фестываль народнага гумару. — Гомель: КИПУП “ Сож “, 2003.

Звіняць цымбалы і гармонік. Міжнародны фестываль народнай музыкі: Даведнік фестывалю. — Мн.: Чатыры чвэрці, 1998.

Не старэюць душой ветэраны. Трэці рэспубліканскі фестываль народнай творчасці ветэранскіх калектываў. — Мн.: РПКВ, 1977.

Пад белым крылом Беларусі. 1V Усебеларускі фестываль нацыянальных культур, Гродна, 7—8 чэрв. 2002 г. — Мн.: ТАА “Ковчег”, 2002.

Сожскі карагод. Второй международный фестиваль бальной хореографии. — Жлобин: Техническая книга, 1999.